گفتگوئی با سیدهادی خسرو شاهی درباره نظام اداری و سپاه پاسداری انقلاب اسلامی

* شما موقعی که خدمت امام بودید گزارش و طرحی درباره تغییر نظام وزارت ارشاد ملی و سازمانهای وابسته و مشکلات کلی این وزارتخانه به عرض رهبر انقلاب رسانیدید، امام در این ملاقات چه دستوراتی صادر کردند و ضمنا وزارت ارشاد در زمینه تبلیغات ایدئولوژی جمهوری اسلامی تاکنون چه برنامه‌هائی ارائه داده است؟
لزوم تحول و سازندگی
** ج ـ در دیدار با امام گزارشی درباره نارسائی‌ها و مشکلات وزارت ارشاد به عرض ایشان رساندم. امام ضمن تاکید بر لزوم تحول و تصفیه در وزارت ارشاد، هیئتی را مامور کردند که وضع این وزارتخانه را مورد رسیدگی کامل قرار دهند. پیشنهاد اینجانب این بود که اصولا امور جهانگردی و توریستی و هتل‌داری و ایرانگردی و جزیره‌ کیش و اتومبیل کلوپ و امثال اینها تحت عنوان وزارت جهانگردی سازمان یابد، و امور مربوط به مطبوعات، تبلیغات ارشادی دیگر در چهارچوب وزارت ارشاد اسلامی اداره شود. امید است که این پیشنهاد که مورد تائید امام هست و به جناب آقای رئیس جمهوری نیز گزارش شده است، در شورای انقلاب یا مجلس شورای اسلامی مورد تصویب قرار گیرد تا وزارت ارشاد اسلامی، بتواند وظایفی را که مورد انتظار مردم از چنین وزارتخانه‌ایست، بنحو کامل و مطلوب انجام دهد.
من چندین بار نقطه‌نظرهای خود را در مورد این وزارتخانه ضمن مصاحبه‌ها و گفت‌و شنودهائی اعلام کرده‌ام. وزارت ارشاد ملی فعلی در واقع همان وزارت اطلاعات و جهانگردی سابق است که نامش تغییر کرده ولی محتوایش عوض نشده است. البته اکثریت کارمندان این وزارتخانه آدمهای صدیقی هستند که می‌خواهند کار کنند، اما نمی‌دانند چکار باید بکنند. کار آنها در گذشته امور مربوط به هتل‌داری، جهانگردی و توریستی و مانند اینها بوده است و اکنون که نام آن وزارت ارشاد ملی شده است، این کارمندان نمی‌دانند ارشاد یعنی چه و چه وظایفی در این خصوص برعهده‌ دارند. افزون براین نخست خود این افراد علاقمندند که ارشاد بشوند و سپس به وظایف خودشان که همان ارشاد اسلامی است عمل بکنند. ولی وقتیکه ما می‌خواهیم در زمینه خودسازی افراد اقدام بکنیم، شرح وظائف وزارت ارشاد ملی مطرح میشود که می‌بینیم همان ضوابط و شرح وظائف وزارت اطلاعات و جهانگردی است و طبعا دست‌مان بسته است و هیچ کاری از ما ساخته نیست و تا یک تغییر بنیادی در اهداف و شرح وظائف این وزارتخانه بوجود نیاید، انتظار ارشاد از این سازمان داشتن بنظر من معقول نیست. برای اینکه هر سازمان و مؤسسه و وزارتخانه‌ای در نظام پیشین برای کار و هدف و مقاصد ویژه‌ای بوجود آمد، که اکنون همان ضوابط و روابط قبلی را هم حفظ کرده‌اند. بدلیل اینکه آن نظام بوروکراتیک موجود از گذشته هنوز حاکمیت خود را بر ادارات حفظ کرده است. وزارت ارشاد نه تنها خارج از مرزهای کشور نتوانسته هیچ گام مؤثر و مثبتی را که همگام با انقلاب باشد، بردارد و نتوانسته اذهان عمومی مردم غرب را دربارۀ جریاناتی که در کشور ما میگذرد، روشن کند و یا واقعیت انقلاب اسلامی را بتواند به آنان عرضه کند، حتی در مورد کشورهای اسلامی هم که بتدریج تبلیغات غرب اثر سوء در آنها می‌گذارد قادر نبوده حتی عکس‌العملی از خود نشان بدهد. تنها کاری که انجام شده انتشار یک مجله به زبان عربی و یک مجله به زبان فرانسه و ارسال تعدادی کتاب و جزوه دربارۀ انقلاب اسلامی و رهبری انقلاب بوده است، که به نظر من و با توجه به وسعت تبلیغات امپریالیسم غرب و صهیونیزم در سطح جهانی علیه انقلاب ایران، این کار ما اگر نگوئیم زیر صفر بوده، حداقل در حد صفر است. در مورد سایر فعالیت‌ها به امید اینکه اینجا وزارت ارشاد هست، در نظر داشتیم انجام بدهیم انتشار نشریاتی به زبانهای انگلیسی و آلمانی و کتابهای مختلف و اعزام مبلغ نه به مفهوم روحانی، بلکه فردی که بتواند انقلاب اسلامی را در دنیا معرفی کند و بشناساند. در این موارد هم متاسفانه با توجه به نبودن بودجه و بوروکراسی حاکم بر وزارتخانه، نتوانستیم هیچ اقدامی انجام دهیم و این مشکلات مربوط میشود به مجموعه نظامی که هنوز بر وزارتخانه‌ها و ادارات ما حاکم است. امیدواریم که با پیام رهگشای اخیر امام که از سر دلسوزی به مردم و کشور بیان فرمودند، هر چه زودتر نظام اداری کشور ما دگرگون شده و در مسیر انقلاب و نیازهای واقعی مردم و جامعه قرار گیرند. ما صدور انقلاب‌مان را که امام بارها به آن تاکید کرده‌اند و اصرار کرده‌اند از چه راهی می‌توانیم به انجام برسانیم؟ از راه نظامی و قشون‌کشی؟ خیر از راه ارسال پیام و ایدئولوژی انقلاب و طرز تفکر و بینش مکتبی‌مان است، که می‌توانیم مشخص بکنیم در چه پایگاه و جایگاهی قرار داریم. این ایدئولوژی و بینش از طرق مجله و کتاب و نشریات و اعزام افراد آگاه و مطلع و معتقد به جمهوری اسلامی می‌تواند انجام بگیرد. وقتی که ما بنحو مطلوب توانستیم پیام راستین انقلاب را به جهان عرضه کنیم، در وهلۀ نخست در خواهیم یافت که مسلمانهای جهان بسوی ما گرایش پیدا خواهند کرد. چرا که پیروزی انقلاب ما باعث شده است در تمام کشورهای اسلامی جنبش و تحرکی بوجود آید. جمعیت‌ها، نهضت‌های اسلامی و سازمانهای اسلامی شروع بکار کرده‌اند. حرف پیروزی انقلاب ما سبب این حرکت‌ها و بیداری شد. اگر ما با صدور ایدئولوژی‌مان باین نهضت‌ها کمک کنیم و بمردم تحت‌ستم بگوئیم که ایدئولوژی اسلامی درباره اقتصاد، فرهنگ، خانواده، اخلاق، جامعه و ساخت اجتماعی و... ـ چنین بینش و راه‌حل عملی ارائه میدهد، مسلما کمک بسزائی به جنبش‌های رهائی‌بخش کرده‌ایم. چون ما اسلام را یک ایدئولوژی و جهان‌بینی کاملی می‌دانیم و معتقدیم که اگر واقعاً بنحو شایسته ‌و احسن پیاده و اجرا بشود، برتر از سایر ایدئولوژی است. اما اگر ما نتوانیم این هدف را بمردم مسلمان کشورهای اسلامی عرضه کنیم، چگونه می‌توانیم انقلاب‌مان را در گوشه و کنار جهان عرضه کنیم؟ بارها بعضی از مقامات مسئل تکرار کرده‌اند و تصریح کرده‌اند که مراد از صدور انقلاب جنگ با فلان کشور نیست. البته در شرایط خاصی ممکن است این کار صورت پذیرد، ولی در همۀ عالم که نمی‌توان جنگید. متاسفانه می‌بینیم که با همۀ نیازی که در این زمینه‌ها می‌بینیم که با همۀ نیازی که در این زمینه‌ها است، عملا کار مثبتی انجام نگرفته است. آرزوی ما اینست این مشکل هم در آینده نزدیک حل شود.
طرح وزارت ارشاد اسلامی
* ممکن است درباره طرح وزارت ارشاد اسلامی که بطور مستقل عمل خواهد کرد و وظائف خاصی بعهده خواهد داشت، بیشتر توضیح بدهید؟
برمبنای این طرح وزارت ارشاد ملی منطبق با هدف‌هایش انجام وظیفه خواهد کرد. همانطور که متذکر شدم خلاصۀ این طرح را به خدمت امام عرض کردم، که ایشان پذیرفتند و پسندیدند، بعد فرمودند که طرح مذکور را با آقای رئیس‌جمهوری در میان بگذاریم که من چنین کردم. براساس این طرح وزارت ارشات ملی از سیار واحدهای تابعه جدا میشود. یعنی اگر در واقع ما به وزارت ارشاد اسلامی نیاز داریم باید یک وزارتخانۀ مستقل با شرح وظائف و ضوابط جدید باشد، که بتواند در مسیر انقلاب به وظائف خود عمل کند. وزارت ارشاد اسلامی وظیفه‌اش باید ارشاد اسلامی باشد و تنها افرادی میتوانند اینکار را انجام بدهند که حداقل آمادگی فکری و ذهنی و تربیتی مقدماتی را در این زمینه داشته باشند. چون ما میدانیم که در سایه حکومت پنجاه سالۀ طاغوتی پهلوی در ایران، اکثریت کارمندان دولت ‌آگاهی‌های ضروری و کافی را در زمینه اسلامی ندارند، چه رسد باینکه خود بیایند و مبلغ اسلام بشوند. البته اکثریت این افراد علاقمند و مشتاق هستند. که بدانند محتوی مذهب آنها چیست. می‌خواهند به خویشتن خویش بازگردند و در سایه تعالیم اسلام به کشورشان خدمت کنند. بنابراین من معتقدم که اگر لازم است وزارت ارشادی داشته باشیم باید مستقل باشد و در رابطه با اهدافش عمل کند و واحدهای وابسته به آن از این وزارتخانه جدا گردند.
چون شرح وظائف آنها با یکدیگر متفاوت است. این وظیفه‌اش تبلیغ و ارشاد اسلامی در ایران و در سطح جهانی و صدور ایدئولوژی انقلاب است، و آن یکی وظیفه‌اش جهانگردی، هتل‌داری، اتومبیل کلوپ، انجمن نیکوکاری و خدمات جزیره کیش و امثال اینها است. این واحدها عملا با یکدیگر در تضاد هستند. براساس این طرح ما بیشتر میتوانیم در زمینه تبلیغات اسلامی و ارشادی کار کنیم و در خدمت نیازهای انقلاب و مردم قرار گیریم و با اعزام افرادی در سراسر جهان، بتوانیم روشنگر حقایق انقلاب اسلامی ایران باشیم.
* با توجه باینکه سپاه پاسداران انقلاب بعنوان یکی از نهادهای برآمده از انقلاب که از همان اوایل پیروزی انقلاب، وظایف پاسداری از ره‌آوردهای انقلاب را به‌عهده گرفت، عملکرد سپاه را در مسیر انقلاب و مسایل جامعه ما چگونه توجیه می‌کنید و چه نظرات ویژه‌ای درباره سپاه دارید؟
سپاه در راه تکامل
هیچ تردیدی نیست که سپاه پاسداران انقلاب همانطور که امام هم فرمودند که «اگر سپاه نبود کشور هم نبود.» حافظ انقلاب و دستاوردهای آنست. سپاه یک نهاد انقلابی خودجوش است. یعنی از درون مردم جوشیده و شکل و بنیاد یافته است. و چون مردمی است مورد احترام همۀ آحاد و اقشار ملت میباشد. اقداماتی که سپاه در این مدت یکسال و چندماه، یعنی بعد از پیروزی انقلاب و تاکنون انجام داده همه نشانگر این واقعیت است که برادران سپاهی ما آرزو و قصدشان اینست که به کشور خود خدمت کنند و حتی در این راه جانشان را هم فدا کرده و می‌کنند. با علم به اینکه اگر به یک منطقه که جنگ‌زده است بروند به احتمال بسیار کشته خواهند شد، به استقبال شهادت میروند. چون برای یک مسلمان نبرد در راه حق به فرموده قرآن (احدی ـ الحسنینی)
یا پیروزی است که در راه خدا است یا شهادت است که آنهم در راه خدا است و سپاه عملا نشان داده است که پیرو مکتب قرآن است. اما احتمالا کسانی بنام سپاهی و بنام کمیته‌ها و بنام نهادهای دیگر انقلاب ـ البته در مورد کمیته‌ها بیشتر و در مورد سپاه خیلی کمتر ـ سوءاستفاده‌هائی کرده‌اند. از لباس سپاهی و یا از نام سپاهی سوءاستفاده‌هائی شده که البته بعد مورد تعقیب و مجازات قرار گرفته‌اند و این طبیعی است، برای هر کاری که هنوز به محک تجربه و آزمایش و عمل در نیامده است. بدین دلیل هیچ نوع انتقادی براساس و بنیاد سپاه و جهاد سازندگی و سیار نهادهایی انقلاب وارد نیست. برای اینکه بنیادی که تازه بوجود آمده و گروه بسیار از جوانان و افراد باعلاقه و عشق و شور وارد آن شده‌اند، مسلم است فرصتی بوده تا عده کمی هم افراد فرصت‌طلب و یا مغرض و یا مخرب در این نهادها نفوذ کنند، که خوشبختانه در یکسال گذشته در کمیته‌ها و نهادهای دیگر پاکسازی شده‌اند.
در مورد سپاه ما نگرانی زیادی در این زمینه نداشتیم. چون از اول افرادی انتخاب شدند که پاک بودند و واقعاً قصدشان خدا بوده و عملکردشان هم نشان می‌دهد که در راه خدا کار می‌کنند. من معتقدم که بموازات تقویت نیروهای مسلح سپاه نیز کاملا تقویت بشود. هیچ دلیلی ندارد که در اختیار سپاه اسلحه سنگین نباشد. برای اینکه می‌دانیم در ایران فعلا مسأله کودتا و امثال اینها نمی‌تواند موفق باشد. چون اگر ارتش می‌توانست در مقابل ملت بایستد، همان وقتی که تمام سلاح‌ها و امکانات را در اختیار داشت و جناب بختیار ـ مرغ طوفان هم در کار بود و آمریکا هم پشتیبان وی بود آن کار را انجام می‌داد. اکنون که همه ژنرال‌های خائن شاه فرار کرده‌اند و یا اعدام شده‌اند، احتمال اینکه یک کودتای موفقی در ایران انجام بشود بنظر من وجود ندارد. ممکن است یک گروهک‌هائی در داخل ارتش پیدا بشوند و نقشه‌هائی در سر داشته باشند، ولی این‌ها نیز توسط افراد متعهد و با ایمان و مسئول موجود در ارتش توطئه آنان کشف و خنثی و سرکوب می‌شوند. اما در دراز مدت باید بدانیم که دشمن هم بیکار نخواهد نشست. برای اینکه منافع شرق و غرب در ایران از بین رفته است. آنها پول و نفت می‌خواهند و می‌بینند اینها قطع شده است. ایادی منفوری شاه که منافع‌شان از غارت کشور و اموال مردم بدست می‌آمد، همۀ آن از بین رفته است. این عوامل و مزدوران داخلی و خارجی انقلاب بی‌شک برعلیه ایران به توطئه می‌نشینند و اقداماتی انجام میدهند، که نمونه‌هائی از آن را در کردستان و مناطق دیگر کشور دیده‌ایم و یا در مرز ایران و عراق هم‌اکنون شاهد آن مستقیم. راه جلوگیری از این قبیل خطرات احتمالی درآینده ـ نه در کوتاه مدت که یقیناً وجود نخواهد داشت‌ ـ این است که سپاه باید کاملا مجهز باشد و یک نهاد مستقل وابسته به جمهوری اسلامی به وظائف خود عمل کند. من فکر می‌کنم اگر این کار عملی بشود ضد انقلاب هم کم‌کم مأیوس می‌شود و در دامن اربابان خود به زندگی نکبت‌بار و آلوده خویش ادامه می‌دهند.
* بعنوان آخرین سئوال میخواستم نظرتان را در مورد نشریه پیام انقلاب جویا بشوم؟
پیام یک نشریه
ـ مجلۀ «پیام انقلاب» که من دقیقاً از شماره اول تا آخرین شماره آنرا مطالعه کرده‌ام یک مجلۀ واقعاً آموزنده و مفید و پر محتوای است. ولی نمی‌دانم که کیفیت توزیع آن چگونه است. آیا فقط بین اعضای سپاه توضیح میشود یا در سراسر کشور و در سراسر جهان توزیع می‌‌گردد. من معتقدم که این مجله با توجه به زحماتی که در تهیه آن کشیده می‌شود، باید به نحوی منتشر و توزیع گردد که در دسترس همۀ جوانان ما قرار گیرد. اگر هم قیمت آن به اندکی کمتر از این که هست کاهش یابد تا قدرت خرید جوانان در این زمینه تامین بشود بهتر است. معتقدم که اگر جوانان ما در داخل و خارج از کشور به گروههای حزبی و یا ایدئولوژی‌های دیگر گرایش پیدا می‌کنند بعلت عدم آگاهی آنها از ماهیت اسلام راستین است و اگر آنها شناختی از اسلام اصیل داشته باشند، هرگز گرایشهای چپ و راست نخواهند داشت و یا به اصطلاح به التقاطی‌ها هم نخواهند پیوست. من معتقدم که نشریه پیام انقلاب می‌تواند نقش مؤثری در آگاهی جوانان داشته باشد. ولی بشرط آنها بتواند در بطن جامعه و در درون مردم نفوذ کند و پیام خود را عرضه نماید. اینکه فقط دلمان را خوش کنیم که مجله‌ای منتشر می‌کنیم اما در محتوای و در توزیع آن، آنطور که باید اقدام و کوشش نکنیم بنظر من بسیاری از زحمات بهدر رفته است. بهر صورت پیام انقلاب نشریه‌ای است که از نظر محتوای واقعاً اسلامی است و تاکنون هم موفق بوده است و امیدوارم که بتواند با موفقیت راهش را ادامه بدهد.