طلاق و ماهواره

انسان در طول تاریخ ناگزير به زندگي جمعي با همنوعان خود بوده و براي ادامه بقا نياز به ازدواج و افزايش نسل دارد. در اين ميان با مشكلاتي نيز روبرو خواهد شد كه اين مسائل از درجه اهميت متفاوتي با توجه به ميزان آسيب زنندگي برخوردارند. بي شك از مهمترين آفات زندگي خانوادگي انسان طلاق مي باشد. زيرا آثار سوء آن نه تنها خانواده و اعضاي آن مانند فرزندان را دچار مشكل مي كند بلكه جامعه را نيز تحت الشعاع قرار مي دهد چرا كه خانواده به عنوان يكي از اركان اصلي جامعه و نقطه ثقل آن محسوب شده و توازن در خانواده توازن در جامعه را در پي خواهد داشت. حال اين خانواده كه ميزان اهميت آن براي جامعه و رشد فرزندان كه اعضاي اصلي جامعه محسوب مي شوند بر كسي پوشيده نيست. گاه دچار مشكلات و معضلاتي مي گردد كه اگر در زمان مناسب و در جاي خود اصلاح نگردد باعث بروز آسيب هايي در كل اجتماع مي گردد. يكي از اين مشكلات و البته پراهميت ترين مشكل طلاق است.  
در بروز پديده شوم طلاق در ميان خانواده ها عوامل متعددي دخيل است مانند تغييرات بنيادين در نظام ارزشي افراد،‌تغيير فرهنگ و بينش، مسائل اقتصادي و اجتماعي، عدم جامعه پذيري صحيح افراد،‌عدم آگاهي از تكاليف و انتظارات و... اما در اينجا به مهمترين عامل تأثيرگذار بر فرايند طلاق در خانواده ها پرداخته مي شود كه چند سالي است به عنوان عامل برتر در بروز طلاق گوي سبقت را از ديگر مؤلفه هاي مؤثر بر فروپاشي خانواده ها ربوده است و آن ورود ماهواره به داخل خانواده هاي ايراني است.  
رهبر بزرگوار فرمودند:« عوامل استکبار، امروز فیلم بد درست می‌کنند، نوار بد درست می‌کنند، حرف‌هاى بد درست می‌کنند، شعر بد می‌گویند، داستان بد می‌نویسند و این همه را، در داخل کشور، بین نوجوانان، جوانان و مردم عادى پخش و منتشر می‌کنند و یا از طریق ماهواره، رواج می‌دهند. این مورد اخیر- ماهواره –واقعاً گنداب فسادى است که تیرهاى زهرآگین خود را به سمت ملت‌ها و کشورها هدف‌گیرى می‌کند. (5/۱۱/84) »  
مسئله رشد روز افزون طلاق در جوامع در سراسر جهان موضوعي چالش برانگيز شده كه اگر تدبير مسئولين و كارگزاران امر در اين زمينه وجود نداشته باشد به كلافي سردرگم تبديل مي‌گردد كه ديگر شايد خيلي دير شده باشد.. كم رنگ شدن معنويات و اعتقادات ديني در ميان زوج ها كه يكي از عوامل تأثيرگذار و مهم آن ورود ماهواره در خانواده هاي ايراني مي باشد مي تواند به عنوان يكي از مباحث تأثيرگذار بر طلاق زوجين باشد.   
اما نكته نگران كننده در اين ميان همان ماهواره و تأثيرات سوء آن بر خانواده ها مي باشد چرا كه تبليغ سبك زندگي غربي در كنار بي توجهي به معيارهاي خانوداگي در شبكه هاي ماهواره اي، تبليغ و رواج روابط فرازناشويي در ميان همسران، از ميان رفتن حرمت محرم و نامحرم و به چالش كشاندن غيرت در ميان همسران، رواج مدگرايي، تبليغ و ترويج فمينيسم و كم رنگ نمودن نقش مرد در جامعه، بي اهميت جلوه دادن احترام به والدين، عادي سازي روابط دختر و پسر قبل از ازدواج،  و... تنها گوشه اي از اثرات منفي اين رسانه بر خانواده ها مي باشد. همچنين تازه ترين پژوهش‌ها نشان می‌دهد ۱۷ درصد از طلاق‌ها ناشی از تاثیر تماشای شبکه‌های ماهواره‌ای مي باشد.  
با شناسايي مشكل ورود ماهواره و معضلات بي شمار آن، لزوم پژوهش هاي گسترده در اين موضوع و پرداختن به آن بيش از پيش حس شده و اين سؤال مطرح مي گردد كه با وجود تمامي ممنوعيت هاي قانوني و بيان اثرات مخرب ماهواره چرا تمايل به استفاده آن در جامعه فزوني گرفته و اين عامل فروپاشي در خانواده ها مورد چشم پوشي خانواده ها قرار نمي گيرد؟ متأسفانه مبارزه هاي ظاهري با اين پديده خود مي تواند عامل مهمي باشد كه خانواده ها نه از روي آگاهي بلكه تنها براي مقابله اين پديده شوم را حفظ نمايند بنابراين بهترين كار در اين ميان مبارزه فرهنگي با ماهواره مي باشد. به طوريكه اين معضل از قلب مردم پاك گردد. بايد با استفاده از برنامه هاي فرهنگي طوري رفتار نمود تا خانواده ها خود بشقابهاي فساد را شكانده و به عنوان يك مبارز در جهت حذف اين رسانه از خانه هايشان اقدام نمايند.
از راهكارهاي موثر براي جلوگيري از اين پديده مي توان به بالابردن آگاهي هاي رسانه اي خانواده ها، توجه به گفتمان در ميان خانواده، لزوم برنامه سازي هاي قوي در رسانه ملي، برگزاري مباحث در خصوص شناسايي آسيب هاي ماهواره و تأثير آن بر خانواده در ميان دختران و پسران دبيرستان و دانشگاه و توجه به برنامه سازي هاي قوي در حوزه خانواده و... اشاره نمود.
در پايان اشاره مي گردد كه بايد مراقب بود تا اين معضل حل نشده باقي نمانده و در ميان خانواده ها عادي نشود. بلكه پرداختن به اين موضوع همواره تكرار شده و به آن به چشم بزرگترين عامل آسيب زا در حوزه خانواده نگريسته شود.   

*كارشناس ارشد مطالعات زنان