تشکیل سپاه و بسیج دو انگیزه و فلسفه مشخص داشته است

این روزها در مجلس شورای اسلامی طرح در دست بررسی و تهیه است که براساس آن که در شور اول به تصویب نیز رسیده، «سازمان بسیج مستضعفین» در «سپاه پاسداران» ادغام شود. این مسئله که از مدتها قبل مورد بحث و گفتگو بوده و حتی یکبار در مجلس نیز بصورت «طرح دو فوریتی» مطرح شد ولی رد شد، با توجه به اهمیت و نقش تعیین‌کننده‌ای که این ادغام دارد، ما را بر آن می‌‌دارد که نظرمان را بصورت روشن و قاطع بیان کنیم و امید است که گوش شنوائی بشنود و قضاوت درست بنماید.
من شخصاً معتقد هستم که ادغام «بسیج» در «سپاه» بدلیل منع قانونی و آثار سیاسی و اجتماعی برآمده از این تصمیم غلط است و بصلاح انقلاب و کشور نیست.
در قانون اساسی در رابطه با قوای نظامی ارتش، ژاندارمری، شهربانی، و سپاه پاسداران که ارگانی کاملاً انقلابی و برخاسته از متن تودۀ مردم و آرمانهای مکتبی انقلاب اسلامی است. برسمیت شناخته شده است که وظایف کلی و فلسفه وجودی هر کدام و قلمرو مسئولیت‌شان نیز مشخص شده است. ولی در کنار این چهار نهاد در اصل 151 قانون اساسی سخن از آموزش نظامی دادن تمام افراد ملت به میان آمده است. و گفته شده: «دولت موظف است برای همه افراد کشور برنامه و امکانات آموزش نظامی را بر طبق موازین اسلامی فراهم نماید، بطوری که افراد همواره توانائی دفاع مسلحانه از کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران را داشته باشند. «پیداست که در اینجا سخن از یک نهاد مستقل جدای از توده‌های مردم نیست و همچنین سخن از ارتش و سپاه هم نیست. سخن از بسیج و آماده کردن همه‌ی افراد آماده پیکار ملت است که البته باید سازمانی و تشکیلاتی هماهنگ‌کننده باشد و از تمام امکانات نظامی و اجتماعی و فکری ارگانها و اندیشه‌ها بهره بگیرد تا در کار سامان دادن چنین ارتش مردمی و گسترده‌ای توانا و قادر باشد.
روشن است که علیرغم وحدت سیاسی و مکتبی و جهت‌گیری مشخص اسلامی همه‌ی نهادهای مسلح و مردم، فلسفه وجودی و پیدایش هر کدام مشخص و جدای از هم است که اولاً ادغام آنها در یکدیگر ماهیت و فلسفه ایجاد آن را نقض و یا مسخ می‌کند و ثانیاً از نظر قانونی ادغام آنها خلاف است. زیرا ضمن اینکه همه افراد قوای مسلح از مردمند و از میان مردم با شرایطی انتخاب می‌شوند و عده‌ای به ارتش می‌روند و عده‌ای به شهربانی و یا ژاندارمری و یا سپاه، بقیه مردم که باید آموزش نظامی ببینند، ضمن اینکه آن قوا باید بسیاری‌شان بشتابند، باید مستقل باقی بمانند و برای همین است که در قانون اساسی بسیج مردم بصورت اصلی، جداگانه و مستقل آمده است. و ادعاهائی هر چند درست مانند اینکه سپاه انقلابی و مکتبی‌تر است و امثال اینها نمی‌تواند اصلی را که در رابطه با فلسفه خاص خودش به تصویب رسیده نقض و یا مدغم در خود کند. چون این دو ـ سپاه و بسیج مردم ـ دو انگیزه و فلسفه مشخص داشته است، امام نیز دو فرمان برای تشکیل این دو صادر کرده است و شورای انقلاب هم با توجه به فرمان امام و تحقق اصل 151 قانون اساسی سازمان بسیج را به تصویب رسانده است. امام می‌توانست بفرمایند که مثلاً سپاه مردم را بسیج نماید و به آنها آموزش نظامی دهد و ارتش بیست میلیونی را پدید آورد. اما امام نکرد زیرا این دو در عین یکی بودن دو تا هستند. ادغام این دو درست مثل ادغام سپاه در ارتش است!
و اما از بعد مسائل اجتماعی سیاسی اگر به این تصمیم بنگریم نخستین سئوالی که مطرح می‌شود این است که اساساً چرا بفکر افتادند که چنین قانونی بگذارنند؟
آیا بدلیل مکتبی بودن سپاه هست؟ مسلماً سپاه پاسداران میوه شیرین انقلاب است و در مجموع مکتبی و انقلابی است اما آیا دلیل این است که بسیج را که ماموریت دیگر و رسالت بسیار وسیعتری دارد در آن ادغام شود؟ این درست مثل این است که ارتش را در سپاه ادغام کنیم! مسئله این است که اساساً بسیج را نباید در نهادی دیگر ادغام کرد. سپاه یا ارتش یا هر جائی دیگر! آیا بخاطر این است که بسیج فعال نبوده و یا نواقص دیگر داشته است؟ اگر چنین است میتوان نقص‌ها را برطرف کرد. ادغام چه مشکل و نقصی را حل می‌کند؟! آیا بخاطر این است که بسیج را هم باید جهت اسلامی و مکتبی داد و در چهارچوب انقلاب اسلامی اداره کرد؟
خوب! اگر تاکنون نبوده این کار را بکنیم و تازه فقط بسیج نیست که باید چنان باشد. تمام نهادها و افراد کشور باید در جهت اهداف انقلاب و مکتب حرکت کنند. آیا اگر بسیج را از سپاه بگیریم فلسفه وجودی سپاه از بین می‌رود و فقط بصورت یک گارد مسلح درمی‌آید؟ اگر این بهانه هست راه‌حلش روشن است. اولاً سپاه براساس اساسنامه‌اش می‌تواند ذخیره داشته باشد و هرچه بخواهد میتواند افراد ذخیره و آماده تربیت نماید.
این مغایرتی با ارتش 20 میلیونی مردم ندارد و شکر خدا را که آدم هم کم نداریم!!
و ثانیاً مردمی بودن سپاه بدلیل رابطه فیزیکی تحقق پیدا نمی‌کند بلکه بدلیل ماهیت و جهت مردمی داشتن است که الحمدالله تاکنون چنین ماهیتی داشته و امید که همواره متعالی‌تر در این جهت گام بردارد. و آیاهای دیگر که معمولاً طرفداران ادغام طرح می‌کنند که به نظر من هیچکدام از آنها هر چند درست دلیل این ادغام نمی‌شود.
بصراحت باید گفت که تا آنجا که راقم این سطور فهمیده طرح ادغام بسیج در سپاه در رابطه مستقیم با درگیریهای سیاسی جناحهای قدرت‌طلب کنونی کشور است، از آنجائی که براساس مصوبه قانونی شورای انقلاب «سازمان بسیج» از نظر رهبری بفرماندهی ولایت فقیه است و از نظر اداری و تشکیلاتی وابسته به ریاست جمهوری، عده‌ای که بهر دلیل ولو خالصانه و از روی عقیده معتقدند که غیر از خودشان هیچ‌کس دیگر در خط اسلام و انقلاب و امام نیست، برآنند که بسیج را هم مکتبی و هم خط امام کنند!! تا انقلاب تداوم پیدا کند!! راستی چه مظلوم امام و مکتب!! و جالب است که ولی‌امر هم فرمانده کل قوا برای سپاه هست و هم برای بسیج و اگر هم انحرافی در بسیج پیش آید از طریق ولایت امر کاملاً قابل حل است همانطوری که درباره سپاه و ارتش و اساساً نظام جمهوری اسلامی نیز چنین است. مشروعیت هر چیزی با تایید ولایت فقیه مشخص می‌شود.
ما را عقیده بر این است که سازمان بسیج باید یک سازمان فقط هماهنگ‌کننده تحت نظارت ولایت فقیه داشته باشد، ولی از تمام نیروها و امکانات فکری و اجتماعی و نظامی و مالی مردم و دولت و نهادها استفاده شود و خود مردم کارمندان و مجریان آن باشند و سپاه پاسداران چنانکه تاکنون نیز بوده نقش اساسی را در آموزش نظامی و مکتبی به عهده داشته باشد. و اگر غیر از این شود نه تنها ارتش بیست‌ میلیونی عملاً با آن اهداف و با آن وسعت بوجود نخواهد آمد بلکه نابسامانی‌ها و درگیری‌ها تشدید خواهد شد و لااقل قشرهائی از مردم بدلیل تفرقه‌ها و درگیریهای سیاسی دولتمردانمان و حساسیت صادق یا کاذب حاکم بر مردم شرکت نخواهند کرد و این امر به سپاه نه تنها اعتبار و قدرت نخواهد داد بلکه تضعیف هم خواهد نمود. باشد آنچه که حق است و مورد رضای خدا و امام و امت تحقق پیدا کند.
آمین