پايگاه بصيرت؛ گروه سياسي/ آيت الله محمدرضا مهدوي کني رييس مجلس خبرگان رهبري که از 14 خردادماه امسال پس از بازگشت از مراسم بيست و پنجمين سالگرد ارتحال حضرت امام خميني(ره) دچار عارضه قلبي شد و به بيمارستان انتقال يافته بود، صبح امروز دعوت حق را لبيک گفت و به ديار باقي شتافت.
*** زندگينامه
آيت الله محمدرضا مهدوي کني در 14 مرداد 1310 در روستاي کن از توابع شهر تهران به دنيا آمد؛ وي پس از طي دوره دبستان در کن، وارد مدرسه علميه لرزاده در تهران شد و از محضر مرحوم آيت الله برهان بهره هاي علمي و اخلاقي فراوان برد.
وي در سال 1327 در سن 17 سالگي براي ادامه تحصيل به قم مهاجرت کرد و تا سال 1340 در محضر استاداني همچون حضرات آيات مشکيني، حاج شيخ عبدالجواد سده اي (جبل عاملي)، شهيد صدوقي، سلطاني، مجاهدي، رفيعي قزويني، شعراني، علامه طباطبايي، آيه الله العظمي بروجردي، امام خميني (ره)، آيه الله العظمي گلپايگاني و ... دروس عالي فقه، اصول فقه، تفسير، حکمت، کلام و دروس خارج فقه و اصول را آموخت.
*** سوابق مبارزاتي
آيتالله مهدوي کني با ورود به حوزه علميه و آشنايي با ديدگاههاي حضرت امام خميني (ره) و مشاهده ظلم و ستمي که در حق اسلام، علما و مردم ميشد، روش سياسي حضرت امام خميني (ره) را به عنوان شيوهاي که ميتواند باعث احياي تشيع شود، برگزيد. اولين دستگيري ايشان در سن 18 سالگي (1328 شمسي) در اردستان بود که به شکنجه، تبعيد و زنداني شدن ايشان و بعضي از طلاب و مبلّغان همراه منجر شد. با رسيدن اين خبر به قم، مرحوم آيت الله العظمي بروجردي به نخستوزير وقت (اقبال) اعتراض نموده و عنوان کردند که چرا فرزند مرا زدهايد و دستگير کردهايد.
آيتالله مهدوي کني، در داخل حوزه علميه فعاليت سياسي خود را شروع کرد. از جمله فعاليتهاي مهم ايشان عضويت در مجمعي سياسي بود که افرادي چون آيات و حجج اسلام سعادتپرور (پهلواني)، محمدي گيلاني، محفوظي، خادمي اصفهاني، شمس، سمندري، جنيدي، حاج شيخ عباس وراميني و... در آن حضور داشت. بخشي از فعاليتهاي اين مجمع صرف تحليل فضاي سياسي کشور ميشد. همچنين اعضاي اين مجمع سعي ميکردند با خريد کتب کمونيستها و ماترياليستها، پس از مطالعه و مباحثه در برابر آنها پاسخ تهيه کنند و در جريانات سياسي وقت حضور داشته باشند.
از ديگر برنامههاي ايشان، فعاليت در مجامع علمي و سياسي با حضور برخي دوستانشان مانند حضرات آيات شهيد مطهري، شهيد بهشتي، موسوي اردبيلي و... بوده است. در اين جلسات مباحثي مانند اقتصاد اسلامي و حکومت اسلامي مورد بحث و بررسي بوده است که در نهايت منجر به تاسيس هستههايي مثل جامعه روحانيت مبارز تهران و تهيه اساسنامه مبارزاتي و ديني براي آن شد.
فعاليتهاي آيتالله مهدويکني در مسجد جليلي، جنبههاي مختلف اجتماعي، فرهنگي و سياسي داشته است. اصرار ايشان بر طرح ديدگاههاي حضرت امام (ره) و فعاليتهاي سياسي ايشان منجر شد که پس از چندين بار دستگيري و بازداشت کوتاه مدت، هجوم به منزل و ايجاد محدوديت براي سخنراني، منبر و تدريس، نهايتاً در رمضان سال 1353 شمسي ايشان بازداشت و به بوکان تبعيد شوند. در ادامه، پس از روشن شدن نقش ايشان در پرونده ديگري که از پرونده عمومي طرفداري از حضرت امام (ره) سنگينتر بود، از بوکان به مهاباد و سپس به تهران اعزام ميشود و در کميته مشترک ضد خرابکاري و ساواک مورد بازجويي و شکنجههاي جسمي و روحي قرار ميگيرد.
بخشي از اتهاماتي که ساواک به ايشان وارد نمود، ارتباط با مبارزان ضد رژيم شاه و کمک مالي به خانواده زندانيان بود. ايشان به چهار سال زندان محکوم شد که پس از دو سال و همراه با فضاي سياسي سال 55 به همراه برخي ديگر از زندانيان سياسي آزاد ميشود. مبارزات آيتالله مهدوي کني عليه حکومت طاغوت تا پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي زير نظر حضرت امام (ره) ادامه مييابد. کتاب خاطرات آيت الله مهدوي کني، بيانگر نکات بسيار ارزشمندي از آن دوران و ياران زنداني مانند حضرات آيات طالقاني، هاشمي رفسنجاني، انواري و دهها تن از مبارزان روحاني، دانشگاهي و افراد ساير اصناف است.
*** آثار علمي
آيت الله مهدوي کني با وجود فعاليت هاي سياسي فراوان و حضور فعال در سنگر دفاع از انقلاب و رهبري، هرگز فعاليت هاي علمي خود را کنار نگذاشت و همواره به تأليف و تدريس در دانشگاه و حوزه مشغول بود.
کتاب «نقطه هاي آغاز در اخلاق عملي» (کتاب سال جمهوري اسلامي ايران که تاکنون بيش از 30 بار تجديد چاپ شده است)، کتاب هاي «اصول و مباني اقتصاد اسلامي در قرآن»، «20 گفتار»، «شرح دعاي افتتاح»، «تقريرات درس هاي خارج فقه آيات عظام بروجردي و خميني (ره)» از جمله آثار علمي وي است.
آيت الله مهدوي کني در اين مدت در دانشگاه و مدرسه علميه مروي براي دانشجويان و طلاب دوره هاي عالي «خارج فقه» و «آيات الاحکام» تدريس مي کرد و در دانشگاه امام صادق(ع) نيز به تدريس «آيات اقتصادي» مشغول بود.
تدريس دوره هاي اخلاق اسلامي در دانشگاه امام صادق(ع) و حوزه علميه مروي، صدها سخنراني علمي در محيط هاي حوزوي و دانشگاهي و رسانه هاي عمومي، راهنمايي و مشاوره پايان نامه هاي کارشناسي ارشد و دکتري از ديگر فعاليت هاي علمي وي است.
مجموعه فعاليتهاي علمي آيت الله مهدوي کني سبب شد تا در دومين جشنواره بين المللي علوم انساني و اسلامي فارابي از وي تقدير شود.
* ** مسئوليتهاي اجرايي
آيت الله مهدوي کني پس از پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي مسئوليت هاي مختلفي را عهده دار بود؛ وي پيش از پيروزي انقلاب با نظر امام خميني(ره) در حلقه اوليه شوراي انقلاب قرار گرفت و به عضويت اين شورا درآمد.
حلقه اوليه شوراي انقلاب شامل حضرات آيات شهيد مطهري، شهيد بهشتي، شهيد باهنر و حضرات آيات خامنه اي، هاشمي رفسنجاني، موسوي اردبيلي و مهدوي کني بود که به تدريج اعضاي ديگر روحاني و دانشگاهي با تصويب جمع به آنان اضافه شدند.
عضويت در کميته استقبال از امام خميني(ره)، سرپرستي کميته هاي انقلاب اسلامي به عنوان اولين نهاد انقلابي مسلح براي حفظ انقلاب به پيشنهاد شهيد مطهري و حکم امام خميني(ره) از ديگر مسئوليت هاي وي در ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي بود.
حضرت امام (ره) خود طی حکمی ایشان را فرمانده این کمیته کردند و در آن بسیاری از فتنه ها که هر یک می توانست کمر یک انقلاب نوپا راخم کند با الطاف امام زمان و درایت امام و همیاری کمیته کنترل شد از جمله بحران اصفهان و فتنه سید مهدی هاشمی، بحران تبریز و خاموش کردن آتش بی نظمی های کوچک و بزرگ در سرتاسر ایران اسلامی بسیاری اش مدیون زحمات دوستان کمیته است.
آيت الله مهدوي کني در دو دوره به عنوان فقيه در شوراي نگهبان قانون اساسي عضويت داشت و نمايندگي امام خميني (ره) در هيات حل اختلاف مسئولان نظام و چند ماموريت مشابه در حوادث مهم دوران انقلاب را عهده دار بود.
وي در کابينه شهيدان رجايي و باهنر (سال هاي 1358 تا 1360) وزير کشور بود و پس از به شهادت رسيدن شهيدان رجايي و باهنر در سال 60، براي مدتي تا برگزاري انتخابات رياست جمهوري کفيل نخست وزيري بود.
در همان ایام حضرت امام رحمت الله علیه در مورد ایشان فرمودند: « ...وزارت کشور از وزارتخانه هاى بسیار وسیع است و بحمد اللَّه در رأسش هم آقاى مهدوى واقع شدند که خوب ما از سابق ایشان را ارادت داشتیم و حالا هم ارادت داریم و بعدها هم ارادت خواهیم داشت به ایشان. (صحیفه امام ج۱۵/ص۱۲۴) یا در جای دیگر میفرمایند: «(ایشان)با همه توان در خدمت به اسلام کوشاهستند» (همان ج۱۶/ص۴۱۸)
عضويت در ستاد انقلاب فرهنگي و شوراي عالي انقلاب فرهنگي، مسئوليت ستاد کمک رساني به مردم مناطق بمباران شده، عضويت در شوراي بازنگري قانون اساسي (سال 68) و عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام از ديگر مسئوليت هاي آيت الله مهدوي کني بود.
موسس و دبيرکل جامعه روحانيت مبارز، رياست دانشگاه امام صادق(ع) و توليت حوزه علميه مروي به همراه موقوفات وابسته به حکم حضرت امام خميني ره (که براساس وقف نامه توليت آن بايد با مجتهد اول تهران باشد) از ديگر مسئوليت هاي وي بود.
آيت الله مهدوي کني چهار دوره عضويت در مجلس خبرگان رهبري را در کارنامه دارد و از 17 اسفندماه 1389 به رياست مجلس خبرگان انتخاب شد.