تاریخ انتشار : ۲۹ تير ۱۳۹۴ - ۱۲:۰۷  ، 
کد خبر : ۲۷۷۳۳۳

مهمترین پیام 24 خرداد، انتخابات ریاست جمهوری دوره یازدهم

مهدی نورایی / کارشناس مسائل حقوقی و دانشجوی دکترای حقوق عمومی دانشگاه تهران – مقدمه: گروه دیدگاه - از مهمترین اصول حاکم بر آیین حکمرانی مطلوب پذیرش حق مشارکت سیاسی مردم و توجه به خواست و اراده آنان در تعیین صاحبان قدرت و روند اداره حکومت است. امری که امروزه مهمترین عرصه تجلی آن رویداد انتخابات و حضور مردم در پای صندق‌های رأی است. برگزاری منظم و باشکوه بیش از سی دوره انتخابات در سطوح مختلف قدرت از ابتدای انقلاب اسلامی و تأسیس قانون اساسی تا سال 1392، علاوه بر آنکه مردم‌سالاری‌دینی را به عنوان بهترین الگو‌ی حکمرانی در مدیریت جامعه و تضمین احترام به خواست و اراده مردم نشان داده است. پیام‌های ارزشمند دیگری را نیز مخابره نموده که مطالعه و شناخت دقیق آن‌ها برای تصمیم‌گیری درست و فهم صحیح از امور لازم و ضروری است. در این میان و با توجه به دومین سالگرد حماسه بیست و چهارم خرداد 1392 به طور اجمال و اختصار برخی حواشی آنچه که در این باره پیرامون انتخابات ریاست جمهوری 1388 و 1392 لازم به یادآوری است اشاره خواهد شد. پرداختن به این مسئله تصویر شفاف‌تری از نقش مهم شورای نگهبان و عملکرد آن در صیانت از مردم‌سالاری دینی نیز نشان خواهد داد. لازم به ذکر است که نوشتار حاضر هرگز به دنبال تحلیل و تبیین سیاسی وقایع انتخابات 1388 نیست بلکه با ارائه آمار و ارقام دقیق در تلاش برای اثبات این گزاره است که به همان میزان که در صحت فرآیند و تأیید نتایج انتخابات ریاست جمهوری دوره یازدهم جای هیچ گونه شک و شبهه‌ای نبوده و همه سیاست‌مداران به درستی آن معترف و به نتیجه آن ملتزم بوده‌اند، انتخابات 1388 نیز با همان روند، ساز و کار و عملکرد برگزار گردیده و هیچ ابهامی در صحت برگزاری و نتایج انتخابات آن دوره از حیث حقوقی و منطقی وارد نبوده است. به همین مناسبت در ادامه به تطبیق برخی موضوعات مطروحه توسط معترضین نسبت به نتایج انتخابات ریاست جمهوری در سال 1388 با انتخابات ریاست جمهوری 1392 خواهیم پرداخت:

1- میزان تعرفه چاپ شده:

از جمله شبهاتی که بارها توسط معترضین نسبت به فرایند انتخابات ریاست جمهوری 1388 بیان گردیده است وجود خدشه در میزان تعرفه‌های چاپ شده است. در این خصوص مراجعه به ادوار مختلف انتخابات و مشاهده‌ی میزان تعرفه‌های چاپ شده، تعرفه‌های مصرف شده و باقی مانده، نتایج روشنی را در رفع شبهه فوق بدست می‌دهد.

در همین راستا جدول ذیل به تطبیق میزان تعرفه‌های چاپ شده در سه انتخابات پی‌در‌پی ریاست جمهوری و میزان افزایش و کاهش آن‌ها نسبت به دوره‌های قبل می‌پردازد.

لازم به ذکر است میزان مورد نیاز تعرفه طی جلسات مشترکی که  بین وزارت کشور، سازمان ثبت احوال و شورای نگهبان در هر دوره برگزار می‌گردد، تعیین می‌شود:

جدول شماره 1- تعداد تعرفه‌های چاپ شده در انتخابات ریاست جمهوری 1384، 1388 و 1392

 

میزان تعرفه چاپ شده

میزان تعرفه مصرف شده

میزان تعرفه باقی مانده

میزان افزایش / کاهش نسبت به دوره قبلی

انتخابات 1384

56/445/000

27/115/131

29/330/493

8 + درصد

انتخابات 1388

60/225/000

39/247/551

20/977/449

6/69 + درصد

انتخابات 1392

58/900/000

36/704/156

22/195/844

2/2 - درصد

2- میزان شعب سیار:

شبهه دیگری که معترضین به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری 1388 مطرح نموده و به انتشار سریع آن در میان اقشار مختلف جامعه اقدام می‌کردند، موضوع «افزایش تعداد شعب اخذ رأی» بود. چنانکه مورخ 25/3/1388 یکی از نامزدهای معترض طی نامه‌ای به شورای نگهبان، موضوع تعداد شعب سیار و ثابت را مورد اشاره قرار داده و بر این اساس مدعی شده است: افزایش بی‌مورد و غیرمنطقی شعب سیار نشان دهنده وقوع تقلب در انتخابات و مغشوش بودن نتایج آراءِ بدست آمده است.

پیش از ارائه آمار و ارقام باید یادآور شد که طبق قوانین موجود تعیین تعداد شعب و صندوق‌های ثابت و متغییر رأی‌گیری، امری است که متناسب با عوامل مختلف جمعیتی هر شهرستان صورت می‌پذیرد و تعداد مورد نیاز شعب مورد نیاز نیز، توسط عوامل اجرایی تعیین گردیده و به اطلاع هیأت نظارت مرکزی که متشکل از دو نفر از اعضای شورای نگهبان و پنج نفر از افراد مسلمان و مطلع و مورد اعتماد دارای حسن سابقه است می‌رسد.

طبق آمار وزارت کشور در انتخابات 1388، نزدیک به 392 شهرستان در کشور وجود داشت که شعب انتخاباتی در آنها پراکنده شدند. در انتخابات 1388 تعداد صندوق‌ها و نوع آنها (سیار و ثابت) که توسط هیأت‌های اجرایی تعیین گردیده اند، در جدول ذیل قابل مشاهده است. مقایسه تطبیقی تعداد صندوق‌های ثابت و سیار در سه دوره پیاپی انتخابات ریاست جمهوری خلاف ادعاهای صورت گرفته مبنی بر غیرمنطقی و غیر مترقبه بودن افزایش صندوق‌های ثابت و سیار رأی را نشان می‌دهد: چه آنکه تعداد صندوق‌های سیار در همه انتخابات‌ها نسبتِ تقریبا ثابتی نسبت به کل صندوق‌ها داشته است.

جدول شماره 2- تعداد صندوق‌های رأی ثابت و سیار در انتخابات 1388 و تطبیق با انتخابات1384و  1392

 

صندوق ثابت

صندوق سیار

کل شعب

نسبت به کل شعب

انتخابات‌1384 (ریاست جمهوری)

27/176

13/803

40/978

33/6%

انتخابات1388 (ریاست جمهوری)

31/741

13/951

45/692

30/5%

انتخابات1392 (ریاست جمهوری)

46/458

12/424

58/882

21%

از آن روی که در انتخابات 1392 با توجه به قانون تجمیع انتخابات دوره چهارم شوراهای اسلامی شهر و روستا با دوره یازدهم ریاست جمهوری (مصوب 2/4/1389)، این دو انتخابات همزمان برگزار گردید، شعب أخذ رأی در مجموع افزایش و شعب سیار کاهش پیدا نمود. توضیح آنکه در انتخابات‌های قبلی ریاست جمهوری، در روستاهایی که جمعیت آنها اندک بوده، اخذ رأی توسط شعب سیار صورت می‌پذیرفت در حالی که در سال 1392 به علت آن که نیاز بوده تا شعب اخذ رأی انتخابات شورای شهر و روستا در همه شهرستان‌ها، شهرها و روستاها وجود داشته باشد، لذا شعب اخذ رأی در مجموع افزایش و شعب سیار کاهش می‌یابد.

3- نحوه اعلان نتایج:

یکی از مهمترین موضوعاتی که در نامه‌ها و بیانیه‌های معترضین انتخابات ریاست جمهوری 1388 بسیار مورد اشاره قرار گرفته و حتی برخی از آن به عنوان «مهندسی در نتایج انتخابات» و مهمترین بخش اعتراض خود یاد نمودند، موضوع نحوه بیان نتایج شمارش آراء بوده است.

 معترضین مدعی بودند که وجود نسبت ثابت بین آراء اعلامی توسط وزارت کشور که به تدریج و در چند مرحله اعلام گردید، نشان دهنده وجود یک برنامه از پیش تعیین شده در شمارش آراء بوده است. توضیح آنکه به زعم این افراد، اینکه در ساعات مختلف روز نسبت 2 به 1 در همه نتایج کشور وجود داشته است نشان دهنده دست‌کاری در نتایج آراء به صورت منظم می‌باشد.!!!

 جهت مشخص شدن غیرمنطقی بودن این ادعا و نسبت آن با تخلف انتخاباتی ابتدا به بررسی مختصر روند اعلام نتایج شمارش آراء در سال 1388 پرداخته و سپس به تطبیق این روند با انتخابات 1392 خواهیم پرداخت:

در انتخابات سال 1388، برای اولین بار تجمیع نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم بصورت رایانه ای انجام شد. به این مفهوم که شعب رأی‌گیری نتایج خود را براساس دستورالعمل قانونی به صورت آنلاین برای ستاد انتخابات کشور ارسال نموده و در ستاد نیز این نتایج به صورت آنلاین روی سایت قرار می‌گرفت و آرای شعب سراسر کشور به صورت تجمیع شده نیز در خروجی سایت قرار می‌گرفت. لذا در ساعت 30 دقیقه بامداد 23/3/88 رئیس ستاد انتخابات کشور از تجمیع پنج میلیون رأی خبر داد که اخبار رسمی آن، حوالی ساعت 9 صبح بر روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت.

همچنین از حوالی ساعت 10 صبح به صورت تدریجی آرای شهرهای بزرگ کشور اعلام می‌شد که البته اعلام آنها به علت حجم وسیع شعب و میزان آرای بالای آنها به کندی صورت می‌گرفت و همزمان با این موضوع بدلیل اینکه در این دوره همچون انتخابات قبلی ملاک شورای نگهبان بر شیوه دستی در شمارش قرار گرفته بود، فرم‌های 28 (فرم تجمیع آرای شهرستانی) از سوی شهرهای کوچک شروع به ارسال شد و حوالی ساعت 13 روز شنبه مجموعه‌ای از نتایج نهایی حاصل از جمع زدن فرم 28،  تعداد 346 شهرستان از مجموع 392 شهرستان نهایی شده بود لذا نتایج آن به اطلاع مردم رسید و سپس با جمع‌بندی نهایی و چک کردن مجدد نتایج، نهایتا در ساعت 16 روز شنبه 23 خرداد 1388 نتایج نهایی اعلام گردید.

جدول شماره 3- مقایسه ساعات و نحوه اعلام نتایج در دوره انتخابات ریاست جمهوری 1388 و 1392

انتخابات 1388

انتخابات 1392

ساعت اعلام نتایج

نفر اول

نسبت آراء نفر اول به کل آراء

ساعت اعلام نتایج

نفر اول

نسبت رأی نفر اول به کل آراء

9 صبح

3/462/548

69/04 درصد

7 صبح

834/859

45/82

11 صبح

18/302/924

65/24 درصد

9 صبح

2/720/144

45/82

13 ظهر

18/787/766

64/98 درصد

11 صبح

6/049/655

50/03

15 ظهر

21/781/391

63/35 درصد

14 ظهر

8/439/530

50/40

16 ظهر (نهایی)

24/527/516

63/62 درصد

16 ظهر

11/754/013

51/07

-

 

 

18 ظهر

14/020/139

50/80

-

 

 

20 عصر (نهایی)

18/613/329

50/63

لذا از لحاظ زمان اعلام نتایج نهایی، در انتخابات 1388 با سرعت بیشتری نتایج اعلام گردید. اما در مورد نسبت آراء نامزد‌ها همانطور که در جدول فوق نیز مشاهده می‌گردد، نسبت (درصد) نتایج اعلام شده در ابتدای روز و نتایج نهایی با یکدیگر اختلاف فاحشی ندارند، البته با توجه به اینکه نتایج شمارش آراء شهرستان‌های کوچک در ساعات اولیه روز نهایی می‌گردد، لذا آماری که در ساعات اولیه اعلام می‌شود معمولا نشان‌دهنده نتیجه انتخابات در شهرستان‌های کوچک می‌باشد و تاثیر آراء شهرهای بزرگ در ساعات انتهاییِ اعلام نتایج بیشتر آشکار می‌گردد.

به همین خاطر در انتخابات 88 پیروز انتخابات در آمار اولیه، درصد بیشتری از کل آراء را بدست آورده بود که با اضافه شدن نتایج شمارش آراء در شهرستان‌های بزرگ، ایشان درصد کمتری را در نتایج نهایی به خود اختصاص داد. اما این روند در انتخابات 1392 بالعکس صورت گرفت. از آنجایی که جناب آقای روحانی در شهرستان‌های بزرگ طرفداران بیشتری داشت، میزان درصدی که در ابتدای روز (که متعلق به شهرستان‌های کوچک بوده است) به خود اختصاص داده بود درصد کمتری نسبت به نتایج نهایی بوده است.

با مطالعه جدول فوق و دقت کافی در آن حقیقتی که در این بین آشکار می‌گردد غیر قابل پذیرش بودن ادعای تغییر و مهندسی آراء به جهت یکسان بودن نسبت آراء نامزدها از ابتدای شمارش آن‌ها تا انتهای شمارش است. چه آنکه اگر این ادعا وارد باشد نسبت به دوره یازدهم ریاست جمهوری که نتایج رأی نفر اول به کل آراء در ساعات زمانی مختلف شمارش، نسبتا ثابت است، بیشتر متصور است. در حالی که همان معترضان روند انتخابات ریاست جمهوری 1392 را تأیید نموده و حتی برخی از آنان انتخابات 1392 ریاست‌جمهوری را دموکراتیک‌ترین انتخابات جهان خوانده‌اند.

4- صندوق‌های بیش از 100 درصد:

در نامه دو نفر از نامزدهای معترض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم مورخ 6 و 7 تیرماه 1388 به شورای نگهبان، موضوع مشارکت بالای صد در صد در برخی صندوق‌های رأی مطرح می‌شود.

نکته‌ای که می‌بایست در این خصوص بیان داشت آنست که معیار اعلامی تعداد شرکت کنندگان در انتخابات 1388 در برخی حوزه‌های انتخابیه بعضاً آخرین سرشماری نفوس در سال 1385 و در مواردی آمار واجدین شرایط اعلامی در انتخابات دوره نهم ریاست جمهوری بوده است. همچنین مدارک سازمان ثبت احوال در اعلام آمار افراد هر منطقه، شناسنامه‌های صادره در آن محل می‌باشد. بدیهی است صدور شناسنامه ملازمه‌ای با حضور افراد در همان محل نداشته و افراد آزادند در هر محلی سکنی گزینند. علاوه بر آن تغییرات به عمل آمده ظرف سنوات 1385 تا 1388 در تقسیمات کشوری که اغلب جابجایی جمعیت‌ها را به همراه دارد در کنار سفرهای تفریحی و ایرانگردی شهروندان در واپسین روزهای فصل بهار، از جمله دلایل بروز نوسانات در کاهش و افزایش نصاب آراء در برخی حوزه‌های انتخابیه می‌باشد. معترضین با نادیده گرفتن این شاخص‌ها کم یا زیاد شدن شرکت‌کنندگان در حوزه انتخابیه نسبت به تعداد واجدین شرایط را که سازمان‌های مذکور اعلام نمودند دلیل بر تقلب و دست‌کاری در صندوق‌های رأی برشمردند.

در تایید مطالب فوق کافیست به آمار شرکت کنندگان در انتخابات 1392 توجه شود تا طبیعی و منطقی بودن این امر آشکار گردد. البته میزان صندوق‌های بیش از صد در صد در انتخابات 1392 نسبت به 1388 کاهش یافته است لکن با توجه به اینکه مشارکت کل افراد در سال 1388 بیش از 85 درصد و میزان مشارکت در سال 1392 هفتاد و دو درصد بوده است، لذا کاهش صندوق‌های بیش از 100 درصد در سال 1392 امری منطقی است.

در این خصوص می‌توان به آمار برخی صندوق‌های رأی دوره یازدهم ریاست جمهوری مراجعه کرد که نشان می‌دهد، موضوع مشارکت بالای صددرصد در برخی از شهرستان‌های با جمعیت سیال مانند شهرهای زیارتی مثل شهرری با 200 درصد مشارکت در سال 1392 یا شهرستان‌های خوش آب و هوا مانند شمیرانات با 800 درصد مشارکت در سال 1392، امری معمول و بلکه اجتناب‌ناپذیر است.

با عنایت به همه‌ی موارد فوق معلوم می‌گردد که جابجایی جمعیت یا بیشتر بودن میزان مشارکت در یک شهرستان بیش از جمعیت واجد شرایط اعلامی در آن، اساساً نمی‌تواند به عنوان یک دلیل کافی برای ابطال انتخابات قلمداد شده و در همه موارد گفته شده در این موضوع بین انتخابات 1388 و 1392 تفاوتی آشکار مشاهده نمی‌گردد.

آمار و ارقام مذکور در این نوشتار نشان از آن دارد که جمهوری اسلامی برخلاف آنچه که رسانه‌های بیگانه و دشمنان قسم خورده آن همواره تبلیغ می‌نمایند، هیچ‌گاه به خواست و اراده مردم بی‌توجه نبوده و همواره سعی خود را بر صیانت مناسب از آن قرار داده است. همچنین تتبع در آمار و ارقام فوق روشن می‌سازد مردم‌سالاری یعنی همان چیزی که ملت‌های جهان سال‌هاست در انتظار آن به سر می‌برند و اندیشمندان حقوق اساسی آرزوی آن را در سر می‌پرورند در جمهوری اسلامی سکه رایجی است که مردم و آحاد ملت بارها و بارها شاهد آن بوده و از نزدیک آن را لمس کرده‌اند.

در آخرین جمله باید گفت برپایه نوشتار حاضر مهمترین پیام انتخابات 24 خرداد پیشتازی جمهوری اسلامی در صیانت از حقوق ملت و لزوم تبعیت همگان از قانون و صیانت از آراء مردم است. به بیان بهتر انتخابات 1392 نشان داد آنچه اصحاب فتنه بیان می‌داشتند ادعایی پوچ و توطئه‌ای از پیش طراحی شده برای مقابله با خواست و اراده ملت بود. لذا کاری را که در فتنه 88 نتوانستند انجام دهند با تلاش در مجاب ساختن استکبار جهانی برای تحریم دستاوردهای ایران اسلامی دنبال نمودند البته در این راه نیز شکست خواهند خورد. 

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
پربیننده ترین
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات