بازی با قیمت خوراک پتروشیمی

بیژن نامدار زنگنه وقتی به نفت آمد با کمبود شدید درآمدها مواجه شد؛ گروهی را مأمور بررسی فرصت‌های درآمدی کرد که این گروه در نخستین بررسی متوجه ویژه‌خواری فعالان پتروشیمی شد که گاز را با قیمت سه سنت در هر مترمکعب دریافت کرده و با تبدیل آن به محصولات بالادستی پتروشیمی سود کلانی از آن خود می‌کردند به‌طوری که در یک سال سودشان به حدود 400 درصد بالغ می‌شد.

تحقیقات دقیق‌تر روی میزان مصرف گاز این واحدها نشان می‌داد درصورت چهار برابر شدن قیمت خوراک وزارت نفت حداقل 6 میلیارد دلار در سال کسب درآمد کرده و از ویژه‌خواری برخی مجتمع‌‌های پتروشیمی جلوگیری می‌کند. وزارت نفت خواستار افزایش قیمت خوراک از سه سنت به 22 سنت شد که در نهایت و با همه لابی‌ها و مشکلات پیش‌رو این رقم به 13 سنت رسید اما باز هم پتروشیمی‌ها خواستار کاهش شدند. محمدرضا نعمت‌زاده و معاونش مجتبی خسروتاج که در بخش پتروشیمی فعالیت ویژه‌ای دارند فاز کاهش قیمت خوراک را دنبال کردند تا سود پتروشیمی‌ها کاهش نیابد. پتروشیمی‌ها دادخواهی خود را به دوست نزدیک خود یعنی وزیر صنعت سپردند تا حرف آنها توسط وی و البته سایر وزرا در دولت مطرح شود.

مبارزه برای مشخص شدن دستوری قیمت گاز ادامه داشت تا چند روز پیش که از دولت خبر رسید قرار است قیمت گاز برای خوراک به زیر 10 سنت افزایش یاید. از فرمولی گفته شد که براساس آن قیمت گاز هشت سنت خواهد شد. چند روز بعد اما فرمول تعیین قیمت فروش گاز طبیعی به عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی از سوی معاون اول رئیس‌جمهور مورد موافقت قرار گرفت و ابلاغ شد.

پس از آنکه وزیر نفت فرمول پیشنهادی تعیین قیمت گاز طبیعی خوراک واحدهای پتروشیمی را به دکتر اسحاق جهانگیری ارائه کرد، معاون اول رئیس‌جمهور فرمول یاد شده را فرمولی مناسب ارزیابی کرد که می‌تواند اطمینان لازم را به سرمایه‌گذاران در صنعت مهم پتروشیمی بدهد.

فرمول همان آرزویی است که وزیر صنعت و دوستان وی در پتروشیمی به دنبال آن بودند؛ دبیر انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی گفت: اگرچه در ابلاغ معاون اول رئیس‌جمهور، اشاره به نرخ خوراک پتروشیمی‌ها نشده اما با شاخص‌های اعلام شده و محاسبات ما رقمی بین 8 تا 8/5 سنت به دست می‌آید.

این رقم درحالی اعلام می‌شود که نرخ خوراک گاز در کشورها با قیمت‌گذاری منطقه‌ای آن متفاوت است، به طوری که در سال 2014، قیمت هر مترمکعب گاز تحویلی به صنایع پتروشیمی (شامل خوراک و سوخت) در آمریکا 20 سنت، در اروپا 42 سنت، آسیای شرقی 51 سنت و آمریکای لاتین 52 سنت بوده است.