تلنگری بر ساحت جان و روان /مجید علیمحمدی

پایگاه بصیرت گروه فرهنگی اجتماعی: به کاربردن عبارت فوق برای دو شهید ارزشمند انقلاب اسلامی اسباب شرمندگی بوده و از ساحت آسمانی آن دو شهید عزیز عمیقا پوزش می ­طلبم. چرا که هدف، تلنگری بر ساحت جان و روان و نیز اشاره به فرازهای پایانی سوره فرقان است که در آیه 70 می­ فرماید: «... مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا» (- ترجمه مرحوم فولادوند- ...کسى كه توبه كند و ايمان آورد و كار شايسته كند. پس خداوند بدي­ هايشان را به نيكي­ ها تبديل مى‏ كند، و خدا همواره آمرزنده مهربان است) :
1- لات محله کوکاکولا در خیابان پیروزی تهران بوده است. با سابقه­ ای که خود نیز از گفتن آن شرم دارد... ^[1] در جلسه­ ای که ساواک برای برخورد مستقیم با مردم و مبارزان انقلاب اسلامی ترتیب داده است بسیاری از  گنده لات­های تهران حضور دارند: «شاهرخ ضرغام»، «اصغر ننه لیلا»، «حسین فرزین»، «حبیب دولابی» و...، همه این افراد بعدها به جرم همکاری با ساواک و کشتار مردم، بعد از پیروزی انقلاب اعدام شدند. اما «شاهرخ ضرغام» در سفری که به همراه مادرش به زیارت ثامن الحجج(علیه­ السلام) می­ رود، دگرگون می­ شود و از همکاری با ساواک خودداری می­ کندو... او اکنون، «شهید شاهرخ ضرغام است» که به همراه جمعی از گروه فدائیان اسلام در سال­های نخستین دفاع مقدس به مقام رفیع شهادت نائل می­ آید و داستان عجیبش را باید در شرح زندگانی­ اش خواند...

2 - در یک مستند تلویزیونی، جناب حجت الاسلام و المسلمین «ری شهری» دادستان اسبق انقلاب شيرين ­ترين خاطره­ اش را اينگونه بيان می­ نماید: «تنها خاطره شيريني كه دارم اين بود كه وقتي خلبان­ هاي كودتاي[پادگان شهید] نوژه را محاكمه مي­ كردم، يكي از خلبان­ ها گفت من مي­دانم كه در اين كار دخالت داشتم و مي­ دانم كه اعدام خواهم شد. او حكم را قبول داشت و فقط از ما خواست نوع اجراي حكمش را در اختيار خودش قرار دهيم. اين خلبان گفت من را به يك هواپيما ببنديد و مستقيم به كاخ صدام بكوبيد. من حس كردم او از ته دل اين حرف را بيان می كند. نزد امام آمدم و گفتم بعضی ها هستند كه به اشتباه خود پی برده­ اند و به راستي توبه كرده­ اند. امام فرمودند اگر خودت تشخيص می دهی توبه اين افراد واقعی است، اختيار تصميم­ گيری داری.» وی افزود: «من برگشتم و نه تنها اين فرد را آزاد كردم، بلكه به او اجازه دادم به كار قبلي خود يعني همان خلباني مشغول شود. شايد جالب باشد بدانيد كه اين فرد در جنگ شركت كرد و به مقام شهادت نائل شد و امروز يكي از شهداي خوشنام نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي است.»

تبارک الله...

علامه طباطبایی(ره) در تفسیر شریف «المیزان» و شاگرد شایسته­ اش حضرت آیت الله جوادی آملی در تفسیر گرانقدر «تسنیم»،  بیانات حکیمانه­ ای را در شرح و توضیح این آیه نگاشته­ اند که جای تأمل دارد. به عنوان مثال حضرت علامه(ره) در فرازی می­ فرمایند: «  [این آیه] می­ خواهد بفهماند كه امر توبه آن قدر عظيم و اثرش آنچنان زياد است كه سيئات را مبدل به حسنات مى­ كند و هيچ استبعادى ندارد، چون توبه عبارت است از رجوع خاص به سوى خداى سبحان و خداى تعالى هر چه بخواهد مى كند.» ^[2]

از سوی دیگر، حضرت آیت الله جوادی آملی(حفظه الله) در تفسیر این آیه عجیب، می ­فرمایند: « در عالم طبيعت، مادامي كه انسان در محدوده دنيا زندگي مي‌كند قابل تغيير و تبديل است. «بد»، خوب مي‌شود، «خوب»، بد مي‌شود. يك كود بدبويي مي‌شود گل ياس. همين گل ياس امروز كه معطّر است و دماغ‌پرور است بعد از اينكه پوسيده شد، بدبو مي‌‌شود. گاهي «بدبو»، خوش‌بو مي‌شود، گاهي «خوش‌بو»، بدبو مي‌شود. اين دنيا، جاي تغيير و تبديل است. اگر يك كود بدبو شده ميوه شيرين يا ياس معطّر؛ يك انسانِ بدنيّتي، بد اراده‌اي با توبه، طيّب و طاهر مي‌شود يا ـ معاذالله ـ انسان بدعاقبت مثل اين ميوه‌اي است كه مي‌پوسد و متعفّن مي‌شود. تبديل در نظام خلقت وقتي به روح و نفس و وجودات خارجي برگردد، كار روزانه عالم هستي است. اگر كسي خود را به باغبان خوب بسپارد و هو الله بر اساس ﴿وَاللَّهُ أَنبَتَكُم مِنَ الْأَرْضِ نَبَاتاً﴾^[3] يك خبيثي را طيّب مي‌كند و همين طور نگه مي‌دارد. اما اگر خود را به خبيث بسپارد به نام شيطان ﴿وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ﴾ اوليايشان شيطان است ﴿يُخْرِجُونَهُم مِنَ النُّورِ إِلَي الظُّلُمَاتِ﴾^[4] اين، يك ميوه معطّر و شيريني را، يك گل ياس دماغ‌پروري را، به صورتي بدبو در مي‌آورد.

نفس، قابل تغيير است اين نفس و اين اراده كه تغييرپذير شد، منشأ تبدّل و گوناگونيِ افعال است. وگرنه ما فعلي داشته باشيم در خارج، به نام «سيّئه»، نيست. فعلي داشته باشيم به نام «حسنه»، نيست. اين كسي كه دارد غذاي حلال مي‌خورد، آن كسي كه دارد غذاي حرام مي‌خورد، كارهاي طبيعي و وجود خارجي هر دو يكي است. منتها يك كار، موافق با شريعت است كه از آن «حسنه» انتزاع مي‌شود. يك كار، مخالف شريعت است كه از آن «سيّئه» انتزاع مي‌شود و منشأ اين وفاق و خلاف هم، آن اراده خوب و بد است. منشأ اراده خوب و بد، آن خصوصيّت نفساني است كه يا طيّب است يا خبيث. او اگر اصلاح بشود، اراده‌ها اصلاح مي‌شود. اراده‌ها كه اصلاح شد، افعال اصلاح مي‌شود، اين نظر سيدناالاستاد(رضوان الله تعالي عليه) است.^[5]

یا علی و یا عظیم یا غفور و یا رحیم...

«دبیر گروه فرهنگی و اجتماعی»