دین اسلام که با بعثت رسول خدا آغاز شد، برای شرافت و آزادی انسانها از چنگال زورگویان و ستمگران برنامههای جامعی دارد.
در آموزههای اسلامی، مبارزه با ظلم و حمایت از مظلوم یکی از اصول اساسی به شمار میآید. قرآن کریم در این زمینه میفرماید: «لایُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ» (نساء/۱۴۸)؛ خداوند آشکار کردن بدی را دوست ندارد، مگر از کسیکه به او ظلم شده باشد. این آیه نشان میدهد، مقابله با ظلم و اعلام حق، حتی اگر با افشای بدی همراه باشد، در صورت ستمدیدگی مجاز است. در قرآن کریم، به مسلمانان توصیه شده است که همواره در برابر ظلم و فساد بایستند و از مستضعفان حمایت کنند. خداوند در آیه ۷۵ سوره نساء میفرماید: «چرا در راه خدا و نجات مردان، زنان و کودکانی که تحت ستم هستند نمیجنگید؟» این آیه نهتنها جواز، بلکه وظیفه مبارزه با ظلم را برای مسلمانان بیان میکند.
اسلام همچنین برای جلوگیری از تسلط دشمنان و شیطانصفتان بر زندگی مؤمنان، به تقویت ایمان و ارتباط با خداوند تأکید میکند و در قرآن کریم میفرماید: «سست نشوید و غمگین نباشید، چرا که اگر ایمان داشته باشید، شما برترید.» (آلعمران/۱۳۹) این آیه نشاندهنده اهمیت ایمان و روحیه قوی در مقابله با دشمنان است. برای جلوگیری از تسلط دشمنان، اسلام بر تقویت دانش و قدرتمندشدن تأکید دارد.
قرآن کریم میفرماید: «قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لایَعْلَمُونَ» (زمر/۹)؛ این آیه بر اهمیت دانش و شناخت در تقویت جایگاه مؤمنان و مقابله با دشمنان دلالت دارد. کسیکه علم و قدرت ندارد با کسی که علم و قدرت دارد، نمیتواند مقابله و مبارزه کند. افراد و حکومتهایی که در طول تاریخ به انسانها ستم کردند با علمشان در ساخت تجهیزات و قدرتشان با داشتن تجهیزات، مشغول کشورگشایی و آتشافروزی و ظلم شدند. اسلام، مسلمانان را به قدرت معنوی، اخلاقی، علمی، اقتصادی، سیاست و هر چیزی که بتواند آنان را دارای برتری و قدرت کند، توصیه فرموده و البته دستور هم داده است.
اسلام همچنین به بهرهگیری از تجربههای تاریخی برای مقابله با ظلم و استبداد توصیه میکند و خواستار عبرت گرفتن از تاریخ و سرگذشت کسانی است که نخواستند مقاومت کنند و همیشه دنبال کسب رضایت زورگویان بودند. قرآن کریم میفرماید: «فَاعْتَبِرُوا یَا أُولِی الْأَبْصَارِ» (حشر/۲) عبرت گرفتن مخصوص کسانی است که مشاهده میکنند، فکر میکنند، فریب نمیخورند و تسلیم نمیشوند. پس اگر شاخصههای تطورات تاریخی در ما وجود نداشته باشد، تاریخخوانی فایدهای به حال ما ندارد.
یکی دیگر از راهکارهای اسلام برای جلوگیری از تسلط ظالمان، اتحاد میان مؤمنان است. قرآن کریم میفرماید: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ» (حجرات/۱۰) همدلی مؤمنان و مسلمانان هم اصلی اساسی است، چرا که تفرقه و پراکندگی، زمینه را برای تسلط دشمنان فراهم میکند. پیامبر اسلام (ص) نیز در این زمینه میفرمایند: «مثال مؤمنان در دوستی، مهربانی و دلسوزی نسبت به یکدیگر مانند یک بدن است...» (میزانالحکمه به سند کنزالعمال، ص ۷۳۷) برنامه اسلام برای آزادی انسانها از چنگال زورگویان، برنامهای جامع است که شامل تقویت ایمان، اتحاد، دانش، مبارزه با ظلم و تقوا میشود.