(روزنامه اطلاعات - 1396/07/29 - شماره 26847 - صفحه 12)
کارشناسان اعتقاد دارند سياست‌هاي «دونالد ترامپ» در شبه جزيره کره ناهماهنگ و ناکارآمد است به همين دليل ممکن است اظهارات و اقدامات تند وي موجب عميق تر شدن بحران و حتي بروز جنگ شود. به گزارش گروه پژوهش و تحليل خبري ايرنا، کره شمالي اعلام کرد يک بمب هيدروژني را با موفقيت آزمايش کرده است. البته پيش از آن رسانه‌هاي جهان از وقوع زلزله بيش از 6 ريشتري در اين کشور خبر داده بودند. کارشناسان به طور تقريبي با اطمينان گفتند که اين زمين لرزه نتيجه يک آزمايش هسته‌اي بوده است.
بسياري از خبرگزاري‌ها و شبکه‌هاي خبري جهان سپس در مورد اين رخداد عنوان داشتند کره‌شمالي انجام کامل يک آزمايش بمب هيدروژني را اعلام کرده است. پيونگ‌يانگ ششمين و قدرتمندترين آزمايش هسته‌اي خود را انجام داد. مقام‌هاي ژاپن و کره شمالي قدرت اين انفجار را 10 برابر بيشتر از آزمايش هسته‌اي سال گذشته اين کشور ارزيابي کردند.
روزنامه «ديلي اکسپرس» اقدام اخير کره شمالي در آزمايش بمب هيدروژني را نشانه‌اي از جنگ جهاني سوم توصيف کرد که موجب زلزله‌اي بزرگ و واکنش ايالات متحده و ژاپن شد. اين آزمايش هسته‌اي يک زمين لرزه 6.3 ريشتري را پديد آورد که 5برابر بزرگتر از انفجار بمب هسته‌اي آمريکا در ناکازاکي ژاپن در جنگ جهاني دوم بود. چند ساعت پيش از اين آزمايش «کيم جونگ اون» رهبر کره شمالي به جنگ لفظي خود با رئيس جمهور آمريکا ادامه داد و مدعي شد هر تلاشي از سوي کشورهاي بازيچه آمريکا در منطقه براي زمين‌گير کردن برنامه موشکي پيونگ يانگ به نتيجه نخواهد رسيد.
بلاتکليفي ديپلماسي در رويکرد ترامپ
شدت اظهارات مقام‌هاي آمريکايي به ويژه «دونالد ترامپ» رئيس جمهوري اين کشور تا چند هفته پيش بسيار بيشتر بود. وي که در آن زمان از آتش خشم جنگ بي‌سابقه آمريکا عليه کره‌شمالي سخت مي گفت اکنون از رويکردهاي ملايم تر حتي مذاکره و دادن برخي امتيازها به اين کشور صحبت مي‌کند.
خبرگزاري «رويترز» نوشت: کره شمالي اعلام کرده است اين آزمايش را با موفقيت انجام داده است. حال اين بمب هيدروژني شرايط خطرناک ميان اين کشور و ايالات متحده و متحدان آن را وخيم‌تر مي‌کند. ترامپ تنها چند ساعت پيش از آزمايش هسته‌اي پيونگ يانگ، با «شينزو آبه» نخست وزير ژاپن در مورد تشديد بحران هسته‌اي در منطقه و ضرورت جلوگيري از اقدامات تهديدکننده کره شمالي سخن گفته بود. چين هم که تاکنون از متحدان اصلي کره شمالي به شمار مي آمد اين آزمايش را محکوم کرد. آزمايش هسته‌اي اخير و تهديدهاي زباني دوطرفه رهبران کره شمالي و آمريکا درکنار پرتاب موشک‌هاي دوربرد و انجام رزمايش، شرايط شبه جزيره کره را به سرحد تقابل و جنگ رسانده است. تارنماي شبکه خبري «بلومبرگ» نوشت: حق با ترامپ است که اعتقاد دارد مذاکرات هسته‌اي با کره شمالي هيچ نتيجه‌اي نخواهد داشت اما اين بدان معني نيست که جنگ تنها گزينه باشد. از طرف ديگر وزيردفاع آمريکا هم اعلام کرد آمريکا هيچگاه راه حل ديپلماتيک را کنار نگذاشته است.
گويا به تازگي ترامپ از شدت حملات خود عليه کره شمالي کم کرد و حتي گفته مي شود تصميم گرفته تا امتيازاتي را براي پيونگ يانگ در نظر بگيرد. آمريکا از نظر فني انتقال کمک‌هاي غذايي و انرژي به کره شمالي را از سال 2009 متوقف کرد. اگرچه ترامپ اعتقاد دارد گفت وگوي بيشتر با رهبر کره شمالي کفايت نمي کند اما کارشناسان تاکيد مي کنند ترامپ بايد به دنبال گزينه‌هاي ديگري به جز جنگ باشد. شبکه خبري بلومبرگ در گزارشي در خصوص ترامپ مي‌نويسد: او بايد اين ادعاي فانتزي را که گفت وگوهاي بيشتر حکومت کره شمالي را وادار به کنار گذاشتن برنامه هسته اي مي کند به فراموشي بسپارد. ترامپ بايد اقدامي را براي کاهش تهديدها در منطقه انجام دهد. اين به مفهوم بي توجهي به ديپلماسي نيست بلکه بايد در کنار استفاده و حضور پررنگ تر نظامي، خط تماس(تلفني) اضطراري را با پيونگ يانگ برقرار کند تا مانع از وقوع فاجعه و جنگ به علت اشتباه محاسبه شود.
براساس توصيه‌هاي اين گزارش، ترامپ بايد از رژيم کره‌شمالي مشروعيت زدايي کند که البته با منزوي‌سازي اين کشور متفاوت است زيرا کره شمالي اکنون هم منزوي است بلکه بايد با برنامه‌هاي مخفي خود موانع در مقابل تبادل اطلاعاتي را که حکومت اين کشور عليه شهروندان خود ايجاد کرده است، نابود سازد. دولت اين کشور به شدت از مسموم سازي فرهنگي و ايدئولوژيکي، رسانه‌هاي خارجي، اطلاعات بين المللي و مبادلات فرهنگي مي ترسد. همچنين آمريکا بايد با چين که حامي اصلي و تامين کننده انرژي و نيازهاي کره شمالي است ارتباط بيشتري را ايجاد کند زيرا افزايش فشار مي تواند به نتايج بهتري منجر شود.
مخالفان رويکردهاي تند ترامپ
مخالفت با رويکردهاي ترامپ در دوجبهه داخلي و خارجي آمريکا به انتقاد از وي مي پردازند. در داخل ايالات متحده سياست‌هاي کاخ سفيد ناهماهنگ و در خارج اين کشور تند و بي نتيجه ارزيابي شده است.
روزنامه «واشنگتن پست» که از منتقدان سياست‌هاي ترامپ به شمار مي رود نوشت: رئيس جمهوري ترامپ، بحران کره شمالي را بدتر مي کند زيرا دولت هيچ راهبرد مشخصي را براي اين منطقه ندارد حتي پيام‌هاي روشني را هم از خط مشي‌هاي خود ارائه نمي کند. به نوشته اين روزنامه آمريکايي در يک سال گذشته کيم جونگ اون با آزمايش‌هاي موشکي و هسته‌اي، شرايط را به سطح خطرناکي رسانده است. رهبر پيشين کره شمالي از آزمايش‌هاي هسته‌اي براي پيشبرد اهداف کشور و به عنوان پيامي براي مخاطبان خارجي استفاده مي‌کرد اما پسر وي بيشتر بر مداوم بودن نمايش قدرت براي تضمين سلاح‌هاي هسته‌اي و توانايي استفاده از آن تمرکز دارد.
به نوشته اين گزارش در مقابل، دولت ترامپ نظم و انضباطي را در مورد هماهنگي سياست‌ها در داخل و همکاري با متحدان در خارج نشان نداده است. هماهنگ سازي متحدان بايد بخشي از ماهيت تعامل سياسي آمريکا با مسائل و از جمله بحران کره باشد. کاخ سفيد ادعا مي کند براي اين تنش يک راهبرد دارد. با اينکه ترامپ مشاوران خود را تغيير داد و سياست‌هاي خود در مورد کره را تدوين کرد اما به نظر مي رسد تنها مجموعه‌اي از ابزارها را با هم ترکيب کرده است؛ فشار مسالمت جويانه همچون تحريم‌هاي چند جانبه در کنار افزايش فشار اقتصادي از سوي مسکو و پکن، تمايل براي مذاکره، سنجش ميزان جدّيت پيونگ يانگ و توجه به گزينه نظامي از جمله سياست‌هاي دولت بيان شده اند. نکته اينجاست داشتن يک استراتژي منطقي، خوب است اما اگر تنها روي کاغذ باشد نمي تواند کارساز باشد زيرا اجرا و رسيدن به هدف راهبرد اهميت دارد.
همه طرح‌هاي بالا نيازمند ديپلماسي ماهرانه و گروهي قوي براي هماهنگي و اجرا هستند ضمن اينکه بايد از بيان سخنان آسيب زا جلوگيري کرد. اطمينان از اجراي تحريم‌ها و هماهنگي با متحدان مي‌تواند بسيار کارساز باشد اما اکنون نگاه متحدان آمريکا به کاخ سفيد است. ممکن است کشورهاي ديگر به علت نبود رويکردي آشکار و جامع در ايالات متحده، خود اداره امور را در دست بگيرند. دور شدن ايالات متحده از متحدان ممکن است يکي از اهداف کره شمالي باشد؛ به طور قطع ناتواني در اجراي يک راهبرد هماهنگ درکنار متحدان به نفع پيونگ يانگ خواهد بود.
انتقاد از ترامپ تنها به داخل اين کشور اختصاص ندارد. يکي از منتقدان جدي آمريکا در شبه جزيره کره، روسيه است. «ولاديمير پوتين» رئيس جمهوري روسيه خط مشي‌هاي ترامپ در اين منطقه را «بيهوده» توصيف کرد. پوتين اعتقاد دارد اگر فشارها بر کره شمالي براي توقف برنامه هسته اي افزايش يابد خطر درگيري گسترده و در مقياس بزرگ در شبه جزيره کره جدي است.
تارنماي نشريه «تايم» در اين زمينه نوشت: رئيس جمهوري روسيه در نامه اي به نشست کشورهاي نشست کشورهاي بريکس(BRICS) اقدامات ترامپ را بي فايده مي داند زيرا اعتقاد دارد چالش‌هاي منطقه تنها بايد از طريق گفت وگوي مستقيم و بدون پيش شرط حل و فصل شوند. تهديد، فشار، نظامي گري و لفاظي‌هاي توهين آميز تنها به بن بست منتهي مي شوند.
جنگ با کره شمالي، پايان کار ترامپ خواهد بود
در همين رابطه، مقام پارلماني روسيه هشدار داد: حمله نظامي احتمالي آمريکا به کره شمالي، علاوه بر آسيبهاي جدي به اين کشور، قطعا پايان حرفه سياسي "دونالد ترامپ" خواهد شد. به گزارش گروه بين‌الملل خبرگزاري تسنيم، روزنامه «پراودا»، چاپ مسکو، نوشته است: تهديد صورت گرفته از سوي "دونالد ترامپ" رئيس جمهوري آمريکا از پشت تريبون مجمع عمومي سازمان ملل متحد در خصوص نابود کردن کامل کره شمالي، انتقادات بسياري را در پي داشت، از جمله اينکه "آنگلا مرکل" صدراعظم آلمان نيز اين برخورد ترامپ را «اشتباه» ناميده و وعده آغاز جنگ در صورت غيرموثر بودن اقدامات ديپلماتيک را «غيرقابل قبول» ارزيابي کرده است. وي همچنين از آمادگي برلين براي کمک به واشنگتن براي حل اين مشکل خبر داد .
اين روزنامه مي‌نويسد: به نظر مي‌رسد، در کشورهاي اروپايي واقعا اعتقاد دارند که دونالد ترامپ ممکن است وارد يک درگيري نظامي واقعي با پيونگ يانگ شود. در مورد اينکه چنين خطري تا چه اندازه جدي است، «پراودا» ديدگاه "آلکسي پوشکوف" عضو کميته امور دفاعي و امنيت شوراي فدراسيون (سناي) روسيه را جويا شده است.
اين سناتور بلندپايه روس در پاسخ به اين سئوال که «دونالد ترامپ از تريبون سازمان ملل کره شمالي را به نابودي تهديد کرده. آيا اين سخنان صرفا يک اظهارنظر لفظي و تبليغاتي است تا تهديدي واقعي؟» گفت: به عقيده من، سخنان ترامپ در مورد نابود کردن کره شمالي بيش از اندازه برانگيزنده احساسات است، براي اينکه در شرايط کنوني مباحثات بسيار جدي در ايالات متحده در جريان است که مسئله عاقلانه بودن امکان آغاز عليه کره شمالي را بررسي کرده و توانايي واقعي اين کشور براي چنين درگيري خطرناکي در حال سنجيده شدن است.
پوشکوف يادآور شد: اکثر کارشناسان جدي و معتبر آمريکايي کاملا عادلانه تاکيد کرده‌اند که در صورت چنين تصميم گيري، ايالات متحده بهاي بسيار سنگيني را خواهد پرداخت. مسئله اين است که اولا، در صورت بروز چنين جنگي، موجوديت کشور کره جنوبي و سئول، بعنوان پايتخت اين جمهوري، بطور جدي در معرض خطر قرار خواهد گرفت: پايگاههاي نظامي آمريکا در خاک کره جنوبي هدف اصلي کره شمالي قرار خواهند گرفت، نيروگاه‌هاي اتمي کره جنوبي نابود خواهند شد و خطر انتشار مواد راديواکتيو در کل شبه جزيره کره وجود دارد.
اين سناتور افزود: علاوه بر اينها، هيچ تضميني وجود ندارد که کره شمالي به خاک ايالات متحده حمله نکند. حال اگر احتمال حمله به خاک خود آمريکا در آن سوي اقيانوس کمتر باشد، ولي پايگاههاي نظامي آمريکا در منطقه اقيانوس آرام، از جمله در جزيره گوام، مسلما هدف حملات پيونگ يانگ قرار خواهند گرفت. بسياري از کارشناسان آسيبهاي احتمالي مالي و انساني وارده به آمريکا در اين صورت را غيرقابل قبول ارزيابي مي‌کنند.
آلکسي پوشکوف يادآور شده است: آمريکايي‌ها به جنگ‌هايي عادت کرده‌اند که خود آنها در نتيجه آن آسيب نمي بينند. بنابراين اگر در نتيجه حمله به کره شمالي، خود ايالات متحده بطور جدي در معرض خطر قرار گرفته و آسيب ببيند، به عقيده من، ضربه بسيار محکمي به دونالد ترامپ وارد خواهد کرد که اين ضربه حتي مي‌تواند تمام کننده کار او به عنوان رئيس جمهوري آمريکا باشد. در اين صورت ترامپ قطعا به اتخاذ تصميم نادرست و غيرموثر و اقدام نظامي نسنجيده و آسيب رساننده به منافع ايالات متحده متهم خواهد شد که قطعا از آن جان سالم بدر نمي برد و اين پايان بسيار بدي براي حرفه سياسي وي خواهد بود.
وي تاکيد کرد:به همين دليل، به عقيده من تهديدات آشکار دونالد ترامپ در سازمان ملل، بيشتر انگيزه‌هاي داخلي داشته تا اينکه دربر گيرنده يک خط مشي سياسي سنجيده و قطعي از سوي دولت آمريکا باشد.
آمريکا در مسئله کره شمالي در بن‌بست قرار گرفته است
پوشکوف در پايان يادآور شد: البته نبايد فراموش کرد که ايالات متحده در مسئله کره شمالي واقعا در يک بن بست جدي قرار گرفته و اين وضعيت بسيار خطرناک است، براي اينکه در صورت فقدان اهرم‌هاي فشار موثر بر پيونگ يانگ، اين احتمال وجود دارد که ديدگاه اکثريت مقامات تصميم گيرنده آمريکايي به سمت حمله نظامي به کره شمالي سوق پيدا کند و شايد بتوان گفت که اين مسئله مي تواند يکي از نتايج سخنان تهديدآميز ترامپ از تريبون سازمان ملل باشد.
ش.د9603820