يك هيئت ايتاليايي به دمشق رفته تا مقدمات عادي‌سازي مناسبات اروپا با سوريه را فراهم كند؛ تحولي كه نشان‌دهنده سرعت گرفتن شدت تغيير در سياست بازيگردانان بحران سوريه است. منابع امريكايي از نزديك بودن يك توافق نسبي بين كاخ سفيد و كرملين خبر مي‌دهند و ارتش سوريه در افق همين توافق، سرعت محاصره تروريست‌هاي مستقر در حلب را تشديد كرده است. در چنين اوضاع و احوالي، منابع وزارت خارجه تركيه مي‌گويند كه دولت آنكارا ممكن است باقي ماندن بشار اسد در مسند قدرت را، هر چند براي مدتي كوتاه قبول كند. برخي منابع حدس مي‌زنند كه مجموع اين تحولات منجر به منزوي شدن عربستان در تحولات سوريه شود.
به گزارش «جوان»، انگار همين ديروز بود كه رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهور تركيه ادعا كرد كه به زودي با سرنگوني دولت سوريه در مسجد امويان دمشق نماز خواهد خواند اما با گذشت چهار سال از اين اظهارات، اردوغان نه تنها به آرزوي خود نرسيده بلكه سياست خود در مقابل بحران سوريه را تغيير داده و تمايل خود را براي ماندن بشار اسد رئيس‌جمهور سوريه در قدرت اعلام كرده است. منابعي در وزارت خارجه تركيه روز شنبه فاش كردند كه تركيه ممكن است حضور بشار اسد براي يك مرحله انتقالي كوتاه‌مدت را كه از شش ماه پا را فراتر نمي‌گذارد، بپذيرد و اين كار را با توافق با قدرت‌هاي بين‌المللي و در رأس آنها روسيه و امريكا انجام دهد. اين منابع در مصاحبه با روزنامه الشرق الاوسط گفتند: «گام‌هايي كه تركيه مي‌تواند در قبال سوريه اتخاذ كند، از آنچه تركيه براي بهبود روابط با روسيه و اسرائيل در پيش گرفت و آنچه ممكن است تركيه به زودي براي بهبود روابط با مصر در پيش بگيرد، متفاوت است.»
منابع وزارت خارجه تركيه در ادامه تصريح كردند: «اقدام تركيه در ارزيابي مجدد سياست‌هايش در قبال سوريه در وهله نخست به دليل تهديدهاي تركيه و همچنين ضرر رسيدن به منافع تركيه در پنج سال گذشته به دليل تندروي در تعامل با مسئله حضور اسد است.» اظهارات اين منابع درحالي است كه تروريست‌هاي داعش در يك‌سال گذشته چند حمله در شهرهاي تركيه انجام دادند كه طي آن صدها تن كشته و زخمي شدند و همين مسئله سبب شده تا تركيه در هفته‌هاي اخير علاوه بر بهبود روابط با روسيه سياست خود در قبال بحران سوريه را نيز تغيير دهد.
از سوي ديگر، دوگو برينچك، رئيس حزب الوطن چپگراي تركيه پيش‌بيني كرد رجب طيب اردوغان براي عادي‌سازي روابط با بشار اسد اقدام خواهد كرد و اين دو نفر به زودي در مسجد اموي با هم نماز خواهند خواند. به نظر مي‌رسد تغيير سياست تركيه نسبت به بحران سوريه پس از عادي‌سازي روابط با مسكو انجام شده است. مجله «دير اشپيگل» آلمان روز شنبه با اشاره به اينكه تركيه نزديك شدن به روسيه را ادامه مي‌دهد، نوشت: «مسكو و آنكارا هر چه بيشتر به هم نزديك مي‌شوند. رؤساي جمهور دو كشور نيز بايد هر چه سريع‌تر با هم ديدار كنند. با وجود اين، اكنون تماس‌هاي تلفني ميان آنان برقرار است.» براساس اين گزارش، گام بعدي روسيه تلاش براي خارج كردن تركيه از پيمان ناتو است.
هشدار اردوغان به محو سوريه از نقشه
همزمان با تغيير ملموس افکار تركيه در بحران سوريه اردوغان نسبت به محو شدن سوریه از نقشه هشدار داد. به گزارش روزنامه زمان، اردوغان ديروز در سخناني با اشاره به حدود 6 سال جنگ در سوريه، درباره پاك شدن اين كشور از نقشه جهان گفت: «ما قبول نخواهيم كرد كه سوريه از نقشه جهان محو شود.» اردوغان در حالي درباره سرنوشت سوريه ابراز نگراني مي‌كند كه تركيه اصلي‌ترين گذرگاه ورود تروريست‌هاي خارجي به سوريه بوده و اردوغان در مدت پنج سال گذشته از بحران اين كشور براي سرنگوني بشار اسد از هيچ كمك مادي، تسليحاتي و لجستيكي به تروريست‌ها خودداري نكرده است.
تحليلگران معتقدند تركيه اخيراً گام‌هايي براي اطمينان بخشي به روسيه و امريكا برداشته تا آنها را مطمئن كند كه از گروه‌هاي تروريستي در سوريه و در رأس آنها داعش و جبهه النصره حمايت نمي‌كند و تدابيري را براي تأمين امنيت مرزها و كنترل مرزها با سوريه اتخاذ مي‌كند. هفته گذشته پس از عادي‌سازي روابط با روسيه، مولود چاووش اوغلو، وزيرخارجه تركيه اعلام كرد كه ممكن است تركيه مرزهايش با سوريه را ببندد. مقامات روسيه بارها اعلام كرده‌اند تازماني كه مرزهاي تركيه به روي تكفيري‌ها بسته نشود جنگ با تروريسم سخت خواهد بود. از طرفي تركيه كه از سه سال پيش به دنبال ايجاد منطقه حائل در سوريه بود تا از اين طريق به تكفيري‌ها كمك كند در ماه‌هاي اخير از اين موضع خود عقب‌نشيني كرده است.
تغيير نگرش غرب
كشورهاي غربي كه تا چندي پيش بر طبل جنگ در سوريه مي‌كوبيدند و بر كناره‌گيري بشار اسد از قدرت اصرار داشتند با گذشت پنج سال از بحران اين كشور تغيير رويه داده و به دنبال عادي‌سازي روابط با دولت دمشق هستند. روز شنبه برخي رسانه‌ها از سفر هيئت امنيتي ايتاليايي به رياست رئيس سازمان اطلاعات خارجي اين كشور به دمشق خبر دادند. به گزارش شبكه الميادين، منابع آگاه اعلام كردند كه مذاكرات ميان هيئت ايتاليايي و مسئولان سوريه بر عادي‌سازي روابط ميان دو كشور و لغو تحريم اروپا عليه سوريه متمركز بود و دمشق اين شرط را به آغاز هرگونه مذاكره يا همكاري امنيتي منوط دانست. در اين سفر هيئت ايتاليايي متعهد به انجام هر تلاشي براي زمينه‌سازي جهت عادي‌سازي روابط ميان اروپا و سوريه در آينده نزديك شد.
هفته گذشته يك هيئت بلندپايه نظامي و اطلاعاتي از دمشق به رم، پايتخت ايتاليا سفر كرده بود. اخيراً بشار اسد از تلاش‌هاي كشورهاي اروپايي و غربي براي گشودن كانال‌هاي ارتباطي و همكاري امنيتي محرمانه با دمشق خبر داده بود. بحران سوريه كه اكنون وارد سال ششم خود شده است باعث قطع روابط ديپلماتيك كشورهاي غربي با سوريه شد و به دنبال اين بحران برخي از كشورهاي اروپايي تحريم‌هايي عليه دولت سوريه اعمال كردند.
تحويل پرونده سوريه به مسكو
روزنامه الشرق الاوسط در گزارشي نوشت: «از آنجا كه امريكا بدون همكاري روسيه نمي‌تواند به اهداف خود در سوريه برسد، پرونده سوريه را به مسكو واگذار كرده است.» همچنين اين روزنامه فاش كرده است كه امريكا به روسيه پيشنهاد تبادل اطلاعات در سوريه را داده است. دولت امريكا به روسيه اين پيشنهاد را داده است كه اگر روسيه از حملات به گروه‌هاي مخالفي دست بردارد كه با آتش‌بس در سوريه موافقت كرده‌اند و از نفوذ خود براي وادار كردن نظام سوريه جهت در پيش گرفتن همين مسير استفاده كند، امريكا به مسكو جهت بهبود حمله به گروه‌هاي تروريستي در سوريه كمك مي‌كند.
لازم به ذكر است اين اقدام امريكا تير خلاصي به عربستان سعودي درباره پرونده سوريه محسوب مي‌شود چرا كه حمايت سياسي امريكا از معارضان پشتوانه عربستان شكست خورده در سوريه براي ساقط كردن نظام دمشق است كه اين مسئله با واگذاري پرونده سوريه به مسكو توسط امريكا عملاً خاتمه يافته به شمار مي‌آيد. همه اين تحولات در برهه زماني‌اي اتفاق افتاده است كه ارتش سوريه با تسلط بر مزارع ملاح در مجاورت راه موسوم به كاستيلو در حومه شمالي حلب عملاً استفاده از اين مسير را براي تروريست‌ها غيرممكن كرده و بدين وسيله حلقه محاصره حلب كامل‌تر شده است.
http://javanonline.ir/fa/news/796223
ش.د9501241