مواضع برادران کاسترو پس از سفر نوروزی اوباما به کوبا نشان‌دهنده اختلاف نظر آنها بر سر چگونگی انجام اصلاحات در اقتصاد داخلی و سیاست خارجی بود. حالا اما به نظر می‌رسد رائول کاسترو و بردارش در این موضوع به جمع‌بندی رسیده‌اند.
برگزاری هفتمین کنگره حزب کمونیست کوبا (PCC) یکی از نقاط عطف در سیاست داخلی و خارجی این کشور است. تحولات جدیدی که از زمان کنگره قبلی در 5 سال پیش تا کنون در روابط کوبا و آمریکا رخ داده در کنار اصلاحاتی چون تسهیل فعالیت بخش خصوصی در این کشور، اگر به تأیید کنگره حزب کمونیست برسد، قطعی‌تر می‌شود.
حالا در آغاز این کنگره در کاخ همایش هاوانا، رئیس‌جمهور کوبا، رائول کاسترو سخنرانی مهمی ایراد کرده تا سر نخ را به دست اعضای حزب داده و از تشتت احتمالی در گفتگوها میان محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان جلوگیری کرده باشد: «کوبا به اصلاحات اقتصادی و نوسازی در نظام سوسیالیست پیشین نیاز دارد، اما نه از نوع نئولیبرالیست و نه در تضاد با آرمان عدالت اجتماعی در انقلاب 1959». این اگر چه در آغاز کنگره گفته شده، اما می‌تواند به عنوان جمع‌بندی آن نیز تلقی شود.
به گزارش خبرگزاری شین‌هوا وی تأکید کرد اگر چه اصلاحات در سیاست خارجی دست‌کم برای رفع تحریم‌ها ضرورت دارد اما باید نسبت به «واقعی‌بودنِ نیت آمریکا» در ترمیم پیوندهای خود با کوبا هشیار باشیم. در اصلاحات اقتصادی نیز که رشد 2.8 درصدی را در سال‌های اخیر برای کوبا فراهم ساخته، کاسترو بر لزوم مراقبت از عدم افزایش بیش‌ازحد اختاف طبقاتی انگشت نهاد.
کاسترو که دبیر کل حزب کمونیست کوبا به شمار می‌آید، برای محکم‌کاری اضافه کرد فرمول‌های نئولیبرالی که در آن اموال و خدمات دولتی در بخش‌هایی شامل بهداشت و آموزش، خصوصی‌سازی می‌شود، «هرگز در کوبا اجرا نخواهد شد». او در سخنرانی دوساعته خود «جریانات جدید» را خواهان آن‌گونه اصلاحات دانست که البته دولت انقلابی در برابر آنها مقاومت میکند.
رائول برای اینکه از مخالفت‌های اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران با خود بکاهد، اصلاحات را نیازمند حرکت تدریجی، نه چنان شتابزده و نه البته با تأخیر دانست و اعلام کرد تا کنون 21% از دستورالعمل‌های اصلاحی را انجام داده و 77% نیز در جریان است. یک برنامه اقتصادی آزمایش نیز در دو استان در حال اجرا است. او یکی از موانع انجام اصلاحات را نظام دوگانه پولی در کوبا دانست.
رائول سپس تمام‌قد از نیم‌میلیون کوبایی در بخش خصوصی که در چند سال اخیر به دست او شکل گرفته‌اند، حمایت کرد و حتی از کنگره حزب و قانون‌گذاران خواست با تصویب قوانین جدید، زیر بال و پر این فعالان اقتصادی را بگیرند، گر چه درهر صورت صنایع اصلی و محصولات استراتژیک در بخش دولتی خواهد ماند.
دولت کوبا همچنین با اینجاد مناطق آزاد در نقاط خاص، امکان سرمایه‌گذاری خارجی را بیش از پیش فراهم میکند، کمااینکه شرکای اقتصادی خود را نیز تنوع می‌بخشد.
اصلاحات در سیاست داخلی موضوع دیگری بود که رئیس‌جمهور کوبا در مورد آن سخن گفت. وی تداوم نظام تک‌حزبی را به نفع مردم کوبا دانست و این‌گونه توجیه کرد که «اگر دو حزب در کشور وجود داشته باشد، هر یک خود را متعهد به طبقه ثروتمند کشور می‌‌‌داند، نه توده خلق. پس بی‌دلیل نیست که هر کس می‌خواهد ما را ضعیف کند، تلاش میکند حزب را به احزاب متکثر تقسیم کند، به اسم بورژوازی و دموکراسی».
با این حال این بدان معنا نیست که هیچ اصلاحی در سیاست داخلی صورت نمی‌گیرد. دولت کوبا به نظر کاسترو از کمبود شفافیت در ارتباط با مردم رنج می‌برد. «تلاش در راستای آشتی در کنار پالایش ایدئولوژی» می‌تواند به حل این معضلات کم کند.
اینها مجموعه «مأموریت» هایی است که رائول کاسترو به عنوان دبیر کل برای کنگره حزب کمونیست تعریف کرده است. به نظر می‌رسد نخبگان حزب حاکم بر کوبا اگر بر سرعت اصلاحات نیافزایند، در برابر آن مانع‌تراشی نخواهند کرد.
منبع:
http://news.xinhuanet.com/english/2016-04/17/c_135285247.htm
منبع: مشرق
