(روزنامه جوان - 1394/11/24 - شماره 4748 - صفحه 6)
عربستان سعودي اواسط بهمن 1394 آمادگي خود را براي پيوستن به نيروهاي زميني ائتلاف ضد داعش در سوريه در صورت تصميم به اعزام آنها به اين كشور اعلام كرد. ژنرال احمد العسيري، مشاور وزير دفاع و سخنگوي ارتش دفاع عربستان سعودي روز پنج‌شنبه 15 بهمن اعلام كرد كه رياض آماده است براي نبرد با داعش، نيروي زميني به سوريه اعزام كند، منوط به اينكه سران ائتلاف ضد داعش در نشست آتي خود در بروكسل با عمليات زميني در اين كشور موافقت كنند. وي تأكيد كرد نيروهاي سعودي در صورت صلاحديد ائتلاف موسوم به ضد داعش به رهبري امريكا، براي مبارزه با داعش وارد خاك سوريه خواهند شد. به گفته العسيري، پادشاهي عربستان آماده مشاركت در هرگونه عمليات زميني است كه ائتلاف (تحت هدايت امريكا) بر سر اجراي آن در سوريه توافق كند. عربستان از زمان آغاز عمليات هوايي ائتلاف بين‌المللي به رهبري امريكا در سپتامبر ۲۰۱۴ در آن مشاركت دارد ولي اكنون آماده اعزام نيروي زميني به اين كشور است.
امارات و بحرين نيز به دنبال اعلام عربستان، آمادگي خود را براي گسيل نيروي زميني در خصوص پشتيباني و آموزش ائتلاف نظامي بين‌المللي عليه داعش در سوريه – مشروط بر حضور امريكا به عنوان رهبر اين ائتلاف – اعلام كرده اند. پيشنهاد تازه عربستان در حالي مطرح شده كه مذاكرات صلح بين نمايندگان دولت سوريه و مخالفان آن به دليل فقدان پيشرفت تا ۲۵ فوريه متوقف شد. اشتون كارتر وزير دفاع امريكا از پيشنهاد عربستان براي مشاركت در هرگونه عمليات نظامي زميني ائتلاف ضد داعش به فرماندهي امريكا در سوريه استقبال كرد. به گفته كارتر، افزايش مشاركت ديگر كشورها، تسريع روند نبرد عليه گروه تروريستي داعش را آسان‌تر خواهد كرد. باراك اوباما در طول چند سال عمليات‌هاي نظامي نيروهاي ائتلاف بارها اعلام كرده است كه كشورش قصد شركت در عمليات زميني در سوريه را ندارد.
در مقابل روسيه با انتقاد از پيشنهاد عربستان سعودي براي حضور نظامي در سوريه، اين اقدام را به منزله «اعلان جنگ» توصيف كرد. پاول كراشِنين نيكوف، رئيس كميته قانونگذاري مجلس دوماي روسيه گفت: رياض پيش از انجام هرگونه عمليات نظامي در سوريه بايد از دولت سوريه كسب اجازه كند. همچنين دولت روسيه با حضور نيروهاي نظامي تركيه در خاك سوريه براي مبارزه با داعش مخالفت كرد. در همين حال سامانتا پاول، نماينده امريكا در سازمان ملل با محكوم كردن حملات هوايي روسيه در شمال سوريه گفت: اين امر يك فاجعه است و روسيه مسئوليت بخش اعظم آنچه در حلب رخ مي‌دهد را برعهده دارد. به گفته وي، توقف مذاكرات ژنو نيز تا حدود زيادي به دليل حمايت‌هاي نظامي مسكو از دولت سوريه است. وي ايران را نيز به خاطر حمايت از دولت سوريه در اين مسئله شريك دانست.
دلايل حمله زميني به سوريه
با توجه به پيروزي‌هاي اخير ارتش و نيروهاي مردمي در سوريه در استان‌هاي لاذقيه و حلب و به ويژه آزاد‌سازي شهرك‌هاي نبل و الزهراء در شمال حلب از چنگ گروه‌هاي تروريستي مورد حمايت كشورهاي عرب همپيمان غرب و تركيه، اكنون عربستان و تركيه در كنار متحدان غربي خود درموضع انفعال قرار گرفته و تلاش مي‌كنند تا به نحوي روند اوضاع را در سوريه تغيير داده و بار ديگر گروه‌هاي مخالف مسلح را در موضع برتر قرار دهند و مداخله نظامي زميني عربستان در سوريه ونيز آماده‌سازي نيروهاي تركيه‌اي براي ورود به شمال سوريه در دستور كار غرب قرار گرفته است. البته زمينه اين اقدام در واقع از24 آذر 1394 با اعلام تشكيل ائتلاف اسلامي ضد تروريسم از سوي رياض صورت گرفته بود كه به ادعاي عربستان با مشاركت 34 كشور تشكيل شده است. محمد بن سلمان وزير دفاع و وليعهد دوم عربستان آن هنگام تأكيد كرد كه اين ائتلاف براي هماهنگي اقدامات عليه افراط‌گرايي و تروريسم در سوريه، عراق، مصر و ليبي عمل خواهد كرد.
به گفته وزير دفاع عربستان، اين ائتلاف جداي از ائتلاف عربي در يمن است و قصد دارد در ديگر كشورها عمليات انجام دهد. وي تأكيد كرد اين ائتلاف در عراق و سوريه با هماهنگي «جامعه بين‌الملل» و به صورت «مشروع» عمليات خواهد كرد. بدين ترتيب مشخص مي‌شود كه زمينه‌سازي براي عمليات احتمالي عربستان و تركيه از چند ماه قبل صورت گرفته، اما اكنون با توجه به واقعيات ميداني و بروز چشم انداز شكست جدي گروه‌هاي مخالف دولت سوريه، مجال تحقق يافته است. با اين حال آنچه امكان وقوعش در مقطع كنوني بيشتر است، مداخله نظامي زميني ائتلاف ضد داعش به صورت حضور نيروهاي نظامي كشورهاي عربي مانند عربستان در كنار تركيه در شمال سوريه به بهانه مبارزه با داعش وجلوگيري از ورود سيل هزاران نفري آوارگان از سوريه به داخل تركيه است.
به احتمال زياد حضور قواي زميني در وهله نخست در استان‌هاي دير الزور، حسكه و رقه خواهد بود. با اين حال دغدغه اصلي ائتلاف غربي ضد داعش، جلوگيري از پيروزي قطعي و سرنوشت‌ساز ارتش و نيروهاي مردمي سوريه در استان حلب و تسلط آنها بر شهر حلب به عنوان دومين شهر مهم سوريه است. روزنامه اينديپندنت در مقاله‌اي با عنوان سعودي‌ها خواهان اعزام نيرو به سوريه هستند آورده است: با توجه به فرار هزاران سوري(تروريست) از حلب به سوي تركيه، كشورهاي حوزه خليج فارس و تركيه به شدت حامي اعزام نيروهاي زميني به سوريه هستند تا منطقه حائل در كشوري كه از بحران جنگ رنج مي‌برد ايجاد كنند.
مسئله ديگري كه اكنون محور تبليغات غربي‌ها قرار گرفته، انتقاد فزاينده از ماهيت و گستره حملات هوايي روسيه در سوريه است. آنها در تبليغات خود، حضور نظامي مسكو را كه با درخواست مستقيم دولت قانوني سوريه صورت گرفته، زمينه‌ساز تقويت گروه تروريستي داعش قلمداد مي‌كنند. در واقع مقامات رياض به همراه متحدان غربي‌ها با ادامه عمليات دولت سوريه و همپيمانان آن يعني ايران، روسيه و جنبش حزب‌الله، اهداف خود را در سوريه از دست رفته مي‌دانند و لذا در تلاش هستند تا با مداخله نظامي مستقيم به بهانه جنگ با داعش و در واقع براي حمايت از گروه‌هاي مسلح مخالف وابسته به خود در سوريه، روند اوضاع را تغيير دهند. در عين حال جنگ رواني كنوني غربي‌ها به همراه تركيه و عربستان عليه روسيه، با هدف واداركردن مسكو به خروج از سوريه صورت مي‌گيرد تا بار ديگر روند تحولات در مسير مدنظر آنها جريان يابد.
همه شواهد حاكي از اين است كه بايد در صحنه سوريه منتظر يك تحول ناگهاني بود. به عبارت ديگر هر چند با ورود روسيه به عرصه بحران سوريه و حضور فزاينده ايران و جنبش حزب‌الله كفه ترازو به نفع دولت دمشق چرخيده است، اما اين براي سران رياض، آنكارا و متحدان غربي آنها قابل تحمل نيست، به ويژه اگر به سرمايه‌گذاري هنگفتي كه اين كشورها در چند سال گذشته در سوريه و براي حمايت از انواع و اقسام گروه‌هاي تروريستي كرده‌اند توجه كنيم. لذا از هم اكنون بايد سناريو مداخله نظامي زميني ائتلاف ضد داعش در برخي نقاط سوريه به ويژه استان‌هاي سه‌گانه ديرالزور، حسكه و رقه و تقابل عملي آنها با نيروهاي سوري و متحدان آنها و نيز افزايش اقدامات نظامي امريكا و ساير متحدان آن در قالب ائتلاف بين‌المللي ضد داعش مورد توجه قرار گيرد. در اين زمينه بايد به آخرين سخنان وزير خارجه عربستان سعودي دقت كرد كه روز چهارشنبه با تأكيد بر اصرار كشورش جهت دخالت نيروهاي زميني در سوريه عنوان داشت كه طرح «ب» در مورد سوريه وجود دارد كه اين طرح در صورت شكست مذاكرات سياسي است و اين طرح به هيچ وجه شامل حضور بشار اسد نمي‌شود.
از سوي ديگر شواهد حاكي از آن است كه امريكا نيز آماده اقدامي سرنوشت‌ساز در سوريه مي‌شود. جان كري وزير خارجه امريكا روز چهارشنبه 20 بهمن در اين باره تصريح كرد امريكا در جنگ سوريه به زمان تصميم‌گيري نزديك مي‌شود. وي افزود: امريكا يا بايد كار جنگ را با يك آتش‌بس تمام كند يا «طرح جايگزين» را به اجرا گذارد كه يك اقدام نظامي جديد خواهد بود. جان كري در ادامه با بيان اينكه واشنگتن «قطعاً» پيشنهادات اخير عربستان و امارات براي اعزام نيروي زميني به سوريه را مي‌پذيرد، مدعي شد نيروهاي كشورهاي عربي مي‌توانند به طور چشمگيري ظرفيت وارد آوردن ضربه بزرگ‌تر و سريع‌تر به داعش را تقويت كنند. به اين ترتيب بايد منتظر تحولات جديد و سرنوشت‌سازي در عرصه سوريه بود.
ش.د9406026