درگیری اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی و حملات موشکی گسترده ایران به این کشور، نگرانی‌هایی را درباره وضعیت مسیرهای حمل‌ونقل دریایی، به‌ویژه مسیر حساس دریای سرخ ایجاد کرده است. این وضعیت موجب مسدود ماندن این مسیر حیاتی برای کشتی‌های تجاری بین‌المللی برای مدت طولانی‌تری خواهد شد و می‌تواند باعث افزایش نگران‌کننده نرخ‌های حمل‌ونقل شود. هند به منزله یکی از کشورهایی که برای تجارت با اروپا، آمریکا، آفریقا و غرب آسیا به‌شدت به کانال سوئز وابسته است، تحت تأثیر مستقیم این بحران قرار گرفته است. این مناطق به‌تنهایی بیش از 400میلیارد دلار از تجارت هند در سال مالی 2023میلادی را به خود اختصاص داده‌اند.
تشدید این مناقشه طولانی‌مدت، به‌ویژه با تغییر تمرکز نظامی رژیم صهیونیستی از حماس در غزه به حزب‌الله در لبنان، فشارهای بیشتری بر منطقه وارد کرده است. پس از ترور گسترده اعضای حزب‌الله، تنش‌ها میان ایران و رژيم اشغالگر قدس افزایش یافته است. با توجه به ارتباط نزدیک حزب‌الله با حوثی‌ها در یمن، که مسئولیت بسیاری از حملات به کشتی‌های عبوری از مسیر دریای سرخ را برعهده دارند، این درگیری خطرهای جدی برای تجارت جهانی به‌ویژه برای هند به وجود آورده است.
اثر این درگیری بر تجارت هند در حال حاضر مشهود است. براساس گزارش‌های منتشرشده، صادرات هند در ماه اوت به میزان 9درصد کاهش یافته است. بخش عمده این کاهش به‌دلیل افت 38 درصدی صادرات نفتی بوده است. این کاهش، به علت کم شدن حاشیه سود و افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل دریایی رخ داده است. همچنین افت قابل توجه صادرات نفتی، به پالایشگاه‌های مستقل که بر صادرات نفت خام و محصولات مرتبط تمرکز دارند، فشارهای اقتصادی بیشتری وارد کرده است.
از سوی دیگر، به‌دلیل طولانی شدن مسیرهای تجاری و همچنین اختلال در مسیر کانال سوئز و دریای سرخ، هزینه‌های حمل و نقل 15 تا 20درصد افزایش داشته است. این افزایش هزینه‌ها به‌ویژه برای شرکت‌های هندی که محصولاتی با هزینه پایین مانند مهندسی سبک، منسوجات، پوشاک و کالاهای کارگرمحور را صادر می‌کنند، تأثیرات منفی به همراه داشته است.
در سطح جهانی، شرکت‌های حمل‌ونقل نیز با افزایش سودآوری مواجه شده‌اند؛ برای نمونه، شرکت دانمارکی «Maersk» پیش‌بینی سود خود را افزایش داده است، زیرا تقاضا برای حمل کانتینری و نرخ‌های حمل‌ونقل بالا همچنان قوی است. با این حال، گزارش‌هایی نیز وجود دارد که درصورت ادامه این اختلالات، نرخ‌های حمل‌ونقل احتمالاً در سطح بالایی باقی خواهند ماند.
یکی از دیگر پیامدهای این درگیری، تأثیر آن بر برنامه کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا (IMEC) است که در نشست گروه 20 در دهلی نو مطرح شد. این طرح با هدف ایجاد مسیر تجاری سریع‌تر برای اتصال هند به منطقه خلیج فارس و اروپا و کاهش وابستگی به کانال سوئز طراحی شده است؛ اما با شروع جنگ در منطقه، توسعه این مسیر تجاری ممکن است با چالش‌های جدی مواجه شود.
با توجه به تداوم درگیری‌ها، شناسایی راه‌های جایگزین تجاری و اتخاذ راهبردهای مناسب برای کاهش اثرات منفی این بحران ضروری است.
پینوشت: ترجمه اختصاصی صبح صادق از مقاله روزنامه هندی The Financial Express