گزارشی از بیانیه لوزان تا بازتاب ها و مواضع طرف های مقابل بعد از آن/علی میرازیی

پایگاه بصیرت؛ گروه بین الملل: بعد از 8 روز رایزنی های هسته ایران و گروه 5+1، طرفین روز پنچ شنبه به مجموعه‌ای از راه‌حل‌ها برای رسیدن به برنامه جامع اقدام مشترک دست یافتند.

ایران و 1+5 که براساس گفت وگوهای وین در پاییز سال گذشته، قرار بود تا پایان ماه مارس سال 2015 به توافقی سیاسی دست یابند، پس از دوبار تمدید یکروزه این ضرب الاجل، در نهایت توانستند در پایان هشتمین روز از گفت وگوهای لوزان در هتل بوریواژ به یک «بیانیه مشترک» دست یابند. این بیانیه غیرحقوقی که فقط چگونگی ادامه گفت وگوها تا تیرماه امسال را روشن کرده است، از منظر آداب و سنن دیپلماسی اهمیت آن زیاد است، زیرا بدون این تفاهم درکلیات و چارچوب، نمی توان به هیچ توافقنامه عملیاتی و اجرایی دست یافت. در این گزارش بعد از مرور متن بیانیه لوزان ( به نقل از خبرگزاری فارس)، مواضع و بازتاب های پیرامون آن را مررو می کنیم:

متن بیانیه لوزان

جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 متشکل از چین، روسیه، فرانسه، آمریکا، انگلیس و آلمان در چارچوب عناصر مندرج در برنامه اقدام مشترک مورخ 24 نوامبر 2013 و متعاقب فرایند طولانی مذاکراتی پیچیده و طولانی در ابعاد فنی، حقوقی و سیاسی، به مجموعه ای از راه حل‌های لازم جهت نیل به برنامه جامع اقدام مشترک در شهر لوزان سویس دست یافتند. مجموعه متضمن این راه حل‌ها جنبه حقوقی نداشته و صرفا راهنمای مفهومی تنظیم و نگارش برنامه جامع اقدام مشترک را فراهم خواهد ساخت. بر این اساس تدوین برنامه جامع اقدام مشترک با مبنا قرادادن این راه حل‌ها در آینده نزدیک آغاز خواهد شد.
 

تداوم برنامه هسته‌ای از جمله غنی‌سازی

در چارچوب راه‌حل‌های موجود، هیچ یک از تاسیسات و فعالیت های مرتبط هسته ای متوقف، تعطیل و یا ��علیق نمی شود و فعالیت‌های هسته ای ایران در تمامی تاسیسات هسته ای از جمله نظنز، فردو، اصفهان و اراک ادامه خواهد یافت.

این راه‌حل‌های جامع، ادامه برنامه غنی‌سازی در داخل کشور را تضمین می‌کند و بر این اساس جمهوری اسلامی ایران قادر خواهد بود مطابق مفاد برنامه جامع اقدام مشترک تولید صنعتی سوخت هسته‌ای خود را برای تامین سوخت نیروگاه های هسته‌ای ادامه دهد.

 بر اساس راه‌حل به دست آمده، دوره زمانی برنامه جامع اقدام مشترک در خصوص برنامه غنی سازی ایران 10 ساله خواهد بود. در طول این مدت، تعداد بیش از  5000 ماشین سانتریفیوژ در نظنز به تولید مواد غنی شده در سطح 3.67 درصد ادامه خواهند داد. ماشین‌های اضافه بر این تعداد و زیرساخت‌های مرتبط با آنها جهت جایگزینی با ماشین‌هایی که در طول این زمان آسیب می بینند جمع آوری و تحت نظارت آژانس نگهداری خواهد شد. همچنین ایران قادر خواهد بود ذخایر موجود مواد غنی شده خود را برای تولید مجتمع سوخت هسته‌ای و یا صادرات آنها به بازارهای بین المللی در قبال خرید اورانیوم اختصاص دهد.

براساس راه حل‌های به دست آمده ایران برنامه تحقیق و توسعه خود را بر روی ماشین های پیشرفته ادامه خواهد داد و مراحل آغاز و تکمیل فرایند تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای 6-IR-4، IR-5 ،IR- و IR-8 را در طول دوره  زمانی 10 ساله برنامه جامع اقدام مشترک ادامه خواهد داد.

تاسیسات فردو

بر اساس راه حل های بدست آمده تاسیسات هسته ای  فردو به مرکز تحقیقات هسته ای و فیزیک پیشرفته تبدیل خواهد شد. بیش از 1000 ماشین سانتریفیوژ و تمامی زیرساخت آنها در فردو حفظ و نگهداری خواهند شد که از این میان دو آبشار سانتریفیوژ در چرخش خواهند بود. همچنین نیمی از تاسیسات فردو با همکاری برخی از کشورهای(1+5) به انجام تحقیقات پیشرفته هسته‌ای و تولید ایزوتوپ‌های پایدار که مصارف مهمی در صنعت، کشاورزی و پزشکی دارد، اختصاص پیدا می‌کند.

راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک

مطابق راه‌حل‌های موجود؛ راکتور تحقیقاتی اراک آب سنگین باقی خواهد ماند و با انجام بازطراحی ارتقاء یافته و روزآمد خواهد شد. در باز طراحی راکتور ضمن کاهش میزان تولیدی پلوتونیوم، کارآیی راکتور اراک به میزان قابل توجهی افزایش پیدا خواهد کرد. بازطراحی راکتور اراک در چارچوب یک  برنامه زمان بندی مشخص و در قالب یک پروژه بین‌المللی مشترک تحت مدیریت ایران آغاز و پس از آن بلافاصله ساخت آن شروع و در چارچوب یک برنامه زمان بندی تکمیل خواهد شد. تولید سوخت رآکتور اراک و اعطای گواهی بین المللی سوخت راکتور از جمله موارد این همکاریهای بین المللی خواهد بود. از طرف دیگر، کارخانه تولید آب سنگین نیز مانند قبل به کار خود ادامه خواهد داد.

پروتکل الحاقی

ایران در جهت شفافیت و اعتماد سازی به صورت داوطلبانه پروتکل الحاقی را به صورت موقت اجرا نموده و در ادامه فرآیند تصویب این پروتکل طبق یک جدول زمانی در چارچوب اختیارات رئیس‌ جمهور و مجلس شورای اسلامی به تصویب خواهد رسید.

لغو تحریم‌ها

براساس راه حل‌های بدست آمده، پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک ، تمامی قطعنامه های شورای امنیت لغو خواهد شد و همه تحریم‌های اقتصادی و مالی چندجانبه اروپا و یکجانبه امریکا از جمله تحریم های مالی، بانکی، بیمه، سرمایه گذاری و تمامی خدمات مرتبط با آنها در حوزه های مختلف از جمله نفت، گاز، پتروشیمی وخودور سازی فورا لغو خواهند شد. همچنین تحریم‌ها علیه اشخاص حقیقی و حقوقی، سازمان‌ها، نهادهای دولتی و خصوصی تحت تحریم‌های مرتبط هسته‌ای ایران از جمله؛ بانک مرکزی، سایر موسسات مالی و بانکی، سوئیفت، کشتیرانی و هواپیمایی جمهوری اسلامی، کشتیرانی نفت به‌طور همه‌جانبه فورا برداشته خواهند شد. همچنین کشورهای عضو گروه (1+5) متعهد هستند از وضع تحریم‌های جدید در موضوع هسته‌ای خودداری نمایند.

همکاری‌های بین المللی :

همکاری های بین المللی هسته ای با جمهوری اسلامی ایران از جمله با اعضای 1+5 در حوزه ساخت نیروگاه های هسته ای، راکتور تحقیقاتی، گداخت هسته ای، ایزوتوپ های پایدار، ایمنی هسته ای، پزشکی و کشاورزی هسته ای و ... امکان پذیر و ارتقاء پیدا خواهند کرد. بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک، دسترسی ایران به بازار جهانی، عرصه های تجاری، مالی، دانش فنی و انرژی نیز فراهم خواهد شد.

زمان بندی اجرا برنامه جامع اقدام مشترک

با پایان یافتن این مرحله از مذاکرات، تدوین پیش نویس برنامه جامع اقدام مشترک تا بازه زمانی 10 تیر در آینده نزدیک آغاز خواهد شد. با نهایی شدن متن، برنامه جامع اقدام مشترک در قالب قطعنامه ای در شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد تایید قرار خواهد گرفت. جهت لازم الاجرا شدن برنامه جامع اقدام مشترک برای  تمامی کشورهای عضو سازمان ملل متحد، این قطعنامه همچون قطعنامه هایی که علیه ایران تصویب شده بودند تحت ماده 41 فصل هفتم منشور ملل متحد تصویب خواهد شد تا بتواند قطعنامه های قبلی را لغو کند.

طرف‌های برنامه جامع اقدام مشترک پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت، به یک دوره زمانی آماده سازی برای اجرای برنامه جامع اقدام مشترک نیاز خواهند داشت. پس از طی مرحله آماده سازی و همزمان با شروع به اجرای اقدامات هسته ای از سوی ایران در یک روز تعیین شده لغو تمامی تحریم ها به طور خودکار  به اجراء در خواهد آمد.

در چارچوب راه‌حل‌های به دست آمده ؛ برای بازگشت پذیری متقابل تعهدات مندرج در برنامه جامع اقدام مشترک در صورت نقض  تعهدات از سوی هر یک از طرف ها سازو کار لازم پیش بینی شده است.

ظریف: رآکتورهای ما باید پیشرفته تر شود/1000 سانتریفیوژ در فردو ادامه کار خواهند داد

به نقل از تابناک، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان، در کنفرانس خبری که پس از بیانیه پایانی دو طرف قرائت شد با بیان اینکه فعالیت‌های ما صلح آمیز است، گفت: هیچ یک از این مواردی که تحریم نامگذاری کردند نه انسانی بوده و نه بر مبنای حقوق بشر بوده و نه قابل پذیرش بوده است. ما ادامه خواهیم داد بحث تحقیق را و راکتورهای ما باید پیشرفته تر شود و درباره سانتریفیوژهایمان نیز به آنچه امضا می‌کنیم متعهد هستیم و تمرکز می‌کنیم بر روی فعالیت‌های هسته‌ای در نطنز، سایر فعالیت‌ها و آنچه باید در فردو انجام دهیم.

 

ظریف افزود: تمامی قطعنامه‌های شورای امنیت، آمریکا اعم از کنگره و دولت باید برداشته شود و دانشگاه‌های ما بتوانند باید رقابت علمی داشته باشند و هیچ تحریمی نباید باشد. می‌توانیم با این فهم مشترک پیش برویم. بحث پنهان سازی و اینکه بنشینیم و نیمه خالی لیوان را ببینیم به سود هیچکس نخواهد بود و باید نگاه رو به جلو داشته باشیم و اگر مشکلی پیش آمد بر اساس احترام متقابل بنشینیم و صحبت کنیم و به جلو پیش برویم.
 

وزیر خارجه ایران در پاسخ به این سؤال که ممکن است تفسیرهای متفاوتی از راه‌حل‌هایی که تفاهم شده بیان شود و چه راهکاری در این زمینه در دستور کار دارید؟ گفت: آنچه امروز به عنوان راه‌حل‌های متفاوت برای رسیدن به برنامه جامع اقدام مشترک مورد توافق قرار گرفت، براساس یک دیدگاه مبتنی بر بازی برد - برد در روابط بین‌الملل است که بر اساس آن کلیه تحریم‌ها علیه ایران که غیر عادلانه بوده پایان خواهد یافت، همزمان برنامه هسته‌ای ایران ادامه می‌یابد، اما اقداماتی را برای ایجاد اطمینان در سطح بین‌المللی انجام خواهیم داد.

وی افزود: چارچوب کلی مورد توافق ما برای برنامه‌هایی که از سوی جمهوری اسلامی انجام خواهد گرفت این است که ما در نطنز با تعدادی سانتریفیوژ کار را ادامه می‌‌دهیم و بیش از 1000 سانتریفیوژ در فردو ادامه کار خواهند داد بدون اینکه به کار غنی سازی بپردازند. ممکن است از آنها برای تولید ایزوتوپهای پایدار استفاده شود یا برای سایر استفاده‌های صلح آمیز از جمله تحقیق و توسعه در حوزه‌های پیشرفته فیزیک هسته‌ای با همکاری بین‌المللی استفاده خواهد شد.

ظریف ادامه داد: راکتور اراک، آب سنگین باقی می‌ماند و با توجه به آخرین پیشرفت‌های فناوری بازطراحی خواهیم کرد و در این روند کشورهای مختلف از اعضای 1+5 و خارج از آنها همراه با ما حضور خواهند داشت و در پیشرفت فناوری کشورمان کمک خواهند کرد. در حوزه‌های دیگر منجمله تولید سوخت نیروگاهی همکاری‌ها در تولید سوخت ادامه می‌یابد و در ساخت نیروگاه و راکتور تحقیقاتی همکاری با ایران آغاز خواهد شد. این‌ها حوزه‌هایی است که در گذشته جامعه بین‌المللی در ورود به همکاری با ایران تردید و خودداری داشت. در سایر موارد کلیه تحریم‌هایی که اتحادیه اروپا و آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران برای ادامه برنامه هسته‌ای تعیین کردند لغو خواهد شد.بر اساس روش‌هایی که در حوزه داخلی دارند و من بارها گفته‌ام که ما به تعهد دولت‌ها به عنوان نماینده کشورها در جامع بین‌المللی توجه و به روش‌های داخلی آنها توجهی نداریم. کلیه قطعنامه‌های شورای امنیت لغو خواهند شد و این دستاوردی بزرگ برای تلاش‌های جمهوری اسلامی و جامعه جهانی است چرا که کمکی به حل مشکلات نمی‌کردند. در برخی زمینه‌ها نیاز است در سه ماه آینده گفت‌وگو کنیم به همین دلیل برخی نکات که در متن وجود داشت با برخی ابهامات یا نکات کلی مواجه بود اما در مورد موضوعات اساسی توافق شده است.
 

وی گفت:‌ همه شرکت کنندگان در مذاکرات براساس نیازهای داخلی خود روایت‌هایی را از آنچه اتفاق افتاده مطرح خواهند کرد، ولی ما با جدیت و شجاعت و آنچه مقام معظم رهبری به عنوان نرمش قهرمانانه مطرح کردند تمام تلاش خود را در 3 ماه آینده ادامه خواهیم داد تا توافق نهایی که تنها توافق ما خواهد بود بر اساس منافع و نیازهای مردم ایران حاصل شود و به تایید شورای امنیت برسد و اجرا شود. ما تا 3 ماه آینده باید مذاکره کنیم و تدوین کنیم متن را و امیدواریم مردم و هدایت ریاست جمهوری و همکاری کلیه دست اندرکاران و بخصوص آقای صالحی و همکارانش و دوستانی که در گذشته برای پیشبرد این هدف ملی کار کردند سپاسگذاری کنیم. از مقام معظم رهبری که همواره ما را مورد حمایت قرار دادند و رئیس جمهور که شجاعانه از فرزندان کشور و انقلاب در مذاکرات هسته‌ای حمایت کردند سپاسگذاری کنم.

ظریف گفت: بیانیه‌ای که امروز تدوین شده و راه‌حل‌هایی که امروز به آنها دست یافته شده اگر انشاءالله ظرف سه ماه آینده به یک توافق منجر شود تعهدات متقابل و اقدامات متقابلی را در صورت نقض تعهد پیش بینی کرده است که متوازن و متقابل برای همه طرفهاست.  ایران در صورت مشاهده عدم اقدام، اقدام متقابل را انجام خواهد داد. امیدارم کشورهایی که سابقه مثبتی در ذهن مردم ایران نداشتند و اقدامات نامناسبی را مخصوصاً در چند سال گذشته در پرونده هسته‌ای را علیه مردم ایران و شهروندانی که توسط تحریم‌های ظالمانه مورد ظلم قرار گرفتند و نتوانستند دارو و غذا از بازارهای بین‌المللی داشته باشند و توانستند با مقاومت و ایستادن روی پای خود این پیام را ارسال کنند که مردم ایران تسلیم فشار نخواهند شد و در برابر فشار جز مقاومت چیز دیگری را نشان نخواهند داد.

وزیر خارجه در خصوص قطعنامه‌ها نیز گفت: ما یک شمای کلی از هر کدام از راه حل‌ها را توضیح دادیم. غنی‌سازی ادامه می‌یابد. ما یکسری نیاز علمی داریم و تمامی این موارد ادامه می‌یابد در چارچوب مشخص و در انتها منتظر یک قطعنامه از شورای امنیت هستیم که قطعنامه‌های گذشته را ملغی کند و همه این قطعنامه‌های ضد ایرانی باید خاتمه داده شود. برخی کشورها محدودیت‌هایی در حوزه‌های تجارت، اقتصاد و تعاملات بانکی ایجاد کردند و ما بدنبال آن هستیم که همه آنها به یکباره در چارچوب زمانی خاص برداشته شود که مشخصه تفاهم کلی ما با 1+5 خواهد بود که باید در 3 ماه آینده انجام شود و ما کار نگارش آن را از فردا آغاز خواهیم کرد. این خواسته ایران نیست بلکه 1+5 نیز باید آن را داشته باشد.

ظریف در صورت تخطی طرف مقابل گفت: متنی است که درباره آن به توافق می‌رسیم و بعد گام به گام جلو می‌رویم و ماده به ماده تمامی مکانیسم‌ها باید از جانب دو طرف پیش رود. همه کسانیکه در این فرآیند آمده‌اند و حرکت‌هایی که بصورت غیر منطقی علیه ایران انجام شده باید برداشته شود و منافع ملی ایران باید حفظ شود چراکه ایران همواره قربانی بسیاری از ناملایمات جهانی بوده و نمی‌خواهیم این ادامه یابد و حاضریم با یک بیان منطقی و مستدل جلوی هرگونه عذر و بهانه را از طرف غربی بگیریم. اگر یک نظامی حاکم شود می‌توانیم اعتماد سازی مشترکی داشته باشیم که بر اساس آن پیش برویم. ما 9 ساعت و تا صبح با وزرای خارجه 1+5 مذاکره می‌کردیم که این انرژی ناشی از نیاز به گرفتن حق بود تا نگذاریم کسی از آن تخطی کند و امیدوارم وضعیت بهتری حاکم شود.

عراقچی: فک شیت ها مبنای ما نیست

به گزارش خبرنگار مهر، سید عباس عراقچی ، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در گفتگو با برنامه گفتگوی ویژه خبری در این باره که کم ساابقه ترین مذاکرات در لوزان شکل گرفته است گفت: بله همین طور است این مذاکرات کم سابقه بوده است . اما واقعا این امر در مقابل رشادتها و ایثارهایی که رزمندگان در طول سال های دفاع مقدس انجام داده اند ، چیزی نیست . زحماتی که اکنون مرزداران ما می کشند .
 

وی در پاسخ به این سئوال که بزرگترین امتیاز بیانیه لوزان را در چه می دانید، تصریح کرد: به نظر من این بیانیه امتیازات متعددی دارد. فکر می کنم بزرگترین امتیاز این است که دنیا به برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران احترام می گذارد، رسمیت می دهد و شناسایی می کند و اینکه برنامه هسته ای ما از مشروعیت کامل برخوردار است، بزرگترین دستاورد ما در طول مذاکرات بوده است.

عراقچی بیان کرد: برنامه هسته ای ما از مشروعیت کامل برخوردار است چرا که در راستای قوانین بین المللی و منافع جمهوری اسلامی ایران طراحی شده است ولی این امر را در قالب حقوق بین الملل و قطعنامه های شورای امنیت به عنوان یک تهدید امنیت بین الملل معرفی کردند و تحت فصل هفت منشور ملل متحد علیه آن ۶ قطعنامه صادر شد. اینکه جامعه بین المللی و ۶ کشور قدرمتند دنیا که ۵ تای آنها عضو شورای امنیت هستند، این برنامه را علی رغم همه قطعنامه های خود و صحبت هایی که کردند و نگرانی هایی که برای دنیا ایجاد کردند و علی رغم اینکه آن را به عنوان تهدید علیه صلح جهانی معرفی کردند، به رسمیت می شناسند و قبول می کنند که برنامه ما از جمله چرخه سوخت به حیات خود ادامه دهد و حتی در چارچوب یک همکاری بین المللی قرار گیرد و کشورها بتوانند به آن کمک کنند و این بزرگترین دستاورد ماست که دنیا با کرامت با جمهوری اسلامی ایران برخورد می کند .زبانی غیر از این و زبان تهدید و تحریم برای ما قابل پذیرش نیست و آنها به این نتیجه رسیدند که ملت بزرگ ایران در مقابل هیچ تهدیدی و فشاری جواب نمی دهد مگر آنکه با زبان کرامت و صحیح صحبت کنند.

شناسایی برنامه هسته ای ایران دستاورد لوزان

عراقچی گفت:آنچه که اکنون نتیجه این مذاکرات است و در بیانیه اخیر در لوزان سوئیس از سوی هر دو طرف به آن اعتراف شده وخانم موگرینی به عنوان نماینده ۱+۵ آن را قرائت کردند در حقیقت شناسایی برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران از جمله غنی سازی و چرخه سوخت که مسائل حساسی هستند، است که دنیا به آن احترام می گذارد و دیگر به عنوان تهدید با آن برخورد نمی شود.

وی ادامه داد: ۶ قطعنامه شورای امنیت وجود دارد که می گوید ایران نباید غنی سازی کند. اکنون همه این قطعنامه ها کنار گذاشته می شود و این در حالی است که هیچ قطعنامه شورای امنیت وجود ندارد که به آسانی کنار گذاشته شود؛ به خصوص قطعنامه های فصل هفت که از نظر قوانین بین المللی برای همه کشورهای دنیا لازم الاجرا است . بر این اساس ۶ قطعنامه لازم الاجرا کنار گذاشته می شود و پذیرفته می شود که ایران به برنامه خود و غنی سازی ادامه دهد و این نتیجه ۱۰ سال و بلکه بیشتر مقاومت مردم ایران در زمینه های سیاسی، اقتصادی، امنیتی است.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای ادامه داد: غربی ها درباره تحریم ها سوء تفاهم های زیادی را ایجادکردند. بیانیه مشترک خانم موگرینی و آقای ظریف خیلی گویا بود. سوء تفاهم غربی ها در عبارات مختلف در مورد نحوه برداشته شدن تحریم ها بود که از کلمه lift و suspention یا تعلیق و جای دیگر termination و کلمات متعددی استفاده کردند که بگویند تحریم ها تعلیق می شود و کلمات متعددی وجود دارد.

تمام تحریم ها در روز اول توافق لغو می شود

عراقچی با اشاره به اینکه این واژه ها تبلیغاتی است که ایجاد کرده اند، اظهار داشت: همه اینها غلط است، بیانیه کاملا روشن است، تمام تحریم های اقتصادی در روز اول اجرای توافق لغو خواهد شد. تمام قطعنامه های شورای امنیت در روز اول لغو خواهد شد و کلمه terminate به کار گرفته شده است. این راه حلی که ما به آن رسیده ایم در قبال اقدامات اعتمادسازی که ایران انجام می دهد وجود دارد و در روز اول اجرای توافق، تمام تحریم های اقتصادی و مالی از جمله تحریم های بانکی، تحریم های مربوط به انتقال سوخت، نفتی، گازی، فروش نفت، سرمایه گذاری در صنعت نفت و آزادی دارایی های ایران در خارج از کشور، کشتیرانی، بیمه و حمل و نقل و تمام مباحثی که به خاطر برنامه هسته ای ایران مورد تحریم قرار گرفته است، لغو خواهد شد.

وی گفت:از طرف دیگر قطعنامه های شورای امنیت نیز لغو می شود. قطعنامه جدیدی طبق فصل هفت شورای امنیت صادر خواهد شد که بتواند قطعنامه های فصل هفتی قبلی را لغو کند و توافقی که ما خواهیم کرد را تایید کند. در عین حال یک ترتیبات جدید برای ادامه کار مشخص می کند از این نظر توافقی که برای تحریم ها به دست آمده است کاملا روشن است.

عراقچی در پاسخ به سئوالی درباره تفسیرهای مختلف وزارت امور خارجه آمریکا از بیانیه و اینکه این تفسیرها از کجا آمده است، گفت: این را باید بپذیریم که خیلی طبیعی است که در هر مذاکره و توافقی وقتی که به سرانجام می رسد، دو طرف روایت های خود را از مذاکره و دستاوردهای آن دارند و به طور کاملا طبیعی هر طرفی سعی می کند دستاوردهای خود را برجسته کند.

به آمریکا اعتزاض کردیم / ملاک ما فکت شیت نیست

عراقچی تصریح کرد: مذاکره سیاسی زمانی که به سرانجام می رسد برای هر دو طرف دستاوردهایی را خواهد داشت و باید این امر را بپذیریم که وقتی با 6 قدرت دنیا مذاکره می کنیم این طور نیست که آنها سند تسلیم امضا کنند .کما اینکه ما نیز سند تسلیم امضا نخواهیم کرد . هدف ما برد- برد است . اینکه به موقعیتی برسیم که هر دو طرف دستاوردهایی داشته باشند. دستاورد آنها اعتماد نسبت به ایران و اطمینان از اینکه برنامه هسته ای ایران به سمت مقاصد نظامی نخواهد رفت. هدف ما هم این است که برنامه هسته ای کشورمان مورد احترام و شناسایی بین المللی قرار گیرد و از حالت تهدید و تحریم خارج شود ، دنیا به آن احترانم بگذارد و تحریم ها نیز برداشته شود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای بیان کرد : برجسته کردن دستاوردها کاری است که آمریکایی ها بعد از هر مذاکره ای انجام می دهند .بعد از توافق ژنو نیز این اقدام را انجام دادند و متنی را به عنوان فکت شیت منتشر کردند که در آن موارد توافقی که به نفع خودشان است را برجسته کردند. خیلی ها بعد از توافق ژنو گمان کردند توافق به دست آمده آن چیزی است که آمریکا منتشر کرده است . آنها این بار نیز همین کار را کردند . این طیعتی است که آنها در جهت خواسته های خود انجام می دهند و این ما هستیم که باید خودمان به دستاوردهایمان در مذاکرات توجه کنیم و آنها را بشناسیم. نباید اسیر تبلیغات طرف مقابل شویم .طرف مقابل می خواهد دستاوردها را به تفع خود برجسته کند که گاهی اوقات همراه با دروغ و فریب همراه می شود.

وی ادامه داد : در فکت شیت اخیر آمریکایی ها استفاده از کلمه suspention یا تعلیق حتما غلط است و اعتراض ما را نیز در پی داشته است اما آن فکت شیت ملاک ما نیست و مهم متن توافق نهایی خواهد بود.

عراقچی درباره تفسیرهای موجود از لغو تعلیق تحریم ها در بیانیه و تفسیر آن ، اظهار داشت : در متن بیانیه آمده است که تحریم ها لغو خواهد شد و آمریکا نیز اجرای تمام تحریم های اقتصادی و مالی را متوقف می کند.
 

وی تصریح کرد: شاید یک اشکالی نیز از این جهت پیش آمد که بعد از قرائت این دو متن برخی از دوستان در صدا و سیما نسبت به اصالت ترجمه تشکیک کردند و اینکه آیا متنی که آقای ظریف قرائت کردند همان متنی بود که خانم موگرینی هم خواند که باعث تعجب ما هم شد. طبیعی است که وقتی توافقی می شود متنی به دو زبان فارسی و انگلیسی قرائت شود در ترجمه آن دقت زیادی می شود . همه هم وطنان مطمئن باشند که وقتی درباره متنی توافق می کنیم آن طور نیست که طرف های مقابل نیز بی توجه باشند . آنها نیز مترجمی دارند و دقت می کنند . اینطور نیست که متنی را آقای ظریف در حضور وزرای خارجه 6 کشور بخواند و مترجمین آنها کنترل نکنند. ما نیز این اهتمام را داریم و حتما اعتبار خود را خدشه دار نمی کنیم که با جابجا کردن ترجمه نزد مذاکره کنندگان و مردم اعتبار را کاهش دهیم.

نباید به طرف مقابل بیشتر از خودمان اعتماد داشته باشیم

عراقچی گفت : ترجمه متن نزد آقای ظریف و خود بنده انجام شد . حتی حدود سه ربع همه را در مرکز پرس کنفرانس معطل کردیم که بیانیه به صورت مشترک خوانده شود. واقعا دلم می خواهد مردم ما و کسانی که دغدغه دارند و موضوع را دنبال می کنند بیشتر به خود ما اطمینان کنند تا طرف مقابل. ما این درس را در 35 سال گذشته گرفته این که طرف آمریکایی اصلا قابل اعتماد نیست و نباید به متنی که طرف آمریکایی به عنوان فکت شیت منتشر می کند و یا مصاحبه ای که یکی از مقامات آمریکایی یا غربی ارائه می کنند بیشتر اعتماد داشته باشیم تا به گفته های وزیر امور خارجه خودمان.

وی درباره نگرانی های موجود درباره طرف مقابل بیان کرد : نگرانی ها را در جاهای دیگری رفع کرده ایم .یکی از مسائلی که در توافق نهایی رعایت شده و خواهد شد متوازن بودن توافق است. آقای روحانی در صحبت های امروز خود اشاره کردند که قطعا توافقی را خواهیم داشت که متوازن باشد . اگر امکان نقض توافق برای طرف مقابل وجود داشته باشد برای ما نیز وجود خواهد داشت .

عراقچی درباره زمان بازگشت پذیری در توافق گفت:هنوز توافق اجرا نشده است . ما برای اعتمادسازی نسبت به برنامه خودمان دو کار را قبول کرده ایم. یکی شفاف سازی بیشتر که علی الاصول با آن مشکلی نداریم. وقتی همه برنامه های ما در جهت صلح آمیز است هر اندازه که می خواهد نظارت و بازرسی صورت گیرد . تا وقتی که سوء استفاده از این نظارت ها و بازرسی ها وجود نداشته باشد مشکلی نداریم .

وی ادامه داد: دومین نکته که ما قبول کردیم این است که برای یک مدت مشخصی به طور مثال در امر غنی سازی برای 10 سال فعالیت های هسته ای خودمان را یک مقدار محدودتر و کندتر بکنیم . چراکه در یک فاصلخ زمانی اعتماد سازی شود و هر زمان که طرف مقابل ما تعهدات خود را نقض کند ما بلافاصله مواردی را که کند کرده ایم تسریع خواهیم کرد.

عراقچی در این باره که چه مرجع تصمیم گیری برای نقض توافق وجود دارد ، گفت: اصل حاکمیت ملی ما حکم می کند که در نهایت خود ما هستیم که تصمیم می گیرم ، ولی برای حل اختلافاتی که ممکن است از این جهت پیش بیاید یک مکانیزم حل اختلاف در خود توافق پیش بینی خواهد شد . در این باره فکر کرده ایم . ایده هایی نیز وجود دارد و با طرف مقابل هم صحبت کرده ایم و تقریبا به توافقات کلی رسیدیم .

بیانیه لوزان قابل تغییر است

وی تصریح کرد: آنچه در لوزان به آن رسیده ایم راه حل برای تمام موضوعات است . موضوعات متعددی روی میز داریم که اکنون برای هر کدام از آنها راه حل وجود دارد .

عراقچی در این باره که آیا بیانیه لوزان قابل تغییر است ، اظهار داشت :بله قطعا قابل تغییر است . برای اینکه بیانیه می گوید که ما به راه حل رسیده ایم . ولی چگونگی اجرا باید در نگارش مشخص شود و همه این موارد مکتوب شودو جزئیات آن و اینکه دقیقا تعهدات طرف مقابل چیست و تعهدات ما معلوم شود . ما شاید دو سه ماه دیگر کار داریم که به این نقطه برسیم و زمانی که توافق مکتوب قابل استناد داشته باشیم برای طرفین لازم الاجرا خواهد بود. آن توافق اگر نقض شود به مکانیزم و ساز و کار برگشت پذیری می رسیم که برای هر دو طرف به صورت متوازن وجود خواهد داشت و قطعا ما تعهداتی را قبول می کنیم که اگر طرف مقابل نقض کرد بتوانیم برنامه خود را بازگردانیم .
 

معاون وزیر امور خارجه در مورد برخی از بیانیه که مربوط به نظارت آژانس و قضاوت درباره بحث تحریم ها توسط آژانس اظهار داشت :ما در گذشته روابط کاملا همواری با آژانس نداشته ایم و یک سری سئوالات درباره برنامه هسته ای ایران است که آژانس اصرار دارد درباره آنها به جواب برسد . این در حالی است که بعضی از سئوالات و نکات به حدود 20 سال پیش باز می گردد که برخی از آنها به مقاصد سیاسی دارد .ما این مشکل را با آژانس داشته ایم و هنوز هم به سرانجام کامل نرسیده ایم .

وی تصریح کرد : در مورد انجام وظایف آژانس نسبت به اجرای تعهدات ایران بر اساس ان پی تی و معاهدات پادمان و اخیرا بر اساس توافق ژنو واقعا مشکلی را ایجاد نشده ایم و توافق ژنو ساید بهترین مثال است. تعهداتی را ایران در توافق ژنو قبول کرد و آژانس نیز مسئول راستی آزمایی و تأیید این اقدامات شد. در یک و نیم گذشته از این جهت مشکلی با آژانس نداشته ایم. به تعهدات خود عمل کرده ایم و آژانس نیز در گزارش های ماهانه خود گزارش داد�� است که اقدامات ایران به درستی انجام می شود.

تا قبل از اجرای توافق مسائل با آژانس حل می شود

وی با اشاره به اینکه این تجربه وجود دارد ، گفت:از طرف دیگر نهاد جایگزینی در جامعه بین الملل نداریم و آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان نهاد ناظر در برنامه هسته ای کشورها شناهته شده است و ما در یک سال و اندی گذشته در اجرای توافق ژنو یک رابطه همکاری بهتری را با آژانس ایجاد کردیم و الان اطمینان بیشتری بین طرفین به وجود آمده است و تصور من این است که در اجرای توافق نهایی هم با آژانس مشکلی نخواهیم داشت .مشکلاتی نسبت به مسائل گذشته وجود دارد که برای آن برنامه ای در نطر گرفته ایم که تا قبل از اجرای توافق نهایی حل شود.

عراقچی با بیان اینکه تا وقتی توافق نهایی نشده ممکن است طرفین هر لحظه سیاست هایشان تغییر کند و به اصطلاح دبه دربیاورند، گفت: این احتمالات وجود دارد اما بر اساس چارچوب های لوزان خیلی مشکل است که طرفی بخواهد مواضع خود را تغییر دهد.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای افزود: امروز این چارچوب و راه در مورد غنی سازی در نطنز نیز ادامه پیدا خواهد کرد.

غنی سازی در نطنز ادامه دارد

وی با اشاره به بحث غنی سازی در سایت هسته ای نطنز، گفت: غنی سازی در این مرکز ادامه پیدا خواهد کرد و تنها مرکز غنی سازی ما نطنز خواهد بود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان ادامه داد: این موضوع خارج از برنامه های ما نیز نبوده است، چرا که ما برنامه ای برای ساخت یک مرکز غنی سازی دیگر نداشته ایم، چرا که نیازهای موجود ما را نطنز تامین خواهد کرد.

عراقچی در ادامه با اشاره به میزان غنی سازی در این مرکز گفت: ما ۶ هزار و ۱۰۴ ماشین سانتریفیوژ خواهیم داشت که تقریبا هزار عدد از آنها در فردو خواهند بود و ۵ هزار و ۶۰ سانتریفیوژ در نطنز زیر ۵ درصد غنی سازی می کنند.

وی با اشاره به ادامه فعالیت های مرکز فردو خاطرنشان کرد: ما در فردو غنی سازی نداریم اما هزار ماشین سانتریفیوژ در این مرکز وجود دارد که البته گاز به آنها تزریق نخواهد شد. این هزار ماشین به صورت کاملا آماده در این مرکز وجود دارد که به صورت دو زنجیره در حال چرخش خواهند بود و این دو زنجیره در حال چرخش به کار ایزوتوپ های پایدار که در واقع کار درمانی است، می پردازند.

عراقچی یکی از بحث های سخت و فشرده در مذاکرات را موضوع تحقیق و توسعه در برنامه هسته ای عنوان کرد و گفت: طرف مقابل نسبت به ماشین های نسل اول ما موسوم به IR۱ نگرانی داشتند و معتقد بودند که ممکن است این ماشین ها به سمت ابعاد نظامی سوق پیدا کند.

وی افزود:۵ هزار عدد از این ماشین ها امروز در نطنز کار می کنند و در کنار آن ما ماشین های جدیدی را موسوم به IR۴، IR۵، IR۶ و IR۸ را در بحث تحقیق و توسعه در دستور کار خود داریم.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای با اشاره به ماشین های IR۸ که پیشرفته ترین نوع این قبیل ماشین های سانتریفیوژ است، گفت: یک نمونه از این ماشین ها امروز تولید شده است و در مراحل بعدی تحقیق و توسعه نمونه های دیگری از آن تولید خواهد شد و در نهایت به مرحله ای خواهیم رسید که این ماشین ها آماده بهره برداری صنعتی شوند.

عراقچی ادامه داد: ظرفیت ماشین های IR۸ بیست برابر بیشتر از ظرفیت ماشین های IR۱ است. این موضوع برای طرف های مقابل ما نگران کننده بود چرا که فعالیت این ماشین را دارای ابعاد احتمالی نظامی و ساخت بمب هسته ای می دانستند و بنابراین به تحقیق و توسعه بر روی این ماشین ها رضایت نمی دادند.

وی تاکید کرد: یکی از موضوعات سخت ما در مذاکرات بحث بر روی این ماشین ها بود که بسیار قاطعانه ما بر روی این موضوع بحث و ایستادگی کردیم و گفتیم حاضر نیستیم که علم و تکنولوژی ما از پیشرفت باز بماند.

بعد از دوره 10 ساله به غنی سازی صنعتی ادامه می دهیم

عراقچی تصریح کرد: ممکن است ما محدودیت هایی را در برنامه هسته ای بپذیریم اما در موضوع پیشرفت علمی نمی توانیم محدودیت هایی را برای برنامه هسته ای قائل شویم.

معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه با بیان اینکه غنی سازی ما به صورت کاملا علمی و مشخص ادامه خواهد یافت، گفت: ماشین های سانتریفیوژ ما در بحث تحقیق و توسعه تولید خواهد شد و بعد از دوره ۱۰ ساله ما به بحث غنی سازی صنعتی خود ادامه خواهیم داد.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه فردو یک ارزش راهبردی برای ما دارد خاطرنشان کرد: این مرکز زمانی ایجاد شد که تهدیدات نظامی برای تاسیسات هسته ای ما وجود داشت و در واقع ما با ساخت فردو می خواستیم به کسانی که ما را تهدید نظامی می کردند بگوییم که با این قبیل تهدیدات نمی توانند به کار ما در امر غنی سازی پایان دهند.

فردو یک مرکز هسته ای باقی می ماند

عراقچی افزود: آنچه که برای ما اهمیت دارد این است که فردو به عنوان یک مرکز هسته ای باقی بماند و ظرفیت غنی سازی خود را حفظ کند و این چیزی است که امروز اتفاق افتاده است.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای تاکید کرد: امروز بیش از هزار ماشین سانتریفیوژ به صورت کاملا آماده بدون اینکه غنی سازی انجام بدهد و با حفظ زیرساخت های لازم برای زمانی است که هر لحظه ای که طرف مقابل ما به تعهداتش عمل نکرد، اینجا بحث بازگشت پذیری است، کل فردو در عرض ۲۴ ساعت شروع به کار کند.

وی تاکید کرد: من باید اینجا عرض کنم که حتی یک ماشین سانتریفیوژ ما از بین نخواهد رفت. ما ممکن است برای ایجاد اعتماد ماشینهای سانتریفیوژ را جمع آوری کنیم اما تمامی این ماشین ها در خود نطنز با حفظ زیرساخت هایش نگهداری خواهد شد.

عراقچی با اشاره به تحقیق و توسعه بر روی ماشین های سانتریفیوژ خاطرنشان کرد: تحقیق و توسعه بر روی این ماشین ها یک روند بسیار طولانی است. اول از یک ماشین شروع می کنند و تست های مکانیکی را بر روی آن انجام می دهند بدون اینکه گاز به آن تزریق کنند و سپس گازی غیر از اورانیوم به آن تزریق می شود تا ببینند به خوبی کار می کند یا خیر و پس از آماده شدن آن، گاز اورانیوم تزریق خواهد شد و پس از کامل شدن این ماشین، ۳ ماشین را به صورت زنجیره به یکدیگر متصل می کنند و در یک دوره زمانی فعالیت همزمان این زنجیره را آزمایش می کنند که البته جزئیات بیشتر آن نزد متخصصان ما قراردارد.

وی ادامه داد: البته باید بگویم پس از تست ۳ ماشین با یکدیگر سپس زنجیره های ۱۰ تایی، ۲۰ تایی و بیشتر نیز تست خواهدشد و وقتی که یک زنجیره کامل بتواند در عمل طی یک سال یا یک سال و نیم کار کند و هیچ مشکلی نداشته باشد، آن موقع می شود از این زنجیره در موضوع صنعتی استفاده کرد.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان تاکید کرد: وقتی ما می گوییم تحقیق و توسعه ما ادامه پیدا می کند یعنی کار بر روی این ماشین ها متوقف نخواهدشد.

عراقچی با بیان اینکه کار بر روی ماشین های IR۸بر روی تک ماشین و تست مکانیکی است، گفت: بعد از اینکه توافق بشود گازهای غیر اورانیومی به این ماشین تزریق خواهد شد و بعد از طی مراحل مختلف گاز اورانیوم نیز به آن تزریق می شود.

وی گفت: امروز کار بر روی ماشین های IR۶ جلوتر از ماشینهای IR۸ است و زنجیره های ۳ تا ۴ تایی این ماشین امروز در حال کار است.

معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه همچنین خاطرنشان کرد: امیدوارم در همین برنامه گفتگوی ویژه خبری، آقای دکتر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی حضور پیدا کنند و در خصوص بحث تحقیق و توسعه بر روی ماشینهای سانتریفیوژ توضیحاتی را ارائه دهند.

به طرف مقابل گفته ایم نمی توانیم از طرف مجلس درباره تصویب پروتکل الحاقی قولی بدهیم

وی در ادامه در پاسخ به سئوالی در خصوص بحث پروتکل الحاقی و اینکه آیا باید این پروتکل به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد یا خیر، گفت: در موضوع پروتکل ما یکی از چیزهایی که قرار است به طرف مقابل ارائه بدهیم اعمال نظارت بیشتر است؛ پروتکل الحاقی امروز به تصویب مجلس نرسیده است و ما نمی توانیم از طرف مجلس در خصوص این موضوع قولی را بدهیم و در مذاکرات ما به طرف مقابل گفتیم ما نمی توانیم از جانب مجلس در خصوص تصویب این پروتکل ها وعده بدهیم.
 

عراقچی افزود: اما ما از طرف دولت می توانیم پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه اجرا کنیم تا مجلس آن را بررسی و تصویب کند.

وی در پاسخ به این سئوال که تحریم های ثانویه مرتبط با موضوع هسته ای چیست، گفت: بعد از این مذاکرات تحریم های مرتبط با موضوع هسته ای برداشته می شود چرا که تحریم هایی که مرتبط با این موضوع نباشد اصلا ما وارد آن نشدیم و کماکان این تحریم ها به قوت خود باقی است. آمریکا بعد از انقلاب، ایران را تحریمهای اقتصادی کرده است که یکی از این تحریم ها این است که هیچ یک از اتباع آمریکایی حق ندارد با ایران کار اقتصادی انجام دهد که این تحریم قبل از بحث هسته ای ایران بوده است و در واقع این تحریم ها، تحریم های اولیه هستند.

عراقچی ادامه داد: تحریمهای ثانویه، تحریم هایی هستند که آمریکا همان تحریم های داخلی و در واقع اولیه را به دیگر کشورها تسری دهد، یعنی از سایر کشورها بخواهد که ایران را در چارچوب آن تحریم کنند که در واقع این تحریم های ثانویه از جمله اقدامات غیرقانونی آمریکایی ها بود.

وی همچنین در ادامه افزود: امروز عمده تحریم های اقتصادی و مالی مربوط به کنگره آمریکاست و دولت آمریکا متعهد شده است که اجرای آن را لغو کند.

عراقچی در ادامه با اشاره به بحث فعالیت رآکتور آب سنگین اراک، خاطرنشان کرد:کل دعوای ما با طرف مقابل این بود که هویت رآکتور اراک چه باید باشد یعنی دعوا بر سر این بود که این رآکتور آب سنگین باشد یا آب سبک.

در مورد اراک کوتاه نیامدیم

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای افزود: نگرانی که از آب سنگین وجود دارد این است که راحت ترین راه برای رسیدن به بمب اتمی، آب سنگین است. از ابتدای مذاکرات از خطوط قرمز آمریکایی ها این بود که رآکتور اراک نباید آب سنگین باشد و در واقع یکی از چالش های اصلی ما با طرف مقابل این موضوع بود؛ چرا که طرف مقابل می گفت یا باید این رآکتور کلا برچیده شود و یا اینکه تبدیل به یک رآکتور آب سبک گردد.

وی گفت: ما در این مذاکرات می گفتیم در هر حال باید رآکتور اراک آب سنگین باقی بماند و در این موضوع کوتاه نیامدیم.

عراقچی با اشاره به طرح دانشمندان هسته ای ما در خلال مذاکرات در خصوص آب سنگین اراک، گفت: دانشمندان ما طرحی را ارائه دادند که رآکتور اراک آب سنگین بماند اما پلوتونیومی که در سوخت آن به کار می رود و کاربرد ساخت سلاح هسته ای دارد کمتر شود و این نگرانی از بین برود اما کارشناسان غربی و اروپایی می گفتند شما قادر نخواهید بود چنین طرحی را اجرایی کنید اما دانشمندان ما این طراحی را انجام دادند و توانستند مدلی را معرفی کنند که ماهیت اراک آب سنگین بماند.

طرف مقابل از نظر فنی خلع سلاح شد

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای افزود: در واقع پس از بحث ها و مذاکرات فنی و طولانی دانشمندان هسته ای ما توانستند کارشناسان اروپایی را به این نتیجه برسانند که این امکان و این طرح نتیجه بخش خواهد بود. در واقع طرف مقابل ما از لحاظ فنی خلع سلاح شد، اما از لحاظ سیاسی قانع نشدند و کماکان مشکل داشتند.

وی خاطرنشان کرد: برخی مقامات غربی در مصاحبه هایی می گفتند هرگز نباید رآکتور اراک آب سنگین باقی بماند. آنها حتی در توافق ژنو حاضر نشدند اسم رآکتور اراک را قید کنند بلکه به جای اسم آب سنگین اراک گفتند همان مرکزی که آژانس بین المللی انرژی اتمی آن IR۴T نامیده است.

عراقچی گفت: رآکتور اراک آب سنگین باقی خواهد ماند اما بازطراحی و مدرنیزه می شود و با همکاری های بین المللی، این رآکتور کارآمدی بیشتری خواهد داشت. در واقع باید گفت در قالب یک همکاری بین المللی، رآکتور اراک به عنوان یک رآکتور آب سنگین باقی خواهد ماند.

عراقچی در پاسخ به این سوال که برخی میگویند بیانیه مطبوعاتی که قرائت شد یک پیش توافق بوده است و آیا شما این را تائید میکنید یا خیر و آیا توافق با این وجود دو مرحله ای شده است گفت: خیر. من این را قبول ندارم. بیانیه مطبوعاتی از اسم آن مشخص است یعنی برای رسانه ها اعلام میشود و معمولا پس از هر واقعه دیپلماتیکی طرفین یک بیانیه مطبوعات را میدهند و این یک چیز عجیبی نیست.

وی افزود: این بیانیه بار حقوقی ندارد چراکه برای رسانه ها تنظیم میشود؛ در واقع در این بیانیه گفته شده است که در این مذاکرات به کجا رسیده ایم.

معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه با بیان اینکه آنچه ما در 16 ماه گذشته بدست آوردیم مجموعه ای از راه حل های مختلف در موضوعات مورد مذاکره بوده است گفت: امروز ما هنوز توافقی نداریم و باید راه حل های بدست آمده را مکتوب کنیم که البته این کارراشروع کردیم و یک پیش نویسی را بر روی کاغذ آورده ایم..

عضو ارشد تیم مذاکره کننده تاکید کرد: ما هیچ سند مکتوبی نداریم بلکه یک پیش نویس داریم که بر روی آن کار میکنیم که یک سند کاری است بنابراین ما توافقی درعمل نداریم.

عراقچی ادامه داد: ما امروز نه متنی به عنوان پیش توافق داریم و نه متن مکتوبی که چارچوب و کلیات داشته باشد؛ هیچ توافقی هم بدست نیامده است و تا زمانی که در مورد همه موضوعات توافق نداشته باشیم هیچ توافقنامه ای را نخواهیم داشت.

وی در ادامه با اشاره به آنچه که دستاوردهای مذاکرات در 16 ماه گذشته بوده است اظهار کرد: ما در این 16 ماه در مقابل تمام زیاده خواهی ها و خواسته های نامشروع طرف مقابل ایستادگی کردیم و من ادعا می کنم که تمام خطوط قرمز رعایت شده است.

معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه تاکید کرد: مردم خیالشان راحت باشد که غنی سازی ما ادامه پیدا می کند، تحقیق و توسعه ادامه می یابد، آب سنگین اراک که خط قرمز ما بود همانطور باقی می‌ماند، حفظ فردو و حفظ ماشین های سانتریفیوژ از خطوط قرمز بوده که ادامه پیدا می کند و همچنین لغو قطعنامه های تحریمی شورای امنیت سازمان ملل نیز خواسته ما است که باید انجام شود.

عراقچی با بیان امروز برنامه هسته ای ما دیگر یک تهدید محسوب نمی شود گفت: امروز ما چالش هسته ای را رد کرده ایم و می توانم بگویم که توافق شدنی است البته در عالم سیاست ممکن است برخی به دنبال تخریب توافق باشند و با ترفندهایی اقدامات تخریبی را انجام دهند.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای با تقدیر و قدردانی از مردم و رهبر معظم انقلاب اظهار کرد: ما مدیون این مردم هستیم که با همه تحریم ها و فشارها ساختند و در تمام صحنه ها حضور پیدارکردند؛ همچنین ما مدیون رهنمودهای حکیمانه رهبرمعظم انقلاب هم هستیم که همیشه به ما دلگرمی دادند و البته باید بگویم که از هدایت های رئیس‌جمهور محترم نیز همواره در جریان مذاکرات بهره مند شدیم.

دو هفته استراحت برای تیم های مذاکره کننده

عراقچی در پاسخ به این سوال که دور بعدی مذاکرات چه زمانی و در کجا برگزار خواهد شد خاطر نشان کرد: هنوز زمان قطعی دور بعدی مشخص نیست، فعلا قرار است دو هفته به تیم های مذاکره کننده استراحت بدهیم.

وی ادامه داد: محل دور بعدی مذاکرات هم در یکی از شهرهای اروپایی که محل سازمان ملل باشد بر��زار خواهد شد.

عراقچی همچنین خاطر نشان کرد: ما تا 10 تیر فرصت داریم که توافق را نهایی کنیم و این به معنی این نیست که حتما در همان زمان باید توافق انجام شود بلکه ممکن است قبل از این تاریخ توافق صورت گیرد.

وی با اشاره به اظهارات رئیس جمهور در خصوص گام های برداشته شده در مذاکرات گفت: توافق موقت یعنی توافق ژنو گام ابتدایی بود، راه حل ها گام دوم بود، گام سوم زمانی است که به توافق برسیم و راه حل ها مکتوب شود و گام چهارم هم زمانی است که توافق اجرایی میشود؛ البته از گام سوم تا گام چهارم یعنی گام اجرایی یک فاصله ایرا خواهیم داشت و آن هم به این دلیل است که طرفین باید آماده اجرای آن شوند.

دو گام تا توافق نهایی

عراقچی گفت: بنابراین تا اجرای توافق دو گام را ما پیش روی خود داریم.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده در پاسخ به این سوال که شب گذشته وقتی خانم موگرینی در حال قرائت بیانیه مشترک بودند در بخش لغو تحریم های شورای امنیت سازمان ملل یک عبارت «درصورت لزوم» اضافه خواندند که در متن بیانیه فارسی آقای ظریف نبود و دلیل این عبارت اضافی را توضیح دهید خاطر نشان کرد: عبارت «درصورت لزوم» نباید وجود داشته باشد چراکه به محض اجرای توافق قطعنامه شورای امنیت جهت لغو تحریم ها صادر خواهد شد ولی باید این کلمه اضافی خوانده شده توسط موگرینی را من باید چک کنم.

وی افزود: در یکی از شبکه های تلویزیون روز گذشته گفته شده بود که متن بیانیه خانم موگرینی با متن فارسی آقای ظریف تفاوت دارد که بد از اینکه ما پیگیری کردیم که آن فردی که این مساله را گفته بود متن اصلی موگرینی را گوش نکرده و به ترجمه توجه کرده بود.

عراقچی مجددا در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه در متن خوانده شده توسط موگرینی عبارت «درصورت لزوم» برای لغو تحریم ها بکار برده شده است گفت: من باید این موضوع را چک کنم ولی متن اصلا «در صورت لزوم ندارد» چراکه لغو تحریم های شورای امنیت سازمان ملل حتمی است و پس از توافق شورای امنیت یک قطعنامه صادر خواهد ��رد و این توافق را تائید می کند.

معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه اظهار کرد: از این قبیل سو تفاهم ها ممکن است پیش بیاید و ما دقت لازم برای جلوگیری از بروز چنینی مسائلی را خواهیم داشت.

اوباما: به توافقی خوب دست یافتیم

به نقل از جام جم آنلاین، دقایقی پس از اعلام پایان مذاکرات فشرده در لوزان و قرائت بیانیه مشترک ایران و 1+5، باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا با برگزاری کنفرانسی خبری در واشنگتن گفت که بهترین راه حل برای موضوع برنامه هسته ای ایران از راه دیپلماسی است.
 

با توافقی که صورت گرفته همه مسیرهای احتمالی برای این که ایران به سمت بمب اتمی حرکت کند، مسدود می شود.وی گفت که ما با همراهی متحدانمان شدیدترین تحریم ها را اعمال کردیم. البته این تحریم ها نتوانسته ایران را وادار را به توقف برنامه هسته ای کند اما آنها را به میز مذاکره کشاند.

وی افزود: واقعیت این است که ما سه گزینه داریم که اول آن است که به توافق خوبی مثل توافق کنونی برسیم. گزینه دوم این است که تاسیسات ایران را بمباران کنیم که این کار تنها برنامه هسته ای آن را به تاخیر می اندازد. گزینه سوم آن است که میز مذاکرات را ترک کنیم که این هم ما را از هدف دور می کرد و در واقع ما را به گزینه دوم می برد.

اوباما درباره فتوای رهبر معظم انقلاب هم صحبت کرد و گفت که رهبر عالی ایران فتوایی درباره ممنوعیت استفاده از سلا ح های اتمی دارد. این توافق (توافق حاصل شده در لوزان) می تواند این امکان را به ایران بدهد که به جامعه جهانی نشان دهد برنامه هسته ای این کشور فقط برای مصارف صلح آمیز است.

باراک اوباما در بخش دیگری از این سخنرانی توافق کنونی را «توافقی خوب» برای آمریکا، مردم آن و متحدان ایالات متحده از قبیل اسرائیل، عربستان سعودی و دیگر کشورهای منطقه دانست.

وی همچنین به نتانیاهو هم اشاره کرد و افزود: با نخست وزیر رژیم صهیونیستی درباره مذاکرات هسته ای ایران صحبت می کند. او افزود که «واضح است که من و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل درباره مسیر مورد نظر برای برنامه هسته ای ایران اختلاف داریم. من معتقدم مسیر کنونی بهترین مسیر است.»

وی همچنین گفت که با پادشاه عربستان سعودی هم در همین باره صحبت کرده تا بر حمایت از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس تاکید کند.

وی یادآور شد که رهبران کشورهای عربی و عضو شورای همکاری خلیج فارس را به کمپ دیوید دعوت کرده تا درباره امنیت خلیج فارس با آنها صحبت کند.

رئیس دولت آمریکا در بخش دیگری از اظهاراتش که به نظر می رسید بیشتر مصرف داخلی داشته و با هدف آرام کردن مواضع تند مخالفان غربی توافق است، ادعا کرد که «ایران همواره این امکان را دارد که تقلب کند... اگر ایران راستی آزمایی را انجام ندهد توافقی (توافق نهایی) نخواهد بود».

وی یادآور شد: «ایران بیش از هر کشور دیگری شاهد بازرسی ها خواهد بود و به عنوان عضو ان .پی. تی تعهداتی دارد. جامعه بین المللی پذیرفته مرحله به مرحله بخش هایی از تحریم ها علیه ایران را لغو کند، اما در همان حال تحریم های دیگر درباره موشک های بالستیک و حقوق بشر ادامه خواهد یافت.»

گفتنی است، اریک شولتز، سخنگوی کاخ سفید اوباما با روسای بحرین، کویت، قطر و امارات نیز تلفنی درباره توافق چارچوب هسته‌ای ایران صحبت کرد

جان کری: لغو تحریم ها مرحله ای است

جان کری وزیر امور خارجه آمریکا که در جریان گفت وگوهای هسته ای، رکورد وزرای خارجه ایالات متحده در تاریخ برای طولانی ترین مذاکرات بر سر یک موضوع را شکسته نیز در کنفرانس خبری پنجشنبه شب خود، با بیان این که ما و شرکایمان در ١+٥ در این تفاهم به پارامترهایی دست یافته ایم، گفت: ما حاضر به قبول هر توافقی نیستیم و پارامترهای این توافق به صورت مرحله ای اجرا می شوند. وی همچنین گفت که ایران دو سوم سانتریفیوژهایش را بر خواهد چید و نظارت بر ایران همیشگی خواهد بود.

به گزارش جام جم آنلاین، وی با بیان این که برخی زیرساخت های ایران برچیده خواهد شد، مدعی شد مانع دستیابی به مواد مورد نیاز برای دستیابی به تسلیحات هسته ای شده اند. وزیر خارجه آمریکا افزود: ما امروز به فهم و درکی سیاسی دست یافتیم و این اساسی برای توافقی است که ۱۵ سال غنی سازی را متوقف می کند.
 

وی با وجود ادعای توقف 15ساله غنی سازی، بلافاصله به جزئیات توافق صورت گرفته پرداخت و گفت: ایران فقط در تاسیسات نطنز غنی سازی با درصد بسیار پایینی را انجام خواهد داد. در این تاسیسات نیز بازنگری های اساسی صورت خواهد گرفت. فوردو نیز به یک مرکز فناوری تبدیل خواهد شد... ایران نخواهد توانست پلوتونیوم مورد نیاز برای تولید بمب بسازد.

ایران بر اساس توافق صورت گرفته تا ۱۵سال آینده هیچ رآکتور آب سنگینی نخواهد ساخت. کری افزود: نظارت شدید بر برنامه هسته ای ایران تا ۲۰ سال آینده تداوم خواهد یافت.

وی با اشاره به این که ایران به تعهدات خود بر اساس برنامه اقدام مشترک عمل کرده، گفت: تحریم ها علیه ایران به صورت تدریجی لغو خواهد شد و در صورتی که ایران به تعهدات خود عمل نکند تحریم ها بازخواهد گشت.

چالش فکت شیت آمریکایی

با وجود این که متن بیانیه مشترک لوزان به برخی کلیات مرتبط با نتایج گفت وگوهای ایران و 1+5 پرداخته و کمتر می شد در آن نشانی از جزئیات را دید، اما انتشار فکت شیت از سوی آمریکایی ها درباره نتایج این گفت وگوها متفاوت از بیانیه مشترک، دارای برخی جزئیات بود که می تواند چالش هایی را برانگیزد، هرچند به گفته مسئولان وزارت امور خارجه کشورمان، ملاک بیانیه لوزان است. 

نگرانی ها اما از فکت شیت آمریکایی که جزئیات تفاهم لوزان را متفاوت از تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان روایت می کند، ریشه در اقدام مشابه واشنگتن پس از توافق ژنو دارد. اقدامی که نشان داد آمریکا حتی برای چند ساعت هم نمی تواند به توافقات صورت گرفته در اتاق های مذاکره پایبند بماند.

پایگاه تحلیلی ایران هسته ای متن بیانیه آمریکا را منتشر کرده که در ذیل می آید:

غنی‌سازی

- تعداد سانتریفیوژهای ایران از 19000 کنونی به 6104 دستگاه میرسد، که در 10 سال آینده تنها 5060 عدد از آن‌ها اورانیوم غنی‌سازی خواهد کرد. تمامی سانتریفیوژها از نوع IR-1 خواهد بود.

- ایران موافقت کرده دستکم به مدت 15 سال، بالای 3.67 درصد غنی‌سازی نکند.

- ایران موافقت کرده است که به مدت دستکم 15 سال، ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را از مقدار 10000 کیلوگرم کنونی، به 300 کیلوگرم کاهش دهد.

- تمامی سانتریفیوژهای اضافی ایران تحت نظارت آژانس ذخیره شده و تنها برای جایگزینی سانتریفیوژهای فعال مورد استفاده قرار می‌گیرند.

- ایران موافقت کرده است که تا 15 سال هیچ تأسیسات غنی‌سازی تازه‌ای نسازد.

- زمابندی گریز ایران (زمانی که طول می‌کشد ایران مواد غنی‌شده کافی برای یک سلاح داشته باشد) در حال حاضر بین 2 تا 3 ماه ارزیابی می‌شود. این زمانبندی ذیل این چارچوب، برای دستکم 10 سال، به دستکم یک سال افزایش می‌یابد.

ایران تأسیسات خود در فردو را تبدیل می‌کند، به نحوی که دیگر برای غنی‌سازی اورانیوم به کار نرود

- ایران موافقت کرده تا به مدت دستکم 15 سال در تأسیسات فردو غنی‌سازی اورانیوم انجام ندهد.

- ایران موافقت کرده تا تأسیسات فردو را به نحوی تبدیل کند که تنها برای اهداف صلح‌آمیز به کار گرفته شود (به مرکز تحقیقات هسته‌ای، فیزیک، فناوری)

- ایران موافقت کرده تا دستکم به مدت 15 سال در فردو تحقیقات و توسعه مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم انجام ندهد.

- ایران به مدت دستکم 15 سال هیچ مواد شکافت‌پذیری در فردو نخواهد داشت.

- تقریبا دو سوم سانتریفیوژها و زیرساخت‌های فردو حذف خواهد شد. سانتریفیوژهای باقی‌مانده نیز اورانیوم غنی نخواهد کرد. تمامی سانتریفیوژها و زیرساخت‌های مربوطه تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار می‌گیرد.

ایران برای 10 سال، تنها در تأسیسات نطنز و با تنها 5060 سانتریفیوژ نسل اول (IR-1) اورانیوم غنی‌سازی می‌کند.

- ایران موافقت کرده تا برای 10 سال، تنها با استفاده از سانتریفیوژهای نسل اول خود (IR-1) در نطنز غنی‌سازی کرده و تمامی سانتریفیوژهای پیشرفته خود را برمی‌دارد.

- ایران 1000 سانتریفیوژ IR-2m خود را که در حال حاضر در نطنز نصب شده، برداشته و به مدت 10 سال آن‌ها را در انبار تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار می‌دهد.

- ایران برای دستکم 10 سال از مدل‌های IR-2، IR-4، IR-5، IR-6 یا IR-8 برای تولید اورانیوم غنی‌شده استفاده نمی‌کند. ایران بر اساس یک زمانبندی و مولفه‌هایی که با 1+5 مورد توافق قرار می‌گیرد، با سانتریفیوژهای پیشرفته خود، فعالیت‌های تحقیقات و توسعه خواهد داشت.

- برای 10 سال، غنی‌سازی و تحقیقات و توسعه غنی‌سازی محدود خواهد بود، تا از زمان گریز یک ساله اطمینان حاصل شود. پس از 10 سال، ایران به طرح غنی‌سازی و تحقیقات و توسعه غنی‌سازی که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه شده و مطابق با برنامه اقدام مشترک جامع و ذیل پروتکل الحاقی مقید خواهد بود،‌ که منجر به محدودیت‌های مشخص بر ظرفیت غنی‌سازی می‌شود.

 بازرسی و شفافیت

- آژانس بین‌المللی به تأسیسات هسته‌ای ایران، از جمله به تأسیسات غنی‌سازی این کشور در نطنز و تأسیسات غنی‌سازی پیشین آن در «فردو» دسترسی منظم خواهد داشت و در این راستا از پیشرفته‌ترین و مدرن‌ترین فناوری‌های نظارتی استفاده خواهد کرد.‎

- بازرس‌ها به زنجیره تأمین (supply chain) که پشتیبان برنامه هسته‌ای ایران است، دسترسی خواهند داشت. سازوکارهای بازرسی و شفافیت‌ جدید با نظارت دقیق بر اجزا و مواد هسته‌ای ایران از انحراف این برنامه به سمت برنامه‌ای مخفیانه جلوگیری خواهد کرد.

- بازرس‌ها به معاون اورانیوم دسترسی خواهند داشت و در کارخانه‌های اورانیوم که ایران به مدت ۲۵ سال اقدام به تولید کیک زرد کرده پایش مستمر انجام خواهد داد.‎

- بازرس‌ها از روتورهای سانتریفیوژ ایران نظارت مستمر به عمل خواهند آورد و تأسیسات تولید و ذخیره اورانیوم ایران را برای ۲۰ سال در معرض نظارت قرار خواهند داد. پایگاه ساخت سانتریفیوژ ایران متوقف شده و تحت نظارت مستمر قرار خواهد گرفت.‎

- تمامی سانتریفیوژها و زیرساخت‌های برداشته شده از فردو و نطنز تحت نظارت مستمر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار خواهند گرفت.‎

- یک کانال تدارکاتی انحصاری (dedicated procurement channel) به منظور نظارت و تأیید تک تک موارد مربوط به تأمین، فروش و انتقال مواد و فناوری‌های هسته‌ای و مواد دارای استفاده‌های دوگانه به ایران ایجاد خواهد شد به همراه ترتیبات اضافی شفافیت.

- ایران با اجرای پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موافقت کرده که به آژانس امکان اطلاعات و دسترسی بیشتر به برنامه هسته‌ای ایران، هم در تأسیسات اعلام شده و هم در تأسیسات اعلام‌نشده فراهم می‌آورد.‎

- ایران ملزم خواهد بود به آژانس دسترسی‌های لازم برای تحقیق درباره تأسیسات مشکوک این کشور یا تحقیق درباره ادعاهای وجود تأسیسات غنی‌سازی پنهان، تأسیسات تبدیل (اورانیوم)، تأسیسات تولید سانتریفیوژ یا تأسیسات تولید کیک زرد در هر نقطه از آن کشور فراهم کند.‎

- ایران موافقت کرده کد اصلاحی ۳.۱ که مستلزم اطلاع‌رسانی زودهنگام درباره ساخت تأسیسات جدید است را اجرا کند.‎

- ایران اقدام به اجرای مجموعه‌ای مورد توافق از اقدامات (agreed set of measures) برای پرداختن به نگرانی‌های آژانس بین‌الملل انرژی اتمی درباره جنبه‌های نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای خود خواهد کرد.‎

 رآکتورها و بازفرآوری

- ایران موافقت کرده رآکتور تحقیقاتی آب سنگین در اراک را بر اساس طراحی مورد توافق با 1+5، بازطراحی و بازسازی کند، به نحوی که دیگر پلوتونیوم سطح تسلیحاتی تولید نکرده و تحقیقات و تولید رادیو ایزوتوپ را امکان‌پذیر کند.

- هسته اصلی رآکتور که می‌توانست مقادیر قابل توجه پلوتونیوم سطح تسلیحاتی تولید کند، نابود شده یا از کشور خارج می‌شود.

- ایران در طول عمر رآکتور، تمام سوخت مصرف‌شده رآکتور را به خارج از کشور منتقل می‌کند.

- ایران به صورت نامحدود، متعهد شده است که دست به بازفرآوری یا تحقیق و توسعه بازفرآوری بر سوخت هسته‌ای مصرف‌شده، نزند.

- ایران به مدت 15 سال، فراتر از نیازهای رآکتور اصلاح‌شده اراک، آب سنگین انباشت نکرده و تمامی آب سنگین باقی مانده را در بازارهای بین‌المللی به فروش می‌رساند.

- ایران به مدت 15 سال، هیچ رآکتور آب سنگین دیگری نمی‌سازد.

تحریم‌ها

- ایران در صورتی که به صورتی قابل راستی‌آزمایی به تعهدات خود پایبند باشد، تخفیف تحریمی دریافت خواهد کرد.

- آمریکا و اتحادیه اروپا زمانی که آژانس تائید کند ایران تمام گام‌های کلیدی مرتبط با هسته‌ای را برداشته، تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای را تعلیق خواهند کرد. در هر زمان که ایران به تعهدات خود عمل نکند، این تحریم‌ها فورا به جای خود باز می‌گردند.

- معماری تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای ایالات متحده در بخش اعظم دوره توافق (for much of the duration of the deal) حفظ شده و امکان بازگشت فوری آن‌ها درصورت بروز مورد جدی عدم-کارایی را فراهم می‌کند.

- تمامی قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت سازمان ملل مرتبط با مسئله هسته‌ای ایران همزمان با تکمیل اقدامات مرتبط با هسته‌ای که نگرانی‌های کلیدی (غنی‌سازی، فردو، اراک، ابعاد احتمالی نظامی و شفافیت) را پاسخ دهد، برداشته می‌شود. ‎

- با این حال، مجوزهای اصلی در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل (آن‌هایی که مربوط به انتقال فعالیت‌ها و فناوری‌های حساس است)، با یک قطعنامه‌های جدید شورای امنیت سازمان ملل که برنامه اقدام مشترک جامع را تائید و بر اجرای کامل آن اصرار می کند، بار دیگر برقرار می‌شوند. این (قطعنامه) همچنین کانال اکتساب فوق‌الذکر را ایجاد می‌کند، که یک تمهید شفاف‌سازی کلیدی به شمار می‌آید. در این قطعنامه، محدودیت‌های مهم بر تسلیحات متعارف و موشک‌های بالستیک و همچنین مجوزهایی که اجازه بازرسی محموله‌ها و بلوکه دارایی‌ها را می‌دهد، وجود خواهد داشت.

- یک روند حل مناقشه تعریف می‌شود که تمامی طرف‌های برنامه اقدام مشترک جامع را قادر می‌سازد برای حل اختلاف نظرها در مورد اجرای برنامه اقدام مشترک جامع، تلاش کنند.

- در صورتی که یک مسئله عدم-کارایی قابل توجه را نتوان از طریق آن روند حل کرد، آن وقت تمامی تحریم‌های پیشین سازمان ملل می‌توانند بار دیگر اعمال شوند.

- ذیل توافق، تحریم‌های ایالات متحده مرتبط با مسئله تروریسم، نقض حقوق بشر و موشک‌های بالستیک پابرجا خواهند بود.

زمابندی

- به مدت 10 سال، ایران ظرفیت غنی‌سازی و تحقیق و توسعه خود را محدود می‌کند، که این امر زمان گریز دستکم یک ساله را تضمین می‌کند. فراتر از آن، ایران به طرح‌های غنی‌سازی بلندمدت و تحقیق و توسعه غنی‌سازی که با 1+5 به اشتراک گذاشته شده، مقید خواهد بود.

- به مدت 15 سال، ایران عناصر اضافی برنامه خود را محدود خواهد کرد. به عنوان نمونه، ایران تأسیسات غنی‌سازی جدید یا رآکتورهای آب سنگین نساخته و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را محدود کرده و فرآیندهای پیشرفته شفافیت را می‌پذیرد.

- تمهیدات مهم بازرسی و شفاف‌سازی پس از 15 سال نیز ادامه خواهد داشت. پایبندی (adherence) ایران به پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از جمله دسترسی قابل توجه و تعهدات شفاف‌سازی، دائمی خواهد بود. بازرسی‌های قدرت��ند زنجیره تأمین اورانیوم ایران برای دستکم 25 سال، ادامه خواهد داشت.

- حتی پس از دوره سخت‌ترین محدودیت‌های برنامه هسته‌ای ایران، ایران همچنان عضوی از پیمان منع گسترش هسته‌ای است، که ایران را از توسعه و دستیابی به تسلیحات هسته‌ای منع کرده و اعمال پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر این برنامه را ضروری می‌کند.

شاید در واکنش به همین نگرانی ها بود که ظریف به خبرنگاران گفت: همه شرکت کنندگان در مذاکرات براساس نیازهای داخلی خود روایت هایی را از آنچه اتفاق افتاده مطرح خواهند کرد... در برخی زمینه ها نیاز است در سه ماه آینده گفت وگو کنیم به همین دلیل برخی نکات که در متن وجود داشت با برخی ابهامات یا نکات کلی مواجه بود اما در مورد موضوعات اساسی توافق شده است... ایران در صورت مشاهده عدم اقدام، اقدام متقابل را انجام خواهد داد.»

چالش هایی که باقی می ماند

با وجود این که وزیر امور خارجه کشورمان به تناقض های فکت شیت ادعایی ایالات متحده پاسخ داده، اما در داخل کشورمان برخی صاحبنظران خواستار تکذیب صریح ادعاهای آمریکایی درباره بیانیه لوزان شده اند.

نگرانی ها از برداشت های متفاوت از مذاکرات لوزان نه فقط ناشی از فکت شیت آمریکایی ها، بلکه در پس اظهارات برخی دیگر از مقامات 1+5 تشدید شده است، بویژه آن که لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه گفته «این موضوع مهم که در پی توافق بر سر چارچوب توافقنامه نهایی هسته ای ایران، تحریم های اعمال شده علیه این کشور چه زمانی لغو خواهد شد، هنوز حل نشده است.» جان کری وزیر خارجه ایالات متحده هم مدعی شده «روایت ایران از پارامترها با ما متفاوت است».

وزیر خارجه آلمان هم مدعی شده که در 10 سال، دو سوم ظرفیت غنی سازی تعطیل و 95 درصد اورانیوم غنی شده، رقیق یا صادر می شود.

برخی معتقدند که روایت بحث برانگیز واشنگتن از مذاکرات لوزان، با هدف پاسخگویی به ادعاهای تندروهایی است که همچنان توافق ایران و 1+5 را «توافق بد» توصیف می کنند.

خبرگزاری فرانسه، دیروز به نقل از توئیتر مارک رگو، سخنگوی نتانیاهو نوشت: «نتانیاهو در گفت وگویی تلفنی با اوباما نگرانی های خود را در خصوص توافق هسته ای با ایران ابراز کرده و گفته توافقی بر مبنای این چارچوب بقای اسرائیل را تهدید می کند.»

او همچنین در نطقی، از این که 1+5 مشروعیت برنامه هسته ای ایران را پذیرفته، ابراز نگرانی کرده است. همچنین نخست وزیر رژیم صهیونیستی در کنفرانس خبری گفت تفاهم ایران و 1+5 از آنچه فکر می کرده بدتر است.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، بنیامین نتانیاهو در این کنفرانس خبری که از شبکه بی. بی. سی فارسی به صورت زنده پخش شد، گفت: این توافق اقتصاد ایران را رونق می بخشد و جلوی ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای را نمی گیرد.

همچنین جان بینر، رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا با انتشار بیانیه ای اوباما و کاخ سفید را به کوتاه آمدن در برابر تقاضا های تیم مذاکره کننده ایرانی متهم کرده است.

جب بوش، برادر رئیس جمهور پیشین آمریکا و نامزد احتمالی حزب جمهوریخواه در انتخابات سال 2016 نیز توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 را «دارای اشکال» نامیده و گفته «هیچ چیز در این توافق لغو تحریم های آمریکا و تحریم های بین المللی را توجیه نمی کند.»

ریک پری، فرماندار اسبق ایالت تگزاس از حزب جمهوریخواه هم در حساب توئیتر خود نوشته آمریکایی ها حق دارند از توافقی که سرشار از امتیازات اعطا شده از سوی دولت اوباما ست نگران باشند. باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا هم از قانونگذاران در کنگره خواسته نسبت به ایران هوشیار باشند.

بازتاب صدور بیانیه لوزان

به دنبال روشن شدن چارچوب سیاسی ��وافق نهایی ایران و 1+5، کشورهای مختلف از این پیشرفت مذاکرات هسته ای حمایت کردند.

افزون بر هفت کشور حاضر در گفت وگوهای لوزان، رسانه ها از استقبال دبیرکل سازمان ملل، مقامات ترکیه، عربستان، استرالیا، ایتالیا، الجزایر، هند، قزاقستان، حزب الله لبنان و آژانس بین المللی انرژی اتمی از نتایج گفت وگوهای تازه هسته ای خبر داده اند.

بسیاری از شخصیت های برجسته سیاسی در جهان و اندیشکده های سیاسی نیز آنچه را در لوزان حاصل شد یک اتفاق «تاریخی» نامیدند.

به نقل از تابناک، موضوع دستیابی ایران و گروه ۱+ ۵ به تفاهم هسته‌ای، امروز نیز بخش عمده مطالب مطبوعات و رسانه‌های بین‌المللی را به خود اختصاص داده است.

در این میان واکنش رژیم اسرائیل به تفاهم هسته‌ای ایران و خشم مقامات تل آویو از این موضوع، در شمار زیادی از مطبوعات و رسانه‌ها بازتاب داشته است.

روزنامه «گالف تودی» از جمله مطبوعاتی است که به این موضوع پرداخته و می‌نویسد، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل، روز جمعه کابینه امنیتی این رژیم را برای بحث درباره موضوع هسته‌ای ایران تشکیل داده و پیش از آن نیز در جریان گفت‌و‌گوی تلفنی با رئیس جمهور آمریکا، اظهار داشت‌ به شدت با تفاهم حاصل شده میان ایران و ۱+ ۵ مخالف است. نتانیاهو همچنین مدعی شده این تفاهم، ضمن به خطر انداختن موجودیت رژیم اسرائیل، دست ایران را برای آنچه وی اعمال خشونت و ترور در منطقه خوانده، باز‌تر می‌کند.

این در حالی است که از زمان اعلام دستیابی ایران و ۱+ ۵ به تفاهم هسته‌ای، شمار زیادی از مقامات کشورهای از آن استقبال کرده‌اند؛ برای نمونه، خبرگزاری کویت موضع وزیر خارجه ترکیه را نسبت به این موضوع مورد توجه قرار داده که این تفاهم را یک «گام خوب» توصیف کرده است.

مولود چاووش اوغلو اظهار داشته: ترکیه از اینکه مذاکرات میان ایران و گروه ۱+ ۵ به یک تفاهم سیاسی منجر شده، خرسند است.

محمت سیمسک، وزیر اقتصاد ترکیه نیز گفته: چهارچوب توافق به دست آمده میان ایران و ۱+ ۵، نخستین گام به سوی برداشته شدن تحریم‌های ایران بوده ‌و نسبت به توسعه روابط تجاری کشورش با ایران ابراز امیدواری کرده است.

وزارت خارجه مصر نیز با انتشار بیانیه‌ای ابراز امیدواری کرده که چهارچوب توافق به دست آمده در موضوع هسته‌ای ایران، گامی به سوی برقراری امنیت در منطقه باشد. به نوشته سایت خبری «اصوات مصریه»، سخنگوی وزارت خارجه مصر ضمن بیان این مطلب گفته، با ‌وجود این، دولت مصر هنوز جزئیات تفاهم حاصل شده را ‌بررسی نکرده است.

این مقام مصری افزود، دولتش امیدوار است که طی بازه زمانی تعیین شده، توافق نهایی به گونه‌ای میان طرفین حاصل شود که به برقراری ثبات در منطقه خاورمیانه کمک کرده و جلوی آغاز یک رقابت تسلیحاتی بی‌پایان را بگیرد.

 دولت هند از جمله دیگر دولت‌هایی است که درباره تفاهم هسته‌ای ایران و ۱+ ۵ موضع‌گیری کرده است. به نوشته روزنامه «تایمز هند»، وزارت خارجه این کشور ضمن استقبال از این تفاهم هسته‌ای، آن را یک پیروزی برای دیپلماسی و گفت‌و‌گو برشمرده است.

در این بیانیه آمده، با مشخص شدن محورهای توافق هسته‌ای که قرار است تا سی‌ام ژوئن میان ایران و گروه ۱+ ۵ مورد مذاکره قرار گیرد، گام مهمی در این موضوع برداشته شده است.

در این بیانیه همچنین آمده است، هند همیشه تأکید داشته، موضوع هسته‌ای ایران باید از طریق صلح آمیز و بر اساس احترام به حق ایران برای برخورداری از انرژی صلح آمیز هسته‌ای حل و فصل شود.

در ‌‌نهایت‌ دولت سوریه نیز استقبال خود را از دستیابی ایران و گروه ۱+ ۵ به تفاهم هسته‌ای ابراز داشته است. به نوشته روزنامه «بیزنس ریکوردر»، تلویزیون دولتی سوریه به نقل از یک مقام وزارت خارجه این کشور اعلام کرده که تفاهم حاصل شده میان ایران و قدرت‌های جهانی بر سر موضوع هسته‌ای، نتیجه تلاش‌��ای ایران برای کاهش دادن تنش‌های ژئوپلتیکی در منطقه بوده است.

این مقام سوری گفته، به عقیده دولت دمشق، این چهارچوب توافق هسته‌ای، با گام‌های مثبت دیگری همراه خواهد شد که به کاهش تنش‌ها در منطقه و جهان کمک خواهد کرد. وی همچنین تلاش‌های ایران برای محافظت از حق هسته‌ای خود را ‌ستایش کرده است.

رسانه های افغانستان روز شنبه به نقل از دفتر مطبوعاتی حامد کرزی نوشتند که رییس جمهور پیشین افغانستان از این تفاهم استقبال کرده و آن را به سود افغانستان، کشورهای منطقه و جهان می داند.

حامد کرزی ابراز امیدواری کرده است، تا دو طرف روی جزئیات مسئله هسته ای نیز تا ماه ژوئن امسال به یک توافق نهایی دست یابند.

کرزی در این بیانیه تاکید کرده است که با این تفاهم ، منطقه یک گام بزرگ به سوی کاهش تنش ها برداشته و زمینه تقویت امنیت، ثبات و همچنین گسترش همکاری های اقتصادی بیش از پیش افزایش می یابد.

خبر توافق هسته ای ایران و کشورهای غربی در لوزان سوییس در رسانه های افغانستان بازتاب گسترده یافت و آنرا گامی مهم پس از دو سال مذاکرات فشرده ایران و غرب دانستند.

خبرگزاری جمهور، کلیدگروپ و صدای افغان روز جمعه (دیروز) خبر توافق هسته ای ایران و کشورهای غربی را منعکس کردند.

در داخل کشور نیز نمایندگان مجلس با استقبال از این بیانه آن را اثبات صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران به جهانیان دانستند.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در واکنش به اظهارات باراک اوباما گفت: آمریکایی‌ها چون بر خلاف ماده ۶ ان پی تی بمب هسته‌ای می‌سازند و آزمایش می‌کنند، این ذهنیت را دارند که هر کشوری که در عرصه فعالیت‌های فن‌آوری هسته‌ای عمل می‌کند، مثلا سمت و سویش به طرف بمب است.

علاءالدین بروجردی در گفت‌وگویی پس از اظهارات اوباما همچنین افزود: با توجه به این سیاست آمریکا که منجر به انتقال موضوع هسته‌ای ایران به شورای امنیت و صدور قطعنامه‌های ظالمانه و تحریم‌های متعدد شد، در واقع همه آنها منجر به این نشد که ایران را از راه منطقی مبتنی بر عهدنامه NPT و در یک چهارچوب صلح‌آمیز بازدارد.

وی با بیان اینکه ایران در این مصاف سیاسی موفق شد، توانمندی خود را به اثبات برساند و راه را به جلو ببرد، گفت: بخش قابل توجهی از اظهارات اوباما در توجیه این سیاست غلط بود؛ یعنی مخاطبین اوباما یک طرف کنگره آمریکا، رژیم صهیونیستی و هم‌پیمانان منطقه‌ای آمریکا بودند که به همین دلیل هم اشاره کرد من در آینده نزدیک مشاوران امنیتی خودم را به منطقه می‌فرستم.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی همچنین اظهار کرد: نکته دوم اعتراف اوباما به حق جمهوری اسلامی ایران برای فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای بود که صریحا اعلام کرد، اینکه ایران به صورت صلح‌آمیز فعالیت داشته باشد مشکلی نداریم؛ لذا این اعتراف به نظرم حائز اهمیت است و این نکته‌ای بود که آمریکایی‌ها حاضر نبودند زیر بار بروند.

منصور حقیقت‌پور، نماینده اردبیل نیز در این زمینه گفت: جامعه جهانی دریافت که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده است. عضو کمیسیون امنیت ملی گفت: جامعه جهانی عاقبت دریافت که ایران به دنبال برنامه اتمی تسلیحاتی نبوده و نیست.

منصور حقیقت‌پور در گفت‌و‌گو با ایلنا در خصوص متن بیانیه مشترک مذاکرات هسته‌ای لوزان گفت: در تحلیل کلی این بیانیه، با همه دستاوردهایی که داشتیم و با همه تلاشی که تیم مذاکره در لغو تحریم‌ها داشت، محدودیت‌هایی را قبول کردیم؛ از جمله غنی سازی ۲۰ درصد و همچنین رفتن فردو به سمت فیزیک هسته‌ای، نمونه‌هایی از این محدودیت‌ها بود. بحث دیگر مربوط به مجلس بود که آقای ظریف در مورد آن تعهد کردند، در حالی که این موضوع از وظایف مجلس است.

حقیقت‌پور افزود: این بیانیه دستاوردهای زیادی هم برای ما داشت و جامعه جهانی عاقبت دریافت که ایران به دنبال برنامه اتمی تسلیحاتی نبوده و نیست. همچنین ایران عضو مشترک و همکار جامعه بین الملل شناخته شد که در برنامه‌های مشترک بین المللی هسته‌ای شرکت خواهد کرد.

همچنین خطیبان جمعه کشور در خطبه های نمازجمعه، با قدردانی از عملکرد مذاکره کنندگان هسته ای کشورمان، حاصل این عملکرد را به رسمیت شناخته شدن حق هسته ای مردم دانستند.

آیت الله امامی کاشانی، خطیب جمعه تهران نیز در اولین خطبه های نمازجمعه پس از پایان مذاکرات لوزان گفت: «انصافاً تیم مذاکره کننده هسته ای تیمی متین، با حکمت و با متانت است، تیم مذاکره کننده هسته ای همان طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند نرمش قهرمانانه و تلاش شبانه روزی و خستگی ناپذیر داشتند. واقعاً باید به همه آقایان مخصوصاً آقای رئیس جمهور و بالاخص وزیر امور خارجه هم تبریک و هم خسته نباشید گفت؛ طبق فرموده خداوند نصر و موفقیت دست خداست و نصیب افراد شایسته می شود.» پیش از خطبه های دیروز محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهور هم گفت که «دوستان از این بیانیه خوشحالند و دشمنان از آن ناراحتند».

به گزارش ایرنا، امام جمعه مشهد گفت: تلاش و مقاومت تیم مذاکره کننده ایران قابل قدردانی است و از عزیزانی که تعطیلات نوروزی خود را در یک کار پرخوف و پرزحمت و در برابر دشمن در عرصه مذاکرات گذراندند قدردانی می کنم.

آیت الله سید احمد علم الهدی افزود: دشمن در جریان مذاکرات هسته ای اخیر تلاش بسیار کرد که در یک سنگر سیاسی ما را شکست دهد اما مقاومت تیم مذاکره کننده ایران باعث شد آنان بیانیه مطبوعاتی صادر کنند.

آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری، امام جمعه موقت قم نیز ضمن قدردانی از تلاش ها و فداکاری های تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان گفت: جمهوری اسلامی ایران بخوبی به همه جهانیان نشان داد برنامه هایش کاملا منطقی و اخلاقی است. وی در خطبه های نمازجمعه شهر مقدس قم افزود: بیانیه مشترک صادر شده براساس گفته وزیر امورخارجه الزام آور نیست، اما تیم مذاکره کننده هسته ای در توافق نامه جامع که براساس راه حل های پیش بینی شده طی سه ماه آینده تدوین می شود، باید نکاتی را مدنظر قرار دهد.

 کاربران شبکه های اجتماعی ایرانیان نیز لحظاتی پس از قرائت بیانیه لوزان، این بیانیه را دستاوردی برای کشورمان دانسته و از تیم مذاکره کننده هسته ای حمایت کردند. در همین زمینه صفحات اجت��اعی فیسبوک و توییتر افغان ها نیز این توافق مهم و سرنوشت ساز را منعکس کردند و آن را گامی مهمی برای جمهوری اسلامی ایران و غرب برای ادامه این گفت وگوها دانستند./

تیر صهیونیست ها به سنگ خورد

نتانیاهو که با وجود برخورداری رژیم صهیونیستی از سلاح های اتمی، سرسخت ترین مخالف پیشرفت برنامه هسته ای صلح آمیز ایران پس از توافق با قدرت های جهان است از امریکا خواسته در توافقنامه نهایی با تهران به رسمیت شناختن این رژیم نیز گنجانده شود.

تل آویو کمی پس از توافق هسته ای در لوزان در بیانیه ای این توافق را حرکت به سمت خطرناک توصیف کرده بود.

به نقل از خبرگزاری فارس، ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه امریکا جمعه شب در پاسخ به سوال خبرنگاران در مورد درخواست تازه نتانیاهو گفت: مذاکرات با ایران بر سر این توافق تنها در مورد مسئله هسته ای بود.

نتانیاهو در حیطه مذاکرات صلح خاورمیانه نیز نه تنها خواستار به رسمیت شناخته شدن موجودیت رژیم صهیونیستی از سوی فلسطینی ها شده بود.

باراک اوباما رییس جمهو آمریکا در جریان سخنرانی پایان اعلام نتیجه نهایی مذاکرات لوزان رسما اعلام کرد که با نخست وزیر رژیم صهیونیستی در باره فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران اختلاف نظر آشکار دارد./