صبح صادق >>  نگاه >> گفتگو
تاریخ انتشار : ۱۶ شهريور ۱۴۰۴ - ۲۳:۰۴  ، 
شناسه خبر : ۳۸۰۹۹۱
بررسی رویکرد امپریالیسم برای استثنایی نشان دادن وضعیت زندگی در ایران در گفت‌وگو با پژوهشگر حوزه فرهنگ
پایگاه بصیرت / محمدمهدی اسکندری

پس از انتشار خبر برگزاری کنسرت «همایون شجریان»، شاهد هجمه وحشتناک از سوی اپوزیسیون علیه این خواننده بودیم، هجمه‌هایی که پیش از این نیز در مواجهه با ورزشکاران ایرانی شاهد بودیم! واضح است که اپوزیسیون علاقه دارد وضعیت زندگی در ایران را با یک حالت تعلیق و تنش تصویر کند. در این بخش تصمیم گرفتیم با «داوود طالقانی»، پژوهشگر حوزه فرهنگ در این باره گپ‌وگفتی داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید. 

رویکرد اپوزیسیون نسبت به تصویرسازی از وضعیت ایران چگونه است؟
رویکرد اپوزیسیون این است که وضعیت زندگی در ایران را همواره با اختلال‌های گوناگون نشان دهد و چنین القا کند که شرایط زیست در ایران استثنایی است. آنان تلاش دارند بگویند زندگی روزمره در ایران برعکس سایر نقاط جهان با مشکلات عدیده‌ای روبه‌روست و این مسئله وضعیت ایران را به یک مورد استثنایی تبدیل کرده است. حال تنها کاری که باید انجام داد، این است که در برابر این وضعیت استثنایی شورش کنیم و وضعیت را تغییر دهیم. 
از نگاه تبارشناسی، رویکرد اپوزیسیون موضوع جدیدی نیست. اساساً جریان امپریالیسم جهانی و استعمار غربی، قصد دارد اوضاع زندگی در شرق را با اختلال به تصویر بکشد. به تعبیر روشن‌تر، غرب در طول سالیان سال، شرایط زندگی در شرق را با موضوعات غیرقابل حل و غیرقابل فهم تفسیر و القا کرده و از این‌رو توان خود را گذاشته تا بگوید شرقی‌هایی که فارغ از غرب هستند، از زندگی نرمال و عادی جدا شده و همواره با مشکلات و اختلال مواجه هستند. اپوزیسیون در تصویرسازی از ایران و وضعیت کشور، جا پای اربابان غربی خود گذاشته است. 
کشور و جامعه ایرانی، مدرن، پیشرفته و پرسرعت است. طبق پیمایش‌های صورت گرفته، جامعه ایرانی مدرن است و از قضا اگر اختلالی در آن وجود دارد، برآمده از بحران‌های جهان مدرن است. از سوی دیگر، وضعیت استثنایی در کشور، نتیجه نه سیاست‌های داخلی، بلکه فشار‌های خارجی است. به تعبیر بهتر، مشکلات عدیده کشور، نتیجه تحریم و فشار خارجی است، نه آنکه سیاست داخلی، فرهنگ بومی یا سنت دینی این وضعیت استثنایی را برای کشور خلق کرده باشند. پس اگر در واقعیت، اپوزیسیون قصد دارد علل این وضعیت را بازنمایی کند، انگشت اتهام خود را باید به سمت دیگری بگیرد، نه به سمت داخل ایران و سیاست‌های جمهوری اسلامی. 

مانند آنچه این روز‌ها علیه همایون شجریان شاهد بودیم، در ماه‌های اخیر درباره نمایندگان ورزشی ایران در میادین مختلف که موفقیت‌هایی کسب کردند شاهد بودیم، علت این حمله‌ها را از سوی جریان اپوزیسیون چه می‌دانید؟
علت اقدامات وحشیانه و کینه‌توزانه در برابر ورزشکاران ایرانی و به طول کلی علیه حضور ایران در میادین بین‌المللی آن است که یکی از مؤلفه‌هایی قدرت، انسجام و پیشرفت یک کشور، کسب مدال و مقام در میادین ورزشی است. نمایندگان ایران در سال‌های اخیر، با وجود وضعیت سخت تحریم، کمبود بودجه، بحران اقتصادی، جمعیت کم و... توانستند در رشته‌های ورزشی، مقام‌های گوناگونی کسب کنند و ما شاهدیم که وضعیت ایران در برخی از عرصه‌های جهانی، نظیر المپیک یا بازی‌های آسیایی، نسبت به بسیاری از کشور‌ها که شاید در مقایسه با ایران جمعیت بیشتر و سرمایه‌گذاری افزون‌تری دارند، بهتر و روبه رشدتر است. فارغ از موفقیت‌های ورزشی، نفس حضور نمایندگان یک کشور در میادین جهانی فرصتی برای عرض اندام است. این عرض اندام، برای اپوزیسیون گران تمام می‌شود؛ چرا که آنان قصد دارند، وضعیت ایران را همواره با چالش نشان دهند، وقتی در مقیاس بزرگی، ورزشکاران ما هم در میادین ورزشی محبوب، نظیر فوتبال، والیبال، بسکتبال و... حضور پیدا می‌کنند و مقام کسب می‌کنند، یعنی نظام جمهوری اسلامی در جامعه عادی و مورد پذیرش است، چیزی که اپوزیسیون نمی‌خواهد. جریان ضدایرانی در تلاش است که این وضعیت تنش را همیشه حفظ کند؛ نمونه بارز آن را باید در بازی ایران ـ انگلیس در جام جهانی قبل دید. حال احتمال دارد در میادین بعدی هم چنین اتفاقی بیفتد و این شرایط ادامه‌دار باشد. اساساً اپوزیسیون چیزی از جانب خود ندارد و حیات و ادامه زندگی سیاسی‌اش به استثنایی نشان دادن وضعیت ایران است.