صبح صادق >>  راهبرد >> گزارش
تاریخ انتشار : ۱۰ مهر ۱۴۰۳ - ۲۳:۱۵  ، 
شناسه خبر : ۳۶۶۱۳۰
آشنایی با مراکز تصمیم‌ساز و تأثیرگذار در جهان
پایگاه بصیرت / فریدون حیدری حویق

«بنیاد رند» (RAND Corporation)، یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین اندیشکده‌های جهان است که نقش اساسی در پیشبرد سیاست‌های غرب، به‌ویژه ایالات متحده آمریکا در دهه‌های گذشته داشته است. این نهاد که در سال ۱۹۴۸ به منزله یک سازمان غیرانتفاعی و مستقل شکل گرفت، هدف اصلی خود را بر ارائه تحلیل‌های علمی و تحقیقات استراتژیک در زمینه‌های گوناگون گذاشته است. بنیاد رند از ارکان کلیدی حکمرانی اندیشکده‌ای در جهان غرب است و در تدوین و توسعه بسیاری از سیاست‌های ملی و بین‌المللی نقش بسزایی داشته است.

بنیان‌گذاری
بنیاد رند در پی جنگ جهانی دوم و به‌شکل یک پروژه تحقیقاتی به نام «پروژه رند» (‎ (Project RAND ایجاد شد. این پروژه در ابتدا با حمایت نیروی هوایی ایالات متحده و شرکت هواپیمایی «داگلاس» آغاز به کار کرد و هدف اصلی آن برنامه‌ریزی بلندمدت برای توسعه تسلیحات جدید بود. از این رو، نام رند از عبارت تحقیق و توسعه (Research and Development) گرفته شده است. هدف اولیه این پروژه تمرکز بر تحقیقاتی بود که می‌توانستند راهبرد‌های نظامی آمریکا در دوران پس از جنگ را تقویت کنند؛ اما به مرور زمان، دامنه فعالیت‌های رند از امور نظامی فراتر رفت و به حوزه‌های متنوعی، همچون بهداشت، آموزش، علوم اجتماعی و سیاست خارجی گسترش یافت.
 حکمرانی اندیشکده‌ای
یکی از ویژگی‌های بارز بنیاد رند، نقش آن در پیشبرد حکمرانی اندیشکده‌ای غرب است. حکمرانی اندیشکده‌ای به معنای تأثیرگذاری نهاد‌های پژوهشی و فکری در فرآیند‌های تصمیم‌گیری دولت‌ها و سیاست‌گذاران است. در این ساختار، اندیشکده‌ها با ارائه تحقیقات و تحلیل‌های دقیق و علمی به دولت‌ها کمک می‌کنند تا تصمیمات آگاهانه و استراتژیک بگیرند. رند یکی از پیشگامان این نوع حکمرانی است که به دلیل کیفیت بالای تحقیقات و توانایی در ارائه تحلیل‌های پیچیده و دقیق، جایگاهی ممتاز در میان نهاد‌های پژوهشی جهان به دست آورده است.

مشارکت در سیاست‌گذاری‌
از همان ابتدا، بنیاد رند نقش حیاتی در تدوین سیاست‌های امنیتی و نظامی ایالات متحده داشت. در دوران جنگ سرد، پژوهش‌های رند در زمینه راهبرد‌های هسته‌ای و توسعه مفهوم «بازدارندگی» و «نابودی متقابل تضمین‌شده» (MAD) تأثیر چشمگیری داشت. این نظریه‌ها مبنای سیاست‌های دفاعی آمریکا در برابر شوروی سابق قرار گرفت و به‌نوعی، ستون فقرات دکترین‌های نظامی آمریکا در دوران جنگ سرد را شکل داد. افزون بر این، رند نقش مهمی در تدوین راهبرد‌های جنگ‌های نامتقارن و مقابله با تروریسم ایفا کرده است. در دهه‌های اخیر، این بنیاد با تحلیل‌های خود درباره عملیات ضد مقاومت در عراق و افغانستان، به توسعه راهبرد‌های مقابله با نیرو‌های نامنظم کمک کرده است. پژوهش‌های رند به دولت‌ها امکان داده است به جای اتکا به قدرت نظامی صرف، برای بهبود عملکرد نیرو‌های خود از تحلیل‌های دقیق و علمی استفاده کنند.

 سیاست‌گذار عمومی و اجتماعی
یکی دیگر از حوزه‌های اصلی فعالیت بنیاد رند، تحقیق و توسعه در زمینه سیاست‌های عمومی و اجتماعی است. از دهه ۱۹۷۰ به بعد، این بنیاد پژوهش‌های جامعی در زمینه‌های بهداشت عمومی، آموزش و عدالت اجتماعی انجام داده است. یکی از مهم‌ترین مطالعات رند در این زمینه، «آزمایش بیمه سلامت» بود که بین سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۲انجام شد. این مطالعه یکی از بزرگ‌ترین تحقیقات درباره بیمه سلامت بود و نتایج آن تأثیر گسترده‌ای بر سیاست‌های بهداشتی آمریکا گذاشت. در زمینه آموزش، رند اثربخشی پروژه‌های آموزشی، همچون برنامه‌های بهبود کیفیت معلمان و تأثیر آنها بر عملکرد دانش‌آموزان را بررسی کرده است. این مطالعات نشان داده‌اند، برنامه‌های عظیم و پرهزینه‌ای، مانند پروژه ۵۷۵‎میلیون دلاری «بنیاد بیل» و «ملیندا گیتس» برای افزایش کارایی معلمان، تأثیری بر بهبود نمرات دانش‌آموزان نداشته است. چنین مطالعاتی به سیاست‌گذاران این امکان را می‌دهد که بر اساس شواهد علمی، اصلاحات لازم را در نظام‌های آموزشی اعمال کنند.

 فناوری و نوآوری
رند همچنین یکی از پیشگامان تحقیقات در حوزه فناوری‌های نوظهور بوده است. از دهه‌های اولیه، این بنیاد در توسعه سیستم‌های پیچیده محاسباتی و ایجاد زیرساخت‌های اینترنتی نقش بسزایی داشته است. در زمینه هوش مصنوعی و امنیت سایبری نیز رند تحقیقات گسترده‌ای انجام داده و به دولت‌ها کمک کرده است راهکار‌هایی برای مقابله با تهدیدات فناورانه پیدا کنند. بنیاد رند با سابقه‌ای طولانی در تحقیق و توسعه، یکی از نهاد‌های کلیدی در پیش‎برد حکمرانی اندیشکده‌ای در غرب است. این بنیاد با ارائه تحلیل‌های دقیق و علمی در زمینه‌های متنوع، از جمله امنیت ملی، سیاست‌های عمومی، بهداشت و فناوری، تأثیر بسزایی در سیاست‌گذاری‌های ایالات متحده و دیگر کشور‌ها داشته است. نقش رند در توسعه مفاهیمی همچون بازدارندگی هسته‌ای، مقابله با تروریسم و مدیریت بحران‌های بهداشتی، نشان‌دهنده اهمیت این نهاد در هدایت تصمیم‌گیری‌های استراتژیک جهان غرب است.