شرق: بعد از برجام هیچ اتفاقی در اقتصاد نیفتاده است

رئیس اسبق اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با روزنامه شرق تصریح کرد تحریم‌ها پس از اجرای برجام برداشته نشده و اقتصاد همچنان در شرایط قبل از برجام سپری می‌کند.

محمدرضا بهزادیان از چهره‌های اصلاح‌طلب به شرق گفته است: همان‌طور که دیپلماسی سیاسی فعال شد و به نتیجه رسید، بعد از سال‌ها انزوای سیاسی کشور، این اتفاق باید در اقتصاد هم می‌افتاد اما چنین نشد. اقتصاد ایران در دو سال و نیم اخیر، منتظر گشایش‌های پساتحریم بوده و حالا نیز بهترین تعبیر همین است که بگوییم هنوز در انتظار است؛ از ابتدای دولت یازدهم قرار بود چرخ تجارت و اقتصاد به حرکت درآید اما از آن زمان تاکنون، به دلیل نبود نقدینگی در جامعه، واحدهای صنعتی، معدنی و کشاورزی، سرمایه در گردش مورد نیاز خود را در دسترس ندارند. از دیگر سو در دو، سه سال گذشته همواره شاهد دعوای نرخ سود بودیم که هر بار آیین‌نامه و دستورالعملی برای آن مصوب کردند که البته به آن عمل نشد و پولی از این ناحیه دست فعالان اقتصادی را نگرفت.

وی می‌افزاید: بحث دوم اتفاقاتی است که در پسابرجام افتاده اما عملا هنوز تاثیری نداشته‌اند. مثلا می‌گویند سوییفت راه‌اندازی شد که ظاهرا هم شده، اما این اقدام به صورت نمادین از سوی غرب انجام شده و به دلایلی هنوز اجرایی نشده است. هفته گذشته خبر دادند سوییفت برقرار شده اما من هنوز اطلاعی از مبادله اعتبار اسنادی ندارم؛ شاید مثلا بین بانک ملی ایران و بانک ملی شعبه هامبورگ این اتفاق بیفتد اما قطعا بین یک بانک ایرانی و یک بانک غربی این اتفاق نمی‌افتد. در حقیقت سوییفت باز شده اما هنوز بانک‌های ما نزد بانک‌های خارجی اعتبار لازم برای برقراری ارتباط کارگزاری را ندارند. نکته دیگر این است که هنوز مسیر تأمین اعتبار بخش خصوصی کشور از طریق یوزانس و فاینانس باز نشده است. مسئله دیگر اینکه با کمال تأسف هنوز مدیران میانی در دستگاه‌های دولتی، شرایط و اوضاع تحریم را در نظر دارند و گویا می‌خواهند به همان شیوه عمل کنند. در زمان تحریم، اقتصاد خاکستری بود. در اقتصاد10 سال گذشته مدیران بر اقتصاد حاکم بودند و نوع دریافت، پرداخت و فاکتور در معاملات روشن نبود. این خلاف همه قوانین محاسبات مالی است و آن موقع به دلیل تحریم توجیه می‌شد اما حالا هم به نظر می‌رسد حتی در جاهایی که امکان شفافیت وجود دارد، می‌توانند توجیهی بیابند و دنبال شیوه‌های مختص تحریم بروند.

بهزادیان گفت: از دیگر حالات اقتصاد پسابرجام این است که مثلا گفته‌اند وزارت نفت یک محموله نفت به فلان کشور فروخته اما اطلاع و نشانه‌ای از فروش محصولات و فرآورده‌های نفتی مانند میعانات گازی، مازوت، گوگرد و امثالهم نیست. به عبارتی هنوز گشایش‌های پسابرجام به حدی نبوده که از سطح کلان اقتصاد فراتر رود. اقتصاد ایران در این شرایط در بهترین حالت همان حس و حال قبلی خود را حفظ کرده و هنوز منتظر گشایش‌هایی است که باری از دوشش بردارد.

شرق در عین حال از قول جمشید عدالتیان (عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران) نوشت: دولت بعد از تحریم، دیپلماسی مهار افراط‌گرایی در خاورمیانه را در دستور کار قرار دهد. از منظر بعد از پساتحریم و پسابرجام، منتظر پساافراط‌گرایی است؛ جنگ‌ها و تنش‌های موجود در خاورمیانه، به صورت مستقیم بر اقتصاد کشور تاثیر گذاشته و آن را برای پایان تنش‌ها و فرصت حضور در بازسازی کشورهایی مانند عراق، سوریه و لبنان منتظر گذاشته است. این کشورها بیشتر بازارهای صادراتی ما بوده‌اند که در نتیجه تنش‌های حاصل از افراطی‌گری، نسبتا از دست رفته‌اند. به عبارتی دیپلماسی ما بعد از اجرای برجام، رفع و مهار افراطی‌گری است. این مسئله از منظر داخلی نیز به افراطی‌گری در دیپلماسی اقتصادی کشور مربوط می‌شود. اینکه این دیپلماسی اقتصادی بخواهد چه تصمیمی برای جهانی شدن یا نشدن اقتصاد بگیرد، اهمیت دارد؟ باید تکلیف روشن شود که اقتصاد ایران قرار است چگونه و در چه حدی با اقتصاد جهانی آمیختگی و مراوده داشته باشد.

این اظهارات علیه افراط‌گرایی در منطقه در حالی است که افراطی‌گری ریشه در سیاست‌های استکباری آمریکا علیه ایران و دیگر کشورهای مسلمان منطقه دارد و ترویج تروریسم از طریق آمریکا انجام می‌شود.