بحث امضای قرارداد بازگشت پژو به ایران در حالی در آستانه سفر روحانی به فرانسه دوباره داغ شده است که 23 سال مونتاژ پژو در ایران، خسارت 3.2 تریلیون تومانی این شرکت برای کشورمان، هزینه بالای تولید و سنگ‌اندازی مقابل داخلی‌سازی قطعات تنها گوشه‌ای از بدرفتاری فرانسوی‌ها در صنعت خودرو ایران است.
پایگاه بصیرت: حدود یک سال از جنجال و تبلیغات پر سر و صدای خودروسازان ایرانی برای تولید مشترک با خودروسازان خارجی می‌گذرد و در این مدت شرکت‌های خودروساز داخلی هر بار از جدی‌تر شدن مذاکراتشان با شرکت‌های خارجی خبر داده‌اند،اما هیچ کدام از این مذاکرات به نتیجه قطعی نرسیده و منجر به قرارداد نشده است.
در مقابل وعده‌های بی نتیجه خودروسازان برای تولید مشترک با خودروسازان جهانی، تنها مذاکراتی که به طور جدی پیگیری شده و در آستانه امضای قرارداد قرار گرفته، تولید دوباره محصولات پژو در ایران است.
بازگشت پژو به بازار پرسود خودرو ایران در حالی به طور جدی از سوی ایران خودرو و طرف فرانسوی پیگیری می‌شود که خبری در مورد چگونگی جبران خسارت وارد شده به ایران از محل خروج یک شبه کارشناسان پژو از ایران نیست و ظاهراً قرار است بازار خودرو ایران به راحتی و بدون کوچکترین زحمتی به فرانسوی‌های زیرک و سودجو سپرده شود تا باز هم اسب سودجویی خود را در این بازار رهاشده بتازانند.
در این میان، خبرهایی از احتمال امضای قرارداد بازگشت پژو به بازار ایران در جریان سفر روحانی رئیس جمهور در آینده‌ای نزدیک به فرانسه حکایت دارد. قراردادی که قرار بود در جریان سفر روحانی به فرانسه در آبان امسال امضا شود ولی اقدام تروریستی داعش در پاریس باعث لغو سفر رئیس جمهور و در نتیجه به امضا نرسیدن قرارداد پژو شد.
در حال حاضر هاشم یکه زارع، مدیرعامل شرکت ایران خودرو که سال گذشته شراکت با پژو را اشتباه خوانده بود، تمام تلاش خود را به کار گرفته تا هرچه سریعتر قرارداد تولید مشترک با فرانسوی‌ها را به امضا برساند.
وی با بیان اینکه یکی از اشتباهات بزرگ ایران خودرو، شراکت با یک شرکت فرانسوی به نام پژو بود، گفته بود: اگر قرار بود شریک دیگری برای ایران خودرو تعریف شود نمی‌توانستیم آن را هم از بین شرکت‌های فرانسوی انتخاب کنیم، شاید اگر یک شریک آلمانی داشتیم بحث رقابت مطرح می‌شد.
* 23 سال مونتاژکاری پژو در ایران
رایزنی خودروسازان ایرانی برای بازگشت پژو فرانسه در شرایطی ادامه دارد که به گفته یک کارشناس ارشد صنعت خودرو، پژو حتی به اندازه تأسیس یک نمایندگی خدمات پس از فروش هم در ایران سرمایه‌گذاری نکرد و 23 سال مقابل داخلی‌سازی قطعات در ایران سنگ‌اندازی کرد، اما با خروج این شرکت از ایران، تولید محصولات پژو در مدت 8 ماه به خودکفایی رسید.
کارشناسان پژو در حالی یک شبه چمدان‌های خود را بستند و از ایران خارج شدند که در زمان حضور فرانسوی‌ها در ایران، حدود 60 درصد از قطعات لازم برای تولید پژو 206 داخلی‌سازی شده بود که قطعات غیر اصلی و ساده مانند تزئینات داخل خودرو و وسایلی مانند موکت کف خودرو یا چراغ‌ها را شامل می‌شد.
به گفته کارشناسان، این میزان داخلی‌سازی هیچ نفعی برای ایران نداشت و فقط با توجه به انعقاد قرارداد با قطعه‌سازان جهت ساخت این قطعات اولیه و همچنین ایجاد خط تولید خودرو در ایران، کشور را همواره به پژو وابسته نگه می‌داشت زیرا توقف تولید این خودرو ضرر مالی برای بخش‌های مختلف شامل قطعه‌سازان و شرکت خودروساز به همراه داشت و در عین حال، برای تأمین قطعات اصلی همواره کشور به فرانسه وابسته بود.
در کنار وابستگی شدید ایران به قطعات فرانسوی‌ها، اتفاقاتی مانند حادثه آتش‌سوزی پژو 405 طی سال‌های گذشته را نباید از یاد برد. اتفاقاتی که شرکت پژو حتی یک یورو هم بابت آن خسارت پرداخت نکرد و این مسئله ضررهای مالی و جانی قابل توجهی را به مصرف‌کنندگان ایرانی وارد کرد.
* داخلی‌سازی موکت کفی خودرو
از سویی، در زمان حضور پژو در ایران، حدود 60 درصد از قطعات لازم برای تولید پژو 206 داخلی‌سازی شده بود که قطعات غیر اصلی و ساده مانند تزئینات داخل خودرو و وسایلی مانند موکت کف خودرو یا چراغ‌ها را شامل می‌شد.
به گفته یک کارشناس خبره صنعت خودرو، این میزان داخلی‌سازی هیچ نفعی برای ایران نداشت و فقط با توجه به انعقاد قرارداد با قطعه‌سازان جهت ساخت این قطعات اولیه و همچنین ایجاد خط تولید خودرو در ایران، کشور را همواره به پژو وابسته نگه می‌داشت زیرا توقف تولید این خودرو ضرر مالی برای بخش‌های مختلف شامل قطعه‌سازان و شرکت خودروساز به همراه داشت و در عین حال، برای تأمین قطعات اصلی همواره کشور به فرانسه وابسته بود.
وی با بیان اینکه تا پیش از خودکفایی در تولید پژو 206، در مورد قوای محرکه این خودرو حتی 5 درصد نیز داخلی سازی نیز صورت نگرفته بود، می‌گوید: شرکت پژو حتی برای تأمین پَک قطعات خودروهایش از ایران علاوه بر گشایش ال‌سی، 50 درصد ارزش قطعات را به عنوان سپرده طلب می‌کرد که در نهایت این رقم به 25 درصد رسید و این شرکت فرانسوی همواره به ایران خودرو بدهکار بود.
* توافق ناپیدای ایران خودرو و پژو
در کنار ضررهای مالی و جانی که پژو برای مردم ایران داشته است، حال خودروسازان ایرانی دوباره به سراغ این شرکت فرانسوی رفته و خواستار بازگشت آن به صنعت خودرو ایران هستند. بازگشتی که ظاهراً قرار نیست هیچ غرامتی بابت رفتار اشتباه این شرکت خارجی اخذ شود و تاکنون جزئیاتی از توافق مدیران دو شرکت ایرانی و فرانسوی مطرح نشده است. فقط مدیرعامل ایران خودرو چند مرتبه از موافقت پژو برای سرمایه‌گذاری 50 درصدی در احداث کارخانه مشترک تولید خودرو در ایران و صادرات 30 درصدی تولیدات مشترک صحبت کرده که البته این اظهارات نیز هیچگاه از سوی مدیرعامل پژو تأیید نشده و حتی طرف فرانسوی نهایی شدن قرارداد با ایران را به اجرایی شدن برجام و رفع تحریم‌ها منوط کرده است.
به این ترتیب مشخص نیست که مدیران دو شرکت بر سر چه موضوعی توافق کرده‌اند و اصولاً شرکت پژو حاضر به جبران رفتار نادرست خود شده است یا خیر؟
از سویی، در گزارش تحقیق و تفحص مجلس از صنعت خودروسازی، بر عملکرد غلط پژو در ایران تأکید شده بود و گزارش تحقیق و تفحص نیز به قوه قضاییه ارائه شد اما خبری در مورد چگونگی عملی شدن نتیجه این تحقیق منتشر نشد و حال شاهد رایزنی‌های دوباره ایران خودرو با پژو هستیم.
تهیه‌کنندگان گزارش تحقیق و تفحص از خودروسازان تأکید کردند: پیگیری تعیین میزان واقعی و نحوه جبران خسارت های وارده ناشی از عدم اجرای تعهدات توسط شرکت پژو فرانسه از مطالبات جدی هیأت تحقیق و تفحص است.
خسارت حداقل 800 میلیون یورویی معادل 3.2 تریلیون تومان وارد شده از محل خروج یک شبه پژو از ایران، دو برابر بودن هزینه تولید محصولات پژو در ایران در مقایسه با هزینه طراحی و تولید یک خودرو داخلی و سنگ اندازی پژو مقابل داخلی سازی قطعاتش در ایران گوشه‌ای از تجربه تلخ همکاری با شرکت فرانسوی پژو است که نظارت دقیق مسئولان دولت و مجلس را بر نحوه مذاکره و همکاری با شرکت‌های خارجی ضروری می‌سازد تا شاهد تکرار چنین اتفاقاتی در صنعت خودرو کشور و تاراج اموال ملی نباشیم.
منبع: فارس
