(روزنامه جمهوري اسلامي - 1396/04/31 - شماره 10924 - صفحه 2)
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
با گذشت شش ماه از رحلت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، موضوع نقد خاطرات روزشمار خاطرات ایشان از سوی برخی از شخصیت‌ها و چهره‌های سیاسی مجددا مطرح شده است که دفتر نشر معارف انقلاب با استقبال از ارزیابی و نقد این مجموعه از آثار، نکات ذیل را یادآوری می‌کند:
1- خاطرات روزنوشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی که از ابتدای سال 1360 تا آخرین روز حیاتشان در زمستان تلخ 1395، به مدت 35 سال، با زحمت و ممارست بسیار، ثبت و ضبط شده، به لحاظ موقعیت سیاسی نویسنده خاطرات در ساختار نظام جمهوری اسلامی، سند ماندگار تاریخی و میراث گرانبهایی برای آیندگان است. بالطبع در این خاطرات، درباره افراد و شخصیتهای مختلف، مطالبی به صورت اشاره وار و خلاصه مطرح شده است که می‌تواند فتح بابی برای تشریح موضوع و تدوین تاریخ انقلاب اسلامی باشد.
2- برخی موارد مناقشه برانگیز تاریخی، به دلیل اینکه افراد دست اندرکار آن، عموماً در قید حیات هستند، نیاز به تحقیقات میدانی تاریخ معاصر دارد تا حقیقت ماجرا مکشوف گردد. بنابراین خاطرات روزنوشت، برداشتها و دیدگاههای آیت‌الله هاشمی رفسنجانی است و ممکن است افراد دیگر، برداشتهای متفاوتی داشته باشند، که تعاطی این روایتهای متفاوت به ایجاد تصویر کامل‌تری از رخدادها کمک می‌کند.
3- آیت‌الله هاشمی در مقدمه همه مجلدات انتشار یافته تاکید کرده اند: «در چاپ و نشر خاطرات، تقریباً عین عبارات مکتوب دستی من می‌آید، جز در مواردی که اشتباهی باشد و یا نشر آن ضرری داشته باشد و یا به کسی توهین شود. سعی می‌شود مطالب مربوط به دیگران در صورتی که احتمال عدم رضایت طرف داده شود، با خود او در میان گذاشته شود و در صورت عدم موافقت، نوشته نشود. در موارد بسیار نادری، اگر چیزی هنوز از اسرار نظام باشد چاپ نمی‌شود، اما چون توجه داشته‌ام که موارد سرّی را ننویسم، بنابراین موارد حذف، نزدیک به صفر است.»
4- آیت‌الله موسوی خوئینی‌ها از شخصیتهای موثر در انقلاب اسلامی، اخیرا یادداشتی منتشر کرده‌اند و در آن دو مورد از برداشتهای آیت‌الله هاشمی رفسنجانی مندرج در خاطراتشان، مبنی بر نارضایتی آقای خوئینی‌ها از انتصاب آیت‌الله یزدی به ریاست قوه قضاییه و انتظار انتصاب خود را خطا دانسته و تخطئه نموده‌اند. البته ایشان در همین مرقومه اشاره کرده‌اند که مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین سید احمد خمینی نیز به صورت تلویحی مشابه همین برداشت را در مورد ریاست قوه قضائیه داشته اند: "مرحوم حاج احمدآقا گفتند اگر این اتفاق بیفتد احتمالاً شما رئیس نخواهید بود و منظورش این بود که، با وجود آقای موسوی اردبیلی، امام شما را به ریاست منصوب نمی‌کنند. گفتم از نظر من مهم این است که ساختار مدیریت دستگاه قضائی اصلاح شود، همین. البته با رابطه صمیمانه و نزدیکی که با هم داشتیم و شناختی که ایشان از بنده داشت، از این یادآوری تعجب کردم، ولی برای اینکه خودم را توجیه کنم با خود در دل گفتم لابد احمد فکر کرده است آدمیزاد است، ریاست است، حب ریاست هم در انسان ریشه‌دار است"
5- آن گونه که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود تصریح کرده‌اند و این خاطرات 5 سال قبل و در زمان حیات ایشان و آیت‌الله موسوی اردبیلی منتشر گردید، صرفا برداشت ایشان از ناراحتی و انتظار جناب موسوی خوئینی‌ها درج شده و چه بهتر بود که توضیحات ایشان در زمان حیات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی منتشر می‌شد و ذکر جزئیات و دلایل چنین برداشتی از سوی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی ممکن می‌گردید. اکنون نیز در صورتی که آیت‌الله موسوی خوئینی‌ها جزئیات مذاکرات و گفتگوهای خود با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در آن دو جلسه را ثبت و ضبط کرده باشند، شاید از متن آن، بتوان علت این برداشت را روشن کرد.
6- دفتر نشر معارف انقلاب، آمادگی دارد تا با انجام گفتگوهای پژوهشی با آیت‌الله موسوی خوئینی‌ها و سایر نقشآفرینان عرصه سیاسی معاصر کشور که در خاطرات روزشمار آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به آنان اشاره شده است، دیدگاهها و اطلاعات تکمیلی خود را درباره خاطرات منتشره، ثبت نماید تا انشاءالله از تعاطی افکار و اطلاعات و روایات مختلف، مباحث تاریخی در فضایی صمیمی و به دور از حب و بغضهای شخصی و گروهی و در راستای غنی ساختن تاریخ انقلاب شکوهمند اسلامی به انجام رسد.
26 تیر 1396
دفتر نشر معارف انقلاب
http://jomhourieslami.net/?newsid=141561
ش.د9602837