ایران، آمریکا؛ خیلی دور، خیلی نزدیک. این بار عراق، موضوع مشترک است؛ آنهم تکفیریهای «داعش» اما هریک، بهتنهایی و البته مشروط به درخواست کشور میزبان؛ عراق. پس از فعالشدن تکفیریهای «داعش» در عراق و اشغال برخی شهرهای این کشور، بحران عراق سوژهای شد تا رسانهها از احتمال همکاری ایران و آمریکا با یکدیگر در این زمینه سخن بگویند؛ احتمالاتی که در حد گمانهزنی رسانهای باقی نماند و مسوولان تهران و واشنگتن را نیز به اعلام موضع وادار کرد. از یکسو؛ رییسجمهوری ایران درباره احتمال همکاری ایران و آمریکا در یک نشست خبری گفت: «آمریکا در این زمینه (مقابله با تکفیریهای «داعش») هنوز اقدامی نکرده است. هرگاه آمریکا علیه تکفیریهای «داعش» اقدامی کرد، میشود درباره همکاری با این کشور فکر کرد.» از سوی دیگر، «جان کری» وزیر خارجه آمریکا هم از آمادگی کشورش برای مذاکره با ایران درباره عراق خبر داد و گزینه همکاری نظامی با ایران برای مبارزه با تروریستهای «داعش» را غیرممکن ندانست.
پس از این سخنان بود که «حسین امیرعبداللهیان» معاون عربیآفریقای وزارت خارجه هرگونه گفتوگو با آمریکا درباره عراق را رد کرده و بر بینیازی ایران برای همکاری با آمریکا در این خصوص تاکید کرد؛ پس از این اظهارات، احتمال همکاریهای ایران و آمریکا کاهش یافت؛ اما کمک و همکاری هریک بهتنهایی با عراق همچنان به قوت خود باقی ماند. در هرکدام از پایتختها از احتمال کمک به بغداد صحبت میشد. اما از آنجا که این گروه تروریستی و خشن، گویا، گزینهای غیراز گزینه آمیخته به خشونت را نمیطلبد؛ روز گذشته پنتاگون اعلام کرد که پهپادهای مسلح آمریکایی به درخواست بغداد در آسمان عراق شروع به پرواز کردهاند. از طرفی سردار جزایری از مقامهای ارشد نظامی ایران از ارایه هرگونه کمک به عراق در صورت درخواست خبر داد؛ کمکهایی که به گفته او حتی میتواند شامل پهپادهای ایرانی نیز باشد.
به این ترتیب؛ ایران و آمریکا در جادهای مشترک و ناخواسته برای مقابله با تروریستهای «داعش» همسفر شدهاند؛ هرچند این همسفری، از سر اجبار است، اما باید یکدیگر را تحمل کنند تا به نقطه هدف که ازبینبردن گروه تروریسی «داعش» و خطر پیشرویاش است، برسند. در این میان، دیروز رییس ستادمشترک نیروهای مسلح آمریکا، در حالی که همکاری احتمالی با ایران را در نقطهای غیرممکن و محال ندانست، اما دوباره تاکید کرد «راه درازی» برای تحقق چنین رخدادی در پیش خواهد بود.
آمادگی ایران برای فرستادن «پهپاد» به عراق سردار جزایری:
در صورت درخواست در هر زمینهای به عراق کمک میکنیم
شرق: مقامات ایرانی از عدم همکاری با آمریکا در موضوع تکفیریهای «داعش» سخن میگویند اما کمک به عراق را محتمل میدانند؛ البته به شرط درخواست بغداد. روز گذشته سردار «مسعود جزایری» معاون ستاد کل نیروهای مسلح در مصاحبه با شبکه «العالم» درخصوص بحران عراق صحبت کرد. او گفت که «مردم عراق باید اداره این وضعیت و بحران را با کمک دولت و ارتش عراق برعهده بگیرند.» او در عین حال با بیان اینکه «چنانچه دولت و مردم عراق در این شرایط احساس نیاز داشته باشند، حتما ایران به آنها کمک خواهد کرد»، ادامه داد: «اگر نیازی باشد، ایران از هیچ کمکی و در هر زمینهای که عراق نیاز داشته باشد، دریغ نخواهد کرد.» او حیطه کمکهای احتمالی را در هر زمینهای که عراق نیاز داشته باشد دانست، حتی «هواپیماهای بدون سرنشین.» چند روز پیش بود که «باشگاه خبرنگاران» به نقل از روزنامه «نیویورک تایمز» نوشت: «برخی مقامات آمریکایی مدعی شدند ایران هواپیمای بدون سرنشین و تجهیزات نظامی به عراق ارسال میکند.»
این خبر واکنش «ماری هارف» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا را در پی داشت؛ به گزارش «تسنیم» او درباره این ادعا که ایران به عراق، پهپادهای شناسایی و تجهیزات و تدارکات نظامی فرستاده، گفت: «نمیتوانم جزییات موجود در این گزارشها را تکذیب کنم.» این درحالی است که روز گذشته وزارت دفاع آمریکا «پنتاگون»، از پرواز پهپادهای مسلح بر فراز بغداد برای محافظت از منافع آمریکا و همچنین انجام عملیات در خارج از محدودههای سفارت آمریکا در بغداد خبر داد. بهگزارش «ایسنا» در همین حال حجتالاسلام «محمود علوی» وزیر اطلاعات ایران نیز شامگاه جمعه سیاست ایران در قبال حوادث عراق را اینگونه تشریح کرد: «ما بهعنوان کشور دوست و برادر نمیتوانیم به حوادث عراق بیتفاوت باشیم اما در امور این کشور دخالت نمیکنیم و ملت عراق خود این حوادث را پشت سر خواهد گذاشت.»
سردار «جزایری» همچنین پیشنهاد آمریکا به ایران برای همکاری در مقابله با تکفیریهای «داعش» را مبهم دانست و گفت: «اگر آمریکا در گفتار صادق است، نیازی به همکاری با ایران ندارد. این اتفاقی را که عرض کردم (عدم حمایت آمریکا از تروریستها و کشورهای حامی آنها)، رقم بزند و شواهد آن رویت شود، تا در مرحله بعد تصمیمات جدیدی اتخاذ شود.» با این حال آمریکاییها همچنان احتمال همکاری دو کشور را منتفی نمیدانند؛ جدیدترین آنها اظهارات ژنرال «مارتین دمپسی» رییس ستاد مشترک ارتش آمریکاست. او گفته «هرچند اهداف ایران و آمریکا در عراق یکسان نیست اما در عین حال احتمال همکاری دو کشور منتفی نیست.»
پیش از این «جان کری» وزیر خارجه آمریکا، از آمادگی کشورش برای همکاری با ایران در بحران عراق خبر داده بود. ژنرال «دمپسی» در ادامه گفت: «من نمیگویم که امکان همکاری با ایران کاملا غیرممکن است اما برای عملیشدن چنین همکاریای راه درازی باید طی شود.» پیش از این «حسین امیرعبداللهیان» معاون عربی- آفریقایی وزیر خارجه در این خصوص گفته بود: «ما نیازی به همکاری با آمریکا درباره موضوع عراق احساس نمیکنیم.»
«تکریت» باز پس گرفته شد
پرواز پهپادهای آمریکایی در عراق
هفتههاست که عراقیها با پدیدهای به نام گروه تکفیری «داعش»، روبهرو هستند، اما بهنظر میرسد آشفتگی در خاورمیانه باعث شده دولتهای بزرگ برای برداشتن گامهای محکم؛ بسیار محتاط عمل کنند. به همین دلیل و با وجود درخواست عراقیها از آمریکا برای حمله به مواضع گروه تکفیری «داعش»، واشنگتن خلاف ادعای مقامات عالیرتبهاش مبنی بر داشتن آمادگی کامل هنوز به نتیجه قطعی و نهایی برای حمله به آنان نرسیده است. اکنون وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرده است بیش از 30هزارسرباز در خاورمیانه در اختیار دارد و آماده حمله علیه مواضع تروریستهای «داعش» است. «جان کربی» مسوول واحد رسانهای وزارت دفاع آمریکا در گفتوگو با «سیانان» گفت: در صورت موافقت «باراک اوباما» کاملا آماده هستیم تا با انجام حملات هوایی یا اقدامات دیگر علیه تکفیریهای«داعش» وارد عمل شویم.
پرواز پهپادهای مسلح
خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت، بیش از یک هفته است ارتش آمریکا بر فراز عراق هواپیماهای بدونسرنشین و با سرنشین به پرواز درمیآورد اما تصمیم برای مسلحکردن برخی از این پهپادها به دنبال استقرار نیروهای مشاوره اتخاذ شده است. کربی در اینباره نیز گفت: مسلحکردن برخی از این هواپیماها بهدلیل حفاظت از نیروهایی است که در حال حاضر وارد بغداد شدهاند و هدفشان انجام عملیات در خارج از محدودههای سفارت آمریکاست. از سوی دیگر، ژنرال «مارتین دمپسی» رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا در مصاحبهای رادیویی گفت: استفاده از حملات هوایی برای هدفگرفتن رهبران شبهنظامیان عراق یکی از گزینههایی است که روی میز اوباما قرار گرفته است.
اما رییسجمهوری آمریکا با کوچکشمردن تهدید شبهنظامیان در عراق گفت آمریکا در طول دوران ریاست او همواره با تهدیدهای جدی مواجه بوده است. در همین حال، «نوری المالکی» نخستوزیر عراق گفت بغداد آماده نبرد با تروریستهای «داعش» و بیرونراندن آنها از کشور است. او افزود: ما از روسیه و برخی از کشورها، جنگندههای دستدوم خریدیم تا از آنها طی یک هفته نبرد علیه «داعش» تروریست استفاده کنیم و آمریکا هیچیک از 36 جنگندهاف16 خریداریشده را تحویل نداده است.
«داعش» در لبنان و اردن
نیروهای عراقی پس از اینکه توانستند تروریستهای «داعش» را از جنوب «صلاحالدین» بیرون برانند، به تلاشهای خود برای بیرونراندن آنان از شهر «تکریت» زادگاه صدام، ادامه دادند و این شهر را بازپس گرفتند. شبکه العراقیه گزارش داد نیروهای ارتش عراق، عشایر و افراد داوطلب در جبهههای بیجی، سامرا، الانبار و دیالی به پیروزیهای چشمگیری دست یافتند. «فاضل برواری» فرمانده لشکر طلایی عراق نیز گفت عملیات امنیتی میتواند سهشهر یادشده را ظرف دوروز آینده از لوث وجود تروریستها پاک کند. در همین راستا، جنگندههای ارتش عراق دیروز با پرواز بر فراز شهر موصل، بروشورهایی را از آسمان برای ساکنان این شهر پرتاب کردند و طی آن از مردم خواستند از مقرهای تروریستهای «داعش» و ایستهای بازرسی آنها دور شوند.
بهنظر میرسد ارتش عراق قصد دارد مواضع تروریستها در موصل را نیز بمباران کند. همچنین شبکه خبری اسکاینیوز عربی گزارش داد پهپادها، پایگاههای گروه تروریستی «داعش» در غرب موصل را هدف قرار دادند. از سوی دیگر خبر میرسد بیشتر خانوادههایی که از شهر فلوجه خارج شده بودند، به خانههای خود بازگشتهاند، اما ساکنان دو منطقه «القائم» و «عانه» بهدلیل درگیریهای مسلحانه خانههایشان را ترک کردند. نیروهای پیشمرگ کرد همچنین تمامی ورودیهای منطقه «تلکیف» در شمال موصل را برای جلوگیری از ورود اعضای تکفیری«داعش» بستند. نیروهای کرد همچنین توانستهاند با بهرهگیری از تحولات شمال عراق کنترل برخی مناطق مورد مناقشه با دولت مرکزی از جمله کرکوک را در اختیار بگیرند.
طبق گزارشهای منتشرشده، پای تکفیریهای«داعش» به لبنان نیز باز شده است، این گروه با پذیرش مسوولیت انفجار انتحاری در هتل «دیروی»، رسما حضور خود را در لبنان اعلام کرد. به نوشته روزنامه الشرقالاوسط، به این ترتیب تکفیریهای«داعش» جایگزین دیگر گروههای تروریستی در لبنان خواهد بود که مسوولان لبنانی مانع از فعالیتهای آنها شدند. از طرفی دیگر، در راهپیمایی که در «معان» اردن برگزار شد، تعداد بسیاری از جوانان با ماسکهای سیاه مشتهای خود را گره کرده و بنرهایی که روی آن لوگو و نوشتههای شبهنظامیان تکفیریهای «داعش» نوشته شده بود، تکان میدادند و شعار «مرگ بر عبدالله» سرمیدادند.
لباسهای «داعشی» در اینترنت
از طرفی دیگر، گروه تروریستی «داعش» در تلاش است تا «پایگاه مردمی» خود را افزایش دهد؛ این گروه لباسهایی با لوگو خود را در اینترنت میفروشد. بسیاری از تحلیلگران بر این باور هستند که فروش این لباسها «بر جهانیشدن تکفیریهای«داعش» بهعنوان نامی شناختهشده در جهان تروریسم تاثیر میگذارد». روی این لباسها عکسهایی از مردانی که سلاح در دست دارند، شعارهایی چون «متحد میمانیم» و همچنین لوگو «داعش» به زبان انگلیسی دیده میشود. علاوه بر این لباسها بازیها، برچسبها و عکسهایی وجود دارد که ظاهرا نسل جوان یا کودکان خردسال را هدف قرار داده است. همچنین دیدهبان حقوق بشر سوریه اعلام کرد یکی از مفتیهای گروه تروریستی«داعش» در شهر «الباب» فتوای جالبی صادر کرده که «هرکس «داعش» را دوست نداشته باشد روزهاش باطل است!»