اقدامات زیرساختی نسبت به کارهای موقت، هم عزم و برنامهریزی سنگینتری میطلبد، هم تخصص بیشتری میخواهد و هم تأثیر آن دیرتر ولی طولانیتر و عمیقتر است. شبکه زیرساختی اینترنت کشور بهویژه در اینترنت ثابت در طول دهه نود دچار عقبماندگی جدی شد و با رویکار آمدن دولت سیزدهم اصلاح این موضوع در قالب چند پروژه ملی در دستور کار قرار گرفت. عیسی زارعپور در هفتههای پایانی کار خود در کسوت وزیر ارتباطات میهمان خبرگزاری فارس بود و به سوالات ما در خصوص عملکرد سه ساله خود پاسخ داد.بخش دوم این گفتگو را در ادامه میخوانید:
در دولت سیزدهم به اندازه 30 سال توسعه شبکه ارتباطاتی داشتیم
فارس: از زمان وزارت خود تا امروزچه میزان کارهای زیرساختی صورت گرفته است، کارنامه خود را در این بخش چگونه ارزیابی میکنید؟زارعپور: در گزارشات هم گفتهام که ما در وزارت ارتباطات، شبکه مادر ارتباطی و زیر ساخت کشور را که در اختیار خودمان بود به اندازه 30 سال قبل از دولت سیزدهم توسعه دادیم، ظرفیت شبکه IP را از 28 به 56 و شبکه انتقال را از 31.5 به 64 رساندیم. ظرفیت ترافیک اینترنت ورودی به کشور را من 2 برابر کردم با وجود اینکه برخی خرده میگرفتند که چرا وقتی استفاده نمیشود پول میدهید و هزینه میکنید، ولی این کار در در زمان قطعیهایی که پیش میآید خودش را نشان داد، ما اوایل دولت 430 گیگ قطعی داشتیم تا یکی دو ماه اختلال به وجود آمد ولی حدود 2 هفته پیش 4300 گیگ ما از سمت ارمنستان و کشورهای بالادستی قطع شد که خارج از اراده ما بود اما دیدیم اتفاق ویژهای نیوفتاد و بلافاصله جبران شد. به اندازه همان مصرف همان لحظه مردم قطعی داشتیم و بعد از آن مشکلی به وجود نیامد دلیلش هم این بود که 2 برابر نیاز کشور از مسیرهای مختلف اینترنت تامین کردیم.
طی 3 سال از 10 سایت به 2 هزار سایت نسل پنجم رسیدهایم
درخصوص توسعه نسل پنجم اخیرا دیدیم که یک نفر مصاحبه کرده و گفته بود نسل پنجم در دولت سیزدهم توسعه پیدا نکرده است، اگر اسم افزایش 10 سایت به 2000 سایت توسعه نیست پس اسم آن چه میتواند باشد، در ابتدای دولت سیزدهم ما فقط 10 سایت نسل پنجم در نقاط مختلف جهت تست و آزمایش داشتیم. همین موضوع در گزارش وزیر محترم وقت هم که خطاب به بنده به عنوان وزیر منتخب آورده بودند که که پایلوت نسل پنجم انجام شده است.طی 3 سال این 10 سایت به 2 هزار سایت رسیده و بنا داریم تا پایان سال با تعهدی که از اپراتورها بعد از افزایش تعرفه گرفتیم این تعداد باید به 6 هزار سایت برسد. در شهر تهران 40 درصد تحت پوشش قرار گرفته البته بر روی گوشیهای مردم عموما نشان داده نمیشود به دو دلیل، اول این که گوشیها پشتیبانی نمیکنند و دوم به خاطر تحریمها نرم افزار آن فعال نشده است البته توافقاتی صورت گرفته که انشالله تا پایان سال همه وارد کنندگان عمده گوشی بتوانند مدلهای گوشی با قابلیت نسل پنجم را فعال کنند.در کل باید بگویم که تلاش کردیم بچسبیم به کاری که در دایره اختیارات ما باشد و بتوانیم یک کار اساسی در کشور انجام دهیم، با همین پروژه فیبر نوری منازل و کسبوکارها که شروع شد من به شما قول میدهم تا 50 سال آینده کشور نیاز به هیچ کار جدیدی نخواهد داشت، به این معنا که مردم تا مدتی در کوچه و خیابان شاهد حفاری برای ارتباطات نخواهند بود زیرا این فناوری، فناوری دهههای آینده است. فیبر نوری علاوه بر اینکه بار را از روی ارتباطات موبایل بر می دارد، کشور را نیز برای رسیدن به نسل پنج آماده میکند.
من برای افتتاح دو سایت نسل پنجم رفته بودم، از دو اپراتور یکی با فیبرنوری وصل بود و سرعتی معادل هزار مگابیت ارائه کرد و اپراتور دیگر از طریق ارتباطات بیسیم وصل شد که نهایت سرعت آن نزدیک به 300 مگابیت بر ثانیه بود.این فیبرنوری که همه جای کشور اعم از کوچه و خیابان رفته است عملا ما را آماده میکند که از نسلهای بعدی تلفن همراه به شکل موثرتری بتوانیم استفاده کنیم و در عین حال چهره ارتباطات کشور را عوض خواهد کرد. امروز سرعت تا صد برابر افزایش داده و بر روی همین بستر در آینده میتوان سرعتهای هزار برابری هم ارائه کرد و نیاز به فیبرکشی جدید نیست، دو طرف یک تجهیز جدید نصب میکنند که ارزان قیمت هم هست و میتواند سرعت را تا 10 هزار مگابیت بر ثانیه افزایش دهد.
«لایه لئو در چنگ ماست آقای دکتر!»
فارس: یک خاطره خوب یا یک خاطره تلخ از دوران 3 ساله وزارت خودتان از همراهی با شهید رئیسی خاطرتان هست که بفرمایید ؟زارعپور: هر وقت آقای رئیس جمهور تشریف میآوردند در برنامههای ما واقعا جزء لحظات خوش ما بود، مخصوصا این دفعه آخر که تشریف آوردند خیلی خسته بودند و کمی هم کسالت داشتند، میخواستند مشهد تشریف ببرند، همان ابتدای ورود گفتند که خیلی حالم خوش نیست اما بعد از یک ساعت و نیم که گزارش دهی ما به پایان رسید ایشان با حال خوبی وزارتخانه را ترک کردند و من خوشحال بودم که توانستم در حال ایشان تغییری ایجاد کنم.یک خاطره خوب دیگری که من دارم این است که اولین بار که توانستیم با موفقیت در لایه لئو ماهواره عملیاتی را قرار دهیم، من کرونا گرفته بودم و نتوانستم پای پرتاب بروم، جلوی بیمارستان شهید چمران بودم آقای دکتر سالاریه با من تماس گرفت با همان انرژی خودش گفت «دکتر لئو تو چنگ ماست». این جمله در ذهنم ماندگار شده که الحمدلله بعد از آن هم موفقیت یکی پس از دیگری تکرار شد و ما توانستیم در این حوزه افتخارآفرین و اقتدارآفرین باشیم و الان الحمدالله در مسیر رشد و پیشرفت قرار گرفته و به زودی پرتاب جدیدی خواهیم داشت که در نوع خودش منحصر به فرد است.
از دست دادن شهید رئیسی قطعا تلخترین خاطره من است
خاطره تلخ هم قطعا از دست دادن آیت الله رئیسی بود، ایشان سه شنبه به مناسبت روز ارتباطات در وزارتخانه بودند و ما شیرینی پخش کردیم و دقیقا یک هفته بعد حلوا پخش شد در وزارتخانه، خیلی برای ما صحنه تلخی بود که ظرف یک هفته این اتفاق افتاد زیرا به هر حال یک شخصیت جامع الاطراف و ویژه واقعا از مردم گرفته شد و کلا رفتن ایشان سخت بود. خصوصا در همان عصری که حادثه رخ داد و ما تا شب درگیر بودیم با تیمهای وزارت ارتباطات بتوانیم از ابزارهایی که در اختیارمان است استفاده کنیم تا موقعیت سقوط هلیکوپتر مشخص شود. لحظات بسیار بسیار سختی بر ما گذشت؛ به هر حال تمام تلاشمان را کردیم و در نهایت هم در همان محدوده شعاع 1 کیلومتری که مشخص کردیم در واقع محل سقوط پیدا شد و پهپادها صبح که هوا روشن شد بیشتر آنجا متمرکز شدند ولی خب به هر حال لحظه به لحظه اش برای ما سخت و سنگین بود. من به دوستانم می گفتم این جا دیگر ثانیه ها مهم است و هر کاری از ما بر میآید باید انجام دهیم؛ یک تیم سی نفره ای تشکیل داده بودیم در اتاق وضعیت که بتوانیم از تلفنهایی که روشن بود تا آن ساعت استفاده کرده و بتوانیم موقعیت را مشخص کنیم به هر حال لحظات بسیار نفس گیر و سختی بود.
تلاش کردیم از آینده غفلت نکنیم
فارس: بدون شک یک قشری که شاید ادراک دقیق تری از اقدامات زیرساختی در حوزه ارتباطات داشته باشند، جامعه نخبگانی از جنس صنعت فضایی و اقتصاد دیجیتال هستند. این بخش فارغ از جهتگیریهای سیاسی بیشتر در حوزه فنی نظر میدهند، نخبگان حوزه ارتباطات چه بازخوردی نسبت به اقدامات شما در این 3 سال داشتند؟.زارعپور: حوزه کاری ما در وزارت ارتباطات بسیار متنوع است، از توسعه اقتصاد دیجیتال تا دولت هوشمند که کارهای بزرگی در این راستا صورت گرفت، من تلاش کردم در این 3 سال در سطح سران قوا مسائل پلتفرمها را پیگیری کنم هر چند در بخشهایی مثل اقتصاد دیجیتال کمی سیاست زده است ولی افراد منصف و متخصص در این حوزه قضاوت های معقول تری داشتند هرچند که عرض کردم تلاش ما این است تا فارغ از قضاوت ها کار خودمان را انجام دهیم، اما نگاه مردم برایمان مهم بود البته اگر به برگردم عقب شاید این بخش از کار را تقویت می کردیم و بیشتر برای مردم توضیح میدادم ولی به هر حال تلاش کردیم کار درست و اساسی را با کمک خود همین نخبگان ترسیم، طراحی و اجرا کنیم. خیلی از اقداماتی که ما انجام دادیم در آینده به ثمره مینشیند و مشخص خواهد شد اما نکته اینجاست که ما آینده را فدای امروز نکردیم.تلاش کردیم از آینده غفلت نکنیم زیرا اقدامات زیرساختی زمان می خواهد و با مباحثی شبیه به رفع مسدودیت یا مسدودسازی فارغ از درست یا غلط بودن آن یک روزه انجام میشود فرق دارد.
مباحث زیرساختی با شعبده بازی حل نمیشود
بحث زیرساخت تصمیمی نیست که با شعبده بازی انجام شود، یک تصمیم بزرگ است که نیاز به همراهی همه بخشها دارد، به عنوان نمونه همین موضوع پروژه فیبر نوری در امروز در بیش از 1450 شهر در حال انجام است و باید با فرمانداران و شهرداران مختلف هماهنگ شود و نیاز به حفاری و موارد فنی دارد. این یک کار بزرگ است که همه دنیا در 10 سال انجام دادند و ما در 2 سال نیمی از آن را به نتیجه رساندیم.اما موضوع این است که برخی تحت تاثیر قضاوت های سیاسی و رسانه ای وقتی سر کار میآیند تلاش میکنند اقدامات گذشته را به عقب ببرند و شاخصها را کوچک نمایی کنند اما من چنین اخلاقی نداشتم، حتی در اوایل کار وزارت هم از اقدامات خوب دولت گذشته و تعریف و تقدیر کردم و هیچ نگاه منفی نداشتم.به نظر من در جمهوری اسلامی کارها مثل دو امدادی است هر مسئولی کار خود را به نفر بعدی تحویل میدهد، بخشی از این اخلاقها طبیعی است و بخشی دیگر خیر، من این افراد را به تقوا دعوت میکنم، بعضا شاهدیم در فضای مجازی مطلبی منتشر میشود که صحت ندارد، این افراد باید روزی پاسخگو باشند، برای من اهمیت ندارد و خودم را فدایی مردم میدانم، اما مطمئنم بباید روزی پاسخگو باشند و روی کارشان اثر خواهد گذاشت.