تخریب مراکز فرهنگی شیعه در لبنان توسط صهیونیست‌ها

به دلیل نقش و جایگاه والای مراکز رسانه ای فرهنگی و دینی شیعه لبنان به خصوص حوزه های علمیه هواپیماهای رژیم صهیونیستی در جنگ گسترده ماه گذشته خود شماری از این مراکز را ویران کردند یا به آنها آسیب رساندند. مرکز انجمن فلسفه و علوم دینی در منطقه بئرالعبد در ناحیه جنوب بیروت که پایه گذار و مسئول آن شفیق جرادی است و در آن علوم اسلامی و فلسفه تدریس می شد از جمله مراکزی است که در جنگ گسترده اسرائیل علیه لبنان هدف قرار گرفت . ساختمان این مرکز که دارای کلاس های تدریس سالن های اجتماعات وسخنرانی بخش پژوهش و کتابخانه است در نتیجه بمباران مناطق مسکونی اطراف و پل روبروی آن توسط جنگنده های اسرائیلی طعمه آتش شد. مرکز دینی و فرهنگی سیدالشهدا در منطقه الرویس در جنوب بیروت که حزب الله لبنان آن را تاسیس کرد و مکان برگزاری جشن ها و دیگر مناسبت های دینی اجتماعی فرهنگی و محل سخنرانی های عمومی بود هفته گذشته به وسیله جنگنده های رژیم صهیونیستی ویران شد.
همچنین هواپیماهای اسرائیلی مرکز فرهنگی و دینی سیدالاوصیا(ع ) در منطقه برج البراجنه در جنوب بیروت شامل مسجد حسینیه کلاس آموزش و سالن سخنرانی بمباران و زیان هایی به منازل پیرامون آن نیز وارد کردند.
مرکز فرهنگی و دینی فاطمه الزهرا(س ) که سال 1993 میلادی توسط عفیف نابلسی رئیس هیات علمای جبل عامل لبنان در 5 طبقه در شهر صیدا 40 کیلومتری جنوب بیروت ساخته شد نیز هدف حمله قرار گرفت . این مرکز که به طور کامل ویران شد شامل درمانگاه خیریه رایگان حوزه علمیه حضرت زینب (س ) مخصوص دختران با 80 طلبه حوزه علمیه حضرت امام صادق (ع ) ویژه پسران با 50 تا 60 طلبه مسجد حسینیه سالن سخنرانی دفتر و منزل شیخ نابلسی بود. مرکز فرهنگی و دینی فاطمه الزهرا تنها مرکز شیعی در شهر سنی نشین صیدا بود و نقش تقریب بین مذاهب داشت و بمباران آن نشانگر هدف اسرائیل برای ایجاد فتنه و فاصله میان شیعه با دیگر طایفه های لبنان است . جنگنده های رژیم اشغالگر قدس تاکنون 12 انتشاراتی فعال وابسته به طایفه شیعه لبنان از جمله دارالاحیا التراث دارالمرتضی دارالامیر دارالحورا دار التراث العربی دارالمحجه البیضا دارالبلاغه دارالتعارف و دارالرافدین نابود کرده اند.
مراکز خبری و وسایل اطلاع رسانی مانند ساختمان 8 طبقه تلویزیون المنار رادیو النور آنتن های تقویت تلویزیون های المستقبل ال .بی .سی و رادیولبنان آزاد از دیگر مراکز فرهنگی است که به وسیله جنگنده های اسرائیلی از بین رفته اند. همچنین در 20 روز گذشته بیش از 20 کتابخانه مانند کتابخانه قدس چاپخانه نمایشگاه کتاب فروشگاه کتاب انبار کتاب فروشگاه های لوازم التحریر متعلق به شیعیان جنوب بیروت و جنوب و شرق لبنان مرکز دارالهادی وابسته به سیدمحمدحسین فضل الله مرجع شیعیان این کشور و منزل وی بمباران شد. این بمباران ها با هدف مشخص و با انگیزه تاثیرگذاری بر روند تبلیغ تدریس و تعلیم علوم دینی و آموزه های شیعی به ویژه در مراکز و حوزه های علمیه لبنان صورت گرفته و می گیرد. در زمان حاضر در لبنان دست کم 15 مدرسه و مرکز علوم دینی خاص شیعه وجود دارد که سابقه آن به 8 قرن پیش و زمان محمد بن مکی عاملی مشهور به شهید اول از ساکنان شهر جزین در جنوب این کشور باز می گردد. طلبه های زیادی در مراکز دینی و حوزه های علمیه لبنان در زمان شهید اول به درجه اجتهاد رسیدند و طلبه هایی از خارج از کشور برای آموختن علوم دینی و اصول و معارف شیعه به جزین آمدند. در این ارتباط یوسف السبیتی رئیس مرکز دینی امام جواد(ع ) بیروت گفت : پس از شهید اول روستاهای منطقه جبل عامل لبنان شاهد فعالیت دینی تبلیغی و تدریس عالمان علوم اسلامی و شیعی بود اما شکل حوزه علمیه را نداشت . وی افزود : دلیل این امر شرایط سیاسی دشوار زمان حاکمیت ترک های عثمانی بر لبنان و محدودیت های ایجاد شده توسط آنان بر شیعه جبل عامل بود و این محدودیت ها سبب شد وضعیت مراکز فرهنگی و تدریس علوم دینی در این کشور در بدترین شرایط قرار گیرد.
السبیتی خاطرنشان کرد : پس از شهید اول شیخ علی بن زین الدین العاملی مشهور به شهید دوم توانست به عنوان دومین تجربه مراکز فرهنگی و حوزه علمیه در منطقه جباع در جنوب لبنان را تاسیس کند که مکمل حوزه شهید اول در جزین بود. شهید اول شاگرد شهید دوم به شمار می رود که از وی دانش و معرفت فراوان آموخت و سپس در زمان سلسله سربداران خراسان به شمال شرق ایران هجرت کرد. تاریخ جدید مراکز فرهنگی و حوزه های علمیه در لبنان به 140 سال پیش بر می گردد که شیخ علی السبیتی توانست مدرسه دینی الرشدیه را در شهر شیعه نشین صور در جنوب لبنان تاسیس کند.
سید محسن امین متفکر و نویسنده لبنانی در کتاب خطط جبل عامل و نیز آقابزرگ تهرانی در کتاب الذریعه به این موضوع اشاره کرده اند. رئیس مرکز دینی امام جواد(ع ) در این ارتباط گفت : پس از مدرسه الرشدیه تلاش های دیگری برای تاسیس مدارس علوم دینی در مناطق شقرا میس الجبل الشهابیه و جعفریه در جنوب و شرق لبنان توسط سیدعبدالحسین شرف الدین از عالمان و نویسندگان این کشور صورت گرفت . السبیتی تصریح کرد : پس از بازگشت مرحوم محمد مهدی شمس الدین رئیس پیشین مجلس اعلای اسلامی شیعه لبنان و علامه سیدمحمدحسین فضل الله از نجف به بیروت و آغاز فعالیت علمی آنان شمار دیگری از مدارس و مراکز دینی و فرهنگی در لبنان تاسیس شد.
وی خاطرنشان کرد : سید محمدحسین فضل الله معهدالشرعی الاسلامی و شمس الدین معهد الشهید الاول را تاسیس کردند و پس از آن مراکز فرهنگی و حوزه های رسول اکرم (ص ) الثقلین امام جواد(ع ) و امام علی (ع ) در بیروت ساخته شدند. یکی از مهم ترین مراکز فرهنگی و حوزه های علمیه شرق لبنان حوزه امام مهدی (عج ) در بعلبک است که شیخ محمد یزبک بر آن نظارت دارد و خانه وی 10 روز پیش توسط جنگنده های اسرائیلی بمباران شد. حوزه علمیه نجف الاشرف و حوزه علی یاسین در شهر صور در جنوب لبنان که مورد هدف قرار گرفته به تناسب وسعت و امکانات بین 40 تا 100 طلبه دارند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران شیعیان لبنان توجه ویژه به مدارس دینی مراکز فرهنگی و حوزه های علمیه کردند و این توجه موجب تحول در شکل و محتوای برنامه های این مراکز و نحوه گزینش طلاب شد و افزون بر برنامه های پیشین فقه سیاسی و اجتماعی بررسی نظام های سیاسی اجتماعی و تربیتی به برنامه های مراکز فرهنگی و مدارس دینی شیعه لبنان افزوده شد که در نظام سنتی حوزه ها این برنامه ها وجود نداشت . لبنان به ویژه و شرق آن از دیرباز جزو مراکز اساسی و بسیار مهم علوم اسلامی و تدریس آموزه های شیعه بوده است و از این رو رژیم صهیونیستی در 60 سال گذشته تاکنون 6 بار این کشور را هدف جنگ گسترده و ویرانگر قرار داده است . مناطق جبل عامل و دشت بقاع در جنوب و شرق لبنان در طول تاریخ شاهد فعالیت مستمر مراکز فرهنگی و دینی شیعه امامیه بوده اما پس از سیطره کامل سلسله عثمانی بر این کشور بسیاری از عالمان لبنان ناگزیر به هجرت به نجف اشرف شدند.
آنان پس از فروپاشی عثمانی در جنگ اول جهانی بتدریج به لبنان بازگشتند و به مراکز فرهنگی و حوزه های علمیه رونق بخشیدند اما بارها از جمله در زمان حاضر حمله های مکرر رژیم اشغالگر قدس امنیت را از جامعه علمی و دینی این کشور گرفته است . تجربه جدید تاسیس مراکز دینی و حوزه های علمیه در لبنان بر گرفته از حوزه های نجف اشرف است و این تجربه را فرهیختگان جبل عامل که در عراق درس می خواندند با خود به لبنان آوردند. در این پیوند خنجر حمیه مسئول بخش برنامه ریزی مرکزی فرهنگی و علوم دینی المعهد الشرعی الاسلامی وابسته به علامه سیدمحمدحسین فضل الله گفت : در سال های گذشته عالمان جبل عامل لبنان که از نجف برگشتند تلاش کردند تا حوزه و مدارس دینی به سبک جدید را برای تربیت شهروندان شیعه این کشور تاسیس کنند.
وی افزود : علامه فضل الله المعهد الشرعی الاسلامی را پس از بازگشت از نجف اشرف در سال 1964 میلادی در راس النبع در شرق بیروت تاسیس کرد و خود به عنوان مرجع و راهنمای دینی شیعه لبنان به تبلیغ آموزه های دین دست زد . حمیه ادامه داد : پس از آغاز جنگ داخلی لبنان در سال 1975 میلادی المعهد الشرعی از شرق به جنوب بیروت انتقال یافت و در سال 1984 میلادی به منطقه بمباران شده ضاحیه منتقل شد . وی شمار طلبه هایی که هر سال وارد مرکز فرهنگی یاد شده می شوند بین 60 تا 160 نفر عنوان کرد و افزود : سیستم آموزش در این مرکز از مقدمات تا سطح و درس خارج است و علامه فضل الله خود دروس خارج را تدریس می کند. حمیه اظهار داشت : کسانی که می خواهند برای ادامه تحصیل به المعهد الشرعی بپیوندند باید مقطع دبیرستان را به پایان رسانده باشند در امتحان ورودی قبول شوند و کمیته علمی و ناظر آنان را تایید صلاحیت کند. وی گفت : دوره نخست تحصیل در المعهد الشرعی سه سال است که حضور طلبه ها در کلاس اجباری است و تمام امکانات اولیه و مورد نیاز مانند غذا مسکن و ماهیانه یکصد دلار به عنوان کمک به آنان پرداخت می شود. مسئول بخش برنامه ریزی مرکز فرهنگی المعهد الشرعی افزود : طلبه ها باید ظرف 7 سال مقدمات و سطح را به پایان برسانند و آن گاه شایستگی شرکت در درس خارج علامه فضل الله یا اعزام به حوزه های علمیه نجف را دارند.
حمیه خاطرنشان کرد : المعهد الشرعی افزون بر تدریس علوم اسلامی تاکنون اقدام به برگزاری دوره های فرهنگی و برپایی میزگردها درباره مسائل معاصر مسلمانان با حضور شخصیت های اسلامی کرده است . وی گفت : المعهد الشرعی در صدد است از وزارت علوم و آموزش عالی لبنان اجازه دادن گواهی معادل لیسانس در رشته معارف اسلامی به طلبه ها را اخذ کند و البته این امر مستلزم آن است که 50 درصد کادر علمی المعهد دارای مدرک دکترا باشند. المعهد الشرعی همچنین دارای شعبه هایی در منطقه الصفیر بیروت با 60 طلبه دو شعبه در شهر صور برای دختران و پسران به ترتیب با 100 و 30 طلبه و یک شعبه به نام حوزه الامام المرتضی مخصوص برادران در دمشق بین 50 تا 200 طلبه است . یکی دیگر از مراکز فرهنگی شیعه لبنان در جنوب بیروت که مناطق پیرامون آن توسط جنگنده های رژیم صهیونیستی تخریب شده حوزه حضرت رسول اکرم (ص ) است که مکان مهمی برای تدریس و تحصیل علوم اسلامی و شیعی بشمار می رود. این مرکز در سال 1983 میلادی پس از اشغال لبنان توسط اسرائیل تاسیس شد و از سال تاسیس تاکنون با هدف بهبود سطح آموزش برنامه های خود را تغییر داده و همواره رو به پیشرفت بوده است .
محمد زراقط عضو هیات مدیره حوزه حضرت رسول اکرم (ص ) در لبنان گفت : الهام از تفکر امام خمینی (ره ) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران برای امروزی کردن تدریس در صدر برنامه های حوزه یاد شده قرار دارد. وی افزود : از دیدگاه امام خمینی طلبه های حوزه ها باید متناسب با زمان با ایرادها و شبهات جدید مخالفان دین آشنا باشند و به برخی شبهات گذشته که اکنون موضوعیت ندارد اهتمام و توجه نکنند. زراقط تاکید کرد : توجه به اندیشه امام خمینی در دگرگونی شیوه تدریس موضوع های درسی و برنامه های حوزه رسول اکرم (ص ) موثر بوده و این حوزه در کنار درس های سنتی حوزه مانند فقه اصول صرف و نحو درس های دیگری مانند تفسیر نوین قرآن روانشناسی روش شناسی فلسفه عرفان و علم کلام ارایه می کند. وی اظهار داشت : طلبه های حوزه علمیه رسول اکرم ظرف چهار سال با کلیات علوم اسلامی آشنا می شوند و در پایان این مرحله باید یک پایان نامه در 40 صفحه بنویسند و پس از آن به شکل تخصصی در یکی از شاخه های علوم اسلامی مانند فقه اصول تفسیر قرآن فلسفه و کلام تحصیل کنند و آن گاه وارد درس خارج شوند. زراقط افزود : حوزه علمیه حضرت رسول (ص ) بیش از یکصد طلبه و 15 مدرس دارد سه فصلنامه منتشر می کند و نشریه تخصصی آن الحیات الطیبه است . وی گفت : مدیریت حوزه درصدد اخذ مجوز از وزارت علوم وآموزش عالی لبنان برای اعطای دانشنامه لیسانس در علوم اسلامی به طلاب است . از موسسات وابسته به حوزه حضرت رسول اکرم (ص ) مرکز فرهنگی و دینی حضرت زهرا(ع ) مخصوص دختران است که نزدیک به یکصد دانش آموز دارد و با آغاز بمباران رژیم صهیونیستی به همراه دیگر مراکز فرهنگی لبنان تعطیل شده است .
به دلیل نقش و جایگاه والای مراکز رسانه ای فرهنگی و دینی شیعه در لبنان به خصوص حوزه های علمیه هواپیماهای رژیم صهیونیستی در جنگ گسترده 33 روزه بسیاری از این مراکز را ویران کردند و یا به آن ها آسیب کلی رساندند
مرکز دینی و فرهنگی فاطمه الزهرا(س ) که درسال 1372 تاسیس شد در اثر تهاجم جنگنده های رژیم صهیونیستی به طور کامل تخریب شد و درمانگاه خیریه آن نیز از میان رفت
لبنان به ویژه جنوب و شرق آن از دیر باز جزو مراکز اساسی و بسیار مهم علوم اسلامی و تدریس تعالیم شیعه بوده است . به همین دلیل رژیم صهیونیستی در 60 سال گذشته تاکنون 6 بار این کشور را هدف جنگ گسترده و ویرانگر قرار داده و تخریبات گسترده به وجود آورده است .