غریو مبارزه با امپریالیسم در یک قدمی آمریکا

پایگاه بصیرت؛ گروه بین الملل: نگاهی به اوضاع آمریکای لاتین، این روزها حکایت از قدرت یابی بلوکی از کشورها دارد که در مخالفت با یکجانبه گرایی و سیاست های استثماری ایالات متحده آمریکا هر روز جایگاه قدرتمندتری نسبت به قبل کسب می کنند.

پیروزی اخیر دیلما روسف، رئیس جمهور برزیل بار دیگر منجر به تقویت زنجیره مخالفان کاخ سفید در آمریکای لاتین شده است. در چنین شرایطی ایالات متحده آمریکا عملا قدرت مانور خود را در قبال دولت های برزیل، آرژانتین، ونزوئلا، کوبا، بولیوی، اکوادور و اروگوئه از دست داده است. حضور قدرتمند چپ گرایان در آمریکای لاتین و اقبال مردمی نسبت به آن ها، آن هم علی رغم سم پاشی های سیاسی، نظامی و رسانه ای منظم دو حزب دموکرات و جمهوری خواه نشان از ناکامی کبوترها و بازها در تسخیر آمریکای لاتین و مرکزی دارد. این ناکامی از دوران ریاست جمهوری بوش پسر آغاز شد و در دوران ریاست جمهوری اوباما نیز ادامه یافته است. این در حالیست که دو حزب اصلی آمریکا بر سر گسستن زنجیره چپ گرایی در آمریکای لاتین با یکدیگر اتفاق نظر دارند. در این مقاله با توجه به اقبال دوباره مردم به دولت چپ گرای روسف در برزیل و افزایش حلقه های مخالف با یکجانبه گرایی آمریکا، به مرور وضعیت دولت های مخالف در آمریکای لاتین و میزان محبوبیت آنها می پردازیم:

روسف بار دیگر در قدرت ماند

پیروزی دیلما روسف، رئیس جمهور برزیل در انتخابات ریاست جمهوری اخیر در حالی صورت گرفت که ایالات متحده آمریکا انتظار داشت پس از اعتراضات دوران جام جهانی و تشدید نارضایتی های اقتصادی، چرخش شهروندان برزیلی به سود جناح مقابل تشکیک ناپذیر باشد. تئوریسن های دو حزب دموکرات و جمهوری خواه شکست روسف در انتخابات ریاست جمهوری را مقدمه ای برای از بین بردن اتصال جریان های سوسیالیستی در آمریکای لاتین می دانستند و در راستای تحقق این مسئله نیز سرمایه گذاری هنگفتی صورت دادند. اما در پایان، معادله به نحوی رقم خورد که منجر به وحشت و نارضایتی کاخ سفید شد.

واقعیت امر این بود که نتایج دور نخست انتخابات برزیل و کشیده شدن آن به دور دوم، تلاش های آمریکا در راستای مواجهه با حضور دوباره روسف در قدرت را دوچندان ساخت. در دور اول انتخابات ریاست جمهوری برزیل، دیلما روسف 41.59 درصد و "آئسیو نوس" از حزب سوسیال دموکراسی 33.55 درصد آرا را کسب کردند. از آنجایی که هیچ کدام از نامزدها نتوانستند 50 درصد آرا را از آن خود کنند، این انتخابات به دور دوم کشیده شد، اما در دور دوم انتخابات، روسف توانست بر رقیب خود پیروز شود و بار دیگر در رأس معادلات سیاسی و اجرایی کشورش قرار گیرد. با آغاز فعالیت دوباره روسف در مسند ریاست جمهوری برزیل، فعالیت های خطرناک تازه ای علیه دولت این کشور آغاز شده است. در این میان مخالفان روسف نیز در تلاش هستند تا با نا آرام کردن محیط این کشور، زمینه را برای کودتا علیه رئیس جمهور قانونی مهیا سازند. موضوعی که با خشم طرفداران روسف همراه شده است. با این حال مقامات آمریکایی عملا چاره ای جز پذیرش شکست خود در جریان انتخابات اخیر برزیل ندارند.

مادورو مسیر چاوز را ادامه می دهد

پس از مرگ هوگو چاوز، رئیس جمهور چپ گرای ونزوئلا، نه تنها اقبال شهروندان ونزوئلایی نسبت به مشی ضد امپریالیستی و ضد آمریکایی وی کاهش پیدا نکرد، بلکه آنها با رأی خود به مادورو و جلوگیری از راهیابی نامزد طرفدار غرب یعنی " کاپریلس" به رأس هرم اجرایی کشورشان، پیام واضحی به واشنگتن مخابره کردند. بر این اساس ونزوئلا کماکان نقطه اصلی اتصال جریان های مخالف کاخ سفید در آمریکای لاتین محسوب می شود.

مادورو به مانند چاوز تحرکات آمریکا در کشورش و آمریکای لاتین را رصد می کند و در بر��بر هرگونه کنش واشنگتن، واکنشی قاطعانه اتخاذ می کند.

دولت مادورو بارها اعلام کرده است که  آمریکا تلاش می‌کند تا جنگ جهانی دیگری راه بیندازد. دولت آمریکا پس از مرگ هوگو چاوز تلاش زیادی در راستای کاهش محبوبیت مادورو صورت داد تا زمینه لازم را جهت سر کارآمدن جریان های طرفدار واشنگتن در کاراکاس ایجاد کند. بر اساس نتایج نظرسنجی که اخیرا منتشر شده است، میزان محبوبیت نیکلاس مادورو رئیس جمهور ونزوئلا بیش از 53 درصد است. این در حالیست که ایالات متحده آمریکا امیدوار بود بحران اقتصادی در ونزوئلا بر روی محبوبیت رئیس جمهور این کشور تاثیرگذاری معکوسی داشته باشد. نکته مهم تر اینکه 47 درصد باقیمانده از شهروندان ونزوئلایی حامی جریان غرب گرا در این کشور نبوده و تعداد قابل توجهی از این جمعیت نیز حاضر هستند در صورت برگزاری انتخابات آرای خود را به سود جریان چپگرا به گردش در آورند.

این در حالی‌که قرار است سال آینده انتخابات پارلمانی در ونزوئلا برگزار شود، نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد 68 درصد ونزوئلایی‌ها معتقد هستند در صورت به قدرت رسیدن مخالفان، اوضاع بدتر خواهد شد و تنها 25 درصد معتقدند که اوضاع بهتر خواهد شد. افراد باقیمانده نیز نظری در این خصوص ندارند. به عبارت بهتر، تنها 25 درصد از شهروندان ونزوئلایی معتقد به بهبود اوضاع در صورت پیروزی جریان های غربگرا هستند. این خود برای غرب و مخصوصا ایالات متحده آمریکا که طی سالهای اخیر سرمایه گذاری کلانی بر روی تغییر رفتار سیاسی شهروندان ونزوئلایی صورت داده است، نوعی فاجعه محسوب می شود.

رئیس جمهوری که در سازمان ملل غوغا کرد

نطق کوبنده رئیس جمهور آرژانتین علیه ایالات متحده آمریکا و سیاست های یکجانبه گرایانه واشنگتن در نشست امسال مجمع عمومی سازمان ملل، شوک سنگینی به کاخ سفید وارد کرد. در چنین شرایطی تقابل بوئنوس آیرس با سیاست ها و رفتارهای مداخله جویانه سیاسی و اقتصادی واشنگتن در امور داخلی آرژانتین و دیگر کشورهای آمریکای لاتین هر روز شکل جدی تری به خود می گیرد. «کریستینا فرناندز» در بخشی از سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد خطاب به آمریکا اعلام کرد :

 « امروز اینجا هستیم تا یک قطعنامه بین المللی درباره مجرم دانستن گروه «داعش» و مقابله با آن صادر شود در حالی که داعش مورد حمایت چند کشور شناخته شده است و شما بهتر از دیگران آنها را می شناسید و داعش هم پیمان برخی قدرت های بزرگ عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد است....با بمباران غزه، عمق و شدت فاجعه ای که اسرائیل مرتکب شد روشن شد، شمار زیادی از فلسطینیان قربانی شدند در حالی که شما به موشکهایی که به اسرائیل اصابت کرد اهمیت دادید .»

پس از این نطق کوبنده، مقامات آمریکایی درباره رویکرد قاطعانه رئیس جمهور آرژانتین نسبت به واشنگتن ابراز نگرانی کردند. با این حال فرناندز به انتقاد خود از سیاست های واشنگتن ادامه داده و سیاست های مداخله جویانه آمریکا در حوزه اقتصادی کشورش را نیز به چالش کشید.

 در تازه ترین این موارد، رئیس‌جمهوری‌ آرژانتین به دنبال فاش شدن لابی گری یک مقام آمریکایی در حمایت از شرکت‌های موسوم به "صندوق کرکس" که با مخالفت شدید بوئنوس آیرس رو به رو هستند، هشدار داد که این کار آمریکا تبعات شدیدی به دنبال دارد. "صندوق کرکس " یک نوع صندوق سرمایه‌گذاری یا صندوق سهام اختصاصی است که در بدهی شرکت‌ها یا کشورهای ورشکسته یا بحران‌زده مالی، سرمایه‌گذاری می‌کند. در این خصوص، رئیس جمهور آرژانتین نحوه مواجهه واشنگتن با بحران بدهی های آرژانتین را نماد و مصداق بارزی از مداخله واشنگتن در امور مالی کشورش و آمریکای لاتین می داند.

رئیس جمهور اکوادور روز به روز محبوب تر می شود

رافائل کوره آ، رئیس جمهور دیگری از کشورهای آمریکای لاتین است که مقامات کاخ سفید نسبت به حضور وی در قدرت به شدت احساس ترس می کنند. محبوبیت رئیس جمهور اکوادور در نزد افکار عمومی این کشور روز به روز بیشتر می شود. این در حالیست که ایالات متحده آمریکا تلاش فوق العاده ای را در راستای تضعیف جریان های مخالف خود در آمریکای لاتین آغاز کرده است. این تلاش ها تاکنون نتوانسته مانع از اقبال شهروندان کشورهای مختلف آمریکای لاتین نسبت به جریان های مخالف واشنگتن شود. افزایش محبوبیت رافائل کوره آ نشان می دهد که سیاست های واشنگتن در اکوادور و دیگر کشورهای مخالف کاخ سفید در آمریکای لاتین، عملا نتوانسته است به نقطه ای برسد.

در چنین شرایطی شهروندان اکوادوری ارتباط عمیقی با رئیس جمهور کشورشان پیدا کرده اند. این ارتباط پس از ناکامی کودتای نظامی علیه کوره آ ( که توسط آمریکا حمایت می شد) تشدید شده است. از طرفی رئیس جمهور اکوادور با عملکرد مثبت اقتصادی خود، عملا توانسته است تعداد بیشتری از شهروندان کشورش را نسبت به توانایی های خود امیدوار سازد. مؤسسه نظرسنجی «پرفیلز د اپینیون» در اکوادور اعلام کرده است که  «رافائل کوره‌آ» رئیس جمهور این کشور از محبوبیت 75 درصدی در میان شهروندانش برخوردار است. رئیس جمهور اکوادور  «رافائل کوره‌آ» رئیس جمهور اکوادور از آغاز دوران ریاست جمهوری خود در سال 2006، سرمایه‌گذاری‌ها در بخش عمومی را افزایش داد و تولید ناخالص داخلی را با بالای 40 درصد  در سال 2012 رسانده است. همچنین کوره آ ارتباط مستقیم و موثری با دیگر کشورهای آمریکای لاتین دارد.

مانور قدرتمندانه مورالس در بولیوی

اوو مورالس، رئیس جمهور بولیوی، از جمله سیاستمداران برجسته دیگری است که حضور وی در قدرت با مخالفت مقامات آمریکایی و واهمه آنها همراه شده است. مورالس در دوران حضور چاور در کاراکاس بیشترین و بهترین ارتباط ممکن را میان کاراکاس و لاپاز برقرار کرد. مورالس همچنان به رویکرد انتقادی خود نسبت به سیاست های مداخله جویانه واشنگتن ادامه می دهد. در جریان نبرد اخیر غزه، مورالس به صورتی قدرتمندانه علیه رژیم اشغالگر قدس و حامیان آن وارد میدان شد و حملات رژیم صهیونیستی را به شدت مورد عتاب قرار داد.

«اوو مورالس» رئیس جمهور بولیوی طی سخنرانی خود در نشست مقدماتی کنفرانس جهانی بومیان در شهر «کوچابامبا» واقع در مرکز این کشور با اشاره به سکوت سازمان ملل و ارگان‌های حقوق بشر مقابل جنایات ارتش رژیم اشغالگر اسرائیل در نوار غزه اعلام کرد که «بان کی مون» دبیر کل سازمان ملل متحد  توانایی انجام این کار را ندارد.

 «مورالس» برای حمایت از زندگی و حقوق مردم مظلوم فلسطین از جنبش‌های اجتماعی درخواست کرد تا  با برگزاری تظاهراتی، بار دیگر حمایت خود را از فلسطینیان نشان داده و اقدامات وحشیانه اسرائیل را محکوم کنند. مورالس در این خصوص اظهار داشت:

"  زمانی که ملتی مانند فلسطین از حق مسلم خود و حاکمیتش دفاع می‌کند، زمانی که مردمی جهت مبارزه با سیاست‌های غاصبانه رژیمی بر می‌خیزد هیچ سازمان و مجمعی برای حمایت از آنها وجود ندارد؛ نه سازمان ملل، نه شورای امنیت و نه حتی نماینده‌ای از مجامع حقوق بشر."

دفاعیات مورالس در کنار سخنان رئیس جمهور برزیل در حمایت از مردم مظلوم غزه، نکات معناداری را آشکار می سازد. این که امروز دفاع از جبهه مقاومت نه تنها در بین ملت های دنیا نهادینه شده، بلکه دولت های مختلفی از شرق و غرب عالم از این موضوع حمایت می کنند، می تواند معنای بزرگ و البته بسیار سختی برای جبهه صهیونیستی- آمریکایی داشته باشد.

همچنین مورالس بارها عنوان کرده است که ایالات متحده آمریکا به توطئه های خود علیه ملت بولیوی و دیگر ملت های آزاد در آمریکای لاتین ادامه می دهد. مورالس همواره در سخنرانی های خود از شهروندان کشورهای مختلف آمریکای لاتین خواسته است تا در برابر توطئه های کاخ سفید هشیارانه و آگاهانه عمل کنند.

هاوانا همچنان بیدار است

رائول کاسترو، رئیس جمهور کوبا، که عملا جای برادر خود فیدل کاسترو را در هاوانا پر کرده است، نه تنها گارد بسته کشورش در برابر واشنگتن را حفظ کرده است، بلکه خواستار تعمیم رویکرد ضد امپریالیستی به دیگر کشورهای آمریکای لاتین است. وی از جمله افرادی است که همواره در صدد تقویت زنجیره سیاست های ضدآمریکایی است. برخی تصور می کردند پس از کناره گیری فیدل کاسترو از قدرت و مرگ هوگوچاوز رئیس جمهور سابق ونزوئلا، این سیاست ها و راهبردها از بین رفته یا تعدیل خواهد شد! در این میان نطق اخیر وزیر امور خارجه کوبا در سازمان ملل متحد نشان می دهد که هاوانا  همچنان یکی از اصلی‌ترین مراکز و مناطق مقابله با سیاست های واشنگتن و متحدان غربی آن در نظام بین الملل محسوب می شود."رودریگز" در این خصوص می گوید :

"آمریکا و ناتو سعی دارند بخش جدیدی از دنیا را به زور سلاح ایجاد کنند که عواقبی جدی و ناگوار از جمله لجام‌گسیختگی را به همراه دارد. دخالت کشورهای خارجی را در سوریه از طریق حمایت مالی و تحویل سلاح به گروه‌های تروریستی، و همین‌طور بمباران‌های پنتاگون در عراق و سوریه به شدت محکوم است. بدون اینکه به مرزهای کشورها و دولت‌های حاکم احترام بگذارند آنها را با ائتلاف‌های مشکوک فریب می‌دهند. قوانین آمریکا در خارج از مرزهای خودشان به ابزار سیاست خارجی برای مجازات، تهدید و کسب منابع مالی از راههای  نادرست تبدیل شده‌اند."

لازم به ذکر است که کمیته روابط خارجی سنا در گزارش 4 سال قبل  خود به شکست عملیاتی ایستگاه‌های رادیو و تلویزیون مارتی که با تامین مالی کنگره آمریکا و با هدف اصلی نفوذ در میان افکار عمومی کوبا و تاثیرگذاری بر سیاست‌های دولت این کشور تاسیس شدند، اذعان کرده است. هم اکنون محبوبیت خانواده کاسترو و  انقلابیون کوبا در این کشور بسیار بالاست و از سوی دیگر، هر روز بر نفرت عمومی از ایالات متحده آمریکا افزوده می شود.

نتیجه گیری

برزیل، ونزوئلا، بولیوی، اکوادور و کوبا، کشورهای مخالف ایالات متحده آمریکا در یک قدمی این کشور هستند و هر روز موضع ضدآمریکایی خود را بیشتر تقویت می کنند. این موضوع به معنای نا امیدی سران کاخ سفید از تغییر سیاست ها و مواضع ضداستعماری مردم آمریکای لاتین است. کاخ سفید، آمریکای لاتین را که زمانی حیاط خلوت خود می دانست از دست داده و توان تغییر این وضعیت را ندارد. این موضوع به وضوح از کاهش قدرت و نفوذ آمریکا در دنیا خبر می دهد. آمریکای لاتین نه تنها صحنه شکست واشنگتن است، بلکه صحنه طرفداری از ارزش های مقاومت ملت های اسلامی منطقه نیز محسوب می شود. فراموش نکنیم که انقلاب نیکاراگوئه علیه استعمار ایالات متحده را به نوعی متأثر از ارزش های انقلاب اسلامی ایران می دانند./