قاهره علیه ژنو

گروه بین‌الملل: نشست مخالفان سوریه با مشارکت چندین کشور ازجمله اعضای دایم شورای امنیت در حالی دیروز در مقر اتحادیه عرب در قاهره آغاز شد که مخالفان سوریه از نتیجه مذاکرات ژنو انتقاد کردند. مخالفان که نسبت به نتیجه مذاکرات ژنو ابراز نارضایتی کرده‌اند امیدهای خود را در نشست قاهره جست‌وجو می‌کنند و برآنند تا مطالبات خود را از جبهه‌ای دیگر دنبال کنند. نشست قاهره که برآن است اتحادی میان مخالفان ایجاد کند میزبان عبدالباسط سیدا، رئیس شورای مخالفان سوریه موسوم به شورای ملی سوریه، 250 تن از سران مخالفان سوریه است.
شورای ملی مخالفان سوریه در بیانیه‌ای از تلاش کشورهای دوست ملت سوریه برای حل بحران این کشور و ورود آن به مرحله انتقالی پس از کناره‌گیری بشار اسد از قدرت قدردانی کرد. در این بیانیه ضمن قدردانی از نشست ژنو برای حل بحران سوریه از آن انتقاد و اعلام شده است: در نشست ژنو ساز و کار واضح و جدول زمانی مشخصی برای اجرای پیشنهادات مطرح شده در راستای حل بحران سوریه ارایه نشد. در ادامه بیانیه گفته شده است: کاملا واضح و روشن است که هر ابتکار عملی برای حل بحران‌ها تا زمانی که از لحاظ بین‌المللی الزام‌آور نباشد و طبق بند هفت منشور سازمان ملل متحد نباشد اجرایی نخواهد شد و خشونت و کشتار ادامه خواهد داشت.
نشست گروه تماس سوریه عصر شنبه در ژنو برگزار شد و شرکت‌کنندگان بر سر دوران انتقالی در سوریه برای حل و فصل بحران این کشور به توافق رسیدند اما در عین حال وزیران خارجه امریکا و روسیه بر سر ماندن بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه در قدرت یا کناره‌گیری آن با یکدیگر اختلاف دارند. این در حالی است که لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه مدعی شد که در متن توافقنامه ژنو ‌بندی گنجانده شده که بر ضرورت کناره‌گیری بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه از قدرت تاکید دارد.
وی در سخنانی تاکید کرد: در متن توافقنامه آمده است که دولت انتقالی که قرار است تشکیل شود تمامی اختیارات لازم را داراست و بشار اسد در آن حضور نخواهد داشت و تنها کسانی که بر سر آنها توافق شود در این دولت مشارکت خواهند کرد. وی ادامه داد: اگر توافقنامه ژنو برای پایان دادن به خشونت‌های سوریه کافی نباشد فرانسه از شورای امنیت خواهد خواست تا بند هفتم منشور سازمان ملل که استفاده از قدرت نظامی علیه کشورهای متخلف را مجاز می‌داند، را اجرا کند.
کنفرانس مخالفان سوریه در قاهره
کنفرانس مخالفان سوریه با حضور چند تن از وزیران امور خارجه کشورهای عربی و ترکیه تحت نظر اتحادیه عرب در قاهره آغاز شد. به گزارش شبکه اسکای نیوز عربی، نشست مخالفان سوری دیروز (دوشنبه) در مقر اتحادیه عرب در قاهره و با حضور وزرای امور خارجه کشورهای عضو آغاز شد. در ابتدای این نشست نبیل العربی، دبیرکل اتحادیه عرب در سخنانی اعلام کرد که مخالفان دولت سوریه باید در این نشست برای وحدت خود به توافق‌هایی برسند و از این پس هیچ کس نتواند در توانایی آنها برای پذیرفتن مسئولیت خود تردید کند.
وی در ادامه با تاکید بر این‌که حمایت از ملت سوریه وظیفه دولت این کشور است، گفت: دولت سوریه علیه غیرنظامیان دست به خشونت می‌زند و مخالفان تنها از خود دفاع می‌کنند. نبیل العربی ادامه داد: ما به عنوان کشورهای عربی برای تحقق سه هدف به نشست ژنو رفتیم که اول آنها اعمال فشارهای بیش‌تر بر دولت سوریه بر اساس بند هفت منشور سازمان ملل بود که این خواسته به‌طور کامل محقق نشد و بررسی آن به شورای امنیت واگذار شد.
دومین خواسته ما ایجاد یک جدول زمانی مشخص برای پایان خشونت‌ها در سوریه بود که این مسئله هم آن‌گونه که باید مورد توافق اعضا قرار نگرفت. وی ادامه داد: اما مسئله سومی که ما خواستار آن بودیم انتقال قدرت در سوریه بود که برای نخستین‌بار در این خصوص میان پنج عضو دایم شورای امنیت توافق حاصل شد و شرکت‌کنندگان در نشست ژنو بر تشکیل دولت وحدت ملی در سوریه تاکید کردند که باید با مشارکت همه گروه‌های سوری باشد.
سیاست مصر در قبال سوریه
در ادامه این نشست محمد کامل عمرو، وزیر امور خارجه دولت موقت مصر پیام محمد مرسی‌، رئیس‌جمهوری این کشور را خطاب به شرکت‌کنندگان در نشست امروز قاهره قرائت کرد. در این پیام رئیس‌جمهوری مصر با خوش‌آمدگویی به حاضران در نشست تاکید کرد که مصر در کنار ملت سوریه ایستاده است و «کشتار وحشیانه ملت برادر سوریه» را قبول نمی‌کند. مرسی با مشابه خواندن «قیام ملت سوریه به قیام مصر» گفت: «سرکوب ملتی که خواستار آزادی و کرامت هستند باید متوقف شود و مصر ادامه این سرکوب‌ها را محکوم می‌کند.»
وزیر خارجه مصر در ادامه تاکید کرد: سیاست مصر در قبال سوریه در چند بند خلاصه می‌شود که اولویت اول مصر توقف خشونت‌ها علیه غیرنظامیان و بازخواست عاملان این کشتارهاست. خواسته دوم مصر حفظ وحدت سوریه و استقلال این کشور است و این‌که قاهره با هر نوع تجزیه و تفرقه در مصر مخالف است و وحدت سوریه خط قرمز مصر محسوب می‌شود.
وزیر امور خارجه مصر ادامه داد: سومین چیزی که برای ما مهم است این است که ادامه کشتارها در سوریه قابل قبول نیست و این امر هر چه زودتر باید متوقف شود و جامعه جهانی باید به مسئولیت‌های خود در قبال ملت سوریه عمل کند. وی چهارمین خواسته مصر را حل‌وفصل سیاسی وضع جاری در سوریه خواند و گفت: باید مسئله سوریه به‌طور سیاسی حل‌وفصل شود به گونه‌ای که وحدت این کشور تامین شود و مانع از دخالت خارجی در امور داخلی سوریه باشد. کامل عمرو ادامه داد:
پنجمین خواسته قاهره حمایت کامل از طرح کوفی عنان است به‌طوری که خواسته‌های ملت مصر محقق شود و خشونت‌ها در این کشور پایان یابد و جامعه جهانی باید با تمامی ابزارهای ممکن خشونت‌ها را در سوریه متوقف کند. در ادامه این جلسه هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه عراق نیز به نوبه خود عنوان داشت: پس از گذشت 15 ماه از درگیری‌های داخل سوریه هنوز خواسته‌های مردم این کشور برای رهایی محقق نشده است.
وی با بیان این‌که عراق در 30 سال حکومت صدام تجربه‌های مشابه سوریه را داشته، بر لزوم مقدم دانستن منافع ملی بر خواسته‌های شخصی در سوریه تاکید کرد. زیباری همچنین خطاب به مخالفان سوریه گفت: مخالفان سوری باید نماینده‌ای شایسته برای مردم سوریه باشند و خواسته‌ها و پیام خود را متحد کنند چرا که اتحاد مخالفان برای یافتن جایگزینی که از اعتبار کافی برخوردار باشد امری حائز اهمیت است. زیباری همچنین با اشاره به تلاش‌های شورای امنیت درباره حل بحران سوریه گفت:
دوست دارم به عنوان وزیر امور خارجه عراق و به نمایندگی از کشوری که مشترکات زیادی را چه در زمینه‌های مذهبی و چه در سطح تجاری و فرهنگی با سوریه دارد، اعلام کنند که موضع عراق طرفداری از نظام یا مخالفان نیست بلکه عراق همواره طرفدار خواسته‌های مردم سوریه و دستیابی آنها به حقوقشان است. وی ادامه داد: به عقیده من ملت سوریه تنها کسانی هستند که با اراده آزاد خود سرنوشت این کشور را تعیین می‌کنند. زیباری ادامه داد:‌ ای برادران و خواهران سوری تصمیم شما عامل تعیین‌کننده در ساختن آینده کشورتان است.
تلاش نافرجام برای حمله نظامی
در همین حال روزنامه الوطن سوریه در گزارشی، از تلاش‌های نافرجام قطر و ترکیه برای قانع کردن شرکت‌کنندگان کنفرانس ژنو برای حمله نظامی به سوریه پرده برداشت. روزنامه الوطن سوریه به نقل از منابع مطبوعاتی کشورهای عربی نوشت: ترکیه، قطر و نبیل العربی، دبیرکل اتحادیه عرب نقش اصلی را در کنفرانس اخیر ژنو بر عهده داشتند.
بنا به نوشته این روزنامه، نقش و هدف اصلی قطر و ترکیه در نشست ژنو تلاش برای تحریک سایر کشورها جهت حمله نظامی به سوریه و اعمال تحریم‌های اقتصادی به این کشور بود، بدون این‌که هیچ راهکار منطقی یا طرحی که امکان بررسی آن وجود داشته باشد را ارایه کنند. روزنامه الوطن در ادامه به نقل از منابع مذکور تاکید کرد: قطر و ترکیه از آوردن هرگونه پاراگرافی در پایان بیانیه کنفرانس ژنو که حاکی از ممنوعیت حمایت تسلیحاتی و مالی مخالفان سوری در داخل این کشور بود، خودداری کردند.
این در حالی است که سفیر روسیه در لبنان بر لزوم توقف حمایت‌های مالی و تسلیحاتی از مخالفان سوری تاکید کرد. الکساندر زاسپکین، سفیر روسیه در لبنان در مصاحبه با شبکه لبنانی الجدید اعلام کرد: تقریبا هر روز در سوریه شاهد نقض قوانین و تجاوزاتی از سوی گروه‌های معترض مسلح سوری هستیم لذا باید هرچه سریعتر روند حمایت‌های مالی و تسلیحاتی مخالفان متوقف شود. وی به اختلافات و درگیری‌های موجود در سوریه اشاره کرد و عنوان داشت: برای حل بحران سوریه باید همه گروه‌ها و احزاب سوری با یکدیگر همکاری کنند.
سفیر روسیه در لبنان تاکید کرد: باید از وقایع و اوضاع موجود برای دستیابی به راهکاری مناسب و عملی استفاده کرد چرا که وقت کشی در سوریه به نفع این کشور و روسیه و حتی غرب نیست چرا که این مسئله باعث افزایش درگیری‌ها شده و دستیابی به راهکار مسالمت آمیز برای حل بحران در سوریه را به چالش می‌‌کشد.
زاسپکین همچنین بر لزوم مشارکت ایران و عربستان در رایزنی‌ها و نشست‌هایی که برای دستیابی به راهکار مناسب در حل بحران سوریه می‌شود، تاکید کرد. این مقام روسی در پایان افزایش تعداد ناظران بین‌المللی را در سوریه و حمایت مستمر این گروه از سوی کشورهای غربی لازم دانست.
آماده‌باش نظامی ترکیه در مرزهای سوریه
در حالی که نشست‌های بین‌المللی در راستای حل بحران سوریه در حال برگزاری است، آنکارا شش جنگنده خود را برای مقابله با هلی‌کوپترهای سوریه به نزدیکی مرزهای این کشور فرستاد. به گزارش سایت شبکه الجزیره، فرمانده نیروهای مسلح ترکیه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که شش جنگنده اف - 16 این کشور در واکنش به نزدیک شدن چند هلی‌کوپتر سوریه به مرزهای ترکیه راهی مرزهای مشترک دو کشور شدند و این اقدام برای رویارویی با هلی‌کوپترهای سوری بوده است.
ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح ترکیه اعلام کرد، روز شنبه (۳۱ ژوئن) هلی‌کوپترهای سوریه سه بار به حریم هوایی این کشور نزدیک شدند. ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح ترکیه در بیانیه‌ای افزود: هلی‌کوپتر‌های نظامی سوریه حریم هوایی ترکیه را نقض نکردند. طبق این بیانیه‌، چهار فروند جنگنده ترکیه از پایگاه نظامی این‌چیرلیک، واقع در جنوب این کشور و دو فروند دیگر از پایگاه هوایی باتمان از زمین برخاستند. ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح ترکیه ادامه داد، جنگنده‌های این کشور برای کنترل پروازها راهی آسمان شدند.
از سوی دیگر، رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه اعلام کرد، در صورت تکرار وقایع مشابه، ترکیه ممکن است پاسخی خشونت‌بار دهد. نخست‌وزیر ترکیه روز یکشنبه از گزارش منتشره در روزنامه امریکایی «وال استریت ژورنال» که در آن نوشته شده بود، جنگنده ترکیه وارد حریم هوایی سوریه شده است، انتقاد کرد. اردوغان گفت: این روزنامه متاسفانه اقدام به انتشار اطلاعاتی نادرست کرده است. دولت ترکیه اعلام کرده است:
جنگنده این کشور در حریم هوایی بین‌المللی مورد اصابت قرار گرفت و سرنگون شد. ستاد مشترک نیروهای ارتش ترکیه نیز در واکنش به گزارش روزنامه ساندی تایمز انگلیس که در آن به نقل از منابع ارتش امریکا اعلام کرده بود که جنگنده ترکیه‌ای در حریم هوایی سوریه هدف قرار گرفته شده است با صدور بیانیه‌ای بار دیگر تاکید کرد که جنگنده این کشور در آسمان بین‌المللی مورد هدف قرار گرفته و تنها در آب‌های سوریه سقوط کرده است.