با گسترش فضای تحت وب و دسترسی مردم به شبکههای اجتماعی، روزانه شاهد سیل عظیمی از اطلاعات درست و غلطی هستیم که در این فضا به خورد کاربران داده میشود؛ اما مشکل از جایی آغاز میشود که اطلاعات غلط در حوزه بهداشت و درمان باشد؛ چرا که سلامت مردم را نشانه میگیرد؛ به گونهای که در دوران کرونا شاهد بودیم انتشار اخبار و اطلاعات نادرست به یک موضوع و چالش جهانی تأثیرگذار بر حوزه سلامت تبدیل شد و نشان داد سطح سواد سلامت جامعه چقدر است که به این شایعات و اخبار نادرست دامن زده میشود.
موضوع مهم دوم افزایش طول عمر افراد است که سبب افزایش بیماریهای غیرواگیر و مزمن میشود و جز خودمراقبتی و سبک زندگی سالم درمان دیگری ندارد. باید توجه داشت بحث خودمراقبتی با موضوع خوددرمانی متفاوت است و در واقع به این معناست که دانش و مهارتهای افراد افزایش یابد.
در همین زمینه، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی «کلینیک مجازی خود مراقبتی سلامت» را ایجاد کرده است تا از طریق فناوری به صورت ربات پرسشگر، اطلاعات موثق را در اختیار مردم قرار دهد.
خودمراقبتی و توانمندی افراد برای حفظ و ارتقای سلامتیشان اصلی مهم در حوزه سلامت است؛ چراکه با پیشرفت فناوری، امید به زندگی بیشتر شده و به افزایش طول عمر افراد انجامیده است. در نتیجه این افزایش طول عمر بیماریهای مزمن و غیرواگیر هم شیوع بیشتری پیدا کرده است.
عامل خطر بیماریهای واگیردار غالباً ویروسها، باکتریها و قارچ هستند که با واکسن یا مصرف آنتیبیوتیک قابل کنترل و درمان است؛ اما عامل خطر بیماریهای مزمن و غیرواگیر مبتنی بر رفتار و سبک زندگی انسانهاست.
برای جلوگیری از گسترش آن هم باید به موضوع پیشگیری اهمیت دهیم، اما اکنون فضای مجازی موقعیت منحصربهفردی را برای ما ایجاد کرده است که میتوانیم به راحتی از طریق تلفنهای همراه و سیستمهای تحت وب با مردم ارتباط برقرار کنیم و خدمات مورد نیازشان را ارائه دهیم.
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران با همکاری یکی از شرکتهای وابسته به مرکز رشد این دانشگاه روی حوزه پیشگیری کار کرده و وب اپلیکیشنی با نام «کلیناپ»، یعنی کلینیک چکاپ را طراحی و راهاندازی کرده است. بر روی بستر این وب اپلیکیشن بینهایت کلینیکهای مجازی بارگزاری میشود که هر یک میتواند مربوط به یک مشکل مهم و اولویتدار سلامت باشد تا مشکلات مردم را پاسخ دهد. نحوه عملکرد این اپ به این صورت است که الگوریتم برای بیماریهای تعریف شده و به صورت پرسش و پاسخ رباتی عمل میکند.
افراد میتوانند در این برنامه با توجه به علایم ساده که از بیماریشان درک میکنند، شروع کرده تا به نتیجه و تصمیمگیری برسند. برای نمونه، به کاربر گفته میشود که در حال حاضر با توجه به علایمی که عنوان کرده، مشکل خاصی ندارد یا توصیه میشود که به صورت غیرفوری به مراکز بهداشت و درمان کشور مراجعه کند یا میگوید با توجه به علایم مطرح شده فوری به مراکز درمانی مراجعه کند.
عملاً این کلینیک، چکاپی است که در بستر وب طراحی شده و به مثابه دستیار پزشک یا دستیار ارائه کننده خدمات به مردم کمک میکند. همچنین افراد از این طریق میتوانند به اطلاعات درست و موثق سلامت هم دسترسی داشته باشند.