(روزنامه اطلاعات ـ 1395/09/23 ـ شماره 26606 ـ صفحه 12)
بنیانگذاران اتحادیه اروپا که اعتقاد داشتند اتحاد در این بلوک در بحرانها آبدیده خواهد شد، بعد از بریگزیت و انتخاب دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در حال مشاهده تزلزل روزافزون در این اتحادیه هستند.
به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری فرانسه، وزرای خارجه 28 کشور عضو اتحادیه اروپا در بروکسل مذاکراتی را درباره تاثیر ریاست جمهوری فردی در آمریکا که پیش از این معاهده چند دهه ترانس آتلانتیک در مورد دفاع از این قاره را زیرسوال برده بود، برگزار کردند.بسیاری از مفسران در اروپا نگران هستند با جهش پوپولیستها، حضور روسیه در شرق، بحران مهاجرت و تبعات بیپایان بدهی در منطقه یورو، آشوب دائمی پدیدار شود.دونالد تاسک، رئیس اتحادیه اروپا در واکنش به پیروزی دونالد ترامپ گفت: وقایع سال 2016 نشانههای هشدار دهندهای برای همه معتقدان به لیبرال دموکراسی است.
او از اروپا خواست تا سرانجام به طور واحد عمل کند،اما انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری کار را برای اتحاد مجدد در اروپا سختتر کرده چراکه اروپا همچنان که تلاش میکند در تعامل با واشنگتن عملگرا باشد، نمیداند که واقعا از این میلیاردر نیویورکی چه توقعی داشته باشد.
همچنین ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا نیز اظهار نگرانی کرد که در دوره ریاست جمهوری ترامپ زمان زیادی برای فهمیدن اوضاع توسط او از جمله درباره اروپا تلف شود.یونکر گفت: ترامپ در زمان کمپین انتخاباتیاش معتقد بود بلژیک صرفا یک دهکده در اروپا است اما ما باید به رئیس جمهوری منتخب آمریکا یاد بدهیم اروپا چیست و چطور عمل میکند و من معتقدم ما شاهد تلف شدن دو سال برای آنکه ترامپ در جهانی که آن را نمیشناسد، گشت و گذار کند، خواهیم بود.از زمان ضربه بزرگ بریگزیت در ماه ژوئن گذشته تاکنون تحلیل و موشکافی و بررسی، اقدام رایج در بروکسل بوده است.
دونالد تاسک در آن زمان هشدار داد که تمدن سیاسی غرب که از زمان جنگ جهانی دوم اروپا را در صلح نگه داشته، اکنون به خطر افتاده است.این در حالی است که این تمدن شاهد بوده که هر دو سوی اقیانوس اطلس تمدنی یکسان نسبت به لیبرال دموکراسی و بازار آزاد داشته و آمریکا نیز به تقویت مساله دفاع در اروپا پرداخته است. با این حال ترامپ بیش از این تهدید کرده که تعهد دفاع مشترک که سنگ بنای ائتلاف نظامی ناتو بوده را کنار خواهد گذاشت و این یک شوک بزرگ برای اروپا بود.
یونکر همچنین هشدار داد که لفاظیهای انتخاباتی ترامپ نشان دهنده اختلافات ایدئولوژیکی بزرگ او با اروپا بود.او عنوان کرد که ترامپ دیدگاهی نسبت به پناهجویان و آمریکاییهای غیر سفید پوست دارد که به هیچ وجه مطابق احساسات و اعتقادات اروپاییها نیست. با این حال هم آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و هم فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه از ترامپ خواستهاند به ارزشهای دموکراتیک پایبند باشد. این نشان دهنده نگرانیهای اروپاست.همچنین تمایل ترامپ برای نزدیکی به روسیه نیز زنگ خطر را برای اروپا به صدا در آورد.
این در حالی است که اروپا در حال بحث درخصوص حفظ تحریمها علیه روسیه در ارتباط با بحران اوکراین و همچنین جستجو برای راهحل برای جنگ در سوریه است.فابیان زولیگ، کارشناس اندیشکده مرکز سیاست اروپایی گفت: نقش رهبری لیبرال دموکراسی غربی در زمان پس از جنگ سرد اکنون به چالش کشیده شده است اما دولت ترامپ باعث افزایش گرایشهای انزواطلبی آمریکا خواهد شد که این یک ضربه دیگر به این نقش رهبری خواهد بود.
این در حالی است که احزاب راست افراطی در اروپا از جمله در فرانسه، هلند و اتریش به دنبال کسب قدرت بیشتر هستند و مرکل نیز که نقش مجری اخلاقی اتحادیه اروپا را داشته با انتخاباتی که در آن باید پیروز شود، مواجه است.نایجل فاراژ، سیاستمدار راستگرای انگلیسی اخیرا گفت: تصور نکنید که انقلاب دموکراتیک تمام شده است. شگفتیهای خیلی بیشتری مطرح خواهد شد و 2017 قرار است به همان اندازه 2016 ما را شگفتزده کند.
از طرفی،عباس قیداری در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین از پیامدهای انتخابات آمریکا و سیاستهای رییس جمهوری آینده این کشور گفت.انتخاب میلیاردر نیویورکی به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهوری آمریکا، علاوه بر شوکی که داشت، حاوی یک نکته تاریخی در 500 سال اخیر آمریکا نیز بود و آن عدم حمایت رجال جمهوریخواه از ترامپ بود. حال چالشی که توجه همه را به خود جلب کرده، رویکرد وی با توجه به عدم سابقه رییس جمهوری در عرصه سیاست است. خبرآنلاین طی گفتگویی با عباس قیداری، این موضوع را بررسی کرده که در ادامه می خوانید:
* ارزیابیتان از انتخاب ترامپ با توجه به نتایج نظرسنجیها چیست؟
** انتخاب ترامپ سرمایه دار معروف به چهل و پنجمین ریاست جمهوری آمریکا بسیاری از ناظران و تحلیلگران امور بین الملل را در بهت و حیرت فرو برد. با این وجود، برخی با رصد واقعی تحولات ماههای اخیر ایالات متحده منتظر چنین رویدادی بودند. به عبارت بهتر، درک صحیح از واقعیتهای جاری در سپر سیاست داخلی این کشور توانایی پیش بینی و تحلیل صحیح رفتارهای کنشگران سیاسی را به آنها می دهد. اولویتهای بسیاری را این کاندید جمهوریخواهان در راستای تحقق برنامههای ریاست جمهوری خود ذکر کرده است که از دو جنبه داخلی و خارجی حائز اهمیت هستند.
* الویتهای ترامپ با توجه به شعارهای دوران تبلیغاتش را چگونه پیش بینی می کنید ؟
** یکی از مهمترین اولویتهای رئیس جمهوری منتخب آمریکا، مسئله بحران و نزاع در خاورمیانه و شمال آفریقا است. طی دوران باراک اوباما رئیس جمهوری کنونی این کشور، به دلیل عدم وجود یک استراتژی امنیتی و نظامی مشخص، گروههای افراطی توانستند پا را از مناطق محدودی در عراق و افغانستان فراتر گذاشته و امروزه از مالی در شمال غرب آفریقا تا شبه قاره هند را درگیر خشونتهای بی سابقه تروریستی خود کنند.
مسئله مبارزه با تروریسم که در دوره جورج دبلیو بوش به رأس سیاستهای آمریکا در نظام بین الملل تبدیل شد، در دوران باراک اوباما نیز با تاکتیکهای متفاوتی پیگیری شده و اکنون نقاط ضعف و قوت هریک از آنها برای ناظران و سیاست گذاران مشخص شده است. لذا ترامپ در راستای پیگیری این استراتژی کلان لاجرم مجبور به اتخاذ یک سیاست ضدتروریستی در منطقه است.
* چالشهای مهم و پیش روی ترامپ در منطقه چیست؟
** اکنون مسئله مبارزه با تروریسم در خاورمیانه دچار پیچیدگیها و لایههای متنوعی شده است. بازیگران متعددی از کشورهای عربی تا روسیه، اروپای غربی و جمهوری اسلامی ایران درگیر این نزاع فراگیر شده اند.
با وجود اتخاذ و پیگیری استراتژیهای متنوع سیاسی و نظامی توسط هریک از این بازیگران، اما همچنان موضوع گسترش تروریسم و افراطی گری به قوت خود باقی بوده و به نوعی باتلاق خشونت تمامی بازیگران را درگیر یک بازی فرسایشی با حاصل جمع صفر کرده است.تیم آتی امنیت ملی ترامپ در مواجه با جمهوری اسلامی ایران، با دو مسئله اصلی از جمله سرنوشت برجام و اقدامات منطقه ای تهران روبروست. هر دوی این نواحی مورد مناقشه و اختلاف نظر احتمالی تهران و واشنگتن قرار خواهند گرفت.
* با توجه به صحبتهای ترامپ مبنی بر لغو برجام، آیا این امکان یا تغییر در آن امکان پذیر است؟
** توافق جامع هسته ای میان تهران و قدرتهای بزرگ جهانی، یک گام مؤثر و مهم در راستای تنش زدایی و افزایش چشم انداز صلح و ثبات منطقه ای محسوب می شود. ترامپ در کارزار انتخاباتی خود پیشتر اعلام کرده بود که در روز نخست ریاست جمهوری خود این توافق را پاره خواهد کرد؛ اگرچه بعدها از نظر خود عقب نشینی کرده و طی روزهای اخیر در بازبینی در برخی مفاد آن سخن گفته است. به باور بسیاری از ناظران غربی، اسرائیلی و عربی، مهمترین نقطه ضعف برجام برای طرفهای مقابل ایران، مسئله زمان است. آنها زمان را به نفع فعالیتهای نظامی، هسته ای، اقتصادی و سیاسی تهران دانسته و آن را فرصتی بی نظیر برای گسترش دامنه نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه قلمداد می کنند. به هر حال این توافق جامع تنها راه قابل دسترس طرفین نزاع برای جلوگیری از بروز درگیری نظامی و توسعه دامنه خشونت غیرقابل کنترل در منطقه خاورمیانه و به خصوص خلیج فارس قلمداد می کنند. به دلایل بسیار حقوقی، سیاسی و فنی، به نظر نمی رسد کابینه ترامپ بتواند به طور یکجانبه و بدون تخطی تهران از تعهداتش برجام را فسخ کند.
از طرف دیگر، هزینههای زیرپاگذاشتن برجام توسط هریک از طرفین برای امنیت بین المللی بسیار هزینه آور خواهد بود. هزینههای احتمالی چنین رویدادی، در متن برجام لحاظ شده است. دولتهایی مانند عربستان سعودی و اسرائیل نیز که طی یکسال اخیر همواره نسبت به این توافق اظهار بدبینی کرده بودند، هم اکنون در یک آزمون واقعی قرار خواهند گرفت.
اگر تحلیل آنها مبنی بر اینکه برجام فرصتی برای ایران جهت دستیابی به بمب اتم و گسترش دامنه نفوذ این کشور در منطقه باشد، آنها احتمالاً باید به فشار خود بر کابینه جدید کاخ سفید ادامه داده و زمینه ملغی شدن این توافق را فراهم آوردند. اگرچه با نگاهی بیطرفانه به تبعات چنین اقدامی برای امنیت منطقه، بعید است این رژیمها به چنین سیاستی دامن زنند و احتمالاً شاهد این خواهیم بود که طی ماههای آتی تحلیلگران و مسئولان آنها به لزوم پایبندی طرفین به برجام و جلوگیری از بروز تنش فراگیر منطقه ای اصرار خواهند کرد. مشی تجاری ترامپ نیز بعید است با در نظر گرفتن احتمالات برهم خوردن صلح و ثبات بین المللی با ملغی کردن برجام، اجازه چنین فاجعهای را بدهد.
* واشنگتن درقبال خاورمیانه چه یرنامههایی را در دستور کار خود دارد؟
** استراتژی باراک اوباما مبنی بر حمایت از گروههای بدیل و دولتهای منطقه ای برای مبارزه با تروریسم در کنار حمایت اطلاعاتی و لجستیکی طی سالهای اخیر به خوبی نشان داد که توانایی مقابله با تهدید روزافزون افراطگرایی را ندارد. به عبارت بهتر، بدون حضور یک بازیگر بسیار قدرتمند، امکان حذف کامل گروههای تروریستی مانند القاعده و داعش مهیا نشده است. در این بحث آقای ترامپ با یک تناقض بسیار بزرگ در برنامههای خود روبرو خواهد بود.
از طرفی او بر لزوم توجه به ظرفیتهای داخلی و صرفه جویی شدید اقتصادی تاکید دارد و از طرف دیگر بر افزایش هزینههای نظامی، دخالت خارجی و در صورت لزوم درگیری نظامی تاکید می کند. اینکه وی چگونه می تواند بین این دو موضوع تعادل برقرار کند بحث دیگری است، اما با توجه به گزینههای احتمالی مسندهای وزارت دفاع و مشاور امنیت ملی در کنار ناکارآمدی استراتژی کنونی منطقه ای آمریکا، احتمالاً میزان دخالتهای نظامی و امنیتی امریکا افزایش یابد.
* دربارۀ معامله با بازیگران منطقهای و فرامنطقهای در کانونهای بحران چطور؟
** پوتین رئیس جمهوری روسیه نیز از ناکارآمدی استراتژی کنونی دولت آمریکا در منطقه استفاده کرده و روز به روز به حضور نظامی و سیاسی بیشتر مبادرت می کند. جمهوری اسلامی ایران نیز طی چند سال اخیر به دلیل افزایش تهدیدات امنیتی در محیط پیرامونی خود، به فعالیت نظامی و امنیتی در خارج از مرزها به خصوص در عراق و سوریه پرداخته است. مسلماً اتخاذ هر استراتژی از سوی ترامپ در منطقه با موافقان و مخالفان بسیاری مواجه خواهد شد. اما در همین شرایط نیز وی می تواند با شرکایی مانند روسیه و کشورهای رقیبی مانند ایران به دنبال منافع مشترک امنیتی باشد.
بازگشت امنیت و ثبات در عراق، یمن، افغانستان و لبنان به نفع هر دو سوی ایرانی و آمریکایی خواهد بود. اتفاقاً برجام مدل و الگوی مناسبی بود که نشان داد طرفین نزاع به جای تکیه بر اختلافات می توانند به دنبال تامین حداکثری منافع مشترک در منطقه باشند. در راستای این هدف، حتی استفاده از نیروی نظامی زمینی آمریکا در عراق و سوریه نیز می تواند مفید باشد به شرط آنکه این دخالت نظامی در راستای نابودی سریع گروه موسوم به دولت اسلامی و عدم حضور نظامی و استقرار پایگاه باشد.اگرچه ایالات متحده به عنوان ابرقدرت کنونی نظامی بین المللی همچنان از توان نظامی کافی برای استقرار وسیع نظامی در خاورمیانه برخوردار است، اما با اهداف بازسازی و صرفه جویی اقتصادی این کشور در تضاد است. زمین بازی در سوریه و عراق هر روز برای تمامی بازیگران هزینههای بیشتری دربر داشته و تمامی طرفهای درگیر به نوعی خواهان اتمام این نبرد هستند.
در چنین وضعیتی، پرهیز از اقدامات تحریک کننده توسط هر طرفی و تلاش جهت ایجاد یک ادبیات مشترک نسبت به محیط منطقه ای می تواند زمینه ای برای جلوگیری از تنش و درگیری احتمالی باشد. جهان امروز در خاورمیانه با یک دهه پیش بسیار متفاوت شده و رهبران کشورها درک متفاوتی از مذاکره، تهدید، پیشنهاد و اعمال قدرت دارند.
* آینده روابط واشنگتن و تهران را چگونه ارزیابی میکنید؟
** بعید به نظر می رسد، تهران و واشنگتن با توجه به سابقه مذاکره مستقیم طی سه سال اخیر دست به اتخاذ سیاستهای یک دهه پیش زده و به دنبال افزایش هزینههای طرفین باشند. اگرچه همچنان برخی گروهها در هر دو کشور از افزایش تنش و اختلاف نظر میان طرفین سود جسته و ممکن است به اقدامات تنش آفرین سیاسی، اقتصادی، نظامی و حقوقی دست بزنند. اما در صورت اراده مقامات تهران و واشنگتن مبنی بر پرهیز از افزایش هزینه تقابل و تلاش در جهت نیل حداکثری به منافع موازی، چنین اقداماتی کارآیی لازم را نداشته و مسیر مثبت نسبی کنونی روند آهسته و مداوم خود را ادامه دهد.
هر آنچه باید درباره ریاستجمهوری ترامپ بدانید
* انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیسجمهور ایالات متحده، به همراه تسلط جمهوریخواهان بر کنگره، سوالهای زیادی درباره خود انتخابات و قدمهای بعدی مطرح میکند. از بیمه خدمات درمانی گرفته تا ازدواج همجنسگرایان، تغییرات اقلیمی و قانون مراقبت مقرونبهصرفه (اوباما کر). شهروندان آمریکایی و مردم سراسر دنیا دوست دارند بدانند که دولت آینده دست به چه اقداماتی خواهد زد.
* به گزارش ایسنا، شبکه خبری بی.بی.سی در گزارشی به سوالات مهمی که در اینترنت و از طرف مخاطبانش درباره انتخابات مطرح شده پاسخ داده است:چه کسی بیشترین سهم را از آرای عمومی داشت؟
** به نظر میرسد که هیلاری کلینتون با اختلاف کمی اکثریت آرای عمومی را به خود اختصاص داده باشد.اما نظام انتخاباتی آمریکا به این معنی است که نامزدها باید در ایالتها به پیروزی برسند و "آرای الکترال" آنها را به خود اختصاص دهند.
پیروزیهای ترامپ در ایالتهایی که رقابت در آنها نزدیکتر بود، به او اجازه داد تا در مجموع ۲۹۰رای الکترال را به خود اختصاص دهد - رقمی که به راحتی از ۲۲۸رای الکترال خانم کلینتون بیشتر است.
* نامزدها چند ساله بودند؟خیلیها در گوگل دنبال جواب این سوال گشتهاند.
** دونالد ترامپ ۷۰ساله است و هیلاری کلینتون ۶۹ساله.
* ترامپ چه زمانی کارش را شروع میکند؟
** مراسم تحلیف او قرار است ظهر روز ۲۰ژانویه ۲۰۱۷برگزار شود. ولی تا پیش از آن باید کابینه و سیاستهایش را مشخص کند.
* او در عین حال به اطلاعات محرمانه مربوط به امنیت ملی و عملیاتهای نظامی هم دسترسی خواهد داشت.آیا ترامپ در کاخ سفید زندگی خواهد کرد؟
** شایعاتی مبنی بر عدم علاقه او به زندگی در کاخ سفید مطرح شده بود، ولی پارسال در یکی از مصاحبههایش این شایعات را رد کرد و نشان داد که قصد ندارد سنت قدیمی زندگی و کار در کاخ سفید را نقض کند.او گفت:بلی، برای زندگی به کاخ سفید میروم چون درستش همین است. بعید است خیلی از کاخ سفید خارج بشوم چون کارهای زیادی برای انجام دادن هست.در پی پیروزی ترامپ در انتخابات ، اداره هوانوردی فدرال بر فراز منزلش در محله منهتن شهر نیویورک محدودیتهای پروازی اعمال کرده که قرار است روز ۲۱ژانویه منقضی شود، یعنی یک روز بعد از برگزاری مراسم تحلیف و رفتن او به کاخ سفید.
* آیا ترامپ در زمان ریاستجمهوری به فعالیتهای تجاری خود ادامه میدهد؟
** نه. وکیل ترامپ در مصاحبه با سیانان گفت که سازمان ترامپ - شرکتی با داراییهای آمریکایی و بینالمللی از جمله زمینهای گلف و املاک مسکونی و تجاری - در قالب یک "تراست کور" نگهداری خواهد شد که قرار است توسط فرزندان ترامپ اداره شود.البته منتقدان ظاهرا قبول ندارند که چنین تمهیداتی باعث ایجاد یک تراست و جلوگیری از تعارض منافع خواهد شد، چون ترامپ همچنان از داراییهای تجاری خود و تاثیر سیاستهایش بر آنها آگاه خواهد بود و اقوام نزدیکش اداره روزمره آنها را به عهده خواهند داشت.
* ترامپ کی ساخت دیوار در مرز مکزیک را آغاز خواهد کرد؟
** یکی از محورهای اصلی برنامه انتخاباتی ترامپ جلوگیری از ورود مهاجران غیرقانونی با ساخت دیواری در مرز مکزیک بود.در وبسایت او سندی وجود دارد که توضیح داده چطور "مکزیک را مجبور به پرداخت مخارج" خواهد کرد. کار قرار است از همان "روز اول" شروع شود.
قدم نخست تغییر قوانین انتقال پول است تا دیگر هیچ "بیگانهای" نتواند بدون داشتن مدارکی که نشان دهد اقامتش در آمریکا قانونی است پول از این کشور خارج کند. مکزیک ادعای او مبنی بر پرداخت مخارج این کار را رد کرده است.
به نظر کارشناسان، اگر مقیاس و خرج ساخت چنین دیواری را در نظر بگیریم و مسائل دیگری از جمله سختی خرید اراضی خصوصی در کنار مرز برای ساخت این دیوار، و جلب مساعدت اعضای کنگره را به آن اضافه کنیم، این دیوار هرگز ساخته نخواهد شد. در عوض اتفاقی که خواهد افتاد افزایش تمهیدات انتظامی در مرز و سختتر کردن قوانین مهاجرتی است. بعضی از مشاوران او گفتهاند که این دیوار جنبه "مجازی" یا "فنی" خواهد داشت، ولی او تاکید کرده که این دیوار ساخته خواهد شد.
* آیا سقط جنین غیرقانونی خواهد شد؟
** دونالد ترامپ در ماه مارس اعلام کرد که سقط جنین باید ممنوع شود و گفت که از اعمال "شکلی از مجازات" به خانمهایی که چنین کاری میکنند حمایت میکند. ولی او بعدا از این موضع عقبنشینی کرد و گفت که تصمیم بر قانونی بودن یا نبودن سقط جنین باید به خود ایالات سپرده شود و هر گونه مجازاتی باید تنها شامل افرادی شود که خدمات سقط جنین ارائه میکنند.
* چه بر سر قانون مراقبت مقرونبهصرفه خواهد آمد؟
** دونالد ترامپ به وضوح اعلام کرده که لغو قانون "اوباما کر" یکی از اولویتهای نخست او خواهد بود و میخواهد "خیلی خیلی سریع" آن را دور بیاندازد. اگرچه او پس از پیروزی در انتخابات و به دنبال دیدار با اوباما گفته است حفظ بخشهای کلیدی برنامه نظام بهداشتی باراک اوباما را رد نمیکند.
کارشناسان میگویند که او برای لغو کامل این قانون به ۶۰رای موافق در سنا نیاز دارد تا مانع اطالهبررسی از طرف دموکراتها شود. ولی او تنها ۵۱رای دارد. اما جمهوریخواهها میتوانند با استفاده از اکثریت خود در سنا قانونی تصویب کنند که تنها به مخارج این طرح بستگی داشته باشد.
این به آنها اجازه میدهد تا بعضی از تمهیدات مالیاتی را لغو کنند؛ از جمله معافیتهای مالیاتی خانوادههای کمدرآمد و میاندرآمد که به آنها اجازه میدهد بیمه درمانی تهیه کنند یا افزایشهای مالیاتی که برای تهیه مخارج این برنامه در نظر گرفته شده بود. آنها در ژانویه ۲۰۱۶در انجام این کار موفق شدند، ولی باراک اوباما قانون تصویبی سنا را وتو کرد.
در این قانون یک دوره انتقالی دو ساله در نظر گرفته شده بود. اما اگر جمهوریخواهها بتوانند این برنامه را متوقف کنند، باید بر سر برنامهای جایگزین به توافق برسند و آن را تصویب کنند.رسانههای آمریکایی میگویند ترامپ میتواند کارهای دیگری هم برای تضیف این برنامه بکند؛ مانند باز پس گرفتن اعتراض اوباما به رای دادگاهی که در این رابطه صادر شده بود. ادامه دارد...
ش.د9502866