نتیجهی این سیاست در حدود یک سال اخیر نهتنها دستاوردی متوجه آمریکا نکرده بلکه باتلاقی از شکستهای مختلف را موجب شده است. بهانه قاچاق مواد مخدر و حمله به ونزوئلا نیز عرصه جدید آمریکا برای استفاده عریان از زور است. در این راستا وزیر جنگ آمریکا بهصورت رسمی از آغاز عملیات «نیزه جنوبی» با هدف مقابله با شبکههای مواد مخدر در نیمکره غربی خبر داد.
ترامپ در نخستین سال بازگشت خود به قدرت، تقریباً در همه پروندههای کلیدی سیاست خارجی از اروپا و غرب آسیا تا شرق آسیا با بنبست یا عقبنشینی مواجه شده است. در چنین شرایطی، آمریکای لاتین به میدان ظاهراً مناسبی برای نمایش قدرت تبدیل شده است؛ منطقهای که واشنگتن هنوز آن را حیطه نفوذ سنتی و بخشی از نظم مطلوب خود میداند.
عملیات «نیزه جنوبی» در این چارچوب، نه یک ابتکار امنیتی، بلکه تلاش برای ترمیم وجهه رهبری آمریکا پساز سلسلهای از ناکامیها تلقی میشود. اما مسئله دقیقاً در همینجاست، اتکای بیشازحد به تهدید، تحریم و زور، روند فرسایش مشروعیت و اعتبار آمریکا را تشدید کرده است.
تهدیدهای آشکار علیه ونزوئلا را باید در پیوند با منازعه بزرگتر میان قدرتهای جهانی فهم کرد. از نگاه آمریکا، ونزوئلا طی دو دهه اخیر با نزدیکی به روسیه، چین و ایران عملاً به تهدیدی استراتژیک برای واشنگتن تبدیل شده است.
ازهمینرو، عملیات «نیزه جنوبی» نه صرفاً اقدام علیه یک دولت منطقهای، بلکه بخشی از راهبرد وسیعتر مهار نفوذ رقبای آمریکا در نیمکره غربی است. بااینحال نشانهها حاکی از آن است که این رویکرد نتیجه معکوس داشته است، واکنش انتقادی برزیل، مکزیک، کلمبیا و چند کشور دیگر نشان میدهد که اجماع سابق در آمریکای لاتین علیه کاراکاس فروپاشیده و جای خود را به نوعی حساسیت نسبت به سیاستهای مداخلهجویانه واشنگتن داده است.
حتی رسانههای آمریکایی نیز به انتقاد شدید از استفاده بیرویه ترامپ از زور در سیاست خارجی پرداختهاند. ترامپ با شکست در هر پرونده بینالمللی به دنبال جبران در پروندهای دیگر است، اما روند و سیر تحولات جهانی نشاندهنده شکستهای سریالی است.
ترامپ باوجود وعدههای فراوان نتوانسته است پرونده اوکراین را حلوفصل کند، در مسئله چین و تایوان و جنگ تعرفهای در برابر چین مجبور به نرمش شد، در حمله مشترک آمریکا و اسرائیل به ایران در نهایت به دنبال خسارت سنگین موشکهای ایرانی به سرزمینهای اشغالی بهسرعت آتشبس را اعلام کرد، با وجود سروصدای زیاد درمورد طرح صلح برای غزه، اما این طرح در همان مراحل اولیه با چالشهای بسیار زیادی مواجه شده است و اکنون نیز برای جبران شکستها به دنبال فشار نظامی و تبلیغاتی بر ونزوئلا بهبهانه مواد مخدر است.
تا زمانی که قلدری و جنگطلبی چراغ راهنمای سیاست خارجی ترامپ و آمریکا باشد نتیجه چیزی جز شکست و ناکامیهای سریالی نخواهد بود.