محمدرضا تاجیک - صفحه 12

اشاره: بافت و تافت جغرافياي سياسي ايران در چند انتخابات اخير دچار تحولات مهمي شده. اگر تا چند سال پيش جماعتي بر طبل تحريم انتخابات مي‌كوبيدند حالا همه از ضرورت مشاركت حداكثري مردم پاي صندوق‌هاي راي سخن مي‌گويند. همين هم شد. چه در انتخابات 92 چه در انتخابات اسفند 94و چه در انتخابات رياست‌جمهوري 96 جمعيت زيادي از راي‌دهندگان به دعوت اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان پاي صندوق‌هاي راي آمدند تا خواست و مطالبه‌شان را از طريق صندوق‌هاي راي اعلام كنند. در اين ميان جريان اصلاحات نشان داده كه بيش از رقيبش سعي در فهم كردن اين پيام دارد اما اين امر تضميني بي‌شرط و بي‌بازگشت براي ادامه سياست‌ورزي اصلاح‌طلبان نيست. محمدرضا تاجيك، تحليلگر اصلاح‌طلب مي‌گويد كه «شرايط كنوني جريان اصلاحات با وجود موفقيت‌هايش هم نيش است و هم نوش. هم آب است و هم آتش.» جريان اصلاحات روي لبه تيزي حركت مي‌كند. حالا اگرچه براي چند سال ديگر اين بستر براي حركت جريان اصلاحات در سپهر سياسي ايران فراهم شده است اما هر خطايي مي‌تواند منادي سقوطي باشد كه بايد از آن برحذر بود. همين است كه اين تئوريسين اصلاح‌طلب معتقد است كه امروز شوراي عالي سياستگذاري به عنوان نهادي كه اجماع اصلاح‌طلبان را ممكن ساخته و براي كنش سياسي آينده اصلاحات برنامه‌ريزي مي‌كند بايد منافع اين جريان سياسي را درنظر داشته باشد و خود نياز به سياستگذاري دارد. اين تحليلگر اصلاح‌طلب همچنين پيشنهاد ايجاد سازوكار استيضاح براي اعضاي شوراي عالي را مي‌دهد. او معتقد است كه اصلاح‌طلبي نه تنها آلترناتيو امروز جامعه ما است بلكه آلترناتيو فرداي جامعه نيز هست و در دهه پنجم انقلاب اسلامي گفتماني مي‌تواند برنده باشد كه بتواند عصري و نسلي باشد و هر چه بيشتر درون مايه‌هاي مدني داشته باشد.

مقدمه: «خیزی که قالیباف در انتخابات ریاست‌جمهوری برداشته علاوه براینکه ممکن است خاکریز‌های رقیب را فتح کند اما بدون شک خاکریز‌های خود را نیز ویران می‌کند. قالیباف در انتخابات پیش رو برای تسویه حساب و حرف‌های نگفته وارد صحنه شده است. وی به دنبال عیان کردن پشت پرده‌ها و شکستن حرمت‌هاست. قالیباف تلاش می‌کند با خودشکنی آرای روحانی را نیز بشکند. آقای قالیباف باید این نکته را در نظر داشته باشد که بازی کردن با عصبانیت ممکن است برای وی نتیجه عکس داشته باشد. در نتیجه بهتر است کارت بازی خود را با یک لبخند روی میز بازی بگذارد». جملات بالا سحنان دکتر محمدرضا تاجیک فعال سیاسی جریان اصلاحات در گفت‌وگو با «آرمان» است. دکتر تاجیک همچنین در تحلیل آرایش سیاسی انتخابات ریاست‌جمهوری عنوان می‌کند: «در شرایط کنونی هر دو جریان سیاسی کشور روی دو کاندیدای خود یعنی آقای روحانی و رئیسی سرمایه‌گذاری کرده‌اند و به همین دلیل می‌توان این انتخابات را یک انتخابات دو قطبی نام نهاد. با این همه، دو قطبی کنونی با دو قطبی سال۷۶ متفاوت است. دلیل این مساله نیز این است که من در این دو قطبی نوعی انعطاف مشاهده می‌کنم که در انتخابات سال۷۶ وجود نداشت. به همین دلیل من این دو قطبی را «دوقطبی منعطف» نامگذاری می‌کنم. رقابت آقای روحانی و آقای رئیسی فضا را رادیکال و آنتاگونیستی نمی‌کند. شاید اگر آقای روحانی و آقای قالیباف در دو طرف رقابت قرار می‌گرفتند فضا رادیکال‌تر و آنتاگونیستی‌تر می‌شد. به نظر می‌رسد جریان‌های سیاسی تلاش کرده‌اند با رویکردی ملایم‌تر وارد رقابت‌های انتخاباتی شوند و از رادیکال شدن فضا جلوگیری کنند». در ادامه متن این گفت‌وگو را از نظر می‌گذرانید.