پایگاه بصیرت؛ گروه بین الملل: یمن همچنان در آتش جنگ و بمباران می سوزد؛ تجاوزی که از فروردین ماه سال جاری به منظور سرکوب مقاومت مردم یمن با محوریت انصارالله و بازگرداندن رییس جمهوری مستعفی و فراری یمن توسط عربستان سعودی و متحدانش آغاز شد، هنوز ادامه دارد و البته هیچ دستاوردی برای آل سعود نداشته است.
منصور هادی هنوز در خارج یمن بسر می برد و مجال و جرأت بازگشت به یمن را ندارد. در مقابل، انصارالله همچنان در صحنه حضور جدی و فعال داشته و بلکه فتوحات و دستاوردهای جدیدی کسب کرده است.
تجاوزگران سعودی که در جنگ یمن دچار ناکامی نظامی و سرخوردگی سیاسی شده اند، اخیرا بمبهای خوشهای حامل اورانیوم غنی شده و سلاحهای کشتار جمعی تحریم شده توسط نهادهای بینالمللی، را علیه مردم بی گناه یمن به کار برده و کماکان با سکوت و بلکه در مواردی با تایید جهانی مواجه شده اند.
در چنین شرایطی انصارالله با تکیه بر روحیه مقاومت و توانمندی های موجود، به پاسخگویی به حملات سعودی ها پرداخته و موفق شده ضمن وارد کردن تلفات و خسارات زیادی به سعودی ها، موازنه جنگ نامتقارن را تا حد زیادی به نفع خود رقم بزند. پیشروی در داخل خاک عربستان در قالب طرح «جنوب عربستان در برابر جنوب یمن» از جمله راهکارهای جدیدی است که ارتش یمن و نیروهای مقاومت در برابر متجاوزان آغاز کرده تا بدین وسیله معادلات نبرد را دچار تغییرات تازه ای کنند.
نگاهی به آخرین آمار و ارقام
یمن: بنا بر آخرین آمار و ارقام رسمی، با گذشت بیش از پنج ماه از تجاوز عربستان سعودی به یمن بیش از 4 هزار و 700 نفر در این کشور کشته شدهاند که یک هزار و 130 نفر از آنها کودک و 880 نفر از آن ها زن بودهاند. طی این حملات بیش از 11 هزار و 700 نفر نیز زخمی شدهاند.
از طرفی بسیاری از زیر ساخت های خصوصی و عمومی از جمله مساجد، بیمارستانها، بنادر، فرودگاهها، راههای اصلی، تاسیسات و مراکز اقتصادی و تجمعات مسکونی اغلب شهرهای یمن نیز هدف حملات ناجوانمردانه هوایی قرار گرفته و تخریب شدهاند.
از سوی دیگر گزارشهای سازمان ملل متحد و دیدهبان حقوق بشرتاکید می کند در طول این مدت، عربستان از طریق محاصره راههای دریایی و زمینی و هوایی یمن، مانع رسیدن هرگونه امدادرسانی انسانی به این کشور شده و در نتیجه بر وخامت اوضاع انسانی این کشور افزوده شده است. بر اساس این گزارشها، بیش از 21 میلیون نفر یعنی 80 درصد مردم یمن نیازمند کمکهای فوری بشر دوستانه هستند؛ در حالیکه حدود 14 میلیون نفر از این افراد به دلیل نبود آب و غذا و دارو و تجهیزات پزشکی و سرایت انواع بیماریها، با خطر مرگ مواجه هستند.
در بعد اقتصادی، خسارات وارده به یمن در پی تجاوز آل سعود، بیش از 55 میلیارد دلار برآورد شده و یمن عملا به یک کشور ویرانه و جنگ زده تبدیل شده که با فاجعه انسانی رو به رو است.
عربستان سعودی: عربستان سعودی هر چند در جایگاه متجاوز بوده و تکیه اصلی اش بر حملات هوایی است، اما طی 5 ماه گذشته خسارات فراوانی را متحمل شده است. در این مدت 2460 نظامی و 49 افسر و 27 ژنرال ارشد سعودی کشته شده اند که در راس آنها سرلشکر محمد الشعلان، فرمانده نیروی هوایی عربستان قرار دارد. همچنین هزاران نظامی سعودی زخمی و دهها نظامی دیگر توسط نیروهای یمنی به اسارت گرفته شدند.
در این جنگ، ارتش عربستان 383 دستگاه تانک، 35 دستگاه زره پوش و 181 سامانه نظامی را در منطقه نجران و 233 دستگاه تانک و 29 دستگاه زره پوش و 61 سیستم و منظومه نظامی را در منطقه عسیر از دست داده است. همچنین چندین جنگنده اف 16 سعودی، اماراتی، مغربی، سودانی و هواپیماهای شناسایی سعودی و اماراتی در مناطق عدن، ابین و غیره توسط یمنی ها سرنگون شده است که البته سعودی ها از افشای این آمار و ارقام خودداری کرده اند.
از سوی دیگر، عربستان، در حوزه اقتصادی حدود 65 میلیارد دلار خسارت دیده است. در حوزه بورس، سهام عربستان سعودی همچنان روند نزولی را طی میکند، به گونهای که در ماه گذشته میلادی خسارت وارده به بازار بورس عربستان بالغ بر 50 میلیارد ریال سعودی برآورد شد و این سیر نزولی همچنان ادامه دارد. طبق پیشبینی صندوق بینالمللی پول، کسری بودجه عمومی عربستان سعودی در اثر جنگ به 20 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور خواهد رسید که رقم بسیار بالایی است و معادل 130 میلیارد دلار از بودجه 649 میلیاردی سال جاری عربستان را تشکیل میدهد.
آخرین وضعیت میدانی
به رغم بمباران های مکرر سعودی ها، جنبش انصار الله و ارتش یمن و کمیتههای مردمی این کشور در جریان نبرد با سعودی ها تا کنون موفق شده اند بیش از یک صد پایگاه و مقر نظامی سعودی را در مناطق نجران، جیزان، عسیر، ظهران و خمیس مشیط به طور کامل منهدم و 90 پایگاه نظامی را پس از تصرف، در اختیار خود گیرند.
یمنی ها همچنین موفق شدند دو اتاق عملیات و فرماندهی نیروهای نظامی سعودی در مناطق نجران، عسیر و خمیس مشیط و نیز مقرهای سعودی در نجران، ظهران، جیزان و مقر فرماندهی عملیات سعودی در الخوبة، الطوال، ابوعریش، الحرث، الربوعه و نیز مقر فرماندهی نیروی هوایی پایگاه خمیس مشیط را به طور کامل منهدم کنند که در حمله اخیر، سرلشکر «محمد الشعلان»، فرمانده نیروی هوایی عربستان و تنی چند از فرماندهان ارشد نیروی هوایی عربستان کشته شدند.
نیروهای یمنی همچنین موفق شدند فرودگاه نجران و تعدادی از مراکز و تاسیسات نظامی و راهبردی سعودی را تقریبا به صورت کامل بمباران و منهدم کنند. شلیک موشک های اسکاد توسط انصارالله و ارتش یمن نیز مدتی است شروع شده وهفته گذشته 2 فروند از این موشک ها به سوی اراضی عربستان شلیک شد. این سومین باری است که انصارالله از داخل یمن موشکهای اسکاد به سمت عربستان شلیک میکند.
در آخرین تحولات حملات موشکی روز جمعه ادامه یافت و مقر نیروهای ائتلاف تحت رهبری عربستان در استان مارب در شرق یمن با یک موشک بالستیک مورد هدف قرار گرفت. بر اثراین شلیک و نیز دیگرحملات یمنی ها، 66 نفر از جمله 45 نظامی اماراتی، 5 نظامی بحرینی و 16 نظامی سعودی در مناطق مختلف یمن کشته شدند.
در عرصه زمینی، منابع یمنی اعلام کردند نیروهای ارتش و کمیتههای مردمی یمن در تازهترین عملیات خود کنترل برخی پایگاههای نظامی عربستان در نزدیکی شهر الخوبه در جیزان عربستان را در دست گرفتند. طبق آخرین گزارش ها، ارتش و کمیتههای مردمی از نوار مرزی عبور کرده و کنترل ارتفاعات ملحمه و پایگاه نظامی مشعل عربستان را در دست گرفتهاند. همچنین طی عملیات ارتش و کمیتههای مردمی تعداد زیادی از سربازان عربستانی در پایگاه جلاح در جیزان کشته و زخمی شدند.
با توجه به شکست های سنگین میدانی سعودی ها، آنان با تبلیغات رسانههای خود مدعی شدند که قصد دارند با عملیاتی گسترده شمال یمن را به اشغال درآورند. در این زمینه احمد العسیر، سخنگوی ائتلاف تحت رهبری ریاض مدعی شد که نیروهای عربستانی وارد خاک یمن شدهاند، اما گزارشهای میدانی حاکی از آن است که نیروهای سعودی نه تنها قادر به پیشروی نیستند، بلکه حتی نتوانستهاند پایگاههای نظامی خود را که در جنوب این کشور به تصرف نیروهای یمنی درآمده، باز پس بگیرند.
جنوب در برابر جنوب
به گفته یک منبع نزدیک به جنبش انصارالله یمن، ارتش و کمیتههای مردمی تا عمق 11 کیلومتری خاک عربستان پیشروی کردهاند تا اولین گام را در کنترل شهر «ابها» در جنوب عربستان بردارند. پیشروی ارتش و کمیتههای مردمی در پایگاههای الخوبه، مقدمهای برای عملیات بزرگتری است که برای کنترل بر شهر ابها در منطقه عسیر، در جنوب غربی عربستان، صورت خواهد گرفت. این منبع تاکید کرد که عملیات کنترل بر شهر ابها در چارچوب عملیات ارتش یمن موسوم به «جنوب عربستان درمقابل جنوب یمن»انجام میگیرد.
با توجه به روحیه مقاومت و جنگندگی بالای یمنی ها و در مقابل، ضعف و انفعال و هراس نظامیان سعودی در هر گونه نبرد زمینی، می توان پیش بینی کرد طرح مزبور با موفقیت همراه باشد. البته میزان پیشروی و یا مدت حضور در خاک عربستان تابع شرایطی است که ارتش یمن و انصارالله آن را تعیین خواهند کرد. به نظر می آید مهمترین هدف از حملات در جنوب عربستان، انجام عملیات ایذائی به منظور ایجاد بازدارندگی و ایجاد نوعی موازنه در نبرد می باشد.
در داخل یمن نیز انصارالله پیشروی های تازه ای در برابر نیروهای وابسته به عربستان و طرفداران منصور هادی داشته است. نیروهای ارتش و کمیتههای انقلابی چندین موضع شبه نظامیان در استان تعز در جنوب صنعا را باز پسگرفتند. از جمله این مواضع شورای اداری استان تعز و چندین منطقه مسکونی در این شهر است.
طرح ها و اقدامات سیاسی
طرح ها و اقدامات سیاسی مربوط به حل بحران یمن تا کنون به نتیجه مطلوبی نرسیده است. اخیرا «اسماعیل ولد الشیخ»، فرستاده ویژه سازمان ملل در بحران یمن، طرحی ارائه کرده است که مفاد اصلی آن ناظر به تعهد به اجرای تصمیمات شورای امنیت درباره یمن بر اساس ساز و کاری است که مورد توافق همه اطراف باشد .همچنین قرار است آتشبس دائم و سراسری در این کشور برقرار شود و همه گروههای نظامی و شبه نظامی از شهرهای یمنی عقب نشینی کرده و راهکاری برای ایجاد امنیت ایجاد شود.
این طرح همچنین رفع تحریمهای زمینی، هوایی و دریایی اعمال شده بر یمن و تسهیل روند کمک رسانی و ورود کالاهای تجاری و کمکهای دارویی و غذایی به خاک این کشور را درخواست کرده است. این طرح پیشنهاد میدهد که دولت «خالد بحاح»، معاون فعلی منصور هادی رئیس جمهور مستعفی یمن که پیشتر نخست وزیر یمن بوده، به عنوان دولت پیشبرد امور مسئولیت اداره کشور به مدت ۲ ماه را بر عهده داشته باشد. همچنین قرار است طبق این طرح، گفتوگوهای طرفهای یمنی تحت اشراف سازمان ملل ادامه پیدا کند.
این د�� حالی است که جنبش انصار الله ضمن این که نسبت به اجرای بند ۲۲۱۶ قطعنامه سازمان ملل از سوی همه طرفها نرمش نشان داده است، با بازگشت خالد بحاح تحت عنوان دولت پیشبرد امور به جای بازگشت منصور هادی مخالفتی نشان نداده است. گفته می شود بحاح با توجه به اختلافات زیادی که با هادی پیدا کرده، قصد دارد از نخست وزیری و معاونت هادی کناره گیری کند.
اقدام سیاسی دیگر در صحنه یمن آن است که انصارالله و حزب کنگره خلق یمن به ریاست علی عبدالله صالح برای پایان دادن به جنگ و درگیری در این کشور در مسقط، پایتخت عمان، به توافق رسیدند. این توافق پس از تائید سازمان ملل ظرف یک هفته اعلام می شود. چندی پیش یکی از مسئولان جنبش انصارالله یمن گفته بود که انصارالله و حزب کنگره ملی یمن با طرح عمان برای پایان دادن به جنگ در یمن به صورت ابتدایی موافقت کردند.
دو هیات سیاسی انصارالله شامل محمد عبدالسلام، سخنگوی انصارالله، حسین العزی، رئیس امور روابط خارجه در شورای سیاسی و مهدی المشاط، مدیر دفتر رهبر انصارالله و حزب کنگره خلق حدود یک ماه گذشته در شهر مسقط مذاکراتی را با سایر طرفهای مربوط برای حل بحران یمن برگزار کردند. این مذاکرات با هماهنگی سازمان ملل به منظور دستیابی به توافق آتش بس و بازگشت به میز مذاکرات صورت گرفت.
به دنبال توافق میان انصارالله، ارتش و جنبش جنوب یمن در پایتخت عمان، سعودی ها، که روی جدایی طلبان جنوب یمن در مقابل انصارالله و ارتش یمن، بسیار حساب زیادی باز کرده بودند، غافلگیر شدند و می توان گفت رؤیای تصرف جنوب یمن توسط سعودی ها بر باد رفته است.
در چنین شرایطی، عربستان دریافته است که چارهای جز پایان دادن به تجاوزات ناجوانمردانه خود ندارد؛ زیرا مردم یمن دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند. عربستان اما، در صورت طولانیتر شدن این جنگ فرسایشی، متحمل خسارات مالی، سیاسی و نظامی بیشتری شده و وجهه این قدرت منطقه ای بیش از گذشته خدشه دار خواهد شد.
شاید به همین دلیل است که فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن، ابراز امیدواری کرده است که جنگ یمن رو به پایان بوده و طرح توافق نهایی صلح در این کشور به زودی امضا خواهد شد.
در پایان باید گفت پیروز اصلی در جنگ نامتقارن فعلی، مقاومت مردمی یمن است که انصارالله پرچمدار اصلی آن است. عربستان و حامیانش اما نه تنها به اهداف از پیش تعیین شده خود در جنگ یمن دست نیافتند، بلکه با تجاوزات آشکار و کشتار مردم بی گناه و ویران کردن زیرساخت های یمن، برگه دیگری به پرونده سیاه خود افزودند./