امام خمینی«ره» - صفحه 34

محمود اصغری چکیده: آن چه که در اندیشه‌ی دفاعی امام خمینی (قدس‌سره) بسیار حائز اهمیت است، تلفیق آرمان‌گرایی با واقع‌گرایی است، که برگرفته از اعتقاد و باور ایشان به اسلام و آموزه‌های اسلامی است. امام خمینی (قدس‌سره)، در عین وفاداری به آرمان‌ها در دفاع از اسلام و ارزش‌های اسلامی، آن‌چنان واقع‌گرایانه به رویدادهای اجتماعی می‌نگرد که گویا یک مشاهده‌گر تجربه‌گرا آنها را ردیابی می‌کند. در واقع امام (قدس‌سره) بالاترین اهتمام خود را بر آن نهادند که با حفظ آرمان‌های بلند اسلامی، شرایط سیاسی زمانه را با تمام پیچیدگی‌های خود دریابند و براساس شیوه‌هایی نو، راهی برای تحقق آرمان‌ها بیابند. نویسنده بر این باور است که آن چه که نقطه‌ی تمایز اندیشه‌ی دفاعی امام خمینی (قدس‌سره) را تشکیل می‌دهد تلفیق آرمان‌گرایی با واقع‌گرایی است که توانست در دوران انقلاب اسلامی، به ویژه در دوران هشت سال دفاع مقدس، کارامدی خود را به خوبی به اثبات برساند؛ تا جایی که به تعبیر خودشان «ما در جنگ ریشه‌های انقلاب پربار اسلامی‌مان را محکم کردیم». واژگان کلیدی: امام خمینی (قدس‌سره)، دفاع، آرمان‌گرایی، واقع‌گرایی، مقاومت، مبارزه، ایران. مقدمه: نهضت کم‌نظیری را که امام (قدس‌سره) رهبری کرد و آن را به پیروزی رساند، رستاخیز بزرگی بود که ذهن و زندگی بخش قابل توجهی از انسان‌های این عصر و زمانه را دربرگرفت و امواج خروشان طوفانی که از ایران اسلامی برخاست، از یکسو، صخره‌های پندار محافظان نظم نوین حاکم بر جهان امروز را لرزاند و از سوی دیگر، دریای دل فسرده‌ی محرومان و تحقیرشدگان تاریخ را به تلاطم واداشت. طبیعی است که دوستی‌ها و دشمنی‌ها نسبت به سلسله جنبان این نهضت و میراث او، که جمهوری اسلامی است، به بزرگی خود نهضت باشد. جنگ تحمیلی عراق علیه نظام اسلامی ایران، که در واقع تهاجم شرق و غرب را علیه این نظام در پی داشت، بیان‌گر همین معناست. پرسش‌های اصلی متن، که مرکز ثقل این پژوهش را تشکیل می‌دهد، عبارتند از این که: «امام خمینی (قدس‌سره) چه روشی را برای دفاع از آرمان‌های مقدس خود، که همان دفاع از آرمان‌های مقدس اسلامی است، در دوران جنگ تحمیلی برگزیدند؟؛ منابع و مبانی این اندیشه‌ی دفاعی چیست؟؛ و از چه راهبردهایی برای دست‌یابی به هدف بهره گرفتند؟». نویسنده بر این باور است که انتخاب رویکرد دینی در دفاع توسط امام خمینی (قدس‌سره) آزمونی عینی بود در کارامدی تلفیق آرمان‌گرایی با واقع‌گرایی به عنوان مظهر نواندیشی در فرایند تاریخی حرکت‌های احیاگرانه جهان در عصر کنونی. از این رو، ضرورت ایجاب می‌کند تا میراث عظیم فکری، عملی دفاعی این شخصیت عظیم به نسل حاضر و آیندگانی که از پی خواهند آمد منتقل شود. این نوشتار در دو بخش به این مهم خواهد پرداخت.