گزارش همدلي از روند تحولات سياسي – ديپلماتيك
اشاره:
با خصمان چنان كند كه آشتي را جاي بماند آشتي چنان كند كه جنگ را باز گذارد و با دست و دشمن چنان پيوندد كه تواند گسست و چنان گسلد كه تواند پيوست» (سياست‌نامه، 1347: 330). واپسين عبارت خواجه نظام در سياست‌نامه از چنان اهميتي برخوردار است كه نمي‌توان آن را به نصيحتي اخلاقي تقليل داد و از نكته نهفته در آن كه وجه خاصي از مناسبات اقتصادي را سامان مي‌بخشد غافل ماند. بدين معنا كه مي‌تواند بنياني استوار براي مناسبات اقتصادي باشد و چه بسا براساس آن بتوان خيرات عامه را در هر وضعيتي تامين كرد. با توجه به وجود چنين نظريه‌اي نزد سياست‌نامه‌نويسان ايراني كه به نظريه‌اي چون نظريه صلح پهلو مي‌زند. تاريخ نظام شاهي پر است از مطلق‌انگاري‌ها و «سنت‌هاي بد» كه منافع اقتصادي را مندرج در تحت سياست‌ورزي‌هاي حاكمان قرار مي‌دهد و نظريه جنگ، نظريه رايج حكومتي در ميان پادشاهان مي‌شود. از ديگر سو با گسست ميان اهل نظر و اهل عمل مجال لازم براي عرض اندام وزيران كاردان كه شناخت كافي از منطق روابط سياسي و توانايي لازم براي گرد‌آوري خير هر چه بيشتر و سامان دادن به مناسبات اقتصادي را دارند از دست مي‌رود. در نتيجه سود و زيان به يك سان در ذيل سياست قرار مي‌گيرد و بر حسب معمول در مواقع جنگ و دشمني كمترين توجهي بدان نمي‌شود.
کد خبر: ۲۸۹۵۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۱/۳۱
