مسئولان برای تحقق اقتصاد مقاومتی عزم خود را جزم کنند

حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی‌مقدم: نامگذاری سال جدید به نام «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» از این جهت است که در دو سال گذشته که از ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی می‌گذرد، اقدام جدی از نظر عملی مشاهده نمی‌شود و اگر کارهایی هم صورت نگرفته، چشم‌گیر نیست.

رهبر معظم انقلاب انتظار دارند قوای سه‌گانه از مرحله تبیین مقدمات یا گفتمان‌سازی عبور کنند و به اقدام و عمل بپردازند. افزون بر نامگذاری و تأکید مجدد بر مسئله اقتصاد مقاومتی، حضرت آقا در سخنرانی خود در مشهد مقدس گام بعدی را هم برداشتند و نمونه‌هایی را از اینکه چه کارهایی را می‌توان انجام داد، بیان فرمودند.

رهنمود معظم‌له کاملاً روشن و واضح است، مبنی بر اینکه چه کارهایی را در مقام اقدام و عمل می‌توان انجام داد؛ از جمله مسئله مدیریت انرژی که اشاره فرمودند این مسئله، مصوبه مجلس را هم دارد و به این مسئله اشاره کردند که چگونه مصرف انرژی کمتر و مدیریت شود. ایشان حتی در این بحث مثال زدند که اگر اصلاح کوچکی در موتور خودروها انجام شود، مقدار مصرف انرژی کاهش پیدا می‌کند و اگر چنین اقدامی صورت بگیرد، مصرف بنزین در کشور کاهش می‌یابد و حتی امکان صادرات بنزین هم محقق می‌شود. رهبر معظم انقلاب شبیه به مسئله بنزین به سایر انرژی‌ها هم اشاره کرده و فرمودند: مدیریت انرژی می‌تواند صرفه‌جویی زیادی پدید آورد.

در گزارشی که به‌تازگی بخش نفت منتشر کرده، آمده است که بهینه‌سازی مصرف انرژی حدود 500 میلیارد دلار طی 5 سال برای کشور سودآوری خواهد داشت. به بیان دیگر، سالیانه 100 میلیارد دلار سرمایه، منفعتی است که امروز هدر می‌رود؛ 100 میلیارد دلاری که قابلیت بازیافت و صرفه‌جویی دارد و این مسئله یکی از بخش‌های اقتصاد مقاومتی است.

افزون بر این، می‌توان در بخش زمین و آب نیز مدیریت کرد؛ به گونه‌ای که از زمین و آب استفاده بهتری شود و بدین وسیله مقدار مورد نیاز کالاها و خدمات مصرفی، به ویژه در بخش کشاورزی در داخل تولید شوند و کشور از واردات برخی کالاها مانند گندم، علوفه، مواد مورد نیاز دام و طیور و موارد بسیار دیگر بی‌نیاز شود. در عرصه‌های مختلف خدماتی، به‌ویژه خصوصا بخش گردشگری می‌توان به صورت گسترده اشتغال ایجاد کرد، بخش گردشگری مذهبی و پزشکی هم در کشور از ظرفیت بسیار بالایی برخوردار است و از این طریق هم می‌توان اشتغال گسترده‌ای در کشور پدید آورد.

اصولاً همه مشکلات کشور به نوعی با اقتصاد مقاومتی رفع می‌شوند؛ مراد از اقتصاد مقاومتی اقتصاد برای مقاومت در برابر استکبار جهانی و نظام سلطه بین‌المللی است. این امر نیز مستلزم روحیه مقاومت و انقلابی است که باید در مردم به وجود بیاید. مردم باید احساس کنند در برابر فزونی‌خواهی‌های جهانی مقاومت می‌کنند. اگر مردم این روحیه را داشته باشند، کالای خارجی مصرف نمی‌کنند؛ بلکه کالای داخلی را ترجیح داده و در اولویت قرار می‌دهند. اگر روحیه مقاومت در مردم تقویت شود، سلیقه مصرفی خود را اصلاح می‌کنند، البته تولیدات داخلی هم باید استاندارد‌سازی شوند تا مردم رغبت بیشتری در استفاده از این کالاها داشته باشند.

حجت‌الاسلام مفید کیایی‌نژاد: چند سالی است که حضرت آقا بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح می‌کنند. اینکه امسال معظم‌له بر اقدام و عمل در بحث اقتصاد مقاومتی تأکید بیشتری فرمودند، قطعاً مفهوم خاصی دارد و معنای آن این است که در این مدتی که بحث اقتصاد مقاومتی مطرح شده، عمل و اقدام خاصی صورت نگرفته است؛ لذا ایشان تأکید داشتند در سال پیش‌رو همه مردم و به‌ویژه مسئولان این شعار را جامه عمل بپوشانند و صرفاً به تکرار کردن و به زبان آوردن آن اکتفا نکنند.

مسئولان باید به گونه‌ای عمل کنند که مردم تحقق و تأثیر شعار سال را در پایان سال ببینند و به جایی نرسیم که حضرت آقا در پایان سال از روند عملیاتی کردن شعار سال بار دیگر گله‌مند باشند.

نکاتی که رهبر معظم انقلاب در بیانات روز اول فروردین در حرم مطهر رضوی فرمودند، در جهت تحقق و عملیاتی شدن شعار اقتصاد مقاومتی بسیار کامل و جامع بود. اگر دولت و مجلس به همین رهنمودها عمل کنند، به طور قطع بخش مهمی از اقتصاد مقاومتی تحقق پیدا خواهد کرد؛ اما اگر بخواهند مانند گذشته فقط شعار بدهند، اقتصاد هم هیچ تغییری نخواهد کرد.

همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، یکی از مسائلی که برای عملی شدن این شعار نیاز است، اکتفا کردن به تولیدات داخلی و هر چه کمتر به سراغ تولیدات خارجی رفتن است. اینکه هیئت‌های خارجی به کشور رفت‌و‌آمد کنند، به این معنی نیست که همه این رفت‌و‌آمدها به نفع کشور است. این باور که اقتصاد ایران با این رفت‌و‌آمدهای خارجی رونق پیدا می‌کند، بزرگ‌ترین ضربه‌ را به اقتصاد مقاومتی وارد می‌کند؛ برای نمونه کارخانه‌ نساجی فخر ایران در منطقه ساوجبلاغ وجود دارد؛ این کارخانه در دوره سوم و چهارم که بنده در مجلس بودم پنج هزار کارگر داشت؛ اما امروز این کارخانه به شهر اموات تبدیل شده است. بنده در این چهار سال تلاش زیادی کردم تا کارخانه احیا شود. با وزیر، معاون وزیر، مدیر کل سازمان مجموعه وزارت دفاع و افراد زیادی صحبت کردم که به طریقی این کارخانه مجدداً راه‌اندازی شود؛ اگر این کارخانه راه می‌افتاد بخش زیادی از مشکل بیکاری منطقه حل می‌شد. من معتقدم در این قضیه بی‌توجهی شد، اگر بی‌توجهی نمی‌شد و این کارخانه راه‌اندازی می‌شد هم کمک کوچکی به تولید داخلی شده بود و هم اینکه مشکل اشتغال تعداد زیادی از جوانان حل می‌شد.

همین بلا امروز بر سر کارخانه مقدم در منطقه نظرآباد می‌آید؛ کارخانجات مقدم در حال حاضر حدود 3 تا 4 هزار کارگر دارد که در صورت تعطیلی حدود 4 هزار نفر بیکار می‌شوند.

در منطقه ما دو شهر صنعتی هشتگرد و نظرآباد وجود دارد؛ کارخانجات بسیاری در این شهرها در شرف تعطیلی هستند و دولت وظیفه دارد به کارخانجات و تولیدات داخلی رسیدگی کند که اگر این طور شود، بخش مهمی از اقتصاد مقاومتی تحقق پیدا می‌کند.

زمینه اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی وجود دارد؛ برای نمونه اگر دولت به حمایت و رسیدگی به امور کارخانجات تولیدی به حقیقت اهتمام ورزد، در واقع بخشی از اقتصاد مقاومتی را عملیاتی کرده است.

در تحقق شعار سال مردم اقدام بزرگی نمی‌توانند داشته باشند؛اما وظیفه دارند با خرید و مصرف کالاهای ایرانی از تولید ملی حمایت کنند. حتی اگر گاهی کالای ایرانی کیفیت کالای خارجی را هم نداشت، باید تلاش کنند از کالاهای ایرانی مصرف کنند که این کار در نهایت به ارتقای کیفیت کالاهای ایرانی هم منجر خواهد شد.

مسئولان وظیفه دارند در جهت تحقق شعار سال اقدامات لازم را انجام دهند؛ یک نماینده مجلس در حقیقت رابط بین مردم حوزه انتخابیه خود و مسئولان اجرایی کشور است. دولت باید سعی کند به خواسته‌های به حق نمایندگان مردم جامه عمل بپوشاند. به عبارتی، دولت و مجلس باید عزم خود را جزم کنند و هر اقدامی که می‌توانند در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی انجام دهند.

واقعیت این است که نباید مشکلات اقتصادی را دست‌کم گرفت، البته باید این را هم در نظر داشت که نباید تمام همّ و غم مسئولان مشکلات اقتصادی باشد و مسائل اقتصادی نباید سبب شود که مسئله فرهنگی از نظرها دور بماند؛ چراکه هر دوی این مسائل می‌تواند مکمل هم باشند.اگر مردم، مجلس و دولت توجه بیشتری به مسائل اقتصادی داشته باشند و از مسائل خارجی چشم بپوشند، بخش زیادی از اقتصاد مقاومتی تحقق پیدا خواهد کرد.

ایرج ندیمی: من در جایگاه عضو کمیسیون تلفیق بودجه 95 و عضو ترسیم برنامه ششم یا پنج ساله معتقدم که باید چند اتفاق همزمان با هم مدیریت شوند. اقدام و عمل به این معناست که دیگر از راه سمینار، همایش، جزوه و کتاب نمی‌شود کاری کرد. باید بررسی شود که برای مثال در آب‌های خلیج فارس یا دریای عمان چه کاری می‌شود انجام داد، زیر آب چه کاری می‌شود کرد، از تالاب‌ها چگونه می‌توان بیشترین استفاده را کرد، از مراتع و کشاورزی چگونه باید حفاظت و بهره‌برداری کرد، صنعت را با چه رویکردی می‌توان به تولید، اشتغال و صادرات رساند، صنایع را چگونه باید رتبه‌بندی کرد، به کشاورزان باید چه آموزش‌هایی داده شود، چگونه می‌توان داشته‌ها و یافته‌های جهان را به داخل کشور انتقال داد، در زمینه دانشگاه چه برنامه‌ای تنظیم و بازار چگونه مدیریت شود، انتقال تولیدات به بازار مصرف چگونه مدیریت شود که کمترین هزینه را در برداشته باشد و درآمد اصلی نصیب تولید کننده شود نه دلال، دولت باید چه تعریفی از اقدام و عمل داشته باشد و مجلس باید روی چه عناوینی تأکید داشته باشد؟

متأسفانه در ایران حرف‌ها خوب گفته می‌شود، اما خوب پیگیری نمی‌شود. این چهار وجه باید با هم باشد: تشخیص، تصمیم، عمل و نتیجه؛ تشخیص زمانی می‌تواند نجات‌بخش باشد که به عمل منتهی شود. پس از تشخیص باید تصمیم گرفته شود، سپس باید عمل مناسب با آن تصمیم ارائه شود. اگر تشخیص، تصمیم و عمل به درستی انجام شود، نتیجه مطلوب به دست خواهد آمد.

همه می‌دانند و باور دارند که راه نجات مملکت تولید، اشتغال و صادرات است؛ اما اینکه چقدر رویکرد تولیدی وجود دارد، چقدر تلاش می‌شود که دلالی غیر‌مولد حذف شود، واردات غیرضروری مدیریت شود، جلوی قاچاق کالا و ارز حتی مواد مخدر گرفته شود و بودجه عملیاتی شود، یعنی براساس عمل تعریف عددی صورت بگیرد.

پنج تا هشت میلیون بیکار را نمی‌توان با سالی 10 هزار شغل پاسخگو بود؛ مشکلات جامعه بازنشستگان را نمی‌توان با سالی 100 هزار تومان افزایش حقوق حل کرد، معیشت را نمی‌توان با نابرابری حقوق‌های چند ده میلیون تومانی و حقوق‌های چند صد هزار تومانی مدیریت کرد.

هر فرد در جامعه وظیفه‌ای دارد؛ وظیفه مسئولان هم این است که تشخیص، تصمیم و عمل را توأما نداشته باشند و مسئولان دولتی باید اهداف کمّی و کیفی خود را با قید زمان اعلام کنند.

مردم تابع مسئولان هستند. آنها این فرصت را ایجاد کردند تا مسئولان، مسئول باشند، از این‌رو مسئولان اگر واقعاً خود را وامدار مردم می‌دانند، باید پاسخگوی مردم باشند. مردم حکومت را درست کرده و هزینه‌های حکومت را هم داده و می‌دهند، برای اینکه حکومت برای آنها برنامه‌ریزی کند و بر اساس برنامه‌ریزی اقدام عملی داشته باشد. این مسئولان هستند که راه را برای فعالیت مردم باز کرده یا می‌بندند. مسئولان موظف هستند در این رابطه تعریف مشخص و اقدام عملی مشهود داشته باشند.