مذاکرات غیرمستقیم آزمون دیگری برای ترامپ

امیرعلی ابوالفتح

نگاهی به شخصیت و اظهارات دونالد ترامپ در طول چند سال گذشته نشان می‌دهد که او اهل مذاکره است، اما می‌خواهد تا جایی که ممکن است، شرایط خود را به طرف مقابل دیکته کند.

یادمان باشد که حتی قبل از این‌که در انتخابات سال ۲۰۱۶ پیروز بشود، مدعی بود که برجام توافق بدی بوده و ظریف «سر کری کلاه گذاشته» است و با همین استدلال از برجام خارج شد. درعین حال، پیش‌بینی او این بود که ایران هم بلافاصله در واکنش به این اقدام از برجام خارج می‌شود و زیر بار فشار حداکثری دوباره این‌بار با او مذاکره می‌کند و توافق «بهتری» شکل می‌گیرد! و اگر هم ایران در آن شرایط مذاکره نکند، شروع به اتهام‌افکنی و جوسازی علیه ایران می‌کند. خروج ترامپ از برجام، به بی‌اعتمادی تاریخی ایرانیان نسبت به آمریکا افزود و آن را نهادینه ساخت. در حال حاضر هم همین بی‌اعتمادی عمیق، یکی از دلایل اصلی تاکید ایران بر مذاکرات غیرمستقیم است. البته باید توجه داشت که ایران هیچ‌گاه مذاکرات را ترک نکرده است. درواقع ایران در طول ۴۵ سال گذشته بار‌ها آمریکایی‌ها را در آزمون‌های مختلف دیپلماسی به شکل مستقیم و غیرمستقیم آزموده است. این خود ترامپ بود که با خروج از برجام، مسیر مذاکرات مستقیم را بست و بعد هم دولت بایدن با آن همه انتقاد نسبت به رفتار ترامپ مذاکرات غیرمستقیم با ایران را ترک کرد. ایران، باتوجه به تجارب تلخ گذشته و رویکرد متزلزل آمریکا، به دنبال محک زدن جدیت طرف مقابل در ارائه پیشنهادات منطقی و دور از شروط غیرممکن است. به لحاظ فنی مذاکرات غیرمستقیم اهمیت مضاعفی دارد و آن این‌که، چون پیام‌ها توسط واسطه‌ها منتقل می‌شود، از بروز تنش‌هایی ناشی از جلسات مستقیم و رو در رو جلوگیری می‌کند. به هر ترتیب در ابتدای کار ایران به مذاکرات غیرمستقیم به عنوان محکی بر راستی‌آزمایی ادعا‌های طرف آمریکایی نگاه می‌کند. 

پشت پرده تحرکات اسرائیل در سوریه

مهدی تدینی

چند شب پیش اسرائیل به چند هدف در سوریه حمله کرد و پیشروی های زمینی نیز انجام داد.
این رویدادها نشان می دهد که در حال نزدیک شدن به مهم‌ترین مسئلۀ امنیتیِ سوریۀ جدید هستیم. در این میان سوال این است که چه زمانی دولت جدید سوریه قرار است در برابر این حملات موضع‌گیری سختی بکند؟ آیا اسرائیل به نصب تابلوی ورود ممنوع بر آسمان سوریه تن می‌دهد؟
دقیقاً نقطۀ احتمالی تنش‌زا بین ترکیه و سوریه هم همین‌جاست. اگر قرار باشد جلوی نقض حریم هوایی سوریه از سوی اسرائیل گرفته شود، به پدافند هوایی نیرومند نیاز است. اصلاً اسرائیل اجازه می‌دهد این پدافند در سوریه تشکیل شود؟ اگر ترکیه قصد داشته باشد این پدافند را ایجاد کند، به احتمال قریب به یقین درگیری مستقیمی بین ترکیه و اسرائیل رخ می‌دهد. مقامات امنیتی اسرائیل هم درگیری با ترکیه در سوریه را در میان‌مدت گریزناپذیر می‌دانند.
از طرفی دولت جولانی تا اینجا کوشیده خودش را یک دولت کاملاً ملی نشان بدهد که سرش گرمِ مسائل داخلی است و با مسائل خارجی، از جمله با اسرائیل، کاری ندارد. اما واقعیت‌های سیاستِ قدرت در جهان این نیست. اگر من و شما هم جای جولانی بودیم و عنان کار را دست «عقل بقا» می‌سپردیم، می‌دانستیم با توجه به سال‌ها جنگ، الان فقط باید به سازندگی پرداخت. حتی اگر قرار است در آینده درگیری بشود، داشتن دولت قوی پیش‌نیاز اصلی‌ است. تفکر اخوان‌المسلمینی برای اولین بار دستش به یک دولت رسیده  و چشم‌انداز بسیار خوبی هم دارد. برای رسیدن به این دولت شصت الی هفتاد سال صبر کرده اند! به همین علت اصلاً نباید قمار کنند!
ایده‌ای که جولانی در برابر اسرائیل دارد این است که می‌خواهد از طریق جلب حمایت کامل کشورهای عربی و بی‌خطر نشان دادن خودش به اروپایی‌ها، اسرائیل را به طور غیرمستقیم تحت فشار قرار بدهد. اما اسرائیل تا الان هیچ‌گونه ریسکی نکرده است. هم بخشی از خاک سوریه را اشغال کرده و هم کل بقایای به‌دردبخور تسلیحات اسد را نابود کرده است. در نهایت پیش‌بینی قبلی این بود که ائتلاف سوری‌ــ‌ترکی بزرگ‌ترین تهدید اسرائیل خواهد بود ــ آرایشی که خیلی بیشتر بازسازی جبهۀ صلیبی خواهد بود.
با این وجود ارتش اسرائیل اعلام کرد در روزهای گذشته به قابلیت‌های نظامی باقی‌مانده در پایگاه‌های حما و تی-۴ سوریه و همچنین زیرساخت‌های نظامی باقی‌مانده در منطقه دمشق ضربه زد.
با این وجود باید منتظر ماند و دید چه زمانی این روند تغییر جدی پیدا می کند

علیرضا حیدری