(روزنامه اطلاعات ـ 1394/08/26 ـ شماره 26306 ـ صفحه 12)
ائتلاف سعودي با گذشت هفت ماه از آغاز حملات عليه يمن از کسب هرگونه دستاورد ميداني ناتوان مانده است از همين رو منصور هادي و متحدانش چاره‌اي جز قبول بندهاي هفت گانه توافقنامه مسقط و توقف حملات ندارند.در شرايطي که هفت ماه از حملات هوايي بي‌حاصل سعودي ومتحدانش به يمن مي گذرد، منصور هادي و حاميانش چاره اي جز قبول توقف حملات و توافقنامه مسقط را ندارند.در اين ميان عبدربه منصور هادي در مقر اقامت خود در رياض و در ديدار با سفيران عرب و غير عرب، کساني را که از آنان تحت عنوان «انقلابي ها» ياد کرد به تمايل به صلح و اعلام موافقت با اجراي قطعنامه 2216 سازمان ملل به منظور توقف خونريزي بدون قيد و شرط و بدون وقت‌کشي فراخواند.
اظهارات نامفهوم و ضد و نقيض منصور هادي
درک اينکه هدف از اين اظهارات و دليل آن چيست، دشوار است و حتما منصور هادي به خوبي مي داند که ائتلاف انصار الله و صالح هفته گذشته با ارسال نامه به دبير کل سازمان ملل تاکيد کردند که به اصول توافقنامه مسقط از جمله قطعنامه 2216 مبني بر خروج از تمامي شهرها و تسليم سلاح پايبند هستند .جالب اينکه هادي موافقت انصار الله و علي عبدالله صالح با قطعنامه شوراي امنيت را «مانور» توصيف کرد که اين به خوبي بيانگر مخالفت با موضع جديد انصار الله است.
با گذشت هفت ماه از آغاز دخالت نظامي عربستان و متحدان عرب آن در يمن و بمباران اين کشور و با توجه به رکود نسبي جبهه‌هاي نبرد در مأرب و تعز و الحديده، روشن است که نيروهاي ائتلاف به رهبري سعودي توان نهايي کردن نبرد به نفع خود را ندارند.
اهميت تسلط بر عدن رنگ مي بازد
اين در حالي است که تنها دستاورد نيروهاي ائتلاف يعني ورود به شهر عدن نيز به تدريج در حال از دست دادن تاثير خود است زيرا اوضاع اين شهر ثبات ندارد از همين رو خالد بحاح و وزيران همراه او در پي حمله به هتل محل اقامت خود در عدن به رياض بازگشتند.در اين ميان صالح نيز در يک گفتگوي تلويزيوني با شبکه الميادين از پايبندي کامل به مواد هفت گانه توافقنامه مسقط خبر داد به اين شرط که عربستان حملات هوايي خود عليه يمن را متوقف کند از همين رو مي توان گفت که چه بسا اظهارات منصور هادي واکنش به سخنان صالح باشد.
روشن است که اظهارات صالح و نيز عبدالملک حوثي رهبر جنبش انصار الله حاکي از اين است که اميد بستن به تسليم ذلت بار از سوي آنان بيهوده است و بر عکس روند امور به سمت شدت گرفتن و بسيج نظامي و آمادگي انصارالله براي جانفشاني در ميدان نبرد در حرکت است.
در اين شرايط نخستين نکته در گفت وگو براي حل بحران و جنگ يمن، آرامش رسانه اي به عنوان گام نخست براي فراهم کردن زمينه آتش بس است، زيرا به نظر مي رسد لحن تند اظهارات رسانه اي احتمال ادامه درگيري ها را افزايش مي دهد در نتيجه آينده را آبستن کشتار و خونريزي هرچه بيشتر خواهد کرد.
در همين رابطه،نايب رئيس شوراي عالي انقلاب يمن تاکيد کرد عربستان سعودي که در ابتدا روياي اشغال يمن را در مدت حداکثر 20 روز در سر داشت، اکنون در هشتمين ماه جنگ هم به هيچ يک از اهداف خود نرسيده و هيچ دستاوردي نداشته است.نايف احمد القانس،نايب رئيس شوراي عالي انقلاب يمن به خبرگزاري تسنيم گفت:امروز در سايه تحولات پرشتاب يمن، سوريه، عراق و مناطق ديگر، دروغ بودن ادعاي مبارزه با تروريسم از سوي کساني که در حقيقت حاميان تروريسم هستند، اثبات شده است.
وي با اشاره به هدف دشمنان ملت‌هاي منطقه براي ترسيم نقشه سياسي جديد براي منطقه اظهار داشت ما در هشتمين ماه جنگ وحشيانه و کينه توزانه سعودي‌ها و متحدانشان عليه يمن هستيم که در حقيقت جنگي عليه انسانيت است که به هيچ چيز رحم نمي‌کند و متجاوزان هيچ خط قرمزي براي تجاوزات خود قائل نيستند و تمامي زيرساخت‌هاي يمن، مدارس، بيمارستان‌ها و کارخانه‌ها و تمام آنچه را که به طور مستقيم با زندگي مردم يمن در ارتباط دارد، هدف قرار مي‌‌دهند.آنها تنها به اين جنگ وحشيانه اکتفا نکرده اند و ملت يمن را از زمين، هوا و دريا به محاصره خود درآورده‌اند و از ورود مواد غذايي، دارويي و مشتقات نفتي جلوگيري مي‌کنند.
القانس گفت:آنها در ابتداي ادعا مي‌کردند اهداف خود را حداکثر در مدت 10 تا 20 روز محقق خواهند کرد، اما اکنون ما در ماه هشتم جنگ هستيم و ملت يمن با ايستادگي و مقاومت شجاعانه خود، حماسه آفريدند و در عمل ضربات دردناکي به متجاوزان در عمق عربستان و به مزدورانشان در جبهه‌هاي داخلي وارد کردند.وي افزود آنها آرزوي اشغال يمن را در سر مي‌پروراندند، اما يمني‌ها مساحت‌هاي زيادي را در عمق خاک عربستان به کنترل خود درآورده‌اند و ارتش يمن هم کشتي‌هاي جنگ متجاوزان را هدف قرار داده است.
القانس هدف از سفر خود به ايران را رساندن صداي ملت يمن از طريق ايران به جامعه بشريت اعلام کرد و گفت:رسانه‌هاي دشمن تمامي امکانات و توان خود را براي سرپوش گذاشتن بر جنايات سعودي‌ها و متحدانشان به کار گرفته‌اند و آل سعود جنايات جنگي با سلاح‌هاي ممنوعه بين المللي مرتکب مي‌شوند.معاون رئيس کميته عالي انقلاب يمن تاکيد کرد،ما در حال حاضر وارد يک نبرد چند بعدي شده‌ايم که شامل نبرد براي حيات و زندگي، نبرد براي دفاع از وطن و نبرد رسانه‌اي است.وي با اشاره به برملا شدن چهره واقعي آل سعود به سبب جنايات هولناکي که عليه ملت يمن مرتکب مي‌شوند، به انتقاد از سازمان ملل و شوراي امنيت پرداخت و گفت اين نهادها هيچ موضع قاطعي عليه متجاوزان اتخاذ نکرده اند.
از طرفي،يک عضو جنبش انصارالله و عضو شوراي عالي انقلاب يمن با اشاره به سخنان اخير عبدالملک الحوثي مبني بر گزينه‌هاي استراتژيک يمني‌ها در برابر متجاوزان سعودي و متحدانشان به تشريح اين گزينه‌ها پرداخت.يک هيئت بلندپايه يمني به‌رياست "نايف احمد القانس" نائب رئيس کميته عالي انقلاب يمن و نماينده انصارالله در گفت‌وگوهاي ملي به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد. عبدالرحمان مختار نماينده انصارالله در گفتگوهاي ملي و خانم ابتسام الحمدي برادرزاده رئيس جمهوري اسبق يمن که ترور شد، هم اين هيئت را همراهي مي‌کردند.
از عبدالرحمان مختار نماينده جنبش انصارالله در گفت‌وگوهاي ملي و عضو شوراي عالي انقلاب يمن سؤال شد: شما مي‌گوييد صبر ما حد و مرزي دارد، آقاي عبدالملک الحوثي از گزينه‌هاي استراتژيک سخن گفته است، آيا صبر شما حد و مرزي دارد، آيا در روزهاي آينده ما شاهد پاسخ‌هاي قاطعانه خواهيم بود، آيا نيروهاي يمني وارد خاک عربستان خواهند شد با توجه به اينکه همچنان برخي اراضي يمني در اشغال عربستان است، آيا بخشي از اين اراضي اشغالي آزاد خواهد شد؟
عضو شوراي عالي انقلاب يمن در پاسخ به اين سؤال گفت:با توجه به اينکه از همان ابتداي جنگ پس از 40 روز مشخص شد که رژيم عربستان سعودي هيچ دستاوردي نداشت، عبدالملک الحوثي کاملاً مي‌داند که با توجه به اين وضع، جنگ عليه يمن طولاني خواهد شد، به همين سبب وي از گزينه‌هاي استراتژيک سخن گفت نه گزينه تاکتيکي.وي افزود کساني که به مسائل استراتژيک مي‌پردازند و با اين مسائل سروکار دارند، اين حرف را مي‌فهمند، درست است شايد مردم عادي مفهوم اين حرف را درک نکنند، گزينه استراتژيک، گزينه‌اي است که از نظر مکاني و زماني در آينده دور محقق مي‌شود.
عضو شوراي عالي انقلاب يمن با اشاره به نفوذ نيروهاي ارتش و کميته‌هاي مردمي يمن به داخل خاک عربستان و کنترل تعداد قابل توجهي از مواضع نظامي رژيم تصريح کرد، بي‌شک به داخل عربستان وارد شده‌ايم، هيچ مانع نظامي يا جغرافيايي براي ورود به عربستان نداريم، در حال حاضر در عمق 15 کيلومتر به‌عرض 220 کيلومتر در داخل خاک عربستان وارد شده‌ايم و اين رژيم نتوانسته است حتي مواضعي را که ارتش يمن کنترل کرده است پس بگيرد.مختار افزود،مواضعي نزديک مرزها وجود داشت که دشمن از اين مواضع، استان صعده را گلوله باران مي‌کرد که تمامي اين مواضع را ما به کنترل خود درآورديم و گلوله‌باران صعده متوقف شد.
عضو جنبش انصارالله يمن تصريح کرد،مدت زماني اجراي گزينه استراتژيک ممکن است تا يک يا دو سال طول بکشد، يعني نمي‌توان گفت گزينه تاکتيکي وجود دارد مي‌توان آن را طي يک ماه يا دو هفته آن اجرا کرد، ما گزينه‌هاي استراتژيک در اختيار داريم، معناي گزينه‌هاي استراتژيک را ممکن است روس‌ها و آمريکايي‌ها بدانند به‌ويژه اينکه الحوثي از مردم خواسته است صبور باشند.
مختار گفت: گزينه استراتژيک ممکن است سال‌ها طول بکشد تا رژيم آل سعود سرنگون شود. اگر سعودي‌ها بر ادامه جنگ و ويراني و کشتار در يمن اصرار داشته باشند، آن‌گاه هدف اساسي ما، سرنگوني آل سعود خواهد بود که هدف استراتژيک است يعني محال است که رژيم سعودي به کشتار و نابودي ملت يمن ادامه دهد و ما سکوت کنيم. در صورتي که اين رژيم به کشتار و ويرانگري ادامه دهد، گزينه استراتژيک ما سرنگوني آل سعود خواهد بود.
وي افزود: اگر رژيم سعودي به کشتار مردم يمن به‌بهانه شبه‌نظاميان صالح يا الحوثي ادامه دهد، اگر اين رويکرد ادامه يابد، آن‌گاه گزينه ما سرنگوني رژيم آل سعود خواهد بود که اين گزينه تنها از طريق موقعيت جغرافيايي که ورود و رسيدن به عمق خاک دشمن و مرکز حکومت آن است، خواهد بود همان‌طور که ما به عمق پايگاه‌هايي که از آنجا مرزهاي يمن را گلوله‌باران مي‌کردند، رسيديم.وي در عين حال تصريح کرد،در گزينه استراتژيک، مسئله، مسئله تصميم سياسي است در حال حاضر هيچ مانعي وجود ندارد يمني‌ها مي‌توانند وارد شوند و به عمق خاک دشمن برسند.
عضو شوراي عالي انقلاب يمن فاش کرد، بيش از 50هزار رزمنده در آماده‌باش کامل به سر مي‌برند، اين نيروها تا کنون در عمليات نظامي به کار گرفته نشده‌اند و آنها منتظر فرصت مناسب و فرمان رهبران خود هستند تا به عمق سعودي در نقطه‌اي وارد شوند که بتوان رژيم آل سعود را سرنگون کرد، اين هدف استراتژيک خواهد بود اگر آل سعود به جنگ و کشتار ادامه دهد، سرنگوني اين رژيم هدف ما خواهد بود که شاخ شيطان است و تجاوز وحشيانه‌اي را به راه انداخته است، ادامه اين تجاوز نمي‌تواند با سکوت ما روبه‌رو شود جز با سرنگوني آن، گزينه استراتژيک مي‌تواند به عمق خاک عربستان و مرکز آل سعود برسد و به‌ياري خداوند به سرنگوني اين رژيم منجر شود.
از سويي،کارشناس رسانه‌اي و سياسي يمني تأکيد کرد، عربستان همچنان به گزينه محاصره و کشتار ملت يمن تکيه کرده و امکان موفقيت گفتگوها بسيار پائين است. «حميد رزق» فعال سياسي يمن در گفت‌وگو با خبرگزاري تسنيم در خصوص سرانجام گفتگوها براي متوقف کردن جنگ در يمن گفت: بايد گفت اکنون هيچگونه گفت‌وگويي در يمن جريان ندارد و اين مسئله تنها به اظهارات رسانه‌اي فرستاده ويژه سازمان ملل در امور يمن که در خصوص گفتگو در ژنو و عمان سخن مي‌گويد، محدود مي‌شود.
وي درباره فعاليت‌هاي سازمان ملل و اظهارات فرستاده ويژه به يمن در خصوص گفتوگوها افزود: اين اقدامات تنها براي اعلام وجود سازمان ملل صورت مي‌گيرد اما در حقيقت گفت‌وگويي وجود ندارد.حتي اگر گفت‌وگوي واقعي صورت گيرد، سعودي‌ها به گزينه‌هايي همچون ادامه محاصره يمن، وارد کردن شمار بيشتري از عناصر داعش و القاعده و همچنين سربازان مزدور از سودان، جيبوتي و ساير کشورها و همچنين ادامه بمباران مردم تا از پاي در آوردن آنان اميد بسته‌اند. اين کارشناس يمني تأکيد کرد، عربستان همچنان در اين مسير گام برمي‌دارد، از اين رو بايد بگوييم که امکان رسيدن به نتيجه مناسب در گفتوگوها بسيار پايين است.
در همين حال،کارشناس مسائل منطقه با اشاره به اهميت تنگه باب المندب براي کشورهايي که از اين تنگه استفاده مي‌کنند،گفت: در صورت گسترش جنگ يمن به اين تنگه، احتمال ورود آمريکا و اسرائيل به جنگ يمن با گسترش آن به باب المندب وجود دارد. «محمدعلي مهتدي» درباره گسترش جنگ يمن به تنگه باب المندب پيامدهاي آن گفت: عربستان کشورهاي مختلفي را براي جنگ يمن بسيج کرده است. به علاوه، آمريکا و اسرائيل پايگاه‌هايي را در جيبوتي و سومالي در اختيار دارند و اين احتمال وجود دارد که با شدت گرفتن جنگ يمن، آنها نيز وارد عمل شوند بويژه اينکه آمريکا و رژيم صهيونيستي اعلام کرده اند، اجازه بسته شدن تنگه باب المندب را نخواهند داد. اين تنگه گذرگاه عبور کشتي‌هاي بين المللي است لذا در صورت گسترش جنگ يمن به اين تنگه، احتمال ورود آمريکا و اسرائيل به اين جنگ وجود دارد. گرچه احتمال اجرايي شدن اين سناريو ضعيف است، اما چنانچه جنگ يمن گسترش يابد و امنيت تنگه باب المندب تحت تاثير قرار گيرد، اين موضوع به زيان تمام کشورهايي مي‌شود که از اين تنگه استفاده مي‌کنند .
مشارکت اسرائيل در جنگ يمن
اين کارشناس مسائل منطقه درباره نقش آمريکا در جنگ يمن گفت: ظاهرا قرار نيست آمريکا بطور علني وارد جنگ شود، زيرا راهبرد واشنگتن از اين به بعد عدم ورود به جنگ‌هاي سخت افزاري است. آمريکا بيشتر بدنبال ورود به جنگ‌هاي نرم افزاري است. با وجود اين، آمريکا در جنگ يمن از رياض حمايت سياسي به عمل مي‌آورد، کمک‌هاي تسليحاتي را دراختيار عربستان قرار مي‌دهد و اطلاعات ماهواره‌اي، استحکامات انصارالله و ارتش يمن را در اختيار رياض قرار مي‌دهد. حتي اين هواپيماهايي که يمن را بمباران مي‌کنند و در رسانه اعلام مي‌شود که جنگنده هاي سعودي هستند، هيچ کس به واقع نمي‌داند که اين جنگنده‌ها متعلق به عربستان هستند يا خير.
اين در حالي است که برخي گزارش‌هاي تائيد نشده وجود دارد مبني بر اينکه اسرائيلي‌ها در جنگ يمن شرکت دارند و بسياري از عمليات هوايي که عليه يمن صورت مي‌گيرد، توسط جنگنده‌هاي اسرائيلي است که از پايگاه‌هاي خود در درياي سرخ، سومالي و جيبوتي به پرواز در مي‌آيند و يمن را بمباران مي‌کنند و اين بمباران‌ها به نام عربستان سعودي صورت مي‌گيرد.
بهره‌گيري آمريکا از هواپيماهاي بدون سرنشين
وي افزود: تاکنون آنچه آمريکايي‌ها درجنگ يمن بصورت علني و آشکار انجام داده‌اند و بدان نيز اعتراف کرده‌اند، استفاده از هواپيماهاي بدون سرنشين است. از اين هواپيماها براي هدف قرار دادن مواضع القاعده استفاده شده است ولي اکنون شاهديم، عربستان و همپيمانانش هر نقطه‌اي را که در جنوب يمن تصرف مي‌کنند، عملا القاعده در آنجا مسلط مي‌شود. زماني پايگاه‌هاي القاعده در استان باله يا ابين بود و آمريکايي‌ها با هواپيماي بدون سرنشين نقطه‌اي را هدف قرار مي‌دادند و اعلام مي‌کردند که ما پايگاه القاعده را زده‌ايم، اما اکنون تمامي آن مناطق تبديل به پايگاه‌هاي القاعده شده است. حضور علني آمريکا در جنگ يمن صرفا تاکنون استفاده از همين هواپيماهاي بدون سرنشين بوده است.
خودکشي استراتژيک عربستان
وي در پاسخ به اين سئوال که آمريکا فرماندهي جنگ‌هاي مشترک را داشته است مثلا در حمله به افغانستان و عراق ائتلافي تشکيل داد و طالبان و صدام را سرنگون ساخت اما عربستان تجريه چنين فرماندهي و مديريت جنگ را ندارد حتي نظاميان اين کشور در عمليات جنگي برون مرزي شرکت نداشتند.
حال چطور رياض مي‌تواند فرماندهي يک ائتلاف عليه يمن را عهده دار باشد؟ گفت: اين موضوعي که شما اشاره کرديد موضوع درستي است. به همين دليل، احتمال شکست عربستان در چنين جنگي بسيار زياد است. به هر ترتيب سعودي‌ها نه عاقبت‌انديشي دارند، نه اهل استراتژي هستند و نه ارتش آنها تجربه ورود در جنگ بويژه نبردهاي زميني را دارد. بر همين اساس بسياري از ناظران سياسي و نظامي ماجراجوي عربستان در يمن را به عنوان خودکشي استراتژيک مي‌دانند.
مهتدي درپايان با تاکيد بر اينکه عربستان در جنگ يمن پيروز نخواهد شد، تصريح کرد: سعودي‌ها روي انصارالله حساب نادرستي دارند. انصارالله از لحاظ عقيدتي بويژه در شرايطي که يمن بي‌رحمانه مورد تجاوز قرار گرفته گروهي نيست که تسليم بشود، در حالي که طرف مقابل هيچ انگيزه و آرماني براي جنگ ندارد واز تجربه جنگي نيز بي‌بهره است. اين يکي از مهمترين دلايلي است که تحليلگران نظامي و استراتژيست روي آن حساب مي‌کنند. اين مي‌تواند يکي از دلايل مهم شکست ماجراجويي عربستان در يمن محسوب شود.
در اين حال،آمريکا نبايد سعودي‌ها را در باتلاق يمن حمايت کند به ويژه در حالي که به نظر مي‌رسد ايراني‌ها خواستار کمک براي حل بحران از طريق مذاکره هستند.نشريه تايم آمريکا تحليلي درباره موضع آمريکا در قبال تحولات خاورميانه به قلم ستون‌نويس سياسي خود "جو کلين" نوشت. بر اساس اين مطلب: وزير خارجه ايران، محمد جواد ظريف اخيرا در نشستي در دانشگاه دنور آمريکا به اين نکته اشاره داشت که ايدئولوژي گروه تروريستي داعش يک تهديد مستقيم براي آمريکا محسوب مي شود، در حالي که داعش هيچ نفوذي بر روي ايراني‌ها ندارد، افکار عمومي و وهابيت در سعودي همخواني بيشتري با داعش دارد.
واقعيت اين است که سياست خاورميانه اي آمريکا به دليل عدم ارتباط با ايران به شدت ضربه خورده است. ما اسير نفت سعودي‌ها شده‌ايم و سرسختي ايراني‌ها نيز موثر بوده، اين امر خوب است که اوباما براي اطمينان دادن به پادشاهي عربستان کار کرده است تا به آنها بگويد پس از توافق هسته‌اي ما جهت‌گيري خود را تغيير نداده‌ايم، اما اين اطمينان بخشي‌ها بايد بر اساس منطق باشد، ما نبايد سعودي ها را در باتلاق يمن حمايت کنيم، به ويژه در حالي که به نظر مي رسد ايراني ها خواستار کمک براي حل موضوع از طريق مذاکره هستند. وزير خارجه ايران در نشست دانشگاه دنور گفت: سعودي ها نمي خواهند درباره اين موضوع با ما گفتگو داشته باشند.
از سوي ديگر در موضوع سوريه، منافع ما در آنجا کاملا با ايران همخوان نيست، ظريف از اينکه بگويد با روسيه، بشار اسد و حزب الله همپيمان هستند ترديدي نداشت،اما همانند يمن، وي تلاش کرده تا راه حلي مسالمت آميز را ارائه کند، طرح 4 مرحله اي ايران که شامل يک آتش بس، يک روند ديپلماتيک منطقه‌اي براي برقراري خدمات اساسي دولت در سوريه مي شود، و در نهايت يک انتخابات آزاد را شامل مي شود.
با اين حال واقعيت اين است که علي رغم خواسته احمقانه اوباما مبني بر " اسد بايد برود"، منافع ملي ما در اين موضوع بسيار مهم بيشتر با شيعيان همپوشاني دارد تا با سعودي‌ها، ما مي‌توانيم با ماندن اسد در قدرت موافقت کنيم، اما نمي توانيم اجازه دهيم داعش کنترل سوريه يا عراق يا افغانستان را در دست بگيرد، اين امر همچنين تهديدي براي مرزهاي ايران محسوب مي شود.علي رغم مخالفت سعودي، ايران در هر راه حل ديپلماتيکي بايد حضور داشته باشد. در نهايت اکنون تنها يک گزينه است که واقعا موثر است: اولويت اول ما نابودي داعش است. آمريکا بايد زمينه مشترکي براي کار کردن با هر کشوري در منطقه را بيابد که متعهد به مقابله جدي با داعش مي‌شود. ادامه دارد...
ش.د9404348