ذبیح‌الله خدائیان روز پنجشنبه در آستانه آغاز به کار نخستین نشست آمبودزمان‌های کشورهای عضو گروه بریکس در مسکو، ظرفیت‌های گروه بریکس را برشمرد.
وی با اشاره به پیوستن جمهوری اسلامی ایران به گروه بریکس از ابتدای سال ۲۰۲۴ میلادی (دی ماه ۱۴۰۲) یادآور شد: گروه بریکس دربرگیرنده کشورهایی است که بخش بزرگی از جمعیت جهان را به خود اختصاص می‌دهند و از تأثیرگذاری خاصی در دنیا برخوردار هستند.
خدائیان ابراز امیدواری کرد که نشست آمبودزمان‌های عضو گروه بریکس با تبادل نظر درباره مسائل کلیدی و دستیابی به نتایج مورد نظر اعضای این گروه همراه باشد.
امضای برنامه اقدام مشترک تفاهم‌نامه ایران و روسیه
رئیس کل سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به دیدار روز سه‌شنبه خود با دادستان کل فدراسیون روسیه گفت: با توجه به اینکه سال ۱۴۰۲، تفاهم‌نامه‌ای بین سازمان بازرسی کل کشور و دادستانی روسیه در راستای توسعه همکاری‌های دوجانبه منعقد شده بود، در این دیدار، برنامه اقدام مشترک اجرای این تفاهم‌نامه به تصویب و امضا رسید.
وی اظهار داشت: با توافق طرفین، مقرر شد که کارگروه‌هایی تشکیل شود که موضوعات این تفاهم‌نامه را پیگیری کنند و به نتیجه برسانند و نهایتا نتیجه در جلساتی که با دادستان کل روسیه خواهیم داشت به تصویب برسد.
نشست آمبودزمان‌های اوراسیا
خدائیان که عصر چهارشنبه در نشست آمبودزمان‌های اوراسیا مواضع و پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران را در این عرصه و موضوع حقوق بشر تبیین کرد، در این باره نیز گفت: در این نشست، نمایندگان حدود ۲۲ کشور حضور داشتند و تجربیات کشورها در مباحث حقوق بشری و آمبودزمانی (مراجع و نهادهایی که به شکایات مردم از دستگاه‌های اداری رسیدگی غیرقضایی می‌کنند) مطرح شد.
وی افزود: طرح مواضع جمهوری اسلامی ایران در محکومیت اقدامات تروریستی رژیم اشغالگر قدس که به کشته شدن بیش از ۴۰ هزار نفر از مردم غزه و لبنان منجر شده است، با استقبال شرکت‌کنندگان در این نشست همراه شد.
به گفته وی، نشست علمی در خصوص مسائل بهداشت و نقش آمبودزمان‌ها در این حوزه از دیگر رویدادهایی بود که با حضور هیأت ایرانی در مسکو برگزار شد.
«آمبودزمان» به نهادها یا سازمان‌های ناظر بر حسن اجرای قوانین و دفاع از حقوق شهروندان گفته می‌شود و در جمهوری اسلامی ایران این وظیفه برعهده سازمان بازرسی کل کشور است.
درباره گروه بریکس
گروه اقتصادهای نوظهور سال ۲۰۰۶ میلادی، در حاشیه شصت و یکمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک پایه‌گذاری شد. در آن زمان، وزیران امور خارجه روسیه، برزیل و چین و وزیر دفاع هند یک نشست ویژه جداگانه برای توافق بر سر توسعه همکاری های متنوع در یک چارچوب چهارجانبه را بررسی کردند.
نخستین اجلاس سران این گروه در سال ۲۰۰۹ میلادی در یکاترینبورگ روسیه برگزار شد که آنها در بیانیه مشترک نهایی، توافق کردند که گفت‌وگوها و همکاری‌های منسجم، فعال، عمل‌گرا، باز و شفاف را نه تنها به نفع کشورهای در حال توسعه و بازارهای نوظهور، بلکه برای ایجاد نظم جهانی هماهنگ که صلح پایدار و مشترک را تضمین می‌کند، توسعه دهند.
در آن زمان، از این گروه، به عنوان بریک (BRIC) (متشکل از حروف نخست اسامی کشورهای برزیل، روسیه، هند و چین) یاد شد.
با پیوستن جمهوری آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۱، حرف س - "S" – (ابتدای نام South Africa ) به "بریک" اضافه شد.
در اجلاس سران بریکس در آفریقای جنوبی در تابستان ۱۴۰۲، سیریل رامافوزا رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که اعضای این گروه (متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تصمیم گرفته اند از آرژانتین، مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و امارات برای عضویت کامل بریکس از ابتدای سال ۲۰۲۴ (دی‌ماه ۱۴۰۲) دعوت کنند.
رئیس‌جمهور جدید آرژانتین پس از آن اعلام کرد که کشورش به این گروه نمی‌پیوندد. سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه که کشورش ریاست دوره‌ای گروه بریکس را برعهده دارد، در پاسخ به پرسشی در این باره گفت: ما دعوت از آرژانتین را لغو نمی کنیم، این دعوت باقی می ماند. خواهیم دید که توسعه بیشتر بریکس چگونه پیش می رود و همکاران آرژانتینی ما درباره این موضوع چه نتیجه گیری خواهند کرد.
کشور روسیه به عنوان رئیس دوره ای گروه بریکس در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۵۰ رویداد را در این چارچوب برنامه ریزی کرده است. مهمترین رویداد، اجلاس سران گروه بریکس است که اول تا سوم آبان ۱۴۰۳ در کازان روسیه برگزار می‌شود. به گفته مقامات مسکو، سران بیش از ۳۰ کشور حضور خود را در این نشست تأیید کرده‌اند.
در میان اعضای جدید، مشارکت عربستان سعودی در رویدادهای بریکس کمرنگ بوده است. به گفته کنستانتین کاساچف نایب رئیس شورای فدراسیون روسیه، ریاض همچنان در حال بررسی مشارکت در گروه بریکس است.