تقابل دیپلماسی و جنگ در یمن

در حالی که همه نگاه‌ها متوجه بحران سوریه است و دو قدرت جهانی یعنی آمریکا و روسیه برای تحقق آتش‌بس در سوریه تلاش می‌کنند، کشور دیگری در منطقه شاهد جنگی است که خطر آن کم‌تر از جنگ سوریه نیست. اوضاع "یمن" در حال تبدیل شدن به جنگی منطقه‌ای است که بار انسانی و مالی جبران ناپذیری را به همراه دارد. حال آمریکا با طرحی که به "طرح کری" معروف شده وارد چالش یمن شده تا کاری از پیش ببرد. فرستاده سازمان ملل هم در این راستا این بار مامور شده طرح آمریکا را با طرف‌های مربوطه در میان بگذارد تا شاید مذاکرات صلح دوباره از سر گرفته شود.

بعد از گذشت 18 ماه از جنگ یمن آخرین آمار رسمی سازمان ملل نشان می‌دهد که تعداد کشته‌های جنگ یمن تاکنون به بیش از 10 هزار تن و تعداد زخمی‌ها حدودا به 30 هزار تن رسیده است؛ در حالی که این جنگ سه میلیون آواره هم به جا گذاشته است. در این میان نمی‌توان وضعیت بغرنج هفت میلیون تنی را که به علت قحطی ناشی از محاصره از سوء تغذیه رنج می‌برند،‌ نادیده گرفت. حال اگر میزان خسارت به زیرساخت‌ها و آثار تاریخی این کشور را هم به این فجایع اضافه کنیم همه چیز حکایت از یک تراژدی واقعی دارد.

در پی شکست مذاکرات یمن در کویت در ماه مرداد یعنی سه ماه بعد از شروع این مذاکرات، انصارالله و حزب کنگره سراسری یمن وابسته به علی عبدالله صالح، رئیس‌جمهور سابق یمن "شورای عالی سیاسی یمن" را تشکیل دادند که بالاترین قدرت تصمیم گیری در این کشور محسوب می‌شود. در پی تشکیل این شورای عالی سیاسی و تصمیماتش برای اداره کشور دولت مستعفی یمن احساس خطر کرد. در واقع تشکیل شورای عالی سیاسی دولت مستعفی یمن را به چالش کشیده و متحدانش را به تکاپو واداشت تا مانع از پیشبرد اهداف این شورا و تسلط انصارالله بر یمن شود که از نظر عربستان و آمریکا تسلط انصارالله بر یمن خطری بر منافع آنها در منطقه است چرا که محور مقاومت و در راس آن ایران و حزب‌الله تقویت خواهند شد و آنها از این مساله هراس دارند. ازاین رو اسماعیل ولد الشیخ احمد، فرستاده این سازمان به یمن سعی دارد به توصیه آمریکا دور جدیدی از مذاکرات را از سر بگیرد.

جان کری، وزیر خارجه آمریکا در دیداری با هم‌پیمانان عرب و انگلیسی‌اش برای توقف پیشرفت‌های انصارالله و هم‌پیمانانش نسخه‌ای برای یمن پیچیده‌اند که چندان هم با طرح قبلی ارائه شده از سوی فرستاده سازمان ملل به یمن تفاوتی ندارد. در این نشست توافق شد رویکرد جدیدی در مذاکرات صلح یمن دنبال شود. فرستاده سازمان ملل در جده نیز در جریان طرح آمریکا درباره یمن قرار گرفت.

در طرح کری که در واقع سعی کرده همان خواسته دولت مستعفی و هم‌پیمانان عربش را تحقق ببخشد از انصارالله خواسته شده دست از گلوله‌باران مرزهای عربستان بردارد، از صنعا عقب‌نشینی کرده و در دولت متحد ملی با متخاصمان داخلی مشارکت کند؛ در حالی که گویی چشمانش را عمدا روی تجاوزات عربستان بسته است.

دولت مستعفی یمن که به نظر هیچ یک از موارد طرح آمریکا را برخلاف منافعش نمی‌داند با طرح آمریکا و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و سازمان ملل برای احیای روند مذاکرات موافقت کرد اما انصارالله که در ابتدا مخالفت ضمنی خود را با این طرح اعلام کرد بعدها کمی انعطاف‌پذیری نشان داد به طوریکه شورای عالی سیاسی یمن اعلام کرد که از هر گونه طرح صلح استقبال می‌کند اما مشروط به اینکه محاصره صنعا شکسته و تیم انصارالله به صنعا بازگردد و در آن صورت با ولد الشیخ احمد مذاکره خواهد کرد.

درست است که هیئت انصارالله برای نشان دادن حسن نیت خود برای دستیابی به توافقی برای آتش‌بس و ارسال کمک‌های انسانی به مردم یمن در پی درخواست عمان فورا بغداد را ترک و به مسقط بازگشت، در حالی که قرار بود در راستای سفر دوره‌ای به کشورهای منطقه به عراق، لبنان و ایران برود اما به نظر می‌رسد می‌خواهد قبل از مذاکره به یکی از خواسته‌های خود یعنی شکستن محاصره صنعا دست یابد. لذا با وجود اینکه ولد الشیخ احمد از شنبه در مسقط به سر می‌برد تا با هیئت انصارالله دیدار کند اما آنها همچنان بر این مساله که باید این دیدار در صنعا انجام شود، پافشاری می‌کنند.

قرار است ولد الشیخ با توجه به استقبال اولیه به نتایج طرح‌هایی که در جده مطرح شده جزئیات این طرح را به اطلاع هیئت انصارالله برساند و بعد از آن به ریاض بازگردد تا ملاحظات هیئت انصارالله را به اطلاع دولت مستعفی یمن برساند تا به این ترتیب مقدمات دور آتی مذاکرات که قرار بود فردا مصادف با شش سپتامبر باشد، بررسی کند.

اما همزمان با این تلاش دیپلماتیک دایره درگیری‌ها به خاک عربستان کشیده شده و کشته‌ها و تلفات نظامیان سعودی افزایش یافته درحالی که ائتلاف سعودی به تلافی موفقیت‌های اخیر انصارالله و حزب کنگره سراسری یمن موج جدیدی از حملات را به زیرساخت‌های یمن در شمال و غرب یمن از سر گرفته است. در این راستا عربستان اخیرا 5000 نیروی مزدور وفادار به عبدربه منصور هادی را از استان‌های جنوبی به مرزهای عربستان منتقل کرده و قرار است آنها قبل از انتقال به مرزهای یمن و عربستان دوره‌های آموزشی فشرده‌ای را در پایگاه‌های سعودی‌ها ببینند تا برای یک نبرد سخت مرزی آماده شوند.

اما این اقدامات هرگز انصارالله را از آمادگی‌اش برای هر گونه ماجراجویی باز نداشته به طوریکه سرهنگ شرف لقمان، سخنگوی رسمی نیروهای وابسته به انصارالله گفته است: عملیات نظامی در جازان، عسیر و نجران در جنوب عربستان محدود نخواهد شد و این عملیات تا زمان تحقق اهداف استراتژیک ادامه خواهد داشت. شاید شلیک یک موشک بالستیک تحت عنوان "برکان یک" به فرودگاه "ابها" در عسیر با برد 800 کیلومتر گواه این آمادگی باشد.

عربستان و هم‌پیماناش هر روز که می‌گذرد بیشتر در باتلاق جنگ یمن فرو می‌روند و تلفات مادی و جانی آن به لطف حملات بی‌هدف انتقام‌جویانه‌ ائتلاف سعودی بیشتر می‌شود و اتهام ارتکاب جنایت جنگی آل سعود در یمن را تقویت می‌کند.

با این اوصاف باید دید که این دو مسیر موازی یعنی آمادگی نظامی دو جبهه و تلاش سیاسی جامعه جهانی تحت عنوان "طرح کری" کدام یک بر دیگری غلبه پیدا می‌کند و کفه ترازو به کدام طرف سنگینی می‌کند؛ آیا سازمان ملل می‌تواند موافقت انصارالله را برای پیاده کردن خواسته‌های خود به دست آورد یا نه دو طرف ترجیح می‌دهند به این جنگ بی‌نتیجه که تنها بارش متوجه مردم بی‌گناه یمن است ادامه دهند؟

http://jomhourieslami.net/?newsid=105777

ش.د9502004