تنگه هرمز؛ شاهرگ اقتصادی جهان/ امریکا؛ عامل اصلی ناامنی در خلیج فارس

امروزه خلیج فارس به عنوان  نقطه عطفی در دنیا مطرح است که از لحاظ ژئوپلیتیک (محیط جغرافیایی)، اکونومیک ( محیط اقتصادی)، ژئو استراتژیک و ژئو کالچر(موقعیت فرهنگی) از اهمیت بسزایی برخوردار است. وجود نفت به عنوان مهمترین انرژی در منطقه خلیج فارس، اهمیت این منطقه را صد چندان می کند و در این میان ایران با در اختیار داشتن تنگه استراتژیک هرمز و با در اختیار داشتن طول مرزی 1375 کیلومتری از بندرعباس تا دهانه هرمز، نقش ویژه و اساسی را در برقراری امنیت آبی خلیج فارس ایفا می‌کند. این دهانه گلوگاهی است که قدرت‌های بزرگ اقتصادی جهان از جمله اروپا ، آمریکا، ژاپن و چین از این تنگه ارتزاق می کنند و بیش از نیمی از منابع نفتی شناخته شده جهان در این منطقه وجود دارد. اهمیت اقتصادی این موضوع موقعی معلوم می‌شود که شاهد مسدود شدن تنگه هرمز و قطع صادرات نفتی از این مسیر در صورت بروز بحران های سیاسی و یا دلایل مختلف باشیم. این موضوع نشان می‌دهد که تا چه حد ناامنی خلیج فارس برای قدرت های بزرگ اقتصادی شرق و غرب می‌تواند نگران کننده و خطرآفرین باشد
آلبو کرک دریادار مهاجم پرتغالی معتقد بود هر دولتی بتواند بر سه تنگه باب المندب، هرمز و مالاکا تسلط داشته باشد، بر جهان مسلط است.
بر اهمیت تنگه هرمز همین بس که بیش از دو سوم نفت مورد نیاز دنیا از این تنگه می گذرد و دومین تنگه پرتردد بین المللی است. هر روز حدود 16.5 الی 17میلیون بشکه نفت خام توسط نفت کش های دنیا از این آبراه می گذرد.حدود 68% ذخایر شناخته شده نفت و گاز دنیا در خلیج فارس قرار دارد. بیش از 75% نفت وارداتی ژاپن 50% چین از طریق همین تنگه ترانزیت می شود.
بیش از 88% نفت عربستان، 98% نفت عراق، 99% نفت امارات، 100% نفت کویت و قطر و 90% نفت ایران و در مجموع به طور متوسط 97% نفت این کشورها از این تنگه عبور می کند.
حال سؤال اینجاست اگر روزی تنگه هرمز به هر دلیل معلوم و نامعلوم بسته شود، آیا اقتصاد جهانی با مشکل اساسی مواجه نخواهد شد؟
طبق موافقتنامه بین ایران و عمان حفظ امنیت تنگه هرمز و نظارت بر تردد دریایی آن به طور مشترک به عهده دو دولت است و جمهوری اسلامی ایران به دلایلی چون موقعیت نظامی(قایق های تندرو مجهز به پیشرفته ترین سلاح ها - زیردریایی های پیشرفته - ناوهای جنگی: ناوچه(شناور موشک انداز سریع)- ناو و ناو شکن(ناو محافظ)- دارای موشک های دور برد 120تا 170 کیلومتر - توان موشکی ( کوتاه برد کوثر- دور برد نور و قادر و پرتابگر سه فروندی قارعه- موشک میان برد نصر1 – جت بمب افکن کرار که قابلیت حمل 4 موشک کوثر را دارد) و ساحل طولانی ( 1375 کیلومتر از بندرعباس تا دهانه اروند 56.5% کل سواحل خلیج فارس ) و ذخایر بالای نفت و گاز، نقش بسیار مهمی در حفظ امنیت این تنگه بازی می‌کند و انتظار جامعه جهانی از ایران این است که جلوی هر گونه اقدام مخل امنیت را در منطقه خلیج فارس بگیرد و با کشورهایی که به دنبال تنش‌آفرینی در منطقه و ایجاد ناامنی منطقه‌ای هستند، مقابله کرده و اجازه ورود شناورهای این کشورها را به آب‌های بین‌المللی و منطقه‌ای ندهد.
این روزها دولتمردان آمریکایی در راستای محدودسازی رزمایش‌های جمهوری اسلامی در خلیج فارس، پیش‌نویس قطعنامه جدیدی را در کنگره آمریکا علیه اقدامات و برنامه‌های دفاعی ایران مطرح می‌کنند که با پاسخ قاطع جانشین فرمانده سپاه پاسداران مواجه شده اند که: "براساس کنوانسیون 1982 دریاها، مجبوریم اگر از تنگه هرمز عبور ضررداری اتفاق بیفتد، قاطعانه با‌ آن مقابله کنیم. به آمریکا، شرکا و متحدان منطقه‌ای‌اش هشدار می دهیم اگر بخواهند از ادبیات تهدید استفاده کنند و ما را تهدید کنند، از قانون عبور بی ضرر استفاده کرده و اجازه عبور و تردد هیچ کشتی و شناوری که بخواهد ما را تهدید کند، نمی‌دهیم.".
کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها برای اولین بار در سال 1924 مطرح شد که چندین بار تغییرات اساسی در مورد آن صورت گرفت تا سال 1982 در سومین کنفرانس سازمان ملل متحد در جامائیکا با 119 کشور به امضاء رسید که آمریکا و رژیم صهیونیستی مخالفت کردند و در 16 نوامبر سال 1994 با عنوان قانون اساسی دریاها لازم الاجرا شد.
این کنوانسیون مناطقی همچون دریای سرزمینی، منطقه مجاور، منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره را تعریف کرده و تنگه های بین المللی و صلاحیت دولت های ساحلی در تنگه های بین المللی را به رسمیت شناخته و اصل آزادی دریاها از مفاد مهم این کنوانسیون است و بر اساس آن اگر کشتی یا هر چیز دیگر بخواهد از وسط آب یک کشور عبور کند بایدها و نبایدها را رعایت کند و بر اساس ماده 39 کنوانسیون ، عبور باید بی ضرر باشد. پس ایران بر اساس همین کنوانسیون، از ناحیه هر دولتی احساس خطر کرد، می‌تواند تنگه هرمز را به روی شناورها و کشتی‌های تجاری آن کشور ببندد و یا شناورهای او را مورد بازرسی قرار دهد.
در پایان خطاب به دولتمردان امریکایی و دولت‌های منطقه‌ای از زبان رهبر کبیر انقلاب می‌گوییم که فرمودند: رئیس جمهور(آمریکا) گفته؛ اجازه نمی‌دهیم تنگه هرمز بسته شود و خیال می کند که الان مثل گذشته است که اجازه لازم باشد. حتی آمریکا باید به این نکته برسد که دخالت نظامی در خلیج فارس صرفاً یک آزمایش نیست، یک دام بزرگی است و بازی خطرناکی است. همه مسلمانان منطقه خلیج فارس حضور نظامی ابر قدرت ها را مقدمه نقشه تهاجم و حمله به ممالک خود بدانند و اگر کشورها عزم خود را جزم کنند دندان‌های آمریکا خرد خواهد شد."صحیفه نور ج20 ص 121"