عوامل موفقیت ایران در جنگ تحمیلی و دستاوردهای هشت سال دفاع مقدس (بخش پایانی)
5- نقش رهبری
امام(ره) بزرگوار با توجه به ویژگیهای فردی یعنی ایمان به خدا، اراده ملی و مذهبی، جسارت و شهامت، استقامت در برابر خطر، روحیه از جان گذشتگی و... در مقاطع و مراحل پر افت و خیز جنگ بخوبی نظام را به سوی اهداف خود هدایت کردند.
یکی از ویژگیهای بارز رهبری و فرماندهی حضرت امام(ره) در طول جنگ تحمیلی در بسیج متجلی گشت و ایشان با انفاس قدسیه خود در برابر نظاره ناباورانه جهانیان توانست ملت و انرژی توفندۀ آن یعنی بسیج را برای دفاع از کیان دین و کشور آماده کند.
«بسیج معجزۀ امام بود که نیروهای کم‌نظیری را برای صف‌آرایی در برابر دشمنان مهیا ساخت.» پشتیبانی مؤثر و مخلصانه مردم از جنگ، پر کردن جبهه‌ها و انجام عملیات گسترده متأثر از تدابیر و استراتژی مقام رهبری بود.
بعد از سقوط بنی‌صدر و ورود مستقیم حضرت امام(ره) به جنگ با در دست گرفتن مستقیم فرماندهی کل قوا، مسیر دفاع مقدس تغییر اساسی یافت و رزمندگان اسلام تحت فرماندهی ایشان روز به روز به پیروزیهای شگرف دست یافتند.
در دوران جنگ و در حین عملیات‌ها لحظه‌هایی وجود داشت که فرماندهان مضطرب می‌شدند و از امام(ره) یاری می‌خواستند. وی که شخصیتی معتقد به راه و برنامه‌اش بود و چون به گفتۀ شهید صدر «در خدا ذوب شده بود» به نیروها و بخصوص فرماندهان نظامی امید می‌داد و آنها را بر تأیید خداوندی و پیروزی در عملیات مطمئن می‌ساخت. خیل عظیم رزمندگان اسلام عشق به خدا را از عشق به امام خمینی(ره) آموخته بودند و دل در گرو محبت او داشتند.
6- اتحاد و انسجام
ناهماهنگی، تفرقه و تشتت صدمات خردکننده‌ای را بر پیکر یک کشور، وارد می‌کند و آنرا در نیل به اهدافش ناکام می‌گذارد. بر عکس وحدت، حسن‌تفاهم و همدلی، توانایی‌ها را حفظ و تقویت کرده، موجبات رسیدن به مقصود را فراهم می‌سازد.
در جنگ هشت ساله، وحدت و همدلی نیروهای مسلح با هم و با مردم و رهبری توانست نیروها و امکانات را بصورت قدرت واحد در آورد و ارادۀ ملت و مسئولان را در مقابل دشمنان و متجاوزان متمرکز کند و تأثیر مثبت خود را ببخشد. امام(ره) در این ارتباط خاطرنشان کرده‌اند:
«اگر در کشور، دولت، ملت، ارتش و قوای انتظامی با هم باشند و احساس کنند که باید خدمت کنند شکست نخواهند خورد و هیچ ملتی نمی‌تواند با ملتی که همه با هم هستند مقابله کند.» هماهنگی، انسجام و تفاهم بین نیروهای سپاه، بسیج و ارتش موجب شد حصر آبادان شکسته شود، خرمشهر و اراضی استان خوزستان آزاد گردد، عملیات‌های بزرگی چون فتح‌المبین، والفجر 8، رمضان، بدر، خبیر، کربلای 5 و... با موفقیت طراحی و اجرا شود.
7- تدبیر و توان رزمی
توان رزمی رزمندگان اسلام در سایه فضای پرشور و معنوی ناشی از انقلاب اسلامی و به مدد ابتکارها و خلاقیتهای فراوان و محیرالعقول نیروهای بسیجی در سپاه و ارتش فزونی فوق‌العاده یافت. فرماندهان ما با برخورداری از این توان، ابتدا جلوی عراقی‌ها را سد کردند، سپس آنها را وادار به عقب‌نشینی نمودند و در مرحلۀ بعد بخش‌های مهمی از خاک عراق را متصرف شدند. آمادگی رزمی دلاور مردان ما که شامل آمادگی اعتقادی (سرمایۀ معنوی)، تخصصی، انضباطی، جسمانی، عادت به مقاومت در مشکلات، تعاون و همیاری با دیگر همرزمان، برخورداری از تاکتیکها، شناخت نحوۀ حمله، موقعیت حمله، ابتکارات و... می‌شود، دلیل دیگر مقاومت و موفقیت ما در جنگ محسوب می‌گردد.
ثمرات و دستاوردهای هشت سال دفاع مقدس
الف) معنوی و فرهنگی
ملت شریف ایران در سایۀ رهبری حضرت امام(ره) با تحقق بخشیدن به پیروزی انقلاب اسلامی توانست معنویت و ارزش‌های والای اسلام را در جامعۀ ایران عینیت و حاکمیت بخشد. طی 8 سال جنگ تحمیلی این اقدام و حرکت معنوی و فرهنگی جامعه شتاب بیشتر گرفت و
1- توجه به خدا؛
2- روحیۀ ایثارگری، شهادت‌طلبی و از خودگذشتگی؛
3- فرهنگ صبر بر شداید و مصایب؛
از جبهه به پشت جبهه و همۀ نقاط میهن اسلامی گسترش یافت. مهم حفظ این روحیه و معنویت در شرایط فعلی جامعه است که دنیا به قول رهبر معظم انقلاب چهرۀ راحتش را به همه از جمله مسئولان و حتی برخی پیشکسوتان جهاد و شهادت نمایانده است.
ب) سیاسی
1- اثبات صلابت اسلام
ما در جریان جنگ، به فرمودۀ حضرت امام(ره)، توانستیم صلابت و قدرت اسلام به عنوان یک دین و مکتب انقلابی را برای بسیاری از جهانیان و نیز دشمنان اثبات کنیم.
2- شکستن ابهت ابرقدرتها
ما در جنگ، ضمن تحقیر ابرقدرتها، ابهت و اقتدارشان را شکستیم.
3- حفظ کشور و دفع تجاوز
با دلاور مردی و رشادت جوانان ایران اسلامی تمامیت ارضی کشور طی جنگ 8 ساله حفظ شد و دشمن متجاوز، شکست خورده به مرزهای شناخته شده بین‌المللی بازگشت.
4- تثبیت و تحکیم پایه‌های نظام جمهوری اسلامی
جمهوری اسلامی ایران با مقاومت کم‌نظیرش در جنگ، در داخل به ثبات سیاسی دست یافت.
5- شناختن دوستان و دشمنان انقلاب و مردم
طی 8 سال جنگ، ماهیت بسیاری از افراد، گروهها و جریانات داخلی به ظاهر انقلابی و مردمی از جمله طیف بنی‌صدر و لیبرالها و منافقین آشکار و برملا شد. در سطح جهان نیز ما کشورهای دوست و دشمن خویش را بازشناختیم.
6- قبول جمهوری اسلامی به عنوان یک نیروی سیاسی در صحنه روابط بین‌الملل
ایران طی 8 سال جنگ و بعد از آن، بیش از پیش به عنوان یک قدرت سیاسی و برخوردار از توان نظامی در منطقه و نظام بین‌المللی مطرح و به سیاست خارجی آن بها داده شد.
7- امیدواری بیشتر مستضعفین و جنبش‌های اسلامی به انقلاب اسلامی
در دوران دفاع مقدس، مفاهیم، ارزش‌ها و ندای انقلاب اسلامی به گوش مسلمانان جهان و نهضت‌های آزادیبخش در عراق، فلسطین، افغانستان، لبنان کشمیر و... رسید و به آنان برای پیمودن راه مبارزه‌شان دلگرمی و امیدواری بخشید.
ج) اجتماعی
1- وجود گنجینه‌های نور و معرفت
به برکت دفاع مقدس، اکنون گروه کثیری از جانبازان، آزادگان، رزمندگان و بازماندگان شهدا به عنوان الگوهای معرفت و دینداری در جامعه حضور دارند. اینان با احساس مسئولیت، «زینب‌گونه» پرچم مبارزه را تا تحقق کامل اهدافی که برای آن جنگیده‌ایم به دوش کشیده، به پیش می‌روند. تقویت و حمایت همه‌جانبه از این مردان و زنان جنگ و حماسه و اجازه حضور گسترده‌تر آنها در صحنه‌های اجتماعی، باید جزو اولویت‌های نظام سیاسی ما باشد.
2- ظهور بسیج و روحیه بسیجی
بسیج یعنی نیروی خودجوش و برخاسته از متن مردم و با روحیات خاص انقلابی خود، از دیگر ثمرات و برکات اجتماعی هشت سال دفاع مقدس بشمار می‌رود و اکنون در صحنه اجتماع (حوزه و دانشگاه، ادارات و سازمان‌ها، بخش‌های اقتصادی، عمرانی، خدمات و ...) فعالانه حضور دارد و سرگرم بازسازی کشور است.
3- همبستگی اجتماعی
طی دوران جنگ اتحاد، انسجام، هماهنگی و همکاری بین افراد ملت، تشکل‌های مردمی و بین دولت و ملت بیشتر شد و این تفاهم و همدلی تجربه گرانبهای ملت ماست که در امر بازسازی مملکت باید به خوبی بکار گرفته شود.
د) اقتصادی
1- توجه به مسأله خودکفایی اقتصادی
با شروع جنگ تحمیلی و آغاز تحریم اقتصادی و تسلیحاتی آمرکیا و متحدانش علیه جمهوری اسلامی ایران، مردم و مسئولان کشور به این باور رسیدند که باید رد بعد اقتصادی بخصوص صنایع بسوی خودکفایی گام برداریم و به برکت جنگ، چنین شد. کارخانجات ما توانستند با تمام ظرفیت فعالیت کرده و قطعات یدکی ماشین‌آلات، خودروها، و تجهیزات و وسایل تسلیحاتی تولید کنند.
2- گسترش روحیه ابتکار و خلاقیت
3- ایجاد تاسیسات اقتصادی جدید
4- تربیت کادر داخلی متخصص.
هـ) نظامی
1- گسترش روحیه آمادگی نظامی در اکثریت افراد ملت
آمادگی عمومی از حیث نظامی که در جنگ بدست آمده است بسیاری از توطئه‌ها و شیطنت‌های دشمنان نظام و کشور را خنثی می کند. مردم ما بخصوص بسیجیان با توان رزمی کسب کرده در جبهه، برای دفاع از خود تحت هر شرایطی آماده‌اند.
2- رشد و بالندگی سپاه و تجدید روحیه جنگی در ارتش
ارتش جمهوری اسلامی در اوایل انقلاب بازسازی و اصلاح شد و طی جنگ، جایگاه ویژه‌اش را بازیافت. سپاه پاسداران نیز منسجم‌تر و تخصصی‌تر ظاهر گردید.
3- کسب تجربه توسط ارتش و سپاه
این دو ارگان دفاعی طی جنگ، قدرتمندتر و هماهنگ‌تر شدند و تاکتیک‌های مختلف از جمله آفند و پدافند (حمله و ضدحمله) که در جنگ فراگرفته‌اند و همچنین با پرورش و تربیت کادرهای تخصصی قادرند در آینده، قاطع و سریع در مقابل دشمن به دفاع بپردازند.
4- توجه به ابزارهای دفاعی ما بمنظور تولید و تهیه جنگ افزارهای نظامی مدرن فعالیت خود را مضاعف کند و در امر تولید بی‌وقفه تلاش کند.
حسن ختام این نوشته را بخش هایی از پیام امام(ره) و در ارتباط با دستاوردهای جنگ تحمیلی قرار می‌دهیم:
«در یک تحلیل منصفانه از حوادث انقلاب ... باید عرض کنم که انقلاب اسلامی ایران در اکثر اهداف و زمینه‌ةا موفق بوده است... حتی در جنگ پیروزی از آن ملت ما گردید و دشمنان در تحمیل آن همه خسارات چیزی به دست نیاوردند. البته اگر همه علل و اسباب را در اختیار داشتیم در جنگ به اهداف بلندتر و بالاتری می‌نگریستیم و می‌رسیدیم ولی این بدان معنا نیست که در هدف اساسی خود که همان دفع تجاوز و اثبات صلابت اسلام بود مغلوب خصم شده ایم. هر روز ما در جنگ برکتی داشته‌ایم... ما انقلابمان را در جنگ به جهان صادر نموده‌ایم، ما مظلومیت خویش و ستم متجاوزان را در جنگ ثابت نموده‌ایم، ما در جنگ پرده از چهره تزویر جهانخواران کنار زدیم، ما در جنگ دوستان و دشمنانمان را شناخته‌ایم، ما در جنگ به این نتیجه رسیده‌ایم که باید روی پای خودمان بایستیم، ما در جنگ ابهت دو ابرقدرت شرق و غرب را شکستیم، ما در جنگ ریشه‌ةای انقلاب پربار اسلامیمان را محکم کردیم، ما در جنگ به مردم جهان و خصوصاً مردم منطقه نشان دادیم که علیه تمامی قدرت‌ةا و ابرقدرتها سالیان سال می‌توان مبارزه کرد، جنگ ما کمک به فتح افغانستان را به دنبال داشت، جنگ ما فتح فلسطین را به دنبال خواهد داشت، جنگ ما موجب بیداری پاکستان و هندوستان شد. تنها در جنگ بود که صنایع نظامی ما از رشد آن‌چنانی برخوردار شد و از همه اینها مهمتر استمرار روح اسلام انقلابی در پرتو جنگ تحقق یافت....»
(صحیفه نور، ج 21، ص 94)
نظرات بینندگان
آخرین مطلب
پربیننده ترین
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
