گفتگو با فرمانده نیروی دریایی سپاه /على حیدرى

صبح صادق:در هفته های اخیر و در ادامه جنگ روانی و رسانه ای غرب علیه جمهوری اسلامی ایران، موضوع تهدیدات نظامی برضد کشورمان دربنگاههای خبر پراکنی وابسته به استکبار و صهیونیزم مطرح شد و تلاش آمریکائیها برای اعزام نیروهای بیشتر به عراق و ورود ناو هواپیمابر «آیزنهاور»به خلیج فارس هم درهمین راستا ارزیابی شد. نظر به اینکه منطقه خلیج فارس و مرزهای دریایی جنوب کشور به عنوان نقاط حساس در استراتژی دفاعی جمهوری اسلامی ایران هستند، برآن شدیم تا درگفتگویی با فرمانده نیروی دریایی سپاه به بررسی راهبرد دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس با توجه به شرایط وتحولات جدید بپردازیم.
دریادار پاسدار مرتضی صفاری فرمانده نیروی دریایی سپاه علیرغم مشغله کاری در فضایی ساده و صمیمی با ما به گفتگو نشست که ماحصل آن را می خوانید.
گفتگو :على حیدرى

به عنوان اولین سوال بفرمایید استراتژی نظامی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران درحوزه خلیج فارس مبتنی بر چه عوامل و متغیرهایی است؟
استراتژی دفاعی در حوزه دریایی مبتنی بر استراتژی دفاعی جمهوری اسلامی ایران و بازدارندگی است. بازدارندگی در حوزه دفاع دریایی نیز مبتنی بر سه متغیر یا مولفه اساسی است که شامل: سخت افزاری (تسلیحات و تجهیزات)،نرم افزاری (دکترین، استراتژی، تفکر استراتژیک، جنگ روانی، جنگ اطلاعاتی)، نیروی انسانی (ایمان، اعتقاد، شهادت طلبی، وظیفه گرایی بجای نتیجه گرایی و...)می باشد.
استراتژی نظامی درحوزه دفاع دریایی نیز تابع استراتژی دفاعی جمهوری اسلامی و از نوع بازدارندگی فعال و متکی بر مولفه های نمایش قدرت واثبات اقتدار نظامی جمهوری اسلامی ایران، حفظ برتری نظامی یا سیادت دریایی، ایجاد امنیت منطقه ای واعتمادسازی دفاعی منطقه ای (در راستای امنیت و ثبات پایدار منطقه)و حفظ و تحکیم آمادگی رزمی در برابر تهدیدات احتمالی آینده است.

در حال حاضر توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران نسبت به دشمنان را چگونه ارزیابی می کنید؟
توان دفاعی ونظامی ایران به دلیل برخورداری از چندین مولفه کلیدی،در هر حال نسبت به دشمنان دارای مزیت و برتریهای قابل توجه و گاه مطلق است که عبارتند از: متکی بودن به توان دفاعی ملی (مردم) که پایان ناپذیری توان رزم را تضمین می نماید،برخورداری از ایمان، انگیزه و تعهد بالای نیروی انسانی که بالاترین پاسخگویی دفاعی را در نظام دفاعی ایجاد می کند، برخورداری از موقعیت ژئوپلیتیکی و سوق الجیشی بی نظیر مثل سواحل طولانی 2045 کیلومتری، همجواری با تنگه استراتژیک هرمز، همجواری با بزرگترین منابع انرژی جهان، تنوع جغرافیایی و اقلیمی و مواردی از این قبیل، همجواری با بزرگترین و آسیب پذیرترین حوزه انرژی جهان، بومی بودن نرم افزار و سخت افزار نظامی کشور، برخورداری از تجارب نظامی و رزمی بالا و به روزبودن آمادگی رزم در ابعاد نیروی انسانی، سخت افزار و نرم افزار.

آسیب پذیری دشمنان ما در خلیج فارس و کشورهای پیرامونی چگونه است؟
یکی از بدیهیات اساسی دشمنان جمهوری اسلامی ایران اعم از منطقه ای و فرامنطقه ای آسیب پذیری های کلیدی آن هاست که ما از آنها به «پاشنه های آشیل» یاد می کنیم. این آسیب پذیرهای دشمنان به گونه ای عمیق و حساس است که به عنوان یکی از مولفه های بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران بشمار می رود. این آسیب پذیری ها تنها مربوط به چند کشور خاص نیست و دارای وسعت و ابعاد جهانی است و به دلیل همین ویژگی، آسیب پذیری بزرگی برای کشورهای پیرامونی وغربی ها به شمار می روند. وسعت و حساسیت این آسیب پذیری ها به گونه ای است که در بسیاری از حوزه ها، بازدارندگی معتبر و فرصت های طلایی و بی نظیری را برای ایران فراهم ساخته است. کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای نیز درک واقع بینانه و عمیقی از این شرایط شکننده دارند. خاصه آنکه بارقه هایی از این آسیب پذیری را در سال های گذشته و خاصه در جنگ نفت کش ها مشاهده کرده و آثار و زیان های آن رابه وضوح دیده اند.

وضعیت و آرایش نظامی (پایگاه ها، نیروها و تجهیزات) آمریکایی ها درکشورهای حوزه جنوب خلیج فارس چگونه است؟
آمریکایی ها از سال 1833 وارد فضای آبی منطقه خاورمیانه در دریای عمان و دریای عربی شده اند. اما در دسامبر 1879 میلادی، کشتی جنگی «تیکون دروگا» از دهانه تنگه هرمز عبور کرد و بدین ترتیب به عنوان اولین کشتی جنگی آمریکایی که وارد خلیج فارس گردید، مطرح شد و از بنادر بصره و بوشهر دیدن کرد. آمریکاییها تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، به طور میانگین حداکثر 3 تا 7 فروند شناور در منطقه خلیج فارس و دریای عمان داشتند. اما پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، باعث خارج شدن جزیره ثبات آمریکاییها از چنگ آنان شد و در نتیجه، شوک بزرگی برآنان وارد شد که یکی از پیامدهای اولیه آن افزایش تعداد ناوها و نیروهای آمریکایی در منطقه خلیج فارس بود. به طوری که تعداد ناوهای آمریکا در سال 1357 به 15 فروند، سال 1369 به 16 فروند، در سال 1356 به 40 فروند و در 1367 به 52 فروند افزایش یافت.
علاوه برهمه اینها، آمریکا برای پوشش کامل منطقه، ناوگان پنجم را به وجود آورد که تا سال 2005 مرکزیت آن در بحرین و از این سال به پایگاه العدید در قطر انتقال یافته است تعداد زیادی پایگاه دریایی، هوایی و زمینی درکشورهای منطقه در اختیار ناوگان پنجم و نیروهای فرماندهی مرکزی آمریکا قرار گرفته است. تعداد شناورهای آمریکایی مستقر در منطقه، در حال حاضر(تا تاریخ 3/12/1385) به حدود 46 فروند می رسد که مرکب از 61 فروند شناورهای رزمی و 84 فروند شناور پشتیبانی می باشند. همچنین این تعداد شامل یک فروند ناو هواپیمابر (آیزنهاور)، یک فروند ناو هلیکوپتربر (باکسر)، یک فروند زیردریایی هسته ای (نیوپورت نیوز) حامل موشک های استراتژیک می باشد. همچنین تعداد نفرات آمریکایی مستقر دراین شناورها در حال حاضر بیش از 15717 نفر است. همچنین تعداد 64 فروند هواپیما و 104 فروند هلیکوپتر بر روی این شناورها مستقر می باشد که در صحنه خلیج فارس فعالیت دارند. لازم به توضیح است که علاوه برناوهای آمریکایی، تعداد 29 فروند نیز از سایر کشورهای بیگانه در این منطقه حضور دارند.

به نظر شما به عنوان یک فرمانده ارشد نظامی آیا در یک برخورد احتمالی نظامی، کشورهای عربی ظرفیت کمک نظامی به آمریکاییها را دارند؟
در برخورد نظامی احتمالی آینده، کشورهای منطقه ظرفیت نظامی برای کمک به آمریکا را دارند، اما مهم ، این است که تفکر و ریسک چنین کمکی را ندارند. با توجه به آنچه که در پاسخ به سوالات قبلی گفته شد، عقل سلیم چنین اجازه ای را به هیچ یک از کشورهای همسایه ایران نمی دهد که خود را (همانند صدام دراشغال کویت) در دام آمریکاییها انداخته و آینده همجواری، ارتباطات و تعاملات خود را با کشور قدرتمندی مانند جمهوری اسلامی ایران به ارزانی بفروشند. بدیهی است که این کشورها براساس آنچه که از جایگاه و قدرت جمهوری اسلامی ایران می دانند، دست به چنین ریسک خطرناکی نخواهند زد. کما اینکه در طول عمر 28 ساله نظام اسلامی ایران نیز علی رغم برخی کمک های مالی واطلاعاتی به صدام دست به چنین ریسکی نزده اند واتفاقا اکثر آنها با ایران تعاملات بسیار سازنده ای در طول دفاع مقدس داشته و مواضع عقلایی نیز اتخاذ کرده اند. بنابراین بسیار بعید است که آن ها مزایای همسایگی باایران و امنیت پایدار منطقه را به منافع کوتاه مدت و یا مطامع کشورهای غربی بفروشند.

تسلط جمهوری اسلامی ایران برتنگه استراتژیک هرمز را چگونه ارزیابی می کنید؟
تنگه هرمز یکی از آبراههای بسیار مهم واستراتژیک جهان و یکی از سه آبراه استراتژیک و یکی از 7 آبراه مهم دنیا به شمار می رود. براساس آمارهایی که خود غربی ها اعلام کرده اند، در حال حاضر روزانه بیش از 15 میلیون بشکه نفت از این تنگه به جهان صادر می شود که 28 درصد مصرف نفت جهان را شامل می شود. این بدان معنی است که هر نوع ناامنی در این تنگه، یعنی قطع 28 درصد از نفت مورد نیاز جهان و به مفهوم یک فاجعه اقتصادی و صنعتی است. این درحالی است که اهمیت این تنگه منحصر به نفت نیست و صادرات و واردات 5 کشور نفت خیز جهان و 7 کشور منطقه تماما و یا اکثرا از طریق همین منطقه انجام می شود. خوشبختانه، جمهوری اسلامی ایران مسلط ترین کشور براین تنگه است که تمام سواحل شمالی، شرقی و غربی آن در مالکیت و کنترل کشور ماست. مهمتر از این مزیت، اینکه اکثر نقاط عمیق و قابل کشتیرانی بین المللی تنگه هرمز و پس از آن به سمت خلیج فارس نیز درآب های سرزمینی ایران قرار دارد که این نیز مزیت بسیار بزرگی از نظر تسلط و کنترل تردد کشتیرانی بین المللی بشمار می رود. بنابراین، تسلط ایران برتنگه هرمز، یک تسلط مطلق است نه نسبی.

با توجه به تلاشهای آمریکایی ها درمجامع جهانی برای اعمال فشار بیشتر برجمهوری اسلامی ایران اگر ایران تحریم اقتصادی شود و یا امنیت ایران مخدوش شود، آیا کشورهای منطقه می توانند دریک فضای امن به روابط تجاری واقتصادی خود بپردازند؟
پاسخ به این سوال نیاز به تعیین وضعیت های احتمالی و فرضیه هایی دارد که ممکن است اتفاق بیفتد. زیرا اگر تحریم در سایه قطعنامه های الزام آور شورای امنیت باشد، با شرایطی که یک کشور به تنهایی مثل آمریکا و یا چند کشور به صورت ائتلافی نظیر ناتو بدون صدور قطعنامه الزام آور بخواهند دست به چنین اقدام خودسرانه ای بزنند، متفاوت است. مسلما در حالت اول دایره مانور محدودتر از حالت دوم است. گذشته از اینها باید به نوع تحریم ومحاصره نیز توجه شود که از طریق کنترل نزدیک و یا دور صورت می گیرد؟ اما در هر صورت، کشورهای یک منطقه جغرافیایی و ژئوپلیتیکی به دلیل وابستگی امنیتی (گاها غیرقابل تفکیک)در هر شرایطی نمی توانند بدون تعامل و همکاری بایکدیگر زندگی مسالمت آمیز داشته و از امنیت و ثبات پایدار برخوردار باشند.
وجود ناامنی علیه یکی از اعضای منطقه، امنیت سایرین را نیز تهدید خواهد کرد و این یک اصل پذیرفته شده روابط بین الملل است.

جزایر مصنوعی امارات متحده عربی به چه سرانجامی رسید؟
یکی از ویژگی های کشور امارات عربی متحده این است که عمق آب در سواحل این کشور تا فاصله زیادی از ساحل، کم است. از همین رو تعداد زیادی جزایر کوچک و بزرگ شامل جزایر قابل سکونت، غیرمسکونی و صخره های کوچک و بزرگ زیرآبی در سواحل این امیرنشین وجود دارد که باآغاز قرن 21، دولت امارات عربی متحده اعلام کرد:« تا ده سال آینده، 320 جزیره مصنوعی در آبهای خلیج فارس خواهد ساخت»، اما هیچ رسانه ای به انعکاس و تحلیل این اقدام و عواقب آن مبادرت نکرد. براساس اعلام آن ها، این جزایر قرار است درحاشیه سواحل دبی که یکی از هفت امارات این کشور کوچک حاشیه جنوبی خلیج فارس است، احداث شوند. اما طرفداران محیط زیست معتقدند که این توسعه جدید جزایر مصنوعی عوارض سنگینی را براکوسیستم خاص حوزه خلیج فارس وارد می کند. مجری این طرح، تشکیلات دولتی توسعه نخیل در دبی می باشد که مجری ساخت سه جزیره به شکل نخل (که طول هر کدام بیش از 6 کیلومتر است) ویک جزیره بیضوی در منطقه ای به طول 9 کیلومتر و عرض 6 کیلومتر است و بودجه ای 20 میلیارد دلاری برای آن درنظر گرفته است.
این پروژه با شعار«مکانی بی نقص برای دورشدن از دنیا»، قطعا سود کلانی را نیز از این تخریب آشکار محیط زیست برای بانیان آن در برخواهد داشت. جالب آنکه سلطا ن بن سلیم مدیر پروژه جزایر مصنوعی معتقد است این پروژه خود، موجب پیدایش یک اکوسیستم خواهد شد. به نظر می رسد که اجرای چنین پروژه پرهزینه ای با چند هدف صورت گرفته باشد:
اول؛ افزایش ادعاهای ساحلی ومرزهای دریایی امارات که در گفتار خود آنان نیز آمده است. به طوری که بن سلیم معتقد است که ساختار این جزایر که از نظر بسیاری از اهالی دبی بیش از حد نمایشی هستند، بسیار لازم است زیرا تنها ذره ای از ساحل خلیج فارس به امارات تعلق دارد و «هنگامی که این پروژه تمام شود، ما به جای 60 کیلومتر، 1200 کیلومتر ساحل خواهیم داشت.»
دوم؛ جذب سرمایه های خارجی.
سوم؛ سود آوری بالا برای دست اندرکاران آن از طریق توسعه گردشگری وجذب گردشگران بیشتر.
چهارم؛ ایجاد فضاهایی برای افزایش مراکز فساد و جذب جمعیت قابل توجهی از کشورهای منطقه و خاصه جمهوری اسلامی ایران در راستای اهداف و مقاصد ضد ارزشی.
اما به هر طریق، این اقدام اماراتیها هنوز با اعتراضات گسترده حامیان محیط زیست مواجه است. زیرا تغییر و تحولات خاصی در اکوسیستم منطقه پدید آورده است. مثلا به اذعان رسمی مجریان، برای انجام تنها پروژه اول، 65/1 میلیارد متر مکعب ماسه و 87 میلیون تن صخره جابجا شده و برای تکمیل آن یک میلیارد تن صخره به محل منتقل شده،اینها در حالی است که پروژه دوم نیز در حال آغاز شدن است.
جمهوری اسلامی ایران نیز ضمن هشدارهای لازم به عواقب این پروژه درتخریب اکوسیستم منطقه، تلاش خود را در مجامع قانونی داخلی و بین المللی انجام داده که ارسال نامه اعتراض به ساخت جزایر خطاب به کوفی عنان دبیرکل (وقت) سازمان ملل متحد از جمله این فعالیت هاست.
اما به نظر می رسد که از ناحیه کشورهای منطقه، هیچ نوع اقدام خاصی درجهت اعتراض به این مسئله صورت نگرفته است. ذکر این نکته هم لازم است که براساس کنوانسیون حقوق دریاها، کشورهای ساحلی هر دریا می توانند در آبهای سرزمینی کشور و سرزمین خودشان تغییراتی را بدهند و براساس تفسیر این قانون، ساختن جزیره مصنوعی توسط کشورها در آبهای سرزمینی آنها ممنوع نیست.

به عنوان آخرین سوال بفرمائید حرکت ناوهای جدید آمریکایی به منطقه خلیج فارس را چطور می بینید و آنها چه اهدافی را از این اقدام دنبال می کنند؟
آنچه در جنجالهای تبلیغاتی روزهای گذشته عنوان شده است، گسیل ناوهای هواپیما بر دوم و سوم است که بخشی از جنگ روانی آمریکاییها علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است. حتی اگر یک یا دو ناو گروه هواپیمابر جدید نیز وارد منطقه شوند، امر چندان عجیبی نیست و در وضعیت عمومی منطقه و امنیت آن خدشه ای وارد نمی کند. زیرا این روند سالهاست که از سوی آمریکاییها اعمال می شود و مسئله تازه و غیر منتظره ای نیست.
اما تاکنون عملا هیچ ناو گروه هواپیما بر جدیدی از آمریکا وارد منطقه نشده است. از طرف دیگر نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هوشیارانه همه تحرکات غربی ها در منطقه را تحت نظر و مراقبت دقیق خود دارد.

سردار از اینکه وقتتان را دراختیار ما قرار دادید صمیمانه تشکر می کنیم.
من هم برای شما و همه همکارانتان در هفته نامه صبح صادق آرزوی موفقیت می کنم.