آمانو و گزارشی تأمل‌برانگیز

پایگاه بصیرت / قاسم غفوری

گزارش جدید آمانو، مدیركل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره فعالیت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران با محوریت بستن پرونده پی‌ام‌دی (PMD) منتشر شد. براساس آنچه درباره توافقات میان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 عنوان شده است، پس از گزارش آمانو، این گروه در نشست شورای حكام (تا 24 آذر) با تهیه قطعنامه‌ای باید پایان پرونده مطالعات ادعایی (پی‌ام‌دی) را اعلام کند تا برجام به مرحله اجرایی وارد شود.
جمعی از ناظران با اشاره به برخی از بندهای این گزارش، بر این عقیده‌اند كه گزارش آمانو ابعاد مثبت بسیاری دارد؛ پیروان این دیدگاه معتقدند، آمانو در جمع‌بندی خود، به صراحت و به طور مطلق در پایان گزارش چنین می‌گوید: آژانس هیچ نشانه‌ای از انحراف مواد هسته‌ای در ارتباط با پی‌ام‌دی در برنامه هسته‌ای ایران نیافته است و....
این موارد مثبت در گزارش آمانو در حالی مشاهده می‌شود كه در بندهایی از گزارش وی، نكات تأمل‌برانگیزی به چشم می‌خورد كه ابهاماتی را در صداقت رفتاری آژانس ایجاد کرده است، از جمله این عبارت‌ها این است که نشانه‌هایی از فعالیت‌های مشکوک هسته‌ای ایران بعد از سال 2009 وجود ندارد، اما ایران پیش از سال 2003 فعالیت‌هایی در زمینه ساخت سلاح‌ هسته‌ای داشته است.
ابهام در صداقت گزارش آمانو را می‌توان در سرخط رسانه‌ها و گفته‌های مقامات غربی به صورت ملموس‌تری مشاهده كرد. مقامات آمریكایی ادعا می‌كنند، ارزیابی نهایی آمانو به سمت تأیید ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا مبنی‌بر وجود جنبه‌های تسلیحاتی در این برنامه تا سال 2003 متمایل است. «دیوید آلبرایت» رئیس اندیشکده علوم و امنیت بین‌الملل، گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به منزله تأیید جنبه‌های نظامی در برنامه هسته‌ای ایران دانست. جان كری، وزیر خارجه آمریكا نیز ادعا کرد، آمریكا از گذشته می‌گفته كه ایران فعالیت هسته‌ای پنهان دارد و آمریكا مانع دستیابی ایران به بمب هسته‌ای شده است.
مجموع این مواضع نشان می‌دهد، غرب تلاش دارد تا از گزارش آمانو برای تحقق اهداف ضدایرانی خود در عرصه داخلی و خارجی بهره‌برداری کند. بخشی از این طراحی برای بدبین‌سازی ملت به نظام در حوزه هسته‌ای و القای این تصور به جامعه است كه ادعای غرب مبنی‌بر صلح‌آمیز نبودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران صحیح بوده است.
در حوزه جهانی نیز غرب سعی دارد تا از گزارش آمانو برای اثبات ادعای خود مبنی‌بر اینكه ایران به دنبال فعالیت غیرصلح‌آمیز بوده است، بهره بگیرد و با توجیه فشارها و تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران، آن را امری صحیح در امنیت جهانی عنوان کند. گزارش آمانو اثبات‌كننده گزارش سال 2007 آمریكاست كه می‌گوید، ایران در مقاطعی فعالیت غیرصلح‌آمیز داشته است.
نكته بسیار مهم آنكه گزارش آمانو دقیقاً سندی برای توجیه حفظ بنیاد تحریم‌های ضدایرانی به بهانه‌های مختلف برای جلوگیری از انحراف دوباره است.
تقویت ادعای غرب مبنی‌بر تهدید موشكی ایران، از پیامدهای گزارش آمانو است. همچنین، تخریب جایگاه ایران میان ملت‌های منطقه از یك ناجی امنیت و ثبات به یك تهدید هسته‌ای بعد دیگر بهره‌گیری غرب از گزارش آمانو است. توجیه زیاده‌خواهی غرب مبنی‌بر نظارت‌های فراپروتكلی و حتی نظارت‌های غرب بر سراسر ایران به بهانه جلوگیری از تكرار انحراف ایران، می‌تواند بعد دیگر این سوءاستفاده را تشكیل دهد.
در جمع‌بندی كلی از آنچه در باب گزارش آمانو نمایان است، آنكه هر چند این گزارش می‌تواند زمینه‌ساز بسته شدن پرونده 12 ساله مطالبات ادعایی (پی‌ام‌دی) و حتی اجرای برجام باشد، اما باید توجه داشت كه سیاست غرب همچنان برگرفته از همان نگاه خصمانه علیه نظام اسلامی و ملت بزرگ ایران است و همواره تلاش می‌کند از گزارش آمانو در حال و آینده برای اهداف ضدایرانی خود بهره گیرد؛ لذا از هم‌اكنون با پاسخگویی قاطع به ادعاهای بی‌اساس آمانو، باید راه نفوذ و سوءاستفاده را بر دشمنان این مرز و بوم بست.