فرهنگ در شیپور هنر

در دنیای مدرنی که ما در آن زندگی می‌کنیم و با پیشرفت جوامع در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... مواجه هستیم، روابط انسانی نیز با تغییرات جدی مواجه شده است.

از آنجایی که در حال حاضر با پدیده شوم تروریسم و تکفیری‌ها در سراسر جهان و به‌‌ویژه جهان اسلام درگیر هستیم، روابط انسانی وارد مرحله تازه‌ای از منظر عینیت‌باوری شده است. بر اساس نظریه عینیت‌ باوری، واقعیت جدا از ذهن تفسیر می‌شود، به این معنا که وقایعی در جهان خارج در سطوح مختلف رخ می‌دهد و انسان‌ها در فرهنگ‌های مختلف، نگاه‌های متفاوتی به چنین وقایعی دارند و لذا تبیین آنها از حوادث در بسترهای خاصی از گزاره‌های فرهنگی و شخصیتی شکل می‌گیرد.

با توجه به نظریه عینیت‌باوری، می‌توان نظرات هنرمندان داخلی و خارجی را در رابطه با حوادث تروریستی اخیر فرانسه چنین تبیین کرد.

انفجارهای تروریستی که اخیراً در چند نقطه فرانسه به وقوع پیوست و نزدیک به ۲۰۰ کشته و زخمی بر جای گذاشت، سبب شد که دوربین‌های سراسر جهان در یک نقطه به نام پاریس تمرکز کنند. به نظر می‌رسد کاپیتولاسیون بین‌الاذهانی هنوز در روابط بین‌الملل حرفی برای گفتن دارد؛ چرا که برخی هنرمندان ایرانی که گاهی اوقات در جایگاه الگو در جامعه مطرح می‌شوند، پس از حادثه تروریستی فرانسه در پیامی به جان‌باختگان این حادثه پیام تسلیت و همدردی ارسال کردند. این در حالی است که سال‌هاست در کشورهای مختلف اسلامی از جمله عراق، سوریه، لبنان و یمن هر روز هزاران نفر قربانی پدیده‌ ترور و تکفیر می‌شوند، اما صدایی از هنرمندان شنیده نمی‌شود.

چنین احتمال می‌رود که شاید هنرمندان تمام هنر را در زیبایی و لطافت ببینند، اما مقابله با تروریسم هنری وصف‌ناپذیر است که داعیان حقوق‌بشر نیز در برابر آن درمانده شده‌اند. از سوی دیگر برخی هنرمندان خارجی از جمله آنجلینا جولی در پیامی تأکید کرد که من تنها برای جان‌باختگان فرانسه دعا نمی‌کنم، بلکه برای مردم بیروت و تمام مردم جهان دعا می‌کنم. زمانی که یک بازیگر هالیوودی این چنین ابراز همدردی می‌کند، انتظار از بازیگران داخلی بسیار بیشتر از این است، هر چند فرهنگ ایرانی ـ اسلامی فراتر از این به تمام انسان‌ها نگاه می‌کند و در یک حوزه بسته فکری مسائل را نمی‌نگرد.

بنابراین نظریه عینیت‌باوری این نکته را می‌شکافد که بازتاب واقعیات در تفکر و اندیشه هنرمندان سینمای داخلی و خارجی‌ نشان از انگاره‌های شخصیتی دارد که در قالب نگاه به انسان و جهان تفسیر می‌شود. در نتیجه، زمانی که هنر با شعور تلاقی باید، مسئله‌ای به نام «فرهنگ هنر» پدید می‌آید که نباید مسائل مختلف را به پای آن نوشت؛ چرا که هنر مقوله مقدسی است.