فضای مجازی در ایران دیگر تنها یک بستر برای ارتباطات اجتماعی و اطلاعرسانی نیست، بلکه به عرصهای برای جنگ رسانهای میان جریانهای گوناگون تبدیل شده است. هر اتفاق سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی، بهسرعت در این فضا بازتاب پیدا میکند و طیفهای گوناگون سعی میکنند روایت خود را از آن ارائه دهند. این رقابت در بعضی مواقع به حدی شدت میگیرد که فضای مجازی عملاً به میدان نبردی برای جهتدهی به افکار عمومی تبدیل میشود.
یکی از ویژگیهای فضای مجازی ایران، انتشار سریع اخبار و تحلیلهایی است که گاهی صحت آنها مشخص نیست. در این میان، رسانههای معاند و شبکههای خبری خارجی تلاش میکنند از این فضا برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند. آنها با موجسازی گسترده، کلیدواژههای احساسی و انتشار اخبار تحریفشده، سعی در تأثیرگذاری بر کاربران دارند. این روند موجب شده است گاهی برخی از روایتها بدون بررسی صحت و منبع، به سرعت در میان کاربران دستبهدست شود و حتی فضای واقعی جامعه را تحت تأثیر قرار دهد.
کاربران عادی نیز در این جنگ رسانهای نقش مهمی دارند. بسیاری از آنها بدون بررسی صحت یک خبر، آن را بازنشر میکنند و در گسترش آن سهیم میشوند. این مسئله سبب شده است برخی جریانهای سیاسی، بهطور هدفمند از کاربران برای جهتدهی به افکار عمومی استفاده کنند. آنچه در این میان اهمیت دارد، افزایش سواد رسانهای کاربران است تا بتوانند اخبار را از منابع معتبر دریافت کنند و در دام شایعات نیفتند.
در سالهای اخیر، کانالهای خبری ناشناس و منابع غیررسمی به مرجع خبری بسیاری از کاربران ایرانی تبدیل شدهاند. این کانالها بدون ارائه مستندات قابلاتکا، گاهی اطلاعات نادرستی منتشر میکنند که میتواند فضای جامعه را به سمت بیاعتمادی سوق دهد. نبود شفافیت در برخی حوزههای اطلاعرسانی، موجب شده است مردم بیش از پیش به این منابع روی بیاورند.
در نهایت، فضای مجازی در ایران یک شمشیر دو لبه است؛ از یکسو، امکان اطلاعرسانی سریع و گسترده را فراهم کرده و از سوی دیگر، به ابزاری برای جنگ رسانهای تبدیل شده است. برای کنترل این وضعیت، نهتنها به سیاستگذاریهای درست رسانهای نیاز داریم، بلکه کاربران نیز باید با افزایش آگاهی خود، از تبدیل شدن به ابزار جریانهای رسانهای پرهیز کنند.