از وعده رفع یکباره تحریم‌ها تا توجیه لغو نشدن تحریم‌ها

به گزارش رجانیوز، پس از توافقهای اولیه ژنو و لوزان بین ایران و طرفهای غربی و آمریکایی؛ منتقدان مطرح می‌کردند ساختار تحریم‌ها نه آنطور که روحانی مدعی بود «ترک خورده» بلکه اساساً لغو یک روزه همه تحریم‌ها توسط آمریکا یک وعده سر خرمن، مبهم و فاقد ضمانت اجرایی است. اما روحانی بی‌اعتنا به این انتقادهای کارشناسی در مراسم روز ملی فناوری هسته‌ای ایران با صدای بلند اعلام کرد: «ما هیچ توافقی را امضاء نخواهیم کرد مگر آنکه در اولین روز اجرای توافق، تمامی تحریم‌های اقتصادی همان روز لغو شود.»

این سخن روحانی در حالی بود که تنها دو روز قبل سخنگوی کاخ سفید برخلاف ادعای روحانی گفته بود «موضع آمریکا این نیست که همه تحریم‌ها علیه ایران باید از روز نخست برداشته شود. واشنگتن می‌خواهد تعهد مستمر ایران را با آغاز برداشتن تحریم‌ها ببیند.»

رهبر معظم انقلاب در سخنرانی خود در ابتدای سال 94 در حرم مطهر رضوی با اشاره به این مسئله هشدار دادند: «این یک خدعه آمریکایی است که می‌گویند قرارداد می‌بندیم، نگاه می‌کنیم به رفتارها، بعد تحریم‌ها را برمی‌داریم! این جوری نیست؛ همین طور که مسئولین ما صریحاً گفته‌اند و رئیس جمهور محترم صریحاً گفت، رفع تحریم‌ها باید بدون هیچ فاصله‌ای در هنگام رسیدن به توافق انجام بگیرد، یعنی رفع تحریم جزو توافق است نه چیزی مترتب بر توافق.»

همچنین براساس فکت شیت آمریکایی‌ها از قرارداد لوزان لغو تحریم‌ها یک‌باره نبود. باراک اوباما ساعتی پس از قرائت بیانیه سیاسی مذاکرات لوزان در یک گفت‌وگوی تلویزیونی به بررسی مفاد توافق لوزان پرداخت و درباره سرنوشت تحریم‌ها به دو نکته اساسی اشاره کرد. الف) بازگشت‌پذیری تحریم‌ها در صورت کوچکترین تخطی ایران از مفاد توافق لوزان. ب) برداشته شدن تحریم‌ها منوط به ادامه یافتن بازرسی‌ها و شفافیت‌ها از سوی ایران است.

اما نهایتاً دولت پای توافقنامه‌ای را امضا کرد که به بیان رهبری از عدم انسجام در ساختار رنج می‌برد. علیرغم تأکیدات مکرر رهبری و وضع شروطی برای اجرای برجام، دولت بی‌محابا خطوط قرمز رهبری را برای اجرای برجام زیرپا گذاشت و بدون اخذ تضمین‌های کافی و لازم از طرف مقابل و بدون توجه به سابقه تاریک طرف مقابل در بدعهدی، اقدام به از بین بردن زیرساخت‌های هسته‌ای کشور نمود. براساس پیش‌بینی‌های قبلی، طرف غربی بعد از اقدامات ایران بدعهدی‌های خود را آغاز کرد و علی‌رغم اعلام مکرر مقامات دولتی در رفع تحریم‌های مالی، باز هم مشکلات فراوانی در این حوزه گریبان اقتصاد ایران را گرفت. نکته‌ای که رهبری نیز در سخنرانی خود در حرم رضوی به آن اشاره نمودند و از این روند انتقاد کردند.

رهبری در همان سخنرانی فرمودند: «بنابراین کسانی که امید می‌بندند که بنشینیم با آمریکا مذاکره کنیم و به نقطه توافقی برسیم؛ از این غفلت می‌کنند که ما باید به همه تعهدات عمل کنیم اما طرف مقابل با شیوه‌های مختلف و تقلب و خدعه سر باز می‌زند و عمل نمی‌کند به تعهداتش. این چیزی است که در مقابل چشم خود می‌بینیم. یعنی خسارت محض.»