ایران و عربستان - صفحه 28

مقدمه: اصولا سیاستهای خارجی را هم سو با جریانات داخلی حکومت‌ها و دولتها قلمداد می‌کنند. به عنوان نمونه حکومتی که در سیاست داخلی، استبداد و تک صدایی را دارد، یقینا در سیاست خارجی، یارای به کارگیری دیپلماسی تعامل و تفاهم بین‌المللی را نخواهد داشت. از این رو به جهت رابطه مستقیم سیاست داخلی با سیاست خارجی کشورها، شناخت رفتار حکام با مردمانشان را می‌توان از دریچه سیاستهای خارجی‌شان مورد ارزیابی قرار داد. دولت «تدبیر و امید» که نشات گرفته از رای مردمان ایران زمین در راستای «تغییر» در سیاست داخلی و برچیده شدن تک صدایی در جامعه است، ضمن تلاش برای اصلاح فضای سیاسی داخلی، در نظام بین‌الملل هم گامهای اساسی برداشت. هر چند که پیشرفت سیاسی دولت روحانی در سیاست داخله و خارجه، چندان هم قد و اندازه نیستند؛ اما زخم کاستی‌های داخلی را می‌توان با نگاه به پیروزی‌های خارجی تا حدودی التیام بخشید. با این اوصاف نباید دولت را در اجرای سیاستهای خارجه، به تمام معنی موفق ارزیابی کرد؛ چرا که پاره‌ای از مسائل مربوط به روابط دیپلماتیک در منطقه، بلا تکلیف مانده است. از جمله این موارد می‌توان به رابطه ایران و عربستان اشاره داشت که چند فصلی از تعطیلی این روابط می‌گذرد. البته در عقیم ماندن این روابط، دولت را نباید محکوم کرد؛ چراکه بالا رفتن از دیوار سفارتخانه‌ها، گویا به مثابه «درد بی‌درمانی» شده که هیچ حکیمی‌را یارای متعادل نمودنش نیست. شاید بهتر باشد که در کنار قوای سه‌گانه، قوه‌ای چهارم هم در توان کشور تعریف شود تا در شرایط اضطراری، مسیر «بالا و پایین کشیدن‌ها» را تبیین کنند. دکتر صمد قائم پناه، تحلیلگر سیاسی در گفت‌وگو با «مردم‌سالاری» ضمن تبیین ریشه‌های اختلاف ایران و عربستان ، ساختارهای عقب مانده در هر دو کشور را از جمله عوامل این اختلاف برشمرد. او معتقد است که دوران ریاست جمهوری آقای‌ هاشمی ‌به جهت شخصیت سیاسی ایشان، دوران منحصر‌بفردی بود که مشکلات ایران و عربستان را به حاشیه راند. قائم پناه با طلایی دانستن روابط ایران و عربستان در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی، عامل تنش بین ایران و عربستان را به پرونده هسته‌ای ایران در دوران احمدی‌نژاد بازگرداند که تمامیت سیاست خارجی ایران را تحت تاثیر قرار داد. این کارشناس مسائل سیاسی افزود نگاه اصلاح‌طلبان به امور بین‌المللی نگاهی رئالیستی است. وی تصریح می‌کند که تنش ایران و عربستان در دوران اصلاح‌طلبی به حداقل رسیده است. ارائه راه حل برای رفع این تنشها و بررسی کارنامه دولت آقای روحانی در مورد رابطه دیپلماتیک ایران و عربستان از مباحث مهمی‌است که در گفت‌و‌گوی «مردم‌سالاری» با دکتر قائم پناه مطرح شده است.