نقض مکرر آتش‌بس؛ سرگيجه عربستان در يمن (بخش دوم و پاياني)

با افزايش کشته هاي مردم يمن به بيش از 3000 تن و 7000 مجروح و معلول، قربانيان تجاوز عربستان در يمن همچنان موازي با توافق‌هاي قراردادهاي تسليحاتي اين کشور افزايش مي يابند.عربستان از روز ششم فروردين (26 مارس) در تلاش براي احياي قدرت همپيمان خود عبدربه منصور هادي رئيس جمهوري مستعفي و فراري يمن و به منظور تضعيف جنبش انصارالله که اکنون قسمت هاي زيادي از خاک اين کشور را به خوبي در کنترل خود دارند، يمن را هدف حملات هوايي مرگبار خود قرار داد.در چهارمين ماه متوالي حملات جنگنده‌هاي سعودي به مناطق مختلف يمن، بمباران چندين استان اين کشور و کشته و زخمي شدن مردم بي دفاع، جنايات ديگري را به آمار جنايات رژيم آل سعود در صفحه تاريخ ثبت کرد.جنگنده‌هاي ائتلاف به اصطلاح عربي به رهبري آل سعود بدون هيچ مجوز و دليلي در ادامه تجاوز به خاک يمن همچنان مناطق مختلفي اين کشور را بمباران مي کنند.

پادگان لشکر 15شهر زنگبار مرکز استان ابين و شهر الواهي در استان عدن و اردوگا لبوزه در استان لحج و مناطق مختلفي در استان هاي مارب و حجه و صعده از جمله مناطق بمباران شده ظرف چند روز اخير است.هر چند ارتش و کميته هاي مردمي يمن نيز در دفاع از خاک و مردم و در واکنش به اين حملات منطقه الخوبه و پايگاه هاي المستحدث و الشيخ، پادگان هاي العين الحاره و جلاح و پادگان البيضاء و مرکز نظامي الهدف همچنين برخي پايگاه هاي نظامي عربستان در منطقه جيزان را گلوله باران کرده‌اند.اما، در ادامه اين خودکامگي و تجاوز، مردم بي‌دفاع به ويژه کودکان و سالمندان بيش از پيش آواره و هراسان به ويرانه‌هاي امن پناه مي‌برند و شاهد قتل و عام و زخمي شدن مردم بي سلاح کشورشان هستند.

اخبار و گزارش هاي منتشره حاکي است، اين حملات علاوه بر زيان هاي جاني و آسيب‌هاي دراز مدت رواني، خسارت هاي زيادي را به طرفين وارد مي کند، انهدام تعدادي زيادي خودرو و تجهيزات نظامي همچنين استفاده از موشک و خمپاره و ديگر اداوات جنگي را مي‌توان از ساده ترين آن ها برشمرد.عربستان در سايه حمايت هاي کشورهاي غربي و آمريکا به تقويت توان نظامي خود مي پردازد و به نظر همين سرمايه گذاري هاي غرب و آمريکا در چنين کشورهايي است که سبب ناديده گرفته شدن ملت هاي مظلوم است.

سرمايه گذاري هاي تسليحاتي که توليدات کارخانه هاي بزرگ جنگي غرب و آمريکا را تبديل به ارز و از سوي ديگر سبب تشديد خودکامگي ها شده و ملت هاي بي دفاعي چون زنان و کودکان مظلوم يمني را قرباني مي کند.نگراني در ماه عسل فرانسه و عربستان سعودي تيتر روزنامه فيگارو چاپ پاريس بود که همزمان با سفر شاهزاده سعودي به پاريس، گزارشي را درباره روابط فرانسه و عربستان منتشر کرده است.اين گزارش با عکسي از محمد بن سلمان پسر پادشاه عربستان که معاونت وليعهد و مسئوليت وزارت دفاع اين کشور را نيز عهده دار است با رئيس جمهوري فرانسه نشان مي دهد.

محمد بن سلمان فرمانده نظامي نيروهاي ائتلاف در يمن روز 24 ژوئن وارد پاريس شد و کارشناسان سفر وي بعد از گذشت حدود يک ماه و نيم از سفر فرانسوا هولاند رييس جمهوري فرانسه به عربستان را کمي معنادار دانستند.سپس اخبار و گزارش ها احتمال دادند که اين دو مقام بلند پايه سياسي در ادامه نشست هاي گذشته درباره قراردادهايي به ارزش حدود 10 ميليارد يورو شامل حدود 20 طرح و پروژه در زمينه‌هاي تسليحاتي مثل فروش موشک و هلي‌کوپتر به عربستان، انرژي هسته اي و خورشيدي، همچنين بهداشت و حمل و نقل بحث و گفت وگو کرده‌اند.يک کارشناس نظامي به روزنامه فيگارو گفت: رئيس جمهوري فرانسه از اولين سفر خود به رياض يک شمشير به عنوان هديه آورد، و از دومين سفرش نيز وعده هاي جديد.

اين روزنامه چاپ فرانسه تأکيد مي کند که پاريس همچنين از تنش هايي که در روابط عربستان با متحد سنتي خود، يعني آمريکا به وجود آمده، در جهت تقويت نفوذ خود در منطقه خليج فارس بهره مي برد، اما با اين حال مسائلي به وجود آمده که بر روابط پاريس و رياض تأثير منفي مي گذارد.به باور کارشناسان نظامي، تيم جديد محمد بن سلمان خواهان در اختيار گرفتن قراردادهايي است که در زمان ملک عبدالله پادشاه پيشين عربستان و دار و دسته اش امضا شده بودند.امضاي قراردادها و اجراي آن انبارهاي تسليحاتي عربستان را مملو از مهمات کرده و رژيم آل سعود را که به اعتراف برخي از مقامات بلند پايه عربستاني در اين تجاوز به هيچ کدام از اهداف خود نرسيده و در باتلاق يمن به دام افتاده است به ادامه تجاوز و کشتار يمني ها ترغيب مي کند.

به سادگي مي توان تصويري از انعقاد اين قراردادهاي ميلياردي ترسيم کرد. قراردادهاي تسليحاتي با سودهاي کلان براي غرب و آمريکا و تراژدي پشت صحنه زنان و کودکان بي دفاع از يمن تا بحرين و از سوريه تا عراق در صف انتظار براي قتل و عام و آوارگي.عادل الجبير، وزير خارجه عربستان در کنفرانس خبري مشترکي با لوران فابيوس همتاي فرانسوي خود گفته است که مساله توافقات تسليحاتي با پاريس در مذاکرات اخير مطرح شده است.

فابيوس نيز گفته است که مسئولان دو کشور با امضاي 10 قرارداد نظامي با فروش 23 هليکوپتر به ارزش 500 ميليون دلار موافقت کرده اند.در همين حال خبرگزاري رويترز گزارش مي دهد ، وزارت دفاع عربستان درباره مبلغ يک قرارداد درخصوص قايق هاي گشت زني فرانسوي مذاکره کرده است.کارشناسان معتقدند که اين توافقنامه براي سرمايه گذاري چنين مبلغ هنگفتي نشانه اي از سياست متمرکز عربستان است.

بيش از يک ماه پيش نيز اخباري مبني بر عقد قرارداد تسليحاتي جديد بين آمريکا و عربستان صدر اخبار رسانه هاي خارجي را به خود اختصاص داد.بنا بر گزارش هاي منتشره وزارت دفاع آمريکا با انتشار بيانيه اي اعلام کرد که واشنگتن با فروش 10 فروند بالگرد چند منظوره 'ام اچ – 60 آر' به ارزش 1/9ميليارد دلاري به عربستان موافقت کرده است.

قرارداد مزبور شامل فروش رادار، مهمات و تجهيزات بالگردهاي مزبور نيز بود که مهم ترين اين تجهيزات، 38 فروند موشک هلفاير، 380 فروند موشک کوچک هدايت شونده ليزري و 24 تيربار سنگين است.جالب اين که آمريکا مسئوليت پشتيباني لجستيکي و نگهداري تجهيزات قرارداد را به عهده دارد که شرکت هاي سکورسکي و لاکهيد مارتين آن را اجرا خواهند کرد.

بايد توجه کرد که همزمان با صدور بيانيه فروش تسليحات به عربستان از سوي کاخ سفيد، بخش امور همکاري دفاعي و امنيت وزارت دفاع آمريکا اعلام کرده که فروش و نگهداري اين تجهيزات، تاثيري بر موازنه قواي فعلي در منطقه ندارد.رياض يکي از مهم ترين مشتريان تسليحات آمريکايي‌ است و گزارش کنگره حاکي از آن است که آمريکا در سال هاي 2010 تا 2014 ميلادي بيش از 90 ميليارد دلار سلاح به عربستان فروخته است.

از سوي ديگر يونيسف صندوق حمايت از کودکان سازمان ملل از افزايش شمار قربانيان و مجروحان کودک از زمان شروع جنگ يمن خبر مي دهد و عربستان همزمان با حملات بي وقفه به استان هاي مختلف اين کشور و کشتار صدها زن و کودک ادعاي رساندن کمک هاي انساني به دست مردم يمن را دارد.از همان ابتداي تجاوز عربستان به يمن نماينده يونيسف در يمن و سخنگوي کميسارياي عالي حقوق بشر سازمان ملل از افزايش شمار قربانيان کودک در جنگ يمن ناشي از حملات هوايي عربستان سخن گفته و هشدار مي دهند، اما حملات مرگبار همچنان ادامه دارد و هر روز بر آمار کشته شدگان افزوده مي شود.در اين ميان جنبش انصارالله يمن که همراه کميته هاي مردمي براي دفع تجاوز دشمن مي‌کوشد براي گفتگو با عربستان اعلام آمادگي مي‌کند و قرار مي شود که هياتي از اين جنبش در مذاکرات ژنو شرکت کنند.

هواپيماي متعلق به سازمان ملل و حامل هيات انصارالله 24ساعت در جيبوتي متوقف مي‌شود که بنا به گفته جنبش انصارالله، مصر و سودان در پاسخ به درخواست کارشکني عربستان به اين هواپيما اجازه عبور از خاکشان را نداده‌اند و بالاخره اين هيات با تاخير به اجلاس مي‌رسد.اجلاس بدون هيچ نتيجه مثبتي به منظور توقف کشتار بيشتر مردم يمن به پايان مي رسد، اما امضاي توافقنامه هاي تسليحاتي هم سو با قتل و عام مردم بي دفاع همچنان ادامه دارد.از سوي ديگر به باور برخي ديگر از کارشناسان سفر جانشين وليعهد عربستان، ابتدا به مسکو و سپس به فرانسه نشان از آن دارد که عربستان بر آن است که ارتباطات خود را گسترده تر، منابع خود را براي تامين نياز هاي دفاعي متنوع تر کند و فقط تکيه روي آمريکا نداشته باشد.

آنها اهميت اين سفر را در تلاش عربستان خلاصه مي کنند که مي کوشد فرانسه را براي حضور بيشتر در عربستان و در نتيجه سرمايه‌گذاري بيشتري در اين کشور تشويق کند.عربستان اين دلمشغولي را دارد که در ادامه مذاکرات هسته اي مبادا آمريکايي‌ها در پس پرده با جمهوري اسلامي اتفاق نظري داشته باشند که به مصالح اين کشور نباشد، به همين دليل در پي توسعه روابط سياسي و تجاري با روسيه و غرب است.چند ماه از آغاز تجاوز بي رحمانه عربستان به يمن مي گذرد، عربستان به اهداف خود دست نيافته و به اعتقاد بسياري از کارشناسان در باتلاق يمن به دام افتاده است.اما همپيمانان عربستان ادامه اين تجاوز را هماهنگ با سياست ها و منافع پشت پرده خود به صلاح مي دانند و رژيم آل سعود با ارتکاب جنايات بشري بيشتري همچنان تخم تنفر و کينه در دل مسلمان جهان مي کارد.بر اثر حملات آل سعود، تاکنون بيشتر تاسيسات زيربنايي، خدماتي، بيمارستان ها، مدارس و خانه هاي مردم يمن ويران و هزاران يمني از جمله صدها زن و کودک کشته و يا مجروح شده اند.

اين در حالي است که همه ماجرا از همايشي در سن پترزبورگ روسيه براي جلب سرمايه گذاري، آغاز شد که در آن هياتي 500 نفره از عربستان با سه هواپيماي اختصاصي شرکت کردند و گمانه ها را به اين صورت شکل دادند که پس لابد روابط مسکو و رياض دچار تحول شگرف و جهش در توسعه شده است.بعد از اين همايش اظهارنظرهايي در فضاي سياست بين الملل منتشر شد که عربستان و روسيه در راه تحول و توسعه روابط گام بر مي دارند. و پي در پي ديدگاه هايي از اين دست که منتشر شدند.واقعيت اينست که به چند دليل اين ديدگاه درحال حاضر پذيرفتني نيست.

اول اينکه دنياي ديپلماسي از اين موارد کم ندارد که طرفيني در بده و بستان هاي متعارف اموري را براي بدست آوردن امتيازي به طرف مقابل وا مي سپارد. در دوران حکومت پهلوي دوم با اينکه ايران از سوي بلوک غرب ژاندارم منطقه خوانده مي شد و در ايران پايگاه اطلاعات نظامي و رصد و جاسوسي عليه روسيه ايجاد شده بود و با اينکه ايران بعنوان کشوري که شتابان به سوي سرتاپا غربي شدن حرکت مي کرد اما قرارداد پرمنفعت ذوب آهن اصفهان به حکومت شوروي سوسياليستي داده شد.

دليل اين کار اين بود که به‌هرحال رژيم شاه براساس همان منطق سياست پيش گفته براي اينکه خشم حکومت کمونيستي را برنينگيزاند و مزاحمتي براي اين همسايه ايجاد نشود ناچار به دادن چنين امتيازي شده بود.درشرايط کنوني منطقه که هر جا روسيه حضور دارد عربستان به قصد تقابل حضور دارد معلوم است که مانور‌هايي از اين دست از سوي عربستان شکل بگيرد تا طرف روس را به خشم نياورد و مزاحمتي براي رياض بوجود نيايد.

براساس شواهد تاريخي و واقعيات امروزي، روسيه و عربستان هرگز نمي توانند همپيمان راهبردي يکديگر باشند. عربستان خود همپيمان راهبردي و پايگاه آمريکا در منطقه است بنابراين چگونه مي تواند چنين شرايطي را براي مسکو فراهم سازد. در گذشته نيز چنين بوده است عربستان همواره در بلوک ضد روس (ضدشوروي) به حيات خود ادامه مي داده است. هيچگونه اتفاق و رويدادي در گذشته تاريخ نمي توان يافت که دال بر نزديکي اين دو کشور باشد.

دليل ديگر، اتفاقات امروزه جهان است.عربستان در هرجا که منافع روسيه اقتضا مي‌کرده و مسکو حضور داشته، در مقابل آن ايستاده و به آن صدمه زده است. سوريه يکي از مثال‌هاي روشن است که عربستان هيچگاه با طرح و اقدامات صلح آميز روسيه در سوريه ازسر آشتي در نيامده است و چه بسا به منافع مسکو در دمشق نيز صدمه زده است. همين وضعيت و جبهه گيري در مقابل روسيه را مي توان در عراق مشاهده کرد.عربستان آمريکايي است و روسيه عربستاني نيست.

از ديرباز تاسيس دولت سعودي به‌دست انگليسي ها اين حکومت پايگاه اصلي دولت انگليس و سپس آمريکا در منطقه بوده است از سوي ديگر روسيه هم اگر با کشورهاي عربي روابطي داشته اين روابط با کشورهاي استقلال طلب و خواهان خروج از بلوک وابستگي به غرب مثل مصر، سوريه، يمن و عراق بوده است. هيچگاه تاريخ قرن بيستم از روابط نزديک روسيه و عربستان روايت نکرده است.نکته آخر اينکه روسيه بدش نمي آيد که در شرايط تحريم غربي عليه خود تحرکاتي از خود نشان بدهد و پيام هايي به طرف مقابل بدهد که عليرغم اين تحريم ها سرپا و زنده است و روابطي با شرق و غرب عالم دارد.

در همين رابطه،کارشناسان روس مي‌گويند انتقال محل ديدار با محمد بن سلمان از کرملين به حاشيه نشست سن پترزبورگ، يک پيام روشن داشت و آن اينکه مسکو شايد حاضر به همکاري اقتصادي با رياض باشد، اما عربستان را شريک سياسي خود نمي‌داند.محمد بن سلمان جانشين وليعهد و وزير دفاع عربستان سعودي با هيئتي راهي مسکو شد. ديداري که در مطبوعات منطقه و روسيه بازتاب فراواني داشته و تحليل هاي متعددي از آن شده است.خبرگزاري «ژئوپليتيک» روسيه درباره اين سفر ناگهاني و غيرمنتظره مي­گويد: شاهزاده سعودي به مسکو آمد تا با ولاديمير پوتين دوست شود.

پادشاهي عربستان به دليل تغييرات ژئوپليتيکي اخير در منطقه خاورميانه ترجيح مي‌دهد در جهت وزش باد حرکت کند و به همين خاطر ديپلمات‌هاي سعودي به روسيه آمدند تا به نحوي از کمک پوتين بهره‌ مند شود، اما اگر ما از کسي بخواهيم در شرايط سخت دست‌مان را بگيرد يا بايد قبلا براي اين شخص کاري انجام داده باشيم و يا بايد اکنون کاري براي طرف مقابل انجام دهيم، اما به نظر مي‌رسد پوتين دل خوشي از سعودي‌ها ندارد، چراکه در ابتدا قرار بر اين بود که ديپلمات‌هاي سعودي در مسکو در کاخ کرملين با پوتين ملاقات کنند، که اين ديدار سياسي بطور غيرمنتطره به همايش بين‌المللي اقتصادي در سن پترزبورگ موکول شد.

به نوشته اين خبرگزاري، برنامه ريزي ديدار شاهزاده سعودي از مسکو به سن پترزبورگ بيانگر اين نکته است که سعودي‌ها نتوانستند با پيشنهادهاي اوليه خود نظر مساعد پوتين را جلب کنند که اين اقدام براي پادشاهي عربستان سعودي بسيار تحقيرآميز است، چراکه قبل از اين، اغلب ديدارهاي سياسي سعودي‌ها با هماهنگي باراک اوباما (رئيس جمهوري ايالات متحده) صورت مي‌گرفت، اما گويا سلمان شاه اين بار تصميم گرفت مستقلانه عمل کند که البته پيامدهاي آن بعدها مشخص مي‌شود. در واقع سعودي‌ها با شتافتن به سوي پوتين به آمريکا کنايه مي‌زنند و مي‌خواهند ارزش خود را نزد آمريکايي‌ها بالا ببرند، اما از سوي ديگر، روس‌ها اين تاکتيک عربستان را از قبل شناسايي کردند و اکنون ضربه غيرمنتظره به پادشاهي رياض وارد کردند که بنا به گفته مطبوعات عربستان، مقامات سعودي از اين اقدام پوتين واقعا عصباني شدند.