مقدمه: آیا می‌توان برای یک متفکر تاریخ مصرف قائل شد؟ دکتر علی شریعتی که در دوره‌ای از تاریخ فکر معاصر ما، نقشی جریان‌ساز داشت، آیا امروز نیز می‌تواند گره‌گشای مسائل ما باشد؟ میراث امروز او برای نسل جوان چیست؟شریعتی از جمله متفکران منتقدی است که در تاریخ تفکر معاصر ما نقشی انکارناپذیر داشته است چنانکه هرگاه سخن از او به میان می‌آید، بعضاً مناقشه‌ها و چالش‌‌هایی نیز در می‌گیرد. در سالگرد فقدان شریعتی بر آن شدیم تا «نسبت شریعتی با مسائل امروز جامعه ایران» را به بحث بگذاریم؛ که اگر امروز شریعتی بود چه مسائلی را محل تأمل قرار می‌داد؟ در این نشست دکتر حسن محدثی، استاد جامعه‌شناسی دین دانشگاه آزاد اسلامی که پیرامون دکتر شریعتی دارای دیدگاه‌های قابل تأملی است و کتاب «زیر سقف اعتقاد: بنیان‌های ماقبل انتقادی اندیشه شریعتی» را در کارنامه خود دارد و دکتر سیدجواد میری، استاد جامعه‌شناسی و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات‌فرهنگی که در بحث روشنفکری دینی در آرای شریعتی صاحبنظر است، ما را همراهی کردند. آنچه در ادامه می‌خوانید ماحصل این گپ‌وگفت است که تقدیم می‌شود.

مقدمه: در سي و نهمين سالروز درگذشت دكتر شريعتي، درباره ميراث او با هادي خانيكي، فعال سياسي و استاد دانشگاه علامه طباطبايي، به گفت‌وگو نشسته‌ايم. وي معتقد است انديشه شريعتي يك پيكره منجمد نيست كه بايد آن را از بازار انديشه خريد، بلكه كاربرد‌پذيري درباره انديشه شريعتي را نيز مثل كاربرد‌پذيري درباره هر انديشه ديگري، بايد پذيرفت. وي تحليل گفتماني را براي شناخت شريعتي و ميراث او راهگشاتر از هر روش ديگري مي‌داند و مي‌گويد كه براي سنجش تاثير شريعتي در جامعه امروز، بايد به تلاقي‌گاه‌ها و در مرزبودگي‌هاي او توجه كرد كه دانشگاه را به جامعه و به كنش گره مي‌زند و معتقد است به اين اعتبار، شريعتي داراي ميراثي است كه همچنان مطرح است. خانيكي كه نخستين مواجهه خود با «معلم انقلاب» را در هجده سالگي تجربه كرده است، مي‌گويد كه برخي از منتقدان در رويكرد خود نسبت به شريعتي، گفت‌وگويي بودن، دموكراتيك بودن و مداراي او را را ناديده مي‌گيرند، در حالي كه مباحثه او با دانشجويان و مخاطبانش هميشه از موضع برابر انجام مي‌گرفت. استاد دانشگاه علامه طباطبايي، در اين گفت‌وگو از گروه‌هايي كه قرابت فكري بيشتري با شريعتي داشته‌اند مي‌گويد و همچنين درباره رويكردهايي كه متاثر از او بوده‌اند مباحثي را مطرح مي‌كند. متن اين گفت‌وگو را در ادامه مي‌خوانيد.

مقدمه: شريعتي در حالي به عنوان يكي از بزرگ‌ترين عوامل و محركان انقلاب و گسترش موج اسلام‌خواهي ميان جوانان و روشنفكران شناخته شده است كه به ويژه از دهه ٨٠ شمسي به بعد، موجي از انتقادات متوجه او و انديشه‌هاي وي شده است. عده‌اي شريعتي را يكي از برجسته‌ترين متفكران و مبلغان اسلامي معاصر به حساب مي‌آورند و براي او در بيدارگري اسلامي سهم بزرگي را قايل هستند. عده‌اي ديگر اما به بي‌پشتوانه بودن دانش اسلامي او خرده مي‌گيرند. طرفداران شريعتي همچنان او را يكي از بزرگ‌ترين متفكران تجديد حيات اسلام در جهان معاصر مي‌دانند اما منتقدان وي معتقد هستند شريعتي تنها به حركت‌آفريني و تهييج اجتماع مي‌انديشيده و نتايج فعاليت‌هاي او در گذر زمان، مطلوب نبوده است. در سي و نهمين سالروز درگذشت دكتر شريعتي، درباره ميراث او با احمد نقيب‌زاده، استاد علوم سياسي دانشگاه تهران كه يكي از منتقدان او است، گفت‌وگو كرديم. او دكتر شريعتي را ميراث‌دار جريان «بازگشت به خويشتن» مي‌داند و مي‌گويد شريعتي، مي‌كوشيد «لوتر» ايران باشد و مي‌خواست نوعي مذهب پروتستانتيسم ايجاد كند اما در اين برنامه شكست خورد. وي شريعتي را بي‌اطلاع از دين و تاريخ مي‌داند و معتقد است به حوزه‌هايي وارد مي‌شده كه اطلاعي از آنها نداشته است. بنابراين تحت‌تاثير انديشه‌هاي چپ، مقداري انديشه‌هاي چپ را با مذهب شيعه تلفيق كرده كه حاصل آن بيشتر به رتوريك يا خطابه شبيه بود تا انديشه‌اي اصولي و مستند به داده‌هاي متقن تاريخي. متن كامل اين گفت‌وگو را در ادامه مي‌خوانيد.