ذهنیت سازی رسانه ملی در استفاده از کالای ایرانی/اسماعیل میرعزیزی

سایت بصیرت، گروه فرهنگی/ اواسط شهریورماه سال 89 بود که  مقام معظم رهبری در دیدار با کارآفرینان دیدار برای اولین بار از لزوم ایجاد اقتصاد مقاومتی سخن گفتند. پس از آن نیز در دیدارهای سالهای 92 و 93 مکرر بر اقتصاد مقاومتی تأکید کرده و بعضی از بنیانهای این راهبرد را شرح دادند.

مقام معظم رهبری فرمودند: «محصولات داخلی را مردم مصرف کنند؛ نروند دنبال این نشانه‌ها، حالا مد شده است بگویند «برند» است. برند فلان، برند چیست! بروید سراغ مصرف تولیدات داخلی... شما مصنوعات خارجی را که مصرف می‌کنید، در واقع کمک می کنید به اینکه حجم آن بنگاه خارجی، آن کارگاه خارجی، آن سرمایه دار خارجی، مدام بیشتر بشود و تولیدات داخلی ضربه بخورد، شکست بخورد». (29//11/1393)

یکی از مولفه‌های اصلی اقتصاد مقاومتی حمایت از تولید داخلی است. در صورتی که این مهم به ثمر بنشیند تحول شگرفی در اقتصاد ایران شکل می‌گیرد. حمایت از تولیدات داخلی در سه بخش تأثیر خواهد داشت:

1. بی‌اثر شدن تحریمهای ظالمانه غرب
2. ایجاد اشتغال برای مردم کشور
3. عدم خروج ارز از کشور

برای به ثمر رسیدن این راهبرد نیاز به فرهنگ‌سازی اقتصاد مقاومتی است که بیش از مفاهیم اقتصادی آن اهمیت دارد. درحال حاضر بسیاری از مردم برای فخرفروشی اقدام به خرید کالاهای خارجی می‌کنند.

به دلیل منحصر به فرد بودن رسانه ملی در اصلاح رفتار جامعه و فرهنگ‌سازی برای حمایت از تولید داخلی، نیاز است تا دستگاههای مرتبط همکاری ویژه­ای با صداوسیما داشته باشند تا رسانه ملی بتواند وظیفه «تصویرسازی-ذهنیت سازی» به خوبی انجام دهد و تصویری متفاوت از استفاده کالای ایرانی برای مردم ترسیم کند.

نیاز است تا رسانه ملی از ظرفیت بالای تبلیغاتی خود در این مسئله مهم و ملی استفاده کرده و اهمیت خرید از تولید داخلی را برای مردم شرح دهد و به بیان دیگر فرهنگ مردم که اصرار بر خرید کالاهای خارجی برای فخرفروشی یا استفاده از کیفیت بهتر کالاهای خارجی را دارند تغییر دهد. صداوسیما از این پتانسیل خود در طرحهای مختلفی استفاده کرده است. در یک مورد رسانه ملی،  در ابتدای سال 92 از طرح دولت در مورد انصراف مردم از یارانه حمایت کرد. همسویی رسانه ملی با دولت به قدری افزایش یافت که حتی در سریال پایتخت هم این تبلیغات انجام شد. باید در سریالهای و فیلمها استفاده از کالای خارجی تقبیح شود و زشت شمرده شود. به عنوان نمونه در سریالها بستن کمربند ایمنی در هنگام راهنمایی امروزه به عنوان یک رویه بدل شده است و افرادی که چنین کاری نمیکنند در فیلمها توسط سایرین تقبیح می‌شوند. نمونه دیگر اینکه چند سالی است در فیلمهای سینمایی و تلویزیونی نقشهای مثبت حق استفاده از سیگار را ندارند و فقط افراد در نقش منفی مجازند از سیگار استفاده کنند. چنین اقداماتی باید در عرصه تبلیغ برای استفاده از کالای ایرانی نیز به کار گرفته شود.

به طور مثال می‌توان با استفاده از نماهنگهای کوتاه، آگهی کوتاه تبلیغاتی، حمایت از تبلیغات تولیدات داخلی، منع تبلیغات کالاهای خارجی و همچنین ساخت پویانمایی و فیلمهای کوتاه هم‌چون پویانمایی‌های راهنمایی و رانندگی در پیشبرد هرچه بیشتر اقتصاد مقاومتی کمک کرده باشد.

یکی از برنامه‌های دیگر که می‌توان از آن برای ترویج استفاده از کالاهای داخلی مطرح کرد برن��مه‌های گفتگو محور است. می‌توان به جای اینکه از بازیگران و افراد مشهور در مورد مسائل شخصی و خانوادگیشان در شبکه‌های مختلف سخن گفته شود از لزوم استفاده از کالاهای داخلی و تولیدات داخلی سخن گفت.

مجموعه­ای از این اقدامات جهت تصویرسازی و جایگزینی آن با تصویرپیشین که هرگونه استفاده از کالاهای خارجی را مساوی استفاده از کیفیت برتر است که البته تا نقطه مطلوب مسیری طولانی و دشواری دارد.

متاسفانه امروز قانون منع تبلیغات کالای خارجی در صدا و سیما به طور کامل اجرا نمی‌شود و خود این امر در تضاد با ایجاد انگیزه برای کالای تولید داخل است و از سوی دیگر می تواند این گونه اقدامات در جهت تصویرسازی برای مخاطب را نیز به نوعی خنثی نماید.

 حضرت امام خمینی(ره) در بیست و نهم اسفندماه پنجاه و هفت در دیدار با دولت موقت در مورد اهمیت تلویزیون و رادیو فرمودند: «این دستگاهها، دستگاههای تربیتی است؛ باید تمام اقشار ملت با این دستگاهها تربیت بشوند؛ یک دانشگاه عمومی است. دانشگاهها، دانشگاههای موضعی است، این یک دانشگاه عمومی است یعنی دانشگاهی است که در تمام سطح کشور گسترده است».

سخن آخر اینکه نیاز است تا رسانه ملی با تبلیغات هدفمند مردم را از اهمیت این طرح آگاه و مردم را تشویق کنند تا نگاه مردم نسبت به کالاهای داخلی تغییر کرده و فرهنگ مردم در خرید تغییر کند. چنانچه این حرکت تاثیرگذار را نیروی انتظامی انجام داد و در فرصت کوتاهی فرهنگ ترافیک را به طور محسوسی در بین مردم تغییر داد.

البته روشن است تنها اقدامات صدا و سیما نمی‌تواند در این عرصه توفیقی کسب کند و سایر دستگاههای فرهنگی مانند سازمان تبلیغات و حوزه علمیه، آموزش و پرورش و غیره که ارتباط مستقیم و چهره به چهره با مردم دارند می‌توانند نقش بسیار مهمی را ایفا نمایند.