توسعه ضرورتی امنیت مرزها

*شما ریشه اصلی ناامنی‌ها را در چه می‌دانید؟
** ناامنی پدیده پیچیده‌ای است که در اثر عدم توجه به معیارهای توسعه در هر کشوری ایجاد می‌شود. یعنی اگر ما به هرکدام از ارکان توسعه پایدار کم توجه شویم آن پدیده‌ها تبدیل به پدیده‌ای امنیتی می‌شوند.
اگر در بحث اقتصاد و معیشت مردم، در بحث حقوق اجتماعی و مسائل سیاسی کم‌توجهی شود آخرش به ناامنی می‌رسد. بنابراین در واقع پایدار شدن امنیت در هر منطقه‌ای نیازمند استقرار تمام ابعاد توسعه پایدار است.
اما درباره ناامنی در مرزها اول باید مرز را بفهمیم که مرز تهدید است یا فرصت. اگر تهدید است که باید تبدیل به فرصت شود. برای این امر ما باید مرز را بشناسیم و گزینه پایداری در مرز را به دست بیاوریم.
در سیستان و بلوچستان ما 1400 کیلومتر مرز خاکی داریم که بر بیش از 430 کیلومتر هیچ‌گونه کنترلی بر آن نیست. برای کنترل مرزها چه باید کرد؟
برای کنترل مرزها هم یک سری کنترل نرم‌افزاری نیاز است یک سری کنترل سخت‌افزاری. ما اگر مرز را به طور کارشناسی بررسی کنیم باید داخل مرز، خارج مرز و خط نوار مرزی را ببینیم. شما اگر صرفاً به داخل توجه کنید به هیچ وجه امکانپذیر نیست چون اگر خارج مرز ناامنی باشد شیب ناامنی از خارج به داخل ایجاد می‌شود. بنابراین دولت‌های آن طرف مرز هم باید همکاری کنند که تاکنون کم‌کاری کرده‌اند. دیپلماسی ما هم نسبت به این مسأله ضعیف بوده است.
یک موضوع دیگر اینکه حضور اتباع بیگانه باعث ناامنی می‌شود که متأسفانه قوانینی که در رابطه با اتباع خارجی وجود دارد اعمال نمی‌شود، مرتباً هم به آنها فرصت می‌دهیم.
نکته دیگر ورود سلاح‌های غیرمجاز است که گفته می‌شود یک میلیون سلاح غیرمجاز در کشور وجود دارد که خود ایجاد ناامنی می‌کند.
* مرز شرقی معبری برای ترانزیت مواد مخدر است که خود کششی ایجاد می‌کند چه داخلی و خارجی. در رابطه با این مشکلات آیا شما تاکنون نظری را به دولت ارائه کرده‌اید؟
** نظر ما این است که اگر از بومیان منطقه برای حفظ امنیت استفاده کنید قطعا به امنیت پایدار خواهد رسید.
* با این طرح چه برخوردی شد؟
** همه قبول می‌کنند اما در اجرا چیزی ندیده‌ایم و این تفکر هنوز در اجرا پذیرفته نشده است.
*تحلیل شما درباره اتفاقات اخیر چیست؟
** تا قبل از اتفاقات اخیر مواردی که رخ می‌داد در راستای ناامنی بود و در راستای تهدید امنیت ملی نبود اما چند وقتی است که این اتفاقات تبدیل به تهدید امنیت ملی شده است.
* درباره طرح جامعی برای کنترل مرزها آیا قبلا بررسی‌هایی صورت گرفته است و یا اینکه برنامه جدیدی وجود دارد؟
**در شورای امنیت ملی طرح انسداد مرز را مصوب کردند اما بعضی روش‌هایی که در این طرح وجود دارد کارشناسی نیست. به دلیل اینکه نه منابع خوبی تخصیص پیدا می‌کرد و نه اینکه اجرا مناسب بوده است.
ما نیامدیم از تجربه دیگر کشورها در این باره استفاده کنیم و فقط از تجربه داخل استفاده شده که جواب هم نداده است.
مثلا برای کنترل مرز یک مدت سیم خاردار کشیده می‌شد که جواب نداد. یک بار گودال کنده شد، یک بار دیوار نیو جرسی زده می‌شد. در حال حاضر قرار است که یک تغییر روش‌هایی داده شود.
* آیا حوادث اخیر کرمان با حوادث سیستان از یک جنس هستند؟
** اینها همان گروه بودند. اقدامات اخیر به دلیل فعالیت گروه‌ها جاسوسی کشورهای بیگانه در آن طرف مرز بود و باید با کشورهای منطقه صحبت کرد که کشورشان مکان امنی برای این افراد نباشد.
*تاکنون با کشورهای همسایه چه رایزنی‌هایی شده است؟
**ما هم به سفرا تذکر داده‌ایم، وزیر امور خارجه و رئیس مجلس سفرا را خواسته‌اند.
* آیا نتیجه‌ای هم حاصل شده است؟
** در حال حاضر در حال فشار و تماس هستند تا گروگان‌ها را آزاد کنند. این موضوع سر دراز دارد، ما قبلا هم از وزرا سوال می‌کردیم. آن موقع تضعیف امنیت ملی نبود اما در حال حاضر تهدید امنیتی ملی است.
* اقدامات گذشته برای صحبت با این کشورها چرا تاکنون به نتیجه نرسیده است؟
** آنها هم یک سری مشکلات دارند. حضور کشورهای بیگانه باعث شده است که بخشی از امنیت این کشورها در دست آنها باشد. سیستم اطلاعاتی آنها بعضی مواقع خارج از سیستم حکومت عمل می‌کند. یک سری مشکلات دارند که تاکنون نتوانسته‌اند عمل کنند.
* جدیدا پیشنهادی درباره واگذاری امنیت مرزها به ارتش و سپاه شده است. نظر شما درباره این پیشنهاد چیست؟
** اینکه نیروی انتظامی با تمام توان در آنجا حضور ندارد این بحث درست است. اینکه تجهیزات زیادی آنجا ندارد هم بحث درستی است. الان هم قرارگاه را که به شرق کشور بردند یکی از سیاست‌ها این بود که با کمک بسیج و ارتش این کار را انجام دهند.