بسیج نهادى است اجتماعى با ابعاد گوناگون/ امیر علیشاه

پایگاه بصیرت، گروه حماسه و جهاد/ در حال حاضر دیدگاه‏هاى مختلفى در مورد بسیج مطرح است. گروهى بسیج را یک مجموعه کاملاً نظامى مى‏دانند که صرفاً وظیفه دفاعى و امنیتى برعهده دارد. عده‏اى از آن به عنوان یک سازمان شبه ‏نظامى نام مى ‏برند و برخى نیز معتقدند که بسیج یک سازمان نظامى کاملاً منعطف است که مأموریت اصلى آن دفاعى است، اما این قابلیت نیز در آن وجود دارد که در هر شرایط ضمن حفظ آمادگى دفاعى نیازهاى روز کشور و جامعه را در ابعاد مختلف تأمین نماید.

در سال‏هاى اولیه پیروزى انقلاب، یکى از خطراتى که انقلاب نوپاى اسلامى را تهدید مى‏کرد حمله نظامى بود. امام خمینى(ره) در پنجم آذرماه 1358، طى فرمانى دستور تشکیل بسیج را صادر فرمودند. در قسمتى از این پیام آمده است:

"... قواى خودتان را مجهز بکنید و تعلیمات نظامى پیدا کنید و به دوستانتان تعلیم دهید. به همه اشخاصى که همین راه را مى ‏روند تعلیمات نظامى بدهید. مملکت اسلامى باید همه‏اش نظامى باشد و تعلیمات نظامى داشته باشد... فنون جنگى را یاد بگیرند. باید ملت ما جوان‏هایشان مجهز باشند به همین جهاز و علاوه بر جهاز دینى و ایمانى که دارند مجهز به جهازهاى مادى و سلاحى هم باشند و یاد گرفته باشند. این طور نباشند که کسى تفنگى که دستشان آمد ندانند که با آن چه کنند. باید یاد بگیرند و یاد بدهند. جوان‏ها را یادشان بدهید. همه جا باید این طور بشود که یک مملکتى بعد از چندسالى که بیست میلیون جوان دارد، بیست میلیون تفنگدار داشته باشد و بیست میلیون ارتش داشته باشد و یک چنین مملکتى آسیب‏پذیر نیست."

کمتر از یک سال پس از صدور این فرمان بود که رژیم بعث عراق علیه ایران به یک حمله سراسرى دست زد. جوانان بسیج که در پایگاه‏هاى مقاومت در مساجد گرد آمده بودند با اشاره ایشان به جبهه‏ هاى نبرد هجوم بردند و تا آخرین قطره خون خویش ایستادگى و مقاومت کردند.

در طول هشت سال دفاع بسیج آن چنان خوش درخشید که دشمنان اعتراف کردند: "قدرتى که در بسیج نهفته توان مقابله با یکایک ارتش‏ هاى کلاسیک جهانى را دارد."

بسیج تنها یک نیروی نظامی نیست

وظیفه بسیج فقط به جنگ و مسئله نظامى محدود نمى‏ شود. در حوادث طبیعى و بلایا حضور بسیجیان گره‏ گشاى مشکلات و مایه دلگرمى مردم و مسئولین بوده است، همان طور که در حادثه اسفبار زلزله اخیر در آذربایجان شرقى اولین نیرویى که به کمک حادثه‏ دیدگان شتافت بسیجیان بودند. اصولاً تفکر بسیجى کارسازترین عامل در سخت‏ترین میادین مبارزه بوده است. 

در اندیشه امام خمینی(ره)، بسیج نهادى است اجتماعى با ابعاد گوناگون. در این نگرش بسیج دیگر صرفاً سازمانى نظامى نیست که فقط در زمان جنگ و براى دفاع در مقابل دشمن شکل گرفته باشد بلکه نهادى است وسیع و پاسخ‏گوى نیازهاى اساسى و حیاتى جامعه و با اجزاى دیگر نظام چنان هماهنگى و پیوند دارد که انفصال آن جز با انحلال جامعه اسلامى متصور نیست. ایشان در همین زمینه مى‏فرمایند:

"اگر بر کشورى نواى دلنشین تفکر بسیجى طنین ‏انداز شود چشم طمع دشمنان و جهان‏خواران از آن دور خواهد گردید والا هر لحظه باید منتظر حادثه ماند."

تفکر بسیجى قدرت و بینش تشخیص حق از باطل است. پیامبر گرامى اسلام(ص) فرمودند: «تکیه ‏گاه دین، فهم دقیق آن است و عابدى که دین‏ شناس نباشد همچون کسى مى‏ماند که شب مى ‏سازد و روز ویران مى ‏کند.»

تفکر بسیجى در صدر اسلام ، افرادى همچون ابوذر، عمار، میثم تمار مالک اشتر و مقداد (سلام‏ الله علیهم) را تربیت کرد و در انقلاب ما نیز باکرى‏ ها، زین‏ الدین‏ ها، بروجردى ‏ها، همت‏ ها، صیادها، بابایى‏ ها و ... را تحویل جامعه داد.

یکى از کامل‏ترین تعاریف را حضرت آیت‏ الله خامنه‏ اى، رهبر معظم انقلاب، ارائه فرموده ‏اند.

"بسیج عبارت است از مجموعه‏ا ى که در آن پاک‏ترین انسان‏ها، فداکارترین و آماده به کارترین جوانان کشور در راه اهداف متعالى این ملت و براى به کمال و به خوشبختى رساندن این مردم جمع شده‏اند."

فرمانده کل قوا در فراز دیگرى مى‏ فرمایند: "بسیج یعنى حضور ناشى از ایمان و اخلاص و انگیزه دینى و ایمان صادقانه در هر میدانى که انسان احساس مى‏کند کارایى و توانایى حضور در آن میدان را داراست. این معناى بسیج است."

با این تعاریف، نیروى مقاومت بسیج با هدف ایجاد توانایى‏هاى لازم در تمامى افراد معتقد به قانون اساسى و اهداف انقلاب اسلامى به منظور دفاع از کشور و نظام جمهورى اسلامى و نیز کمک به مردم هنگام بروز بلایا و حوادث غیرمترقبه با هماهنگى مراجع  مرتبط تشکیل شده است.

امام خمینى(ره) در مورخ 2/9/67 به مناسبت هفته بسیج  خطاب به مسئولان فرمودند:

"من دست یکایک شما پیشگامان رهایى را مى ‏بوسم و مى‏دانم که اگر مسئولان نظام اسلامى از شما غافل شوند، به آتش دوزخ الهى خواهند سوخت. بار دیگر تأکید مى ‏کنم که غفلت از ایجاد ارتش بیست میلیونى (بسیج) سقوط در دام دو ابرقدرت جهانى را به دنبال خواهد داشت. من از تمامى بسیجیان خصوصاً از فرماندهان عزیز آن تشکر مى‏کنم و از دعاى خیر براى این فرزندان با وفاى اسلام غفلت نخواهم نمود."

در حال حاضر نیز بسیج وظایفى همچون جذب، آموزش و سازماندهى اعضاى بسیج، حفظ، انسجام و ارتقاى روحیه بسیجیان، دفاع محلى و مقاومت مردمى و همکارى با سازمان‏هاى آموزشى، سازندگى و بهداشتى کشور را بر عهده دارد.