(روزنامه اطلاعات ـ 1395/09/02 ـ شماره 26591 ـ صفحه 12)
انتخاب «دونالد ترامپ» نامزد جنجالي جمهوريخواهان به عنوان چهل و پنجمين رييس جمهوري ايالات متحده آمريکا که به رغم بسياري از گمانه زني‌ها و نظرسنجي‌ها رخ داد، موجي از شگفتي را برانگيخت و نگراني‌هايي را درون و بيرون مرزهاي اين کشور ايجاد کرد.
با مشخص شدن نتيجه انتخابات رياست جمهوري آمريکا، برخلاف بسياري از پيش بيني‌ها و نظرسنجي‌ها ترامپِ بي تجربه در عرصه سياست توانست «هيلاري کلينتون» سياستمدار کهنه کار دموکرات را شکست دهد. اين رخداد مهم موجي از شگفتي را در سراسر جهان برانگيخت و بسياري از حاميان و طرفداران نامزد دموکرات‌ها را در بهت فروبرد.بسياري از رسانه‌هاي جريان ساز آمريکا که تابحال تمام قد از نامزد حزب دموکرات دفاع مي‌کردند، انتخاب ترامپ را شوکي براي آمريکا توصيف کردند. اين گزارش بخش‌هايي از تحليل‌هاي رسانه‌اي درباره نتيجه انتخابات آمريکا را پوشش مي‌دهد.
از جمله شعارهايي که ترامپ در دوره رقابت‌هاي انتخاباتي بر آن تاکيد داشت نياز آمريکا به دگرگوني‌هاي مديريتي بود. «نيويورک تايمز» در يکي از چند گزارش و تحليل خود، پيروزي ترامپ را موفقيتي شوک آور براي وي توصيف کرد.
«فرانک برني» تحليلگر نيويورک تايمز اعلام کرد که چند روز پيش از انتخابات به ايالت اوهايو سفر کرد و با تعجب شاهد بود که گويا ترامپ رقابت انتخاباتي را کنار گذاشته است زيرا هيچ کارزار واقعي از جانب وي در آن ايالت وجود نداشت. هيچ فعاليتي براي جمع آوري راي يا اقدام عملي ديده نمي شد که از حضور يک نامزد جدي جمهوريخواه براي انتخابات رياست جمهوري حکايت داشته باشد. اما سرانجام اين جمهوريخواهان بودند که در اين ايالت پيروز شدند.
در برخي ايالت‌هاي ديگر هم کسي فکر نمي کرد که آنها بتوانند پيروزي را کسب کنند؛ حتي تصور نمي‌شد که وي به کلينتون نزديک شود اما اين اتفاق افتاد و کار تمام شد. به نوشته اين روزنامه شناخته شده آمريکايي درحالي که کلينتون بهترين متخصصان را با پول به خدمت گرفته بود و اطلاعات عمليات بسيار دقيق و پيشرفته اي را در خدمت داشت و لشکر وظيفه شناس همراه وي خانه به خانه شعار «در کنار هم، قوي تر» را تبليغ مي کردند اما ترامپ به عنوان چهل و پنجمين رئيس جمهوري ايالات متحده انتخاب شد. نيويورک تايمز اقدام‌هاي ترامپ حتي در روز انتخابات را فراواقعي (سوررئال) خواند و آورد: در جبهه هيلاري کلينتون همچون بسياري از ديگر رهبران دموکرات، نوعي تکبر و خودخواهي وجود داشت.
کلينتون رويه خود را در مسيري به پيش برد که جب بوش طراحي کرده بود. وي نتوانست با راي دهندگان ارتباط بنياني را برقرار کند و هميشه در محاصره انبوه مردم، رسانه‌هاي خبري و راي دهندگاني هيجان‌زده قرار داشت. او هيچگاه نتوانست پيامي صريح، مختصر و مفيد را ارايه کند. در اوهايو طرفداران وي چندين بار جزوه‌هاي انبوهي را به منزل افراد مي بردند که پر شده بود از منطق نامزدي وي و سياست‌ها و وعده‌هاي او. در پايان اين تحليل آمده است: اما مفاهيم و تحولات تيره تري وجود دارد.
ترامپ پس از همه دروغ‌هايي که گفت، تمامي نقشه‌هاي خيالي که ترسيم کرد، همه نفرت‌هايي که آفريد و همه شکاف‌هايي که عميق تر کرد، جايزه رياست جمهوري مهم ترين کشور جهان را هم دريافت کرد. اينکه مفهوم سياست در چند سال آينده چه خواهد بود پرسشي در ذهن خواهد ماند تا انتخابات کنگره در سال 2018 و رياست جمهوري در 2020.
تفاوت فرهنگي ترامپ با رقيبان
تارنماي مجله آمريکايي «تايم» پس از اعلام نتيجه نهايي انتخابات آمريکا با شوک‌برانگيز توصيف کردن انتخاب ترامپ چنين نگاشت: در يکي از عجيب ترين انتخابات تاريخ سياسي مدرن، ترامپ توانست هيلاري کلينتون را شکست دهد. تايم نوشت: به گفته مجري شبکه «سي.ان.ان» ترامپ تقريبا در مقابل همه کارشناسان قرار داشت اما در نهايت مشخص شد حق با ترامپ بود.
همچنين اين ستاره تلويزيوني که در امر سياست تازه کار است توانست همه قاعده‌ها را براي رسيدن به پيروزي به هم بريزد. او 15 نامزد ديگر از حزب جمهوريخواه را در مرحله مقدماتي شکست داد. اين درحالي بود که بسياري از آنها فرماندار، سناتور و چهره‌هاي مطرحي بودند. به نقل از يک کارشناس ديگر، دليل اصلي پيروزي ترامپ، تنها جنگيدن وي با نخبه‌ها نبود بلکه دليل اين بود که وي با 16 نامزد ديگر (15 جمهوريخواه بعلاوه کلينتون) از لحاظ فرهنگي متفاوت بود.تايم افزود: وي کارزار انتخاباتي خود را همچون پيشينيان و به شکل سنتي دنبال نکرد. ميزان هزينه‌هاي انتخاباتي وي بسيار کمتر از کلينتون بود.
ترامپ در زمين بازي هم گروه کاري کوچک و بي برنامه اي را در مقابل کلينتون به کار گرفت و نامزدي بي قيد با گفتار تند و انفجاري که ميل شديد براي جدل‌هاي توييتري دارد در اين انتخابات پيروز شد.اين نشريه متمايل به کلينتون، رفتارهاي ترامپ را مردم فريبانه دانست و نوشت: ترامپ در دوره مبارزه‌هاي انتخاباتي خود، آشکارا کنوانسيون (حزبي) را به سخره گرفت و مسير پيروزي خود را با شيوه اي پوپوليستي تبليغ کرد. اين رويه اي بود که هيچ نامزد ديگري تاکنون موفق به اجراي آن نشد.
ترامپ به طرفدارانش گفت «اين يک جنبش است». بيشتر افرادي که وي را برگزيدند يا از وي پشتيباني کردند به علت خشم‌شان بود. آنها کشورشان را نيازمند يک تغيير بزرگ مي‌دانند زيرا فکر مي‌کنند ريلي که دولت روي آن حرکت مي‌کند معيوب است.
در گزارش تحليلي تايم مي خوانيم: در روزهاي پاياني رقابت‌هاي انتخاباتي، ترامپ از اصطلاح «تخليه سيفون» در مقر اداره کشور(کاخ سفيد) استفاده مي کرد. اين سخني بود که توده‌ها آن را دوست داشتند. پيروزي ترامپ نمايش شکاف و گسل تازه در آمريکا است. ترامپ جمهوريخواه قابل اعتمادي شد که توانست نظر مثبت انبوهي از سفيدپوستان غيردانشگاهي را جلب کند. همچنين مبارزه ميان نخستين زن نامزد حزب بزرگ دموکرات و يک نامزد متهم به آزار جنسي زنان، اين رخداد را به يک همه‌پرسي جنسيتي تبديل کرد.
ترامپ و چارچوب‌هاي نظام سياسي آمريکا
تارنماي روزنامه «واشنگتن پست» در گزارشي با عنوان «رييس جمهوري ترامپ» نوشت: «دونالد ترامپ چهل و پنجمين رييس‌جمهور آمريکا شد» اين‌ها کلماتي هستند که اميدوار بودم هيچ گاه ننويسم اما آقاي ترامپ همه موسسه‌هاي نظرسنجي را در حيرت فرو برد و سوار بر موجي شد که به خاطر راي‌دهندگان روستايي و غيرپيشرفته، تشکيلات سياسي را برهم خواهد زد.
در ادامه آمده است: اين انتخاب اما درعمل چه معنايي خواهد داشت؟ نخست بايد اميدوار باشيم که ترامپ رييس جمهوري بهتر از آن چيزي باشد که ما از آن هراس داريم. به زودي ترامپ دستورهايي اداري صادر مي کند، قوانين کشور و سازمان‌هاي اطلاعاتي را به اجرا در‌مي‌آورد و بر قدرتمندترين ارتش دنيا حاکم مي‌شود. ما همه آرزو داريم که او سيستم دولتي ايالات متحده را درک کند. او به تنهايي نمي‌تواند اين کار را به سرانجام برساند.
رئيس جمهوري جديد از روز نخست با چالش‌هاي بسيار زياد و پيوسته اي روبرو خواهد شد. او وارث جهاني است که در آن ليبرال دموکراسي در حال عقب نشيني است و رهبري ايالات متحده در جهان مورد ترديد قرار گرفته است. خاورميانه در آشوب و زرادخانه هسته اي کره شمالي روبه توسعه است و روسيه و چين خود را قدرتمندتر مي‌کنند.
واشنگتن پست در پايان نوشت: آمريکايي‌ها هيچگاه انسجام خوني و عقيدتي نداشته اند اما آنها وفاداري به يک نظام دموکراتيک دولتي را که بر پايه مشارکت در قدرت، حکومت قانون و احترام به منزلت افراد بوده، پذيرفته اند. اميدواريم رييس جمهوري تازه انتخاب شده ما، احترام به نظام آمريکا را نشان دهد. آمريکايي‌ها هم بايد آماده باشند اگر ترامپ اين کار را کرد از وي حمايت کند و اگر نکرد از سيستم حمايت کنند.
بازخواني مواضع «ترامپ» از نامزدي تا رييس‌جمهوري
انتخابات رياست جمهوري آمريکا با همه جنجال‌ها و حاشيه‌هايش به پايان رسيد و«دونالد ترامپ» نامزد حزب جمهوريخواه پيروز اين دوره از رقابت‌ها شد. چهل و پنجمين رييس جمهوري آمريکا به زودي راهي کاخ سفيد مي شود تا وعده‌هايش را عملي کند، از اين رو نگاهي دوباره به شعارهاي ترامپ طي مبارزه‌هاي انتخاباتي خالي از فايده نيست.
شعارها و وعده‌هاي نامزدهاي دموکرات و جمهوريخواه، سرنوشت برنده انتخابات رياست جمهوري آمريکا را در هجدهم آبان ماه (هشتم نوامبر) مشخص کرد و بر اساس شمارش آرا، ترامپ برنده نهايي اين رقابت پر حاشيه شد. کمپين رسمي انتخاباتي ترامپ با شعار «آمريکا را دوباره عالي کن!» در 16 ژوئن 2015 (خرداد 95) آغاز به کار کرد و وي با بيان مواضع انتخاباتي خود در مورد اوضاع داخلي آمريکا، سياست خارجي و راهبردهاي جهاني اين کشور توانست راي بسياري از آمريکايي‌ها را کسب کند.
وعده‌هاي ترامپ براي حل مشکلات داخلي آمريکا
مباحثي مانند بيمه اجتماعي، رکود اقتصادي، اشتغال و ارايه برنامه براي توسعه فعاليت واحدهاي صنعتي از جمله محورهاي مهمي بود که در وعده‌هاي انتخاباتي ترامپ برجسته بود.
ترامپ در جريان رقابت‌هاي انتخاباتي (اواخر مردادماه) در گفت‌وگوي اختصاصي با شبکه تلويزيوني «فاکس نيوز» درباره اقتصاد آمريکا گفت: اکنون رقم رشد اقتصادي آمريکا 1.2 درصد اعلام شده است که در واقع رشد نيست. اگر رشد اقتصادي چين 1.2 درصد بود، مي‌گفتند رشد اقتصادي چين خيلي پايين است. اکنون رشد اقتصادي چين 7 تا 8 درصد است که آن هم به کمک روش‌هاي فريبکارانه به اين رقم رسيده است.
اين کشور با پايين آوردن ارزش يوان و برنامه‌هايي از اين دست چنين رشدي را ايجاد کرده است. آنها با اين اقدام‌ها فرصت‌هاي بيشتري را از آمريکا مي‌گيرند. البته ممکن بود رشد اقتصادي ما حتي پايين تر از 1.2 درصد شود. ما در شرايط رکود قرار داريم.وي افزود: اکنون ميليون‌ها نفر در آمريکا بيکارند و نمي‌توانند شغلي پيدا کنند.
آمارها، بيکاري را 5 درصد نشان مي‌دهد اما رقم واقعي اين نيست. شايد رقم بيکاري 21 درصد باشد. بسياري از مردم ديگر براي پيدا کردن کار ثبت نام نمي‌کنند زيرا اميد خود را از دست داده اند. بسياري از آنهايي هم که شغل دارند، از کار خود راضي نيستند زيرا بسياري از فرصت‌هاي شغلي خوب از آمريکا به کشورهاي ديگر رفته است.
ترامپ در مورد بحث ماليات و فرصت‌هاي شغلي هم گفت: ما بايد بدانيم هيلاري کلينتون يعني چهارسال ديگر سياست‌هاي اوباما که معناي آن افزايش ماليات‌ها و دو برابر شدن آنها است. دو برابر شدن ماليات مردم، اوضاع را بهتر نمي‌کند. بنابراين ما بايد در اين انتخابات پيروز شويم و فرصت‌هاي شغلي ايجاد کنيم. يکي از علت‌هايي که دولت ما نمي تواند کار درستي براي اقتصاد انجام دهد اين است که تحت کنترل لابي‌ها و گروه‌هاي ذينفع است و اين لابي‌ها مي‌خواهند فرصت‌هاي شغلي را به خارج ببرند و در خارج از جمله در مکزيک و چين و جاهاي ديگر کارخانه بسازند.
برنامه‌هاي بزرگ ترامپ براي بيمه درمان آمريکا هم از ديگر وعده‌هاي انتخاباتي وي بود. اين منتخب مردم، وعده داد اگر به عنوان رييس جمهوري آمريکا انتخاب شود، طرح جديد خود را جايگزين طرح بيمه درماني کنوني در آمريکا خواهد کرد که چند سال پيش «باراک اوباما» متولي آن شد و به طرح «اوباما کر» معروف است. ترامپ مدعي شد با بيمارستان‌ها قراردادي امضا مي کند که هزينه‌هاي درمان 25 درصد جمعيت فقير آمريکا را تامين کنند.
وي بر اين باور است که فقط از اين طريق مي توان مبالغ زيادي را صرفه جويي کرد. طبق برنامه درماني او، بقيه شهروندان آمريکا نيز براي خريداري بيمه نامه درمان مشمول طرح خصوصي خواهند شد که طبق آن مي‌توانند با شرکت‌هاي بيمه به طور مستقيم وارد گفت وگو شوند تا بيمه نامه‌اي با قيمت ارزان و جامع‌تر از بيمه‌نامه‌هاي کنوني دريافت کنند. ترامپ مي‌گويد، اين دسته از شهروندان آمريکايي مي‌توانند پزشک خود، طرح خود و همه چيز را داشته باشند.
اظهارات نژادپرستانه ترامپ و مخالفت با ورود مهاجران
ترامپ در رقابت‌هاي انتخاباتي در اظهاراتي نژادپرستانه و در تضاد با روح قانون اساسي آمريکا مبني بر آزادي مذاهب در اين کشور، جلوگيري از ورود مسلمانان به آمريکا را وعده داد. وي در حضور جمعي از طرفدارانش در شهر «پورتلند» ايالت «مِين» دليل بدبين بودنش به ورود مهاجران از کشورهاي مختلف به آمريکا را توضيح داد و گفت:ما به شهروندان کشورهاي تروريستي اجازه ورود به کشور را مي‌دهيم ولي امکان بررسي پيشينه آنها به طور کامل را نداريم. در حالي که اين افراد يک «اسب تروآ» واقعي هستند.
وي در ادامه گفت: به ياد داشته باشيد، هيلاري کلينتون خواهان ورود صد هزار نفري اين افراد به کشور است. اين ربطي به سياست ندارد و حماقت محض است.از جمله اظهارات جنجالي ترامپ در مورد مسايل مهاجرت و امنيت مرزها، پيشنهاد اخراج مهاجران غيرقانوني، ساختن ديوار بزرگي در مرز آمريکا و مکزيک به خرج مکزيک و توصيف‌هاي او در خصوص مهاجران غيرقانوني بود.
وي در سخنراني‌هاي پيشين خود وجود اين مهاجران را مايه نگراني امنيتي توصيف کرده و مهاجران غيرقانوني مکزيکي را جنايتکار و متجاوز خوانده بود.
سياست خارجي از ديد نامزد جمهوريخواهان
ترامپ ميلياردر معروف آمريکايي که بر مسند رياست جمهوري آمريکا خواهد نشست سخنراني‌هاي جنجالي و خبرسازي در حوزه سياست خارجي آمريکا داشته است. نگرش دونالد ترامپ به مقوله سياست خارجي در شعار «اول آمريکا» تجسم پيدا مي‌کند.
به عنوان نمونه، ترامپ در يکي از کمپين‌هاي انتخاباتي در «واشنگتن دي سي» گفت: زمان زنگار زدايي از سياست خارجه کنوني فرا رسيده است.وي مدعي شد: آمريکا ديگر توانايي دفاع از کشورهاي اروپايي و البته آسيايي را ندارد و آنها بايد هزينه‌هاي مالي اين کار را جبران کنند، وگر نه نيروهاي آمريکايي را از اين کشورها بيرون خواهد کشيد.
به بيان وي، بعضي از اعضاي ناتو مانند کشورهاي حوزه بالتيک نبايد در صورت حمله روسيه روي کمک نظامي آمريکا حساب کنند، مگر اينکه ابتدا به تعهدات خود عمل کرده باشند. به اعتقاد او ناتو پيماني کهنه و از رده خارج است. او اعضاي اين پيمان را به متحداني ناسپاس دانست که از سخاوت آمريکا بهره مي‌برند. در بخشي ديگر از اين سخنراني، ترامپ به انتقاد از ديدگاه اوباما در زمينه تعامل و مذاکره در مسائل خارجي پرداخت و سياست خارجي رييس جمهوري دموکرات آمريکا طي هشت سال اخير را شکست خورده دانست.
مواضع منتخب آمريکايي‌ها درباره خاورميانه
گفته‌هاي منتخب مردم آمريکا درباره خاورميانه هم قابل تامل و پرحاشيه است. وي گفت در صورتي که «صدام حسين» ديکتاتور عراق و «معمر قذافي» حاکم مستنبد ليبي هنوز بر سر کار بودند خاورميانه ثبات بيشتري داشت. روزنامه آمريکايي «هافينگتون پست» اواسط مهرماه در خصوص اين سخنان ترامپ نوشت: ترامپ در استدلال براي اين ادعاي خود گفت کنار زدن قذافي از قدرت توسط آمريکا به هرج و مرج در ليبي انجاميد که همين بي ثباتي‌ها منجر به حمله مهلک سال 2012 به سفارت آمريکا در «بن غازي» شد و به مرگ سفير آمريکا در ليبي و شماري ديگر از کارمندان آمريکايي در اين کشور انجاميد.
در ادامه اين گزارش آمده است: ترامپ کنار زدن «بشار اسد» رييس جمهوري سوريه از قدرت را نيز موجب آشفتگي مانند آنچه در عراق و ليبي بوجود آمده دانست و گفت: اين نيز چيزي مانند اقدامات گذشته خواهد بود.وي همچنين در مصاحبه با برنامه «60 دقيقه» شبکه «سي.بي.اس» درباره سياست خود براي مبارزه با داعش در صورت پيروزي در انتخابات گفت جنگي تمام عيار عليه اين گروه آغاز خواهد کرد.
وي همچنين وعده داد مداخله مستقيم نيروهاي آمريکايي در منطقه را به حداقل رسانده و روي افزايش حمايت اطلاعاتي تمرکز کند.منتخب جمهوريخواه مردم آمريکا در ادامه بيان داشت: تعداد اندکي از نيروهاي نظامي در ميدان جنگ حضور خواهند داشت، سيستم اطلاعاتي باورنکردني خواهيم داشت، چيزي که به آن نياز داريم و اکنون وجود ندارد.
او همچنين با اشاره به نقش سازمان پيمان آتلانتيک شمالي (ناتو) در مبارزه با تروريسم، تاکيد کرد اين ائتلاف نظامي بايد نقش فعالتري در مبارزه با تروريسم داشته باشد و بار اين نبرد را به دوش آمريکا نياندازد. رئيس جمهوري منتخب مردم آمريکا در يک برنامه زنده تلويزيوني به نام «صبح بخير جو» در شبکه «ام.ان.اس.بي.سي» هم سخناني تامل برانگيز را البته بدون نام بردن از کشوري درباره عربستان و رژيم صهيونيستي به زبان آورد و گفت: بعضي از به اصطلاح متحدان ما که با آنها همکاري و از آنها حمايت نظامي مي کنيم مبالغ کلاني را به داعش و القاعده و ديگر گروه‌هاي تروريستي مي فرستند. قطعا دارند اين کار را مي کنند همه اين را مي‌دانند.
ترامپ درباره وضع فلسطين، با بيان اينکه مذاکرات صلح سخت ترين توافقنامه ممکن در جهان است از اتخاذ موضع بي طرفانه سخن گفت و وعده داد مذاکرات بين فلسطينيان و صهيونيست‌ها را امتحان خواهد کرد. وي همچنين مدعي شد کشورهاي همپيمان و تحت حمايت نظامي آمريکا در خاورميانه را به پرداخت هزينه‌هاي نظامي ارتش آمريکا مجبور خواهد کرد.
ايران در مواضع و اظهارنظرهاي ترامپ
ايران و مساله برجام هم يکي از موضوع‌هاي مهم در اظهارنظرهاي تبليغاتي ترامپ بوده است. ترامپ در جمع طرفداران خود در ايالت «مي سي سي پي» اظهار داشت: توافقنامه هسته اي با ايران آنقدر بد انجام گرفته است که شک دارم اين توافقنامه از روي ناشايستگي مذاکره کنندگان آمريکايي شکل گرفته يا عمدا اينطور عمل شده است. من هم قرارداد‌هاي بدي داشته ام ولي در پيدا کردن نکات ريز در قراردادها تبحر دارم، نکاتي را پيدا خواهم کرد و توافقنامه هرچقدر هم بد باشد آن را با جديت اجرا خواهم کرد.
رئيس جمهوري منتخب مردم آمريکا، چگونگي نظارت بازرسان بر تاسيسات اتمي ايران را از جمله مشکلات اين توافقنامه برشمرد.وي همچنين در اين سخنراني، مذاکره‌کنندگان آمريکايي را به ساده لوح بودن و نيرنگ خوردن از مذاکره کنندگان ايراني متهم کرد و بخاطر ادامه مذاکرات آن هم در حالي که شهروندان آمريکايي در ايران زنداني بودند کاخ سفيد را سرزنش کرد.
ترامپ علاوه بر تاکيد بر لزوم آزادي زندانيان آمريکايي بعنوان پيش شرط مذاکره با ايران، پرداخت 150 ميليارد دلار را به ايران -که اين رقم از طرف دولت آمريکا غيرمستند اعلام شده است- باخت بزرگ آمريکا در نتيجه مذاکرات اعلام داشت و مدعي شد: اگر رييس جمهوري آمريکا بودم به بهانه اينکه آمريکا کشوري ورشکسته با بيش از 19 تريليون دلار بدهي است اعلام مي کردم که توان پرداخت پول به ايران را نخواهد داشت. مشکل اين است که من دير رييس جمهوري خواهم شد و ايران پول را پيش از اين گرفته است و حتي با برهم خوردن توافقنامه ايران پولي پس نخواهد داد.
ترامپ در جمع هواداران خود در شهر «راچستر» هم مدعي شد که آمريکا بر اساس توافق هسته اي به ايران 150 ميليارد دلار داده است و ايران به جاي بويينگ از ايرباس هواپيما مي خرد. وي اظهار داشت : آنها از روسيه موشک مي خرند. از همه خريد مي‌کنند به جز ما. چرا؟ چون ما خريد (نظامي) ايران را ممنوع کرده ايم. البته من معتقدم که اين ممنوعيت چيز خوبي است.
ش.د9502576